Morgunblaðið - 15.08.1965, Blaðsíða 13

1 Sunnudagur 15. ágfíst 1965
MORGU N BLAÐIÐ
13
Ég get ekki neitað þvi, að
mér þótti heldur miður, að
yngri bróðir skyldi taka for-
ustuna — og satt bezt að segja
var ég grænn af öfund yfir
mælsku ólafs. öfundin sú
risti ekki djúpt, það gerði hún
aldrei, hvorki þá né síðar. En
ræða Ólafs í Bergen er sú
íyrsta sem hann hélt, mér vit-
aulega.“
VI.
Ég spurði Kjartan Thors um
Kveldúlf, sem var stofnaður
1911.
„Fyrstu stofnendur hans
Vórú faðir minn og Richard,
broðir minn. NæstUr kom Ói-
afur inn í fýrirtækið, og svo
við Haukur. Thor átti einnig
aðild að fyrirtækinu, en starf-
aði þar lítið — var þó um
tíma sölustjóri á Spáni. Þá
lærði hann spænsku, og kom
það sér vel fyrir hann síðar
þegar hann varð sendiherra í
Mexíkó og Suður-Ameriku-
löndum.
Kveldúlfur byrjaði með
einn togara Skallagrím, sem
keyptur var í Englandi, svo
til nýbyggður. Hann var á-
kaflega vel byggt og gott skip.
Togaraútgerð var hagstæð í þá
daga, svo togurum Kveldúlfs
íjölgaði ört, flestir urðu þeir
ejö; auk þessa átti Kveldúlfur
fiskverkunarstöðvar til að
vinna fiskinn eftir því sem þá
gerðist, þ. e. þurrka hann úti
og inni. Félaginu óx ásmegin.
I»að var um tíma langstærst
íslenzkra togarafélaga og töld-
um við það umsvifamest
þeirra fyrirtækja, bæði hér og
erlendis, sem verzluðu með
*a itfi.sk.
Snemma tók að bera á því,
að ýmsir höfðu horn í síðu
þessa gróskumikla fyrirtækis,
en þó náði óviidin, eða á ég
heldur að segja öfundin — há-
marki, þegar sá einstæði at-
burður gerðist, að flutt var
frumvarp á Alþingi þess etfnis
að leggja bæri Kveldúlf nið-
ur, Sósíaldemókratar stjórn-
uðu þessari árás, og stóð vin-
tir okkar Ólafs og bekkjar-
bróðir, Héðinn Valdimarsson,
i fylkingarbrjósti andstæð-
inga okkar. Frumvarpið náði
ekki fram að ganga, en var
fellt á Alþingi. Upp úr þess-
um átökum fékk Kveldúlfur
heimild til að byggja Hjalt-
eyrarverksmiðjuna, en láns-
féð urðum við að sækja til
útlanda.
Héðinn var bekkjarbróðir
okkar ólafs í Miðbæjarbarna-
skólanum og þar til við lásum
utan skóla í Menntaskólanum.
Við vorum góðir vinir og höfð
um mikið saman að sælda.
Okkar fyrstu kynni voru méð
dáiítið undarlegum hætti og
táknræn fyrir það sem síðar
varð:
Við ólaÆur vorum nýfluttir
í bæinn frá Hafnarfirði, og
hér litu strákarnir á okkur
eins og hverja aðra sveita-
drengi. Það líkaði okkur illá.
Eitt sinn vorum við á gangi
í Þingholtsstrætinu og gerðu
strákarnir þar hróp að okkur.
Auðvitað fór svo að allt log-
aði í slagsmálum. Héðinn var
fremstur í fylkingu andstæð-
inga okkar. Upp úr þessum
átökum spratt vinátta okkar.
Hún hélzt, þó rysjótt væri
með köflum.*
Árásirnar á Kveldúlf höfðu
hvorki varanleg áhrif á föður
okkar né okkur bræðurna; þó
má vera að þeim hafi fylgt
tímabundin gremja, en hún
stóð ekki lengi.“
★
Að lokum kom Kjartan
Thors að þeim þætti í lifi
sínu, sem nafni bans verður
lengst tengdur, Vinnuveitenda
sambandi íslands. Honum
voru falin ýmis trúnaðarstörf
fyrir atvinnuveitendur löngu
áður en Vinnuveitendasam-
bandið var stofnað. Félag
ísl. Botnvörpuskipaeigenda er
stofnað 191Ú. Thor Jensen var
fyrsti formaður þess. Við því
starfi tók ólafur, en síðar
Kjartan sem var formaður fé-
lagsins í rúm 30 ár.
Þegar Vinnuveitendasam-
band íslands var stofnað 1934,
var Kjartan Thors kosinn for-
maður þess og hefur gegnt
því starfi til þessa dags. Hon-
um er ljúft að 'minnast starfa
sinna í þágu atvinnurekenda.
„Ég hafði raunar fengizt
eitthvað við samningagerð
fyrir vinnuveitendur um kaup
og kjör áður en FIB var
stofnað. Líklega hef ég verið
á þeim vigstöðvum lengur en
nokkur annar hér á landi.
Þessi langa reynsla hefur auð-
vitað breytt viðhorfum mín-
um mjög mikið. Fyrst þegar
ég tók þátt í þessum samn-
ingagerðum ungur maður vár
keppikeflið um fram allt að
vinna sigur. Nú hættir mér
líklega til að sjá of margar
hliðar á málunum. Áður var .
ég einsýnni en reynslan hefur
gert mig. Ég hef átt því láni
að fagna að njóta aðstoðar
ágætis starfsfólks, auk fram-
kvæmdastjóra samtakanna,
þeirra Eggerts Claessens og
Björgvins Sigurðssonar, sem
báðir hafa reynzt einstakir
hæfileikamenn í starfi sínu.
Oft hefur mér verið borið á
brýn, að ég hefji allar samn- I
ingaviðræður með þessum orð |
um: „Atvinriuvegirnir þola
ekki þetta álag“. En ég hef
margoft sagt, og einnig upp
á síðkastið, að ég hafi með
þessum orðum ávallt sagt
sannleikann eftir beztu vit-
und. Hluturinn er nefnilega
sá, að hér væri allt í kalda
koli, ef alltaf hefði verið
gengið að fyrstu kröfum verka
lýðsfélaganna. Þessi aðtferð, að
koma alltaf með toppkröfur í
upphafi samninga, finnst mér
orðin úrelt og ég fæ ekki bet-
ur séð en hún hafi gengið sér
til húðar. Ég lít á atvinnu-
rekendur og iaunþega eins og
samverkamenn, sem mega
ekki undir neinum kringum-
stæðum bregðast hver öðrum.
í þeim anda var ég alinn upp
frá blautu barnsbeini. Það er
auðvitað nauðsynlegt fyrir
báða aðila að átvinnuvegirnir
beri sig. Það ætti ekki síður
að vera hagsmunamál laun-
þegans en atvinnuveitandans.
Og um þjóðarhag þarf ekki
að spyrja. Á þessu er vax-
andi skilningur, — ja, að
minnsta kosti vona ég það,“
sagði Kjartan Thors að lok-
um.
M.
SUMARAUKINN
með ÚTSÝH í
Suðurlöndum
SPÁNARFERÐ 10. sept. - 19 dagar ÍTALÍUFERÐ 14. sept. — 20 dagar
Baðstrendur og skemmtilegasta ferða-
mannaleið Spánar. tJrvalshótel.
Ein vinsælasta ferð Útsýnar í mörg ór, enda
er Spánn nú vinsælasta ferðamannaland
Evrópu.
Hér er aðeins hoðið upp á það bezta og
hver dagur býður upp á ný ævintýr.
Fáið ferðaáætlun og kynnið yður álit fólks
á ÚTSÝNARFERÐllM, í stað þess að velja
ferð af handahófi.
Hin heillandi Ítalía böðuð septembersól.
Við þræðum fegurstu leiðina meðfram
vötnunum Norður-Ítalíu — Feneyjar —
Florens — Rómaborg — Napolí — Capri
— og síðast en ekki sízt ítölsku Rivieruna
til Nice.
FERÐASKRIFSTOFAN
ijtsVm
Austurstræti 17 — Sími 20100.
*
a
Viðgerðaþléiciasta
báacír!4Í5Ssum
Allar viðgcr*ir á Regna búðarkössum
annast

SKRI FST0FUVÉLAR H.F.

Vér biðjura eigendur Regna-búðarkassa
að snúa sér til ofangreinds viðgerðaverk-
stæðis ef þörf er á viðgerðaþjónustu.
E. Th. Mathiesen hf.
Vonarstræti 4 — Sími 36570.
Atvinna
Stúlkur óskast til afgreiðslustarfa.
Vinnutími kl. 1—6 e.h.
Uppl. frá kl. 1—2 (ekki svarað í síma).
Lækjargötu 4.
Saumastúlkur óskast
Stúlkur vanar buxnasaum.
Stúlka í strauingar.
Sportver hf.
Skúlagötu 51, Rvík.
Dömur
NÝ SENDING:
Kvöldkjólar stuttir og síðir
Kvöldhanzkar svartir og fleiri litir
Kvöldtöskur — Kjólablóm
Hin heimsþekktu Guerlain
ilmvötn og steinkvötn.
Hjá Báru
Austurstræti 14.
t
I
HRiNGVER VEFNAÐARVÖRUVERZLUN
SMÁRÓSÓTT
Diolen-Loft
kjóla og blússuefni,
svört og hvít í grunninum.
austurstræti 4
SIM I 179 0