Morgunblaðið - 05.05.1966, Síða 19

FlmTntudagur 3. maf 1966
MORGUNBLAÐIÐ
19
tveimur forystumönnum launþegasamtaka, Guðmundi H. Garð-
- Gunnar Helgason
Framhald af bls. 17.
um sköðuðu launþega sjálfa.
S>essar kauphækkanir voru síðan
teknar aftur af fólkinu í hækk-
uðu verðlagi og þjónustu, 'og í
því sambandi skipti engu hvaða
ríkisstjórn sat að völdum í það
skipti, eins og svo mörg dæmi
sanna.
í kjarasamningum siðustu
tveggja ára hafa verkalýðssam-
tökin hinsvegar lagt meiri á-
herzlu á aðra þætti hagsmuna-
mála launþega, svo sem stytt-
ingu vinnutíma, auknar slysa-
og sjúkratryggingar og umbætur
í húsnæðis- og atvinnumálum,
lengingu orlofs o. fl. „Hinsvegar
er öllum ljóst“, segir Gunnar
Helgason, „að ekki hefur tekizt
að stöðva verðbólguna, m.a.
vegna þess að of margir þjóðfé-
lagsþegnar hafa ekki viljað
stöðvun hennar af ýmsum ástæð-
um, sem of langt yrði að rekja
hér, og þess vegna hefur orðið
minna úr beinum kjarabótum
launþega en ella, og koma þar til
toæði pólitískar og hagsmunalég-
ar ástæður. Vinnutíminn er of
langur hjá mörgum stéttum, þó
að loks á síðustu tveimur árum
hafi tekizt með breyttum samn-
ingsgerðum að auka nokkuð
kaupmátt þeirra launþega, er
minnst hafa borið úr býtum til
þessa, en að sjálfsögðu ber að
Etefna að því að fyrirvinna fjöl-
skyldu geti framfleytt henni á
dagvinnukaupi einu saman.
En þrátt fyrir verðbólguna hef
«r þó samt sem áður tekizt að
halda uppi mikilli atvinnu í land
inu, sem hefur gert það kleift að
allt verkafólk hefur haft meira
en nóg að gera, og afkoma
manna miklu betri en nokkru
6inni fyrr.
Hagræðing og vlnnurannsóknlr
Samfara hinni miklu tækniþró
tm, er að sjálfsögðu nauðsynlegt
að leggja áherzlu á hagræðingu
í atvinnurekstri. Það er undir-
staða aukinnar framleiðni, sem
aftur er forsenda betri afkomu
þeirra, sem við framleiðsluna
vinna. Á síðari árum hefur skap-
azt rikari skilningur á þessum
málum, og með samvinnu verka-
lýðssamtakanna og atvinnurek-
enda og aðstoð ríkisvaldsins,
hafa ungir menn verið sendir til
náms erlendis til að kynna sér
þessi mál, og eru þeir þegar tekn
ir til starfa hér heima. Árangur-
inn af starfi þeirra hefur þegar
komið í ljós, og mun koma enn
betur, þegar fram líða stundir. í
ráði er að þessi starfsemi haldi
áfram, og mun brátt annar hóp-
ur manna hefja nám á sama sviði.
Ljóst er að efla verður vinnu-
rannsóknir frá því sem nú er og
koma upp víðtæku starfsmati,
sem síðan getur orðið grund-
völlur að nýju og réttlátara launa
greiðslukerfi, svo sem hjá opin-
berum starfsmönnum og í sam-
bandi við ákvæðisvinnutaxta og
fleira slíkt. Því verður ekki neit-
að að stundum finnst manni að
nokkuð handahófskennd vinnu-
brögð hafi átt sér stað í niður-
röðun launaflokka, og jafnvel
setningu ákvæðisvinnutaxta. Það
er þó ekki af illvilja þeirra, sem
að þessu hafa unnið, heldur
hinu, að skort hefur víða nauð-
synlegar rannsóknir á starfi og
menntun einstakra starfshópa.
Eitt atriði, sem rétt er að víkja
að, er um samstarfsnefndir aðila
vinnumarkaðarins. Það fyrir-
komulag hefur tíðkazt víða er-
lendis, og hefur reynzt mjög vel.
Sums staðar hefur þetta verið
tekið upp hér á landi og gefið
góða raun og átt þátt í því, að
leysa ýmis vandamál, sem upp
hafa komið á hinum einstöku
vinnustöðum, og verið báðum að-
ilum til hagsbó.ta.
Húsnæðismálin
Eitt mesta vandamál sem ís-
lenzka þjóðin hefur átt við að
etja, er sá mikli húsnæðisskort-
Gunnar Helgason á fundi með
arssyni og Pétri SigurðssynL
ur, sem verið hefur á vissum
stöðum í landinu. Orsakir hans
eru fyrst og fremst mikill til-
flutningur fólks til ákveðinna
staða í þéttbýlinu, mikill bygg-
ingarkostnaður, og þar af leið-
andi leigukostnaður, sem farið
hefur vaxandi með aukinni vecð-
bólgu og gert mörgu láglauna-
fólki mjög erfitt um öflun hús-
næðis. Þá tel ég öruggt, að hús-
næðismálin hafi orsakað méiri
spennu í kaupgjaldsmálum en
flest annað, og stöðugt þrýst á
kröfugerð um sífellt hærra kaup.
Þá hefur lánsfjárskortur til
íbúðabygginga verið tilfinnan-
legur, þótt verulega hafi verið
úr því bætt með hinum stór-
auknu lánum húsnæðismála-
stjórnar. Augljóst er að gera
verður sérstakar ráðstafanir
til þess að leysa þessi mál, og er
vonandi að byggingaráætlun
verkalýðssamtakanna, Reykjavík
urborgar og ríkisins, sem nú er
u.þ.b. að hefjast, verði þess vald-
andi, að eitthvað rætist úr, og
þá ekki sízt hafi þau áhrif að
íbúðaverð lækki nokkuð með
hagkvæmari vinnubrögðum og
betra skipulagi. Samtök manna í
byggingarfélögum hafa átt nokk-
urn þátt í að leysa þetta vanda-
mál, og sumum þeirra hefur tek-
izt að byggja húsnæði miklu ó-
dýrari, heldur en verið hefur á
frjálsum markaði. Þessa starf-
semi ber að efla.
í Reykjavík vilja allir vera
Eins og allir vita hefur á síð-
ari árum verið meiri gróska í
þjpðfélagi okkar, en nokkru sinni
fyrr. Framkvæmdir hafa hvergi
verið meiri en einmitt hér í
Reykjavík. Mörgu hefur verið á-
orkað með sameiginlegu átaki
Reykvíkinga, undir forustu
manna, sem skilið hafa þarfir
fólksins og með framsýni og
dugnaði haft forustu um að
byggja hér upp fyrirmyndarborg,
sem öllum þykir vænt um, sem
henni kynnast. Oft hefur verið
sagt, að í Reykjavík vildu allir
vera, og jafnvel þeir, sem á stund
um hafa af annarlegum ástæðum
hreytt ónotum í Reykjavík og
Reykvíkinga, viðurkenna, að hér
er gott að búa. Ég vona að þessi
framfaraþróun haldi áfram á kom
andi árum til aukinnar hagsæld-
ar og hamingju þeirra sem borg-
ina byggja“.
4 LESBÓK BARNAOTÍA
Hrninkelssago Freysgoða
Teiknari: Ágúst Sigurðsson
Hestrinn var vátr allr
af sveita, svá at draup
ór hverju hári hans, var
mjök leirstokkinn ok
móðr mjök ákafliga.
Hann veltist nökkurum
tólf sinnum, ok eftir þat
setr hann upp hnegg
mikit. Síðan tekr hann á
mikilli rás ofan eftir göt
unum. Einar snýr eftir
honum ok vill komast
fyrir hestinn ok vildi
höndla hann ok færa
hann' aftr til hrossa, en
hann var svá styggr, at
Einarr kemst hvergi í
nándir honum. Hestrinn
hleypr ofan eftir daln-
um ok nemr eigi staðar,
fyrri en hann kemr á Að
elból. Þá sat Hrafnkell
yfir borðun. Ok er hestr
inn kemr fyrir dyrr,
hneggjaði hann þá hátt.
Hrafnkell mælti við
eina konu, þá sem þjón-
aði fyrir borðinu, at hon
akyldi fara .til duranna,
—- „því at hross hneggj-
aði, ok þótti mér líkt
vera gnegg Freyfaxa.“
Hon gengr fram í
dyrrnar ok sér Freyfaxa
mjök ókræsiligan. Hon
sagði Hrafnkeli at Frey-
faxi var fyrir durun úti,
mjök þokkuligr.
„Hvat mun griprinn
vilja, er hann er heim
kominn?" segir Hrafn-
kell.
„Eigi mus þat góðu
gegna.“
Síðan gekk hann út ok
sér Freyfaxa ok mælti
við hann: „Illa þykkir
mér, at þú ert þann veg
til gerr, fóstri minn, en
heima hafðir þú vit þitt,
er þú sagðir mér til, ok
skal þessa hefnt verða.
Far þú til liðs þíns.“
En hann gekk þegar
upp eftir dalnum til
stóðs síns.
6. Hrafnkell vá Einar
smalamann
Hrafnkell ferr í rekkju
sína um kveldit ok svaf
af um náttina. En um
morguninn lét hann taka
sér hest ok leggja á söð-
ul ok ríðr upp til sels.
Hann ríðr í blám klæð-
um. Öxi hafði hann í
hendi, en ekki fleira
vápna. Þá hafði Einarr
nýrekit fé í kvíar. Hann
lá á kvíagarðinum ok
taldi fé, en konur váru
at mjólka. Þau heilsuðu
honum. Hann spurði,
hversu þeim færi at.
Einarr svarar: „Illa
hefir mér at farit, því at
vant varð þriggja tiga
ásauða nær viku, en nú
er fundinn."
Hann kvaðst eigi at
slíku telja, — „eða hefir
eigi verr farit? Hefir þat
ok eigi svá oft til borit
sem ván hefir at verit, at
fjárins hafi vant verit.
En hefir þú ekki nökk-
ut riðit Freyfaxa inn
fyrra dag?“
Skiýtlur
Frúin: Hér eru sokkar,
sem þér megið eiga, en
það þarf að stoppa í þá.
Betlarinn: Ég get beðið
á meðan.
Bílstjórinn: Mér þykir
fyrir að hafa drepið kött-
inn yður. Ég vonast til að
geta bætt yður skaðann.
Konan: Svo! Veiðið
þér mýs?
Louis Moe:
Hver er að
EINU sinni var maríu-
hæna, sem hafði etið yfir
sig af blaðlúsum, svo að
hún fékk illt í magann.
Hún syældi og vældi svo
aumkvunarlega að hörmu
legt var á að hlýða.
Rétt í þessu kom hin
raunverulega hæna spíg
sporandi frá hænsnahús-
inu. Hún heyrði, að ein-
hver var að væla, en oar
sem maríuhænan var
langt niðri í grasrótinni
gat hún ekki komið auga
á hana.
Hænan nam staðar og
hlustaði. Hún hallaði
undir flatt, fyrst til
hægri og svo til vinstri
og klakaði. Hún gat ekki
slitið sig frá, fyrr en hún
hefði komizt að því, hver
var að væla.
Meðan hún stóð þarna
kom valurinn fljúgandi.
Hann ætlaði að hremma
hænuna, en heyrði þá, að
hún tautaði í sífellu:
„Hver er að væla, hver
er að væla?“
Þá varð-valurinn for-
vitinn. „Já hver skyldi
vera að væla?“, hugsaði
hann með sér og fór að
hlusta eins og hænan.
Einmitt í þessu kom
Mikki refur hlaupandi.
Hann var að því kominn
að éta bæði hænuna og
valinn, þegar hann
heyrði þau segja:
„Hver er að væla?“
uJá, hver skyldi vera
að væla?“, hugsaði hann
með sér. „Það verð ég að
fá að vita, áður en ég ét
þau.“ Og hann slóst í hóp
inn og fór að hlusta af
sama ákafanum og hæn-
an og valurinn.
Sem þau nú öll sátu
þarfta kom úlfurinn þjót
andi. Hann ætlaði að
gleypa refinn, valinn og
hænuna, en heyrði að
þau voru alltaf að
spyrja:
„Hver skyldi það eigin