Morgunblaðið - 20.10.1965, Blaðsíða 20

r
MORCU N BLAÐID
Miðvikudagur 20. október 1965
20
Jóhann Siemen for-
stjóri — Minningarorð
VINUR minn, Jóhann Siemen,
Liibeck, kvaddi þennan heim
þann 27. ágúst sl., eftir stutta
legu, þá 69 ára gamall. Minning-
arathöfn fór fram í Liilbeck 31.
égúst sl., en jarðneskar leyfar
hans voru fluttar til Kappeln og
jarðsettar þar við hlið konu hans,
í ættargrafreit.
Mig langar til að skrifa nokk-
ur orð um Jóhann Siemen, sem í
fyrsta iagi var sannur vinur
minn, auk þess, sem mér var
kunnugt um, að hann átti fjölda
vina og kunningja á íslandi sér-
staklega í Reykjavík, þar sem
hann bjó og starfaði um 13 ára
ekeið. Á fyrstu árum sínum í
Reykjavík giftist hann Dorotheu
Heserich, frá fæðingarbæ sínum
Kappeln. Frú Dorothea Siemen
dó eftir langvarandi vanheilsu í
Liibeck hinn 31. okt. 1961, þá 61
árs að aldri. Þau eignuðust eitt
ibarn meðan þau 'bjuggu í Reykja
vík, son, Hans Jiirgen. Hann
stundar nú land'búnaðarstörf
skammt frá Lúbeck. Hjónaband
Siemens var hamingjusamt og til
fyrirmyndar, enda var Dorothea
mikilhæf ágætiskona, stóð við
hiið manns síns í blíðu og stríðu
meðan þau fengu að vera sam-
an.
Jóhann Siemen ólst upp í
Kappeln. Hann lærði skipstjórn
í Eckernförde. Sigldi síðan um
árabil á þýzkum barkskipum um
öll heimsins höf. í byrjun fyrri
heimstyrjaldarinnar var skip
VITASKULD HEFURÐU
EINHVERN TÍMA
ORÐIÐ SVANGUR.
VAR ÞÁ EKKI GOTT
AÐ TAKA TIL MATAR
SÍNS?
Þú vilfr, að allir hafi nóg oð borða, —
og sízfr af öllum mundirðu neifra hungr-
uðu barni um brouð.
Þriðjo hverfr barn, sem fæðisfr ó 20.
öldinni, á þess engan kosfr að lifa
eðlilegu lífi, af því oð brouðið vonfrar.
FJÁRSOFNON
I NÓVEMBER
hans statt á Miðjarðarhafi á sigl-
ingu til Þýzkalands og var þá
tekið af brezku herskipi. Siemen
var færður í fangabúðir á „Isle
of Man“, þar dvaidi hann rúm
4 ár. Þann tíma notaði hann vel
og lagði af kappi stund á mála-
nám og kenndi einnig mál í
fangabúðunum. Siemen var mik-
ill málamaður, talaði auk þýzku,
ensku, spönsku, frönsku, ítölsku,
isienzku, norðurlandamálin,
dönsku, sænsku og norsku, auk
þess sem hann var nokkuð inn í
ýmsum öðrum málum. Eftir
fyrra stríðið fór Siemen aftur í
siglingar og að því kom, að skip
hans lenti í Reykjavík. Þá var
Siemen sj'úkur og lá á spítaia í
Reykjavík um hríð. Þegar hann
aftur fékk heilsu réðist hann
hjá Nathan & Olsen í Reykjavík
og starfaði hjá þeim, þar til hann
varð starfsmaður hjá H. Bene-
diktssyni & Co og Bernhard
Petersen, en eins og áður er sagt
var hann i Reykjavík í rúm 13
ár. Siemen var starfsmáður mik-
ill, naut trúnaðar yfirmanna
sinna og var góð vinátta milii
hans og þeirra ágætismanna,
'HallgTÍms Benediktssonar og
Bernhard Petersens, meðan þeir
voru á lifi. Siemen var þaui-
kunnugur afurðasölumálum ís-
lendinga, meðan hann var í starfi
hér á landi og raunar meðan
hann lifði, eins og ég mun koma
að síðar. Hann íerðaðist mikið
á árum sinum hér, útvegaði sam-
'bönd erlendis og sá um afurðar-
sölumál. Sum þessara sambanda
standa enn í daga og hafa reynzt
þjóðinni vel. Siemen var mikiil
hljómiistarunnandi, spilaði sjálf-
ur og söng gjarnan undir. Hann
starfaði nokkuð í „Germaníu“ í
GtSTAF A. SVEINSSON
hæstaréttarlögmaður
Laufásvegi 8. Sími 11171.
tSrlpp - dropp
Kðflótt barnaregnföt
frá verksmitfjunni Vör
Stærdirá 2ja-5ára.
M Austurstræti
Reykjavik, var alls stáðar hrók-
ur alls fagnaðar, léttur og vel
látinn af öllum, sem voru svo
heppnir að kynnast hönum. Á ís-
landi leið honum vel og sagði
hann oft, að þar hefðu verið sín
beztu ár. Hann talaði einnig oft
um kunningja sína á Islandi og
alltaf með sömu hlýjunni. Hann
keypti Morgunblaðið og fylgdist
með, er gömlu kunningjarnir
voru að kveðja smátt og smátt.
Einnig keypti hann fiskiritið
„Ægir“ og reyndi að fylgjast með
afurðarsölum héðan, en þar var
hann með hugann.
Á árum sínum hér varð Siem-
en svo lánsamur að geta bjargað
9 ára dreng frá drukknun. Ekki
veit ég hvar þetta var eða um
hvern var að ræða, en þetta kem-
ur fram í ágætu kvæði, sem ort
var til hans af þýzku skáldi, sem
hér var á ferð á þessum árum.
Árið 1939 fluttust hjónin til
Schleswig í Þýzkalandi, og tók
Siemen þar við fyrirtækjum afa
síns. Svo kom seinna stríðið og
ailir erfiðleikar, sem slíkum
hildarleik er samfara. Síðar varð
Siemen svo heppinn að kynnast
hinum ágæta manni, aðalræðis-
manni hr. Árna Siemsen í Lu-
beck og réðist hann til starfa hjá
honum í tvö ár og komst þá að
nýju í samiband við afurðarsölu-
mál ísiands. Síðar varð hann for-
stjóri í íslandsdeild hjá firmanu
Hanseatie Trading Company f
Hamburg og þar starfaði hann
til 1961 að hann seftist í helgan
stein. Þegar kona Siemens dó tók
við heimilinu frænka hans frú.
ína Schröder frá Kiel. Ég vil
þakka henni ástúðlega umhyggju
vinar míns og heimilisins þau ár.
Þú fyrirgefur, vinur, hve þessi
skrif mín eru fátækleg, en ég hefi
sett þau fram vegna hinna mörgu
kunningja þinna, sem enn lifa á
fslandi, og sem e.t.v. vita ekki
enn, að þú hefur kvatt. Svo vii
ég þakka þér og þinni elskulegu
konu allar ánægjustundir bæði
á íslandi og heimili ykkar í
Þýzkalandi.
Mér datt ekki í hug að svo
stutt væri eftir, þegar ég heim-
sótti þig í Liibeck í ágúst sl. en
tveim dögum síðar varstu horf-
inn. Að endingu vil ég kveðja
þig og þakka þér og konu þinni
alla vináttuna, traustið, sem ég
alltáf fann hjá þér en síðast en
ekki sízt, hversu tryggð þín var
mikil til íslands og allra ísiend-
inga, sem þú náðir til. Ég veit
að hér tala ég fyrir munn fjöl-
margra manna.
Þú og kona þín eruð komin
heim og kunningar ykkar biðja
velferðar syninum, sem hér dvel-
ur enn.
Óskar Sigurðsson.
Herdís Jónsdóttir
trá Þverhamri i Breiödal
ÞAÐ hefur aldrei orkað tví-
mæilis þeirra ,sem til þekkja, að
Breiðdalur í Suðurmúlasýslu sé
í tölu hinna fegurri og búsæld-
arlegri sveita hér á landi. Utar-
lega í Breiðdal er bærinn Þver-
hamar í fögru umlhverfi. Þar
hefur um langan aldur búið
margt mætra manna og verið
mikill rausnargarður. Alla jafn-
an hefur verið margbýlt á Þver-
hamri og ein þeirra kvenna, sem
þar skipaði húsfreyjusess um
langt árabil á fyrri helmingi
þessarar aldar. Herdís Jónsdótt-
ir, er nýlega látin í Reykjavík,
83 ára að aldri.
Ekki er ég svo fróður eða
minnugur að ég muni gerla um
ætt Herdísar heitinnar, en það
hygg ég, að hún hafi verið af
austfirzku bergi brotin, en ég
kynntisit henni ekki fyrr en hún
var komin á miðjan aldur.
Það er nú liðinn rösklega hálf
ur fjórði áratugur síðan ég
lítill drengur labbaði í fyrsta
skipti inn til Herdísar á Þver-
hamri. — Ekki er þvi að leyna
að helzt til mun karlmennsku
undirritaðs hafa verið áflátt hinn
fyrsta dag í „kaupamennskunni“
á Þverhamri. Grét ég sáran yfir
því ranglæti að vera sendur úr
foreldráhúsum um langan veg
I og skilinn eftir hjá ókunnu fóiki.
En hér fór ,sem foreldra mína
hafði grunað, að slíku ástríki
umvafði mig þessi fjölskylda,
að ég minnist þess ekiki, að aðr-
ar stundir í lifi minu hafi veitt
mér rneiri ánægju, en þau sum-
ur sem ég dvaldi á Þverhamri,
en þau urðu allmörg að lokum.
Eftir . fyrsta sumarið mitt á
Þvehhamri varð heimilið fyrir
þeirri sáru sorg, að húsbóndinn,
Ámi Guðmundsson lézt af völd-
um lungnabólgu, mjög fyrir aid
ur fram. Enda þótt ég væri barn
að aldri man ég Áma heitin
vel, hann var fríður maður og
glaðvær, kallaði mig „kaupa"
sinn og þótti mér mikið til þeirr
ar nafngiftar krma. Eftir lát
manns síns bjó Herdís heitin á-
fram um mörg ár með börnum
sínum tveim, se:n þá voru á
. unglingsaldri. Sonur hennar
Guðmundur býr ennþá á Þver-
hamri, en dóttirin, Þórdis er gift
í Reykjavik og hjá henni og
Magnúsi manni hennar hafði
Herdís heitin dvalið hin síðari
árin. Lengi vel á meðan heilsan
leyfði fór hún á sumrin austur
í átthagana á fund ættingja og
vina.
Nú þegar Herdís á Þvehhamri
er dáin, þá streyma fram í hutí-
ann óteljandi minningar frá
bérnskuáruhum, þegar þessi
góðviijaða og gæzkurika kona
gekk mér í móðurstað, sumar
eftir sumar.
Ég sé hana fyrir mér sívinn
andi frá morgni til kvölds, inni
og úti, hugsandi um það eitt,
að láita fólki sínu líða vei, haf-
andi þó engin þau þægindi, sem
nú mega kallast sjáifsögð á
hverju heimili. Af einskærum
góðvilja hafði hún svo tekið að
sér strákpatta, sem oft varð að
stagla í skó og stoppa.í sokk af,
en ekki var alltaf jafnþakklátur
og hlýðinn, svo sem vænta hefði
mátt.
Mér er alveg Ijóst að ég stend
í mikiiii þakklætisskuld við
þessa góðu konu sem og börn
hennar og ég varð aidrei var
við annað en ég væri einn af
þeim. Minnugur er ég þess, að
'þegar ég bar gæfu til þess að
verða Hevctisi að einhverju liði
þá hafði hún aðdáanlegt lag á
að láta mig finna, að nú hefði
ég vel gert. Ég er heldur alls
ekki viss um, að mér hafi í
annan tíma á ævinni fundizt að
mér hafi verið sýndur meiri
trúnaður, en þegar Herdís kall-
aði á mig og bað mig að halda
fyrir sig í halann á kusu á með-
an hún mjólkaði. — Það er ó-
mæld sú mjólk, sem hvarf ofan
í mig í búrinu á Þverihamxi að
loknum siíkum trúnaðarverkum.
Margs er að minnast og af
mörgu að taka og enn í dag er
mér það mikill yndisauki, að
rifja upp við lítinn son minn
bernskuáx mán á Þvehha'mri og
víst er um það að þessum syni
minum er orðið harla minnis-
stætt hvað þeir hétu hundarn-
ir og hestarnir á Þvehhamri íyr-
ir þrjátíu og fimm árum.
Nú sem fyrr verður enginn
héraðsbrestur þótt gömul og
þreytt allþýðukona, hverfi á
fund feðra sinna. En vel megum
við minnast þess, að þetta hljóð-
Játa og kyrrláta fólk, á líka sinn
þátt í þvi að skrá sögu þessa
lands og skila því byggilegra
og lífvænlegra í hendur afkom-
endum sínum en áður var. ____-
Herdás Jónsdóttir var ein af
þeim, sem vann sitt lífsstarf í
í þessari hljóðiátu fylkingu. Nú
skal hún kvödd hinztu kveðju
og þakkað af alhug allt, sem
bún var mér á þeim áruim, sem
öllum börnum er nauðsynJegt að
hJjóta hlýju og gott atlæti. Hún
var sú kona, mér vandalaus,
sem ég á 'mest að þakka. — Guð
blessi minningu hennar. —
Emil Magnússon