Morgunblaðið - 03.02.1965, Page 17

Miðvikudagur 3. febröar 1965
MORCUNBLAÐIÐ
17
NÝLEGA er komin út vestur
á ísafirði bók, þar sem minnzt
er 50 ára afmæli Húsmæðra-
skólans Ósk. En árið 1962
voru 50 ár liðin frá því að
skólinn hóf starfsemi sína. Af
því tilefni hefur Kristján Jóns
urra mánaða námskeið.
Þessar námsgreinar voru kennd
ár í skólanum: Matreiðsla, ræst-
ing herbergja, þvottur, saumar
og bóklegar námsgreinar: Nær-
ingarefnafræði, hjúkrunarfræði,
heimilis- og húsreikningar.
Fyrsti skólastjóri -skólans var
frk. Fjóla Stefánsdóttir, og gegndi
skólastjórastörfum árin 1912 til
1917. Næst varð skólástjóri frk.
Gyða Maríasdóttir, er gegndi
skólastjórastörfum til ársins 1936.
Dagbjört Jónsdóttir var skóla-
stjóri 1936 til 1940, Ingibjörg Jóns
dóttir árið 1941 til 1942, Jónína
Guðmundsdóttir 1942 til 1944,
Þórey Skaftadóttir 1944 til 1947
og Þorbjörg Bjarnadóttir frá Vig-
.ur, sem verið hefur skólastjóri
síðan árið 1948. Tók hún við
skólastjórn, er skólinn fluttist í
hið nýja og glæsilega húsnæði
sitt.
Um 1250 námsmeyjar stunduðu
nám í húsmæðraskólanum á ísa-
firði á árunum 1912 til 1962.
„Óhætt er að fullyrða að skóla-
húsið varð stærra og glæsilegra,
en forvígismenn húsbyggingarinn
ar höfðu þorað að vona í byrjun.
Glöggt dæmi um það er að finna
í ræðu, sem þáverandi forseti
bæjarstjórnar, Sigurður Bjarna-
son, flutti á vígsluhátíð skólans
5. október 1948.
Eftir að hafa lýst byggingunni
mælti hann m.a. á þessa leið:
„Ég hygg að það sé ekki of-
mælt að þett’a hús muni vera eitt
hið vandaðasta skólahús, sem
byggt hefur verið í þessu landi,
og þótt víðar væri leitað.
Frágangur þess er frábær, og
lofar þar verkið meistarann, hinn
vandvirka yfirsmið Jón H. Sig-
mundsson. Kostnaður við þessa
byggingu er í dag 2,020,382,00“.
Nýtur traust og vinsælda
Skólinn hefur notið almennra
vinsælda og trausts. Til hans hafa
Þorbjörg Bjarnadóttir,
núverandi skólastjóri.
sótt nemendur úr öllum lands.
hlutum, og jafnan verið að hon-
um mikil aðsókn. Skólinn heful
haft á að skipa ágætum kennur-
Það var fyrst og fremst kven-
félagið Ósk, sem forgöngu hafði
um stofnun skólans á sínum tíma.
En kvenfélagið var stofnað 7.
febrúar 1907. Einn helzti frum-
kvöðull skólamálsins innan fé-
lagsins var frú Camilla Torfason,
kona Magnúsar Torfasonar sýslu-
manns. En hún var dóttir Stefáns
sýslumanns Bjarnasonar á ísa-
firði, og hinnar dönsku konu
hans, Karenar Emilie. Frú Cam-
illa var fyrsta íslenzka konan,
sem lauk stúdentsprófi. Lauk hún
því í Kaupmannahöfn og stund-
aði síðan um skeið nám við Kaup
mannahafnarháskóla og lauk þar
heimspekiprófi. Hugmyndinni um
stofnun húsmæðraskóla á ísa-
firði, var vel tekið vestra. Bæjar-
Frk. Fjóla Stefánsdóttir.
stjóm ísafjarðar og sýslunefnd
Norður-ísafjarðarsýslu lögðu
fram nokkurt fé, og þingmaður
ísafjarðarkaupstaðar, séra Sig-
urður Stefánsson í Vigur, tók
tnálið upp á Alþingi og árið 1914
var veittur 1200 króna styrkur til
skólans á fjárlögum.
Húsmæðraskólinn var i fyrsta
ekipti settur 1. október 1912.
Voru námsmeyjar þá 12 eins og
tilskilið hafði verið. Áformað
hafði verið að skólinn skyldi
ctarfa 1 samfleytt 8 mánuði, en
því var breytt og ákveðin fjög-
Frk. Gyða Maríusdóttir.
hans þar allmiklu rýmra. Eftir að
frk. Gyða Maríasdóttir tók við
stjórn skólans haustið 1924, fékk
hann húsnæði í Hrannargötu 9,
sem þá var jafnan nefnt „Glas-
gow“ og var eign Ólafs Davíðs-
sonar, fyrrv. verzlunarstjóra. Þar
var sæmilegt húsnæði, 2 skóla-
stofur niðri, og eitt herbergi
handa forstöðukonu. Uppi voru 3
allgóð herbergi handa námsmeyj-
um. Húsnæði þetta reyndist þó
brátt ófullnægjandi, og árið 1929
var húsið við Fjarðarstræti 24,
tekið á leigu. Það var allstórt
steinhús en gamalt, með elztu
steinhúsum bæjarins, en slitið
nokkuð, en húsrýmið allmikið að
þeirra tíma hætti.
Snemma árs 1944 var tekið að
ræða í skólanefnd um byggingu
nýs fullkomins skólahúss. Hinn
4. maí 1945 voru svo fyrstu skóflu
stungurnar stungnar í grunni
væntanlegs skólahúss. Þar með
var bygging nýs húsmæðraskóla
hafin. Var henni lokið árið 1948
og var skólinn settur þar í fyrsta
skipti 5. okt. það ár. Upphaflega
hafði verið gert ráð fyrir hús-
rými handa 32 nemendum í heima
vist. Fyrstu starfsár skólans í
nýja húsinu voru nemendur 40.
Varð þá að taka til notkunar
kennaraíbúðir og sjúkraherbergi.
Síðar var bætt við 4 rúmum í
stærri herbergin. Eftir 1956 hafa
ekki verið teknar fleiri en 32 til
34 námsmeyjar, og má ekki
þrengra vera. Um skólahúsið
kemst Kristján Jónsson á Garðs-
stöðum m.a. að orði á þessa leið
í bók sinni um skólann:
- Úr Mývatnssveif
10 frjálslyndir ■ stjórn rit-
höfundasamb. Moskvu
Moskvu 29. jan. (NTB-Reuter)
SOVÉZKA skáldið Jevgenij
Jevtusjenko, sem á sínum tíma
var einn þeirra, sem Krúsjeff
gagnrýndi harðlega fyrir frjáls-
lynda stefnu í listum og bók-
menntum, hefur, ásamt 9 öðrum
frjálslyndum rithöfundum verið
kjörinn í miðstjörn rithöfunda-
sambandsins í Moskvu. Þá var
Sergei Mikalkov kosinn .aðalrit-
ari sambandsins, en hann er tal-
inn heldur frjálslyndari en fyrir
rennari hans.
Samkvæmt sovézkum heimild-
um hefur verið fjölgað í mið-
stjórn rithöfundasamb. Moskvu,
úr 82 í 92 til að 10 frjálslyndir
rithöfundar fengju þar sæti.
Hinir frjálslyndu réðust harka
lega að nokkrum nýjum mönnum
sem voru á framboðslista stjórn-
arinnar, og tókst þeim að fá 10
menn kjörna úr sínum hópi,
þeirra á meðal Jevgenij Jevtus-
jenko og Andrei Vosnesenskij,
sem hafa átt mikinn þátt í hug-
myndafræðilegum deilum í Sovét
ríkjunum.
Eftir kosninguna var ákveðið
að stækka miðstjórnina, þannig
að þessir 10 sitji í henni með
þeim, sem voru á framboðslista
stjórnarinnar.
Moskvublaðið Pravda skýrði
frá því á sunnudag, að slegið
hefði í hart á fundinum og hefðu
margir ræðumenn gert sig seka
um lýðskrum og persónulegar
árásir.
Frá því var skýrt í gær, að
stjórnin hefði á fyrsta fundi sín-
um kosið Sergei Mikalkov-aðal-
ritara samtakanna, en hann er
talinn frjálslyndari í skoðunum
en Georgi Markov, fyrrverandi
aðalritari, sem þótti einstrengings
legur í skoðunum.
Framh. af bls. 10.
sé um liðið, sendi ég þessum
ágætu sveitungum beztu árnaðar-
óskir.
SÆNSKUR FUGLASKOÐARI
Á milli jóla og nýjárs hittl
ég mann eða ferðalang á förnum
vagi hér á milli bæja. Hafði sá
sjónauka allstóran. Lék mér
nokkur forvitni að vita hver sá
væri er hér var á ferð að þessum
tíma árs. Ég ávarpaði því ferða-
langinn og spurði á hvaða ferða-
lagi hann væri. Hann kvaðst
vera.frá Svíþjóð, og stunda nám
í 'heimalandi sínu. Hefði nú
brugðið sér til Mývatns í jóla-
fríinu til að kynna sér lifnaðar-
hætti fuglanna. í dag væri hann
t.d. að telja þá á hinum íslausu
svæðum, í vogum og víkum við
austanvert vatnið. Seinna upp-
lýstist að maður sá er hér um
ræðir er kallaður Sveinn, og hef-
ir komið áður hingað að MývatnL
Hann hélt til í Reykjahlíð á með-
an hann dvaldi hér, en fór heim-
leiðis strax eftir áramótin.
Kristján Þórhallsson.
Frú Camilla Torfason.
son frá Garðsstöðum tekið
saman rit, þar sem rakin er
saga skólans allt frá því að
fyrst var byrjað að ræða um
nauðsyn húsmæðraskóla á Isa
firði.
Húsnæðismál skólans
Húsmæðraskólinn var fyrst til
húsa í litlu leiguhúsnæði í Pól-
götu. Síðan var hann um skeið í
Hrannargötu 2, og var húsnæði
Núverandi skólanefnd húsmæðraskólans, talið frá vinstri: Gunnþórun Björnsdóttir, Lára Eð-
varðsdóttir, Marías Þ. Guðmundsson (formaður), Sigríður Guðmundsdóttir og Sigríður Jóns-
dóttir.
um og skólanefndir hans hafa lát-
ið sér mjög annt um alla starf-
semi hans og velgengni.
’ Núverandi húsnæði húsmæðraskólans á ísafirði.
Formenn skólanefndar hafa
verið frú Camilla Torfason, frú
Andrea Filippusdóttir, frú Kristín
Sigurðardóttir er var formaður
skólanefndar á árunum 1924 til
1941, Þórleifur Bjarnason kenn-
ari, Guðmundur Sveinsson skrif-
stofustjóri, Helgi Hannesson kenn
ari, Baldur Johnsen héraðslækn-
ir, Ásberg Sigurðsson fram-
kvæmdastjóri og Marias Þ. Guð-
mundsson fulltrúi, er verið hefur
formaður skólanefndar síðan
1958. Aðrir í núverandi skóla-
nefnd eru frú Gunnþórun Björns
dóttir, frú Lára Eðvarðsdóttir,
frú Sigríður Guðmundsdóttir og
frú Sigríður Jónsdóttir.
Húsmæðraskólinn
ú ísafirði 50 úra