Morgunblaðið - 12.02.1966, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 12. febrúar 196®
MORCU N B LAÐIÐ

Útgefandí:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Rits t j órnarf ulltr úi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 95.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
GEÐ VEIKRAHÆLI
Lestarræningiarnir sitia
við að sauma póstpoka
Hafa verið fluttir i nýja öryggis-
deild á Parkhurst fangels*i/iiu
á Wight
FYRIR nokkrum dögum var
brezkum blaðamönnum og
ljósmyndurum í fyrsta sinn
leyft að heimsækja álmu þá
í Durham-fangelsinu, þar sem
gerðar hafa verið hámarks
öryggisráðstafanir til þess að
koma í veg fyrir að fangarnir
sleppi. Ræddu bl.aðamenn þá
m.a. við átta fantga, þar af þá
þrjá af lestarræningjunum
frægu, sem enn sitja inni,
dæmdir til 30 ára fangelsis-
vistar, — en sem kunnugt er,
hefur þrem öðrum tekizt að
sieppa úr fangelsi.
Alls voru átta menn í haldi
í þessari deild Durham, þegar
heimsóknin fór fram og höfðu
þeir yfir ýmsu að kvarta um
aðbúnaðinn. En nú hafa nokkr
ir þeirra, a.m.k. lestarrænin.gj
arnir, verið fluttir í nýja álmu
í Parkhurst fangelsinu á
Wight eyju, þar sem aðbún-
aður er betri, athafnafrelsi
innan fangelsinsveggjanna
meira og öryggisráðstafanir
jafnframt öflugri.
Fangarnir í Durham voru
yfirleitt sammála um að all
sæmilega væri séð fyrir líkam
legum þörfum þeirra, nema
hvað þeir vildu stærri garð
til útiveru. Garðurinn, sem
þeim var ætlaður var stað-
settur í miðju fangelsinu.
Fangarnir hafa neitað að nota
hann og vilja endilega fá að
nota annan garð, töluvert
stærri. Fannst þeim fásinna
hin mesta, að stjórn fangelsis
skyldi setja það fyrir sig, að
miili garðsins og frelsisins
skilur aðeins einn múrvegg-
ur. Við getum rétt hugsað okk
eyju
ur, hvað fyrir þeim vakir, er
þeir heimta þennan garð“,
sagði einn fangavarðanna og
bætti við, að lestarræningj-
unum yrði sennilega ekki
skotaskuld að vippa sér yfir
vegginn þegar vel hentaði —
annað eins hefðu þeir afrek-
En það var fyrst og fremst
andlega meðferðin, sem fang-
arnir kvörtuðu yfir, og erfið-
leikunum við að halda sálar-
ró. Einn fanganna kvaðst hafa
verið í mörgum fangelsum og
alltaf liðið betur en í Dur-
ham. Þarna höfðu þeir ekki
útvarp, kvikmyndir fengu
þeir aldrei að sjá, hvað þá tón
leika og fangavörður væri lát-
inn fylgja þeim eftir hvert
fótmál. Þar að auki fengju
þeir ekki að blanda geði við
aðra fanga í fangelsinu og yrði
kunningjahópurinn því býsna
Framhald á bls. 14
Einn af klefunum í hinni mýju deild Parkhurst-fangelsisins á
Wight-eyju, þar sem iestarræningjarnir þrír verða'væntanlega
geymdir næstu áratugina.
Billiard-salur fanganna í Parkhurst.
17áar fregnir hafa vakið eins
* mikla athygli og réttar-
höldin yfir sovézku rithöfund
unum Sinyavsky og Daniel,
sem nú eru haldin í Moskvu.
Þau varpa skýru ljósi á þá
andlegu kúgun, sem ríkir í
kommúnistríkjunum, þar sem
rithöfundar eru ofsóttir ef
þeir ekki lofa og prísa stjórn-
arvöldin í verkum sínum.
En andi frelsisins verður
aldrei deyddur. Þess bera þeir
nú vitni rithöfundarnir í sak-
borningastúkunni í Moskvu,
og þess munu fleiri sovézkir
rithöfundar bera vitni, hver
svo sem dómurinn verður yf-
ir þeim Sinyavsky og Daniel.
Það er einnig eftirtektar-
vert að tugir æskumanna
söfnuðust saman utan dyra
réttarsalarins til að mótmæla
ofsóknunum, enda þótt það
hafi verið tíðkað að taka
menn, sem slíkan mótþróa
sýndu, og stinga þeim inn í
geðveikrahæli.
Og sömu dagana og réttar-
höldin eru haldin í Moskvu,
er rithöfundurinn Yalery
Tarsis í fyrirlestraferð í Bret-
landi. Hann segja rússnesku
yfirvöldin auðvitað geðbilað-
an, enda hefur verið farið
með hann sem slíkan. En
Tarsis fer ekki dult með skoð-
anir sínar á rússneskum
stjórnarvöldum, og segir sann
leikann umbúðalaust. Hann
segir fasistaglæpamenn fara
með völd í Sovétríkjunum.
Sjálfsagt hefur það átt að
vera sérlega klókt að leyfa
Tarsis að fara úr landi með-
an réttarhöldin stóðu yfir
Sinyavsky og Daniel, og vafa-
laust hafa Sovétherrarnir
vonað að Valery Tarsis kæmi
ekki á ný til Ráðstjórnar-
ríkjanna, því að þá yrði þægi-
legra að stimpla hann sem
landráðamann, en Tarsis seg-
ist ákveðinn í að snúa heim,
hvað sem um hann verði.
Þeir menn eru áreiðanlega
margir í Ráðstjórnarríkjun-
um, sem vilja fórna lífi sínu
til þess að reyna að losa um
helfjötrana, sem hvíla á þjóð-
um Ráðstjórnarríkjanna. En
á sama tíma eru til menn hér
á landi, jafnvel í rithöfunda-
stétt, sem eiga enga æðri
„hugsjón“ en þá að koma á
kommúnískri ógnarstjórn hér
lendis.
HAGUR
IÐNAÐARINS
T ítarlegri ræðu, sem getið
var um hér í blaðinu í
gær, ræddi Jóhann Hafstein,
iðnaðarmálaráíjherra, um hag
iðnaðarins, og sýnir þar
glöggt fram á hve miklu hef-
ur verið áorkað iðnaðinum til
hagsbóta á síðustu árum, og
hve gjörsamlega eru úr lausu
lofti gripnar ásakanirnar um
það, að iðnaðinum séu búin
lakari kjör en áður var.
Ráðherrann vék t.d. að lána
málum iðnaðarins, og upp-
lýsti að iðnlánasjóður hefði á
síðustu þremur árum lánað
148 milljónir króna, en á
þremur árum, 1957, 1958 og
1959 hafi hann aðeins veitt 9
milljónir króna. Fram-
kvæmdabankinn hefur einnig
stóraukið lánveitingar sínar
til iðnaðarins, og lánaði 103
millj. króna á árunum 1963 til
1965. Síðan sagði ráðherrann:
„Ég er ekki að segja að
þetta sé nóg, en ég vil halda
því fram að það hafi orðið
breyting frá því sem áður var
og miklu meiri, heldur en
menn gera sér grein fyrir.
Og menn gera sér ekki alveg
nægilega grein fyrir því, hvað
hér er að vaxa upp sterkur
stofn fyrir iðnaðinn í land-
inu, þar sem Iðnlánasjóður
er. Hann stórvex fyrir eigið
fé árlega, og auk þess er hon-
um aflað lánsfjár til þess að
geta haft miklu meira af ráð-
stöfunarfé, heldur en ella
væri, til eflingar iðnaðinum“.
Jóhann Hafstein, iðnaðar-
málaráðherra, gat þess einn-
ig að á Alþingi 1964 hefði ver-
ið samþykkt frumvarp um að
breyta lausaskuldum iðnað-
arins í föst lán. Um síðustu
áramót var gengið frá skip-
un matsnefndar, sem sam-
kvæmt reglugerðinni á að
vinna að mötum á eignum
manna í sambandi við slíkar
lánabreytingar, alveg á sam-
bærilegan hátt og átti sér
stað á sviði sjávarútvegs og
landbúnaðar á sínum tíma.
En um hlutdeild iðnaðarins í
útlánum viðskiptabankanna
væri það að segja, að hún
hefði verið 1960 12,2% af út-
lánum til atvinnugreinanna,
1961 13,4%, 1962 13,7%, 1963
14,3%, 1964 14,7%, og 1965
13,6%.
í lok ræðu sinnar sagði ráð-
herrann:
„Nú vil ég ljúka máli mínu
með því enn einu sinni að
vara alvarlega við ófyrirsjá-
anlegum afleiðingum þess
barlóms á sviði iðnaðarins,
sem sumir menn og flokkar
temja sér, og lýsir sér í því,
að vera sí og æ í tíma og
ótímg að mikla fyrir sér og
öðrum þá miklu erfiðleika,
sem iðnaðurinn á við að búa,
og hann geti því enga fram-
tíð átt fyrir sér hér á landi.
Þetta lamandi úrtöluvæl á-
samt órökstuddum sleggju-
dómum og ósannindum um
neikvætt viðhorf stjórnar-
valda til íslenzks iðnaðar,
getur hægt og bítandi síazt
inn í vitund almennings, ef
ekkert er að gert, lamað eig-
in viðnámsþrótt og þrek iðn-
aðarins og orðið sá bölvaldur,
sem iðnaðurinn fær eigi rönd
við reist. Með bjartsýni og
trú á framtíðina, með góðhug
og samstilltri orku þeirra,
sem hlut eiga að máli, réttum
skilningi stjórnarvalda og
heilbrigðu mati almennings á
gæðum íslenzkrar iðnaðar-
framleiðslu, sem hefur skap-
azt með elju, vaxandi tækni
og margháttaðri aukinni hag-
ræðingu, mun íslenzkur iðn-
aður marka sér sess í atvinnu-
þróun á íslandi. Það er ósk
mín, að svo megi verða.“
Undir þessi orð ættu allir
að geta tekið.