Morgunblaðið - 25.05.1965, Blaðsíða 31

31
f
i
Þriðjudagur 25. maí 1968
MORGUNBLAÐIB
t
Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, heimsótti í Mó fyrsta offsetblað Noregs. Sem gamall blaða-
maður hafði hann mikinn áhuga á þeim nýjungu m, sem þar var að sjá. í fylgd með forsætisráð-
herra voru kona hans, sendiherrahjón íslands í Noregi og sendiherra Norðmanna á íslandi. Mynd
in er tekin í prentverki „Rana BIad“.
Frá heimsókninni í Rapp, sem liefur framleitt milli 200 og 300
kraftblokkir fyrir íslenzk síldarskip. Forsætisráðherra heilsar
upp á norskan aflakóng, Sigurd Torrissen frá Melöy. Brot úr
samtali þeirra fer hér á eftir:
Bjarni Benediktsson: Þér komið oft til Islands? Hafið þér
fiskað vel?
Torrissen: Við höfum náð nokkrum tonnum af íslandssíld og
væntanlega förum við aftur til íslands á vertíðina í sumar. Ég
er mjög ánægður með að koma til íslands. En það væri mikill
kostur, ef við fengjum að landa síld á íslandi. Þið íslendingarnir
hafið leyfi til að landa síld í Noregi, og mér virðist í einlægni
sagt, að Loki og Þór ættu að hafa jafnan rétt.
Samtalið var þægilegt, segir í frétt frá Noregi. En fréttamað-
urinn segist ekki þora að segja neitt um, hvort það muni bera
þann árangur sem Torrissen viljL
alllangt fyrir norðan Þránd-
heim, var ekið um nokkra
sögustaði. Þrátt fyrir búsæld
fer fólkinu fækkandi í þess-
um sveitum. Fylkismaður
Norður-Þrændalaga sagði, að
ástæðan væri sú, að þarna
i
væri land'búnaður rekinn á
hagkvæmari hátt en áður, þ.e.
býlunum fækkar stöðugt á út-
skerjum Oig upp til fjalla, en
samt hefur framleiðslan ekki
dregizt saman, nema síður sé.
Þá minntist forsætisráð-
herra á, að Þrándheimur, sem
fyrrum var nefndur Niðarós,
væri einn þeirra staða, sem
Noregs, og þar verið erki-
biskupsdæmi, eins og kunn-
ugt er. Hefði bærinn verið
höfuðstaður Noregs fram um
miðja 13. öld, eða þangað til
Hákon gamli hefði gert Björg
vin að höfuðstað. Niðarós-
dómkirkja hefur að miklu
leyti verið e'ndurbyggð, og
reynt hefur verið að gera
hana svo úr garði, að hún
haldi sem bezt upprunalegu
formi sínu.
í Þrándheimi heimsófti for-
sætisráðherra Tækniháskól-
ann í bænum. Þar eru nú við
nám um 30 íslenzkir stúdent-
Loks má geta þess, að for-
sætisráðherra heimsótti
Vatns- og hafrannsóknarstofn
unina í Þrándheimi, sem er
rekin í nánum tengslum við
Tækniháskólann þar í borg.
Þar voru stór líkön af Þjórsá
og neðsta hluta Úlfljótsvatns.
Hafa Norðmenn tekið að sér
að gera athuganir á ísmynd-
unum við Þjórsá. í líkaninu
er stöðugt rennsli, sem líkist
því sem er við Búrfell, og eru
rannsóknirnar á ísmyndunum
gerðar með því að setja plast-
kubba í vatnið, en plastið hef-
ur sama eðlisþunga og ís og
aðra þá eiginleika sem gera
það hentugt í þessum rann-
sóknum. Er með þessu móti
hægt að gera athuganir á
hinum ýmsu ísmyndunum
og taka síðan ákvarðan-
ir um, hvernig bregðast
eigi við þeim. Dr. Torkild
Carstens og Einar Tesaker,
verkfræðingur, sjá um rann-
sóknir þessar. Líkanið af Úlf-
Ijótsvatni er til þess að rann-
saka, hvaða ráðstafanir gera
þurfi til að straumurinn sé
«em jafnastur í pípurnar, sem
fyrir eru við írafossstöðina,
og einnig í þá nýju samstæðu,
sem rágert er að bæta við. Þá
gerir þessi stofnun einnig at-
huganir á hafnargörðum, og
er mjög fróðlegt að fylgjast
með þeim. Forsætisráðherra
gat þess, að líkanið af Þjórs-
árvirkjun hefði þótt svo
merkilegt, að það hefði verið
eitt af þvi, sem Tító hefði
verið sýnt á ferðalagi bans
um Noreg.
Að lokum sagði dr. Bjarni
Benediktsson, forsætisráð-
herra, að ýmsir hefðu minnzt
á handritamálið við sig á
ferðalaginu um Noreg: Allir
sém ég talaði við, voru mjög
ánægðir með afgreiðslu máls-
ins og studdu okkar málstað.
— Noregsför
Framlh. af bls. 11
sagði hann. Norðmenn ha<íh
reist kirkju, þar sem talið er
að Ólafur konungur hafi fall-
ið. Frá Stiklastöðum, sem er
einna mest hefðu komið við
sögu íslands, aðrir væru Þing
vellir, Reykjavík og Kaup-
mannahöfn. Á þeim tíma, sem
íslendingar áttu hvað mest
samskipti við Norðmenn, hefði
Niðarós verið höfuðstaður
ar og heilsuðu þau hjón upp
á þá. Einnig heilsuðu þau
mörgu íslenzku námsfólki í
Osló. Þar í borg leggja íslenzk
ir stúdentar einkum stund á
dýralækningar, yeðurfræði og
sagnfræði.
Rektorinn við Tækniháskól
ann í Þrándheimi fór mjög
hlýlegum orðum um ís-
lenzku stúdentana, kvað þá
duglegan og áhugasaman hóp.
Sagði hann að þeir fengju
nú góða undirbúningsmennt-
un í heimalandi sínu. Sjálfir
létu stúdentarnir vel af dvöl
sinni og báðu fyrir kveðjur
heim.
Cumby segir varðskips*
menn hafa ógnað sér
skipstjðri ASdersbot skýríjr
máBavexti i Grimsby
Einkaskeyti til Mbl.
Grimsby, 14. maí. — (AP)
LESLIE Cumby, skipstjóri
brezka togarans Aldershot,
sem ákveðið hefúr að á-
frýja 4 mánaða fangelsis-
dómi, sem nýlega var kveð-
inn upp yfir honum á Norð-
firði, hefur nú skýrt frétta
mönnum í Grimsby frá
málsatvikum. Segir hann
varðskipsmennina 4, sem
komu um borð í togarann,
hafa hótað sér.
Cumby segir, að hann hafi
strax í upphafi skýrt Þór frá
því, að hann hafi ekki verið
að ólöglegum veiðum. Síðan
hafi hann siglt á brott. Þá hafi
varðskipið skotið lausum skot
um, og síðan föstum, beggja
vegna við togarann. Hafi hann
þá stöðvað skipið, og leyft
fjórum varðskipsmönnum að
koma um borð.
Allan þann tíma, sem
Cumby sigldi Aldershot á
fullri ferð til hafs, segist hann
hafa verið fús að leyfa Þórs-
mönnum að fara frá borði.
Cumby segir ennfremur, a8
einn fjórmenninganna hafi
hótað sér því, að hann skyldi
fluttur til klefa síns í böndum.
Segir Cumby, að þessi hótun
hafi komið þegar hann hafi
reynt að loka að sér loftskeyta
klefanum ,er hann hafi verið
að reyna að ná sambandi við
eigendur Aldershot í Grimsby.
Þá segir Cumby, að einn varð-
skipsmanna hafi dregið neyð-
arblysbyssu úr slíðrum, og
sagt: „Hér er byssan mín.“ -—
Cumby segir hins vegar, að
maðurinn hafi lagt byssuna í
slíðrin aftur. Hættuleg hafi
hún heldur ekki verið, því að
hún hafi verið óhlaðin.
Loks skýrði Cumby frá því,
hvernig hann hefði snúið aft-
ur til Norðfjarðar, en brátt
komizt að því, að hvergi var
brezkt varðskip nærstatt, og
því hafi hann enga aðstoð
fengið.
— Eldsumbrot
Framhald af bls. 17
sprungustefnu á landinu, þá sé
þetta hliðarsprunga, eins' og
kom t.d. í Öskjugosinu.
Ekki sáu þeir neitt óvenjulegt
í Surtsey sjálfri, en Þorleifur
benti á, að þó mönnum sýnist í
fjarlægð vera gufustólpi, þurfi
það ekki að vera annað en að
sjórinn gengur hærra upp og nái
að kæla vol,gt hraunið lengra
uppi á eyjunni óg verði af því
uppstreymi.
Sigurjón flugmaður flaug svo
aftur í gærmorgun með Sigurði
og sagði að þá hefði bletturinn
verið orðinn dekkri.
í gærmorgun tilkynnti Vest-
mannaeyjabáturinn Þórunn, þá
stödd skammt austan við Surts-
ey,. að þar sæust umbrot á svip-
uðum slóðum og Surtla kom upp
í desember 1963, og kæmi þar
upp heitt grjót. Verður nánar
sagt frá því í viðtali við skip-
stjórann annars staðar.
Sprengihvellur í Eyjum
Jafnframt bárust fréttir af
snöggum hvelli, sem Vestmanna-
eyingar höfðu heyrt kl. 14.33 á
sunnudag. Fréttaritari blaðsins
í Eyjum tjáði blaðinu að þetta
hafi heyrzt um allan bæinn. Það
hafi ekki verið drunur, heldur
skyndilegur hár hvellur, og sum-
ir urðu varir við að rúður titr-
uðu í húsum. Hafði hann talað
við einn mann, -sem taldi sig
hafa fundið þrýsting og heyrt
hvin á undan hvellinum. Ekki
settu menn þetta sérstaklega i
samband við Surtsey, en datt I
hug að verið væri að sprengja
við flugvöllinn eða annars stað-
ar, sem þó reyndist ekki vera.
Brá sumum allmikið og ruku út
úr húsum sínum.
í gærmorgun flaug Agnar
Kofoed Hanesen flugmálastjóri
yfir staðinn með dr. Sigurð
Þórarinsson, Osvald Knudsen,
Hauk Clausen og Sigurjón Einar3
son. Var þá komin það mikil
alda með brotum, að erfitt var að
greina hvort önnur hreyfing
væri á sjónum, en greinilegur
grágrænn blettur sást yfir staðn-
um. Taldi Sigurður þetta vera
um 800-900 m. frá Surtsey eða
mitt á milli þess staðar sem
Surtla var á á sínum tíma og
Surtseyjar.
Síðast fréttist af staðnum kL
5-6 í gær og var þá enn við það
sama, séð úr flugvél.
Grióff vall upp úr
brúnleitri ffjörn
MBL. átti í gær símtal við
Markús Jónsson, skipstjóra á
Þórunni, sem kom að nýja gos
staðnum í gærmorgun, er bát-
urinn var á heimleið af veið-
um. Hann sagði m.a.:
— Þetta var kl. 6—7 í morg-
un. Við sáum að kraumaði í
sjónum og fórum þangað.
Þetta var alveg eins og tjörn,
brúnleitt á lit og vall þar upp
grjót. Ég var me’ð góðan kíki
og skoðaði þetta í honum. Það
var töluvert af grjóti þarna,
hraunmolar, sem komu nokk-
uð jafnt upp, héldust á floti
nokkra stund og sukku svo,
áður en þeir bárust út fyrir
dökka blettinn, svo við gátum
ekki náð í nein sýnishorn. —
Þetta sýndist vera svipað
hraungrýti og í Surtsey.
— Fóruð þið nálægt þessu?
— Nei, það er varasamt að
vera að hringla yfir svona.
Maður veit ekki hvað þetta er,
en við sigldum allt i kringum
blettinn á 50—60 faðma dýpi.
Surtseyjármegin vorum við þó
á 30 m. dýpi. Þar fórum við
í vetur og þá var þarna djúp-
ur áll á milli, en nú fórum við
ekki svo nálægt. Ég held nú
að þetta sé bara sami tappinn
og sá sem myndaðist þegar
Surla gaus, en að Surtsey
hafi bara stækkað svo mikið
,til austurs síðan. Þetta er sama
miðið og á Geirfuglasker. Við
höfum oft siglt yfir þar. Það
getur verið varasamt grunn,
sem þá myndaðist.
— Hvað var bletturinn stór?
— Það er erfitt að áætla
það. Gæti trúað að hann hafi
svona 150 m. radius. Þegar við
fórum, var að byrja að kula,
og það var eins og brotnaði á
þessu. Það virtust vera að
myndast straumar við það. í
miðjunni var bletturinn
dekkstur. Og það rauk upp af
grjótinu, sem upp kom. Við
sáum vel í kíkinum að þetta
voru steinar.
— Voruð þið ekki smeykir
við það?
— Nei, maður er svo vanur
að hringla í kringum þetta nú
orðið