Morgunblaðið - 24.11.1966, Blaðsíða 3

, Fimmtuctagur 24 nóv. 1966
MORGUNSLAÐIÐ
3
etrarhjálpin teku r til starfa
— Borgarhúar hvattlr til hfáfpar
VETRARHJÁL.PIN í Reykjavík
er tekin til starfa, sem eru í því
fólgin, að safna peningum og
öðru til handa bágstöddu fólki,
efnalitlu og sem orðið hefur
fyrir óhappi eða eignamissi við
bruna. Munu skátar 12 desember
n.k. byrja fjársöfnunina og heim
sækja borgarbúa á tímabilinu
frá kl. 5—8 á daginn, en nú
sem fyrr treystir Vetrarhjálpin
á velvilja þeirra. Mun fjársöfn-
unin standa yfir í nokkra daga,
en jafnframt er fólki bent á
öðrum gjöfum á skrifstofu Vet-
að tekið er á móti peningum og
gjöfum á skrifstofu Vetrarhjálp-
arinar að Laufásveg 41, í Far-
fuglaheimilinu (sími 10766).
Ofangreindar upplýsingar komu
fram á fundi hjá stjórn Vetrar-
hjálparinnar með fréttamönn-
um. í stjórn Vetrarhjálpar eru
séra Garðar Svavarsson, form.
Þorkell Þórðarsson, yfirfram-
færslustjóri, Kristján Þorvarðar-
son, læknir og framkvstj. er
Magnús Þorsteinsson. Jón Þórð-
arson, ríkisendurskoðandi er
Starfsmaður í Vetrarhjálpinni.
Séra Garðar rakti £ stuttu
máli sögu Vetrarhjálparinnar,
sem rekja má allt til ársins 1918
er Spánska veikin herjaði um
landið. í Reykjaví'k má segja,
að annað hver maður hafi lagzt
í veikinni og var þá matvæla-
skortur mikill. Efndi þá Thor
Jensen sem var með auðugri
mönnum þá í Reykjavík til mat-
gjafar í Miðbæjarbarnaskólanum.
Upp úr því tók góðgerðarstofn-
unin Samverjinn til starfa.
Var form. stofnunarinhar Sig-
urbjörn Á. Gíslason. Siðan stofn-
aði hann ásamt fleirum Elliheim
ilið Grund og mun reynsla hans
í starfi. Samverjans hafa sannað
honum að brýn þörf var á heim-
ili fyrir aldrað fátækt fólk. Arf-
taki Samverjans var Vetrar-
hjálpin, sem gegnir samskonar
hlutverki. Hefur hún nú starfað
í yfir 30 ár.
Þó velmegun sé í landinu, eru
þeir samt margir, sem þurfa hjálp
ar með, sagði séra Garðar að
lokum.
Framkvæmdastjóri Vetrar-
hjálpar, Magnús Þorsteinsson
greindi frá starfsemi nefndar-
innar í ár. Fyrir síðustu jól
bárust Vetrarhjálpinni alls 857
beiðnir um aðstoð, þar af voru
nýjar beiðnir 219. Alls voru
gefnar út 584 matarávísanir og
637 ávísanir á nýjan faitnað.
Auk þessa voru gefnar út nokkr-
ar ávísanir á eldsneyti. Ennfrem
ur veitti Vetrarhjálþin fatnað
til 67 vistmanna á vistheimilum
í Reykjavík eða námunda við
hana. Alls munu því um 3—4000
y
30. ÞING ASf samþykkti í
gær tillögu meirihluta Verka-
lýðs- og atvinnumálanefndar um
kjaramál með 244 atkvæðum
gegn 64. Fram kom einnig til-
laga minnihluta nefndarinnar
borin fram af Sverri Hermanns
syni, Guðjóni Sv. Sigurðssyni og
Pétri Guðfinnssyni, en hún var
manns hafa notið Vetrarhjálpar
innar um síðustu jól. Fjársöfnun
skáta var þá 276.000 kr., en í
allt var safnað um 438.000 kr.
Hefur borgarsjóður á undan-
förnum árum gefið til Vetrar-
hjálparinnar árlega 300.000 kr.
Yfir matrarúthlutina hefur
Vetrarhjálpin haldið nákvæma
skrá. Samkvæmt henni skiptast
jólaglaðningarnir þannig: 119
til einstaklinga, 207 til hjóna
með allt að 11 börn á framfæri
sínu og 258 til einstæðra mæðra
er voru með allt að 11 börn á
framfæri sínu. Það er athyglis-
vert að af 219 nýjum beiðnum
komu 112 frá einstæðum mæðr-
um. Þar var því aukningin rúm-’
lega 40%.
Vetrarhjálpin hefur það höfuð
sjónarmið að veita sérhverjum
þeim er til hennar leitar og er
aðstoðar þurfi, einhverja úr-
lausn. Hún styrkir einstaklinga,
hjón sem einstæðar mæður,
karla sem konur.
Nú sem fyr treystjr Vetrar-
hjálpin á velvilja borgarbúa,
þegar hún byrjar fjársöfnun að
þessu sinni.
r
dregin til baka. Tillagan, sem
samþykkt var er svohljóðandi:
„Þróun verðlagsmála hefur,
frá því að síðasta þing A.S.Í.
var háð, enn mótast af hröð-
um veröbólguvexti, stórfelldum
hækkunum neyzluvöruverðlags
og husnæðiskostnaðar, ásamt
beinum og óbeinum sköttum og
hækkaðri álagningu milliliða.
Við þessi skilyrði hefur verka
lýðshreyfingunni orðið næsta
erfitt inn vik um að ná fram
verulegum raunhæfum hækkun
um á launum og öðrum kjara-
bótum, þrátt fyrir síhækkandi
verðlag útflutningsafurða og
vaxandi þjóðartekjur. Nokkuð
hefur þó áunnizt í þessum efn-
um, einkanlega með samnings-
gerðum sumarið 1965, þegar
vinnuvika fékkst stytt í 44 klst.
og mikilvægar úrbætur fengust
í húsnæðismálum við hlið beinn
ar grunnkaupshækkunar, og enn
fremur styttingu í 40 lukku-
stunda vinnuviku í áföngum í
samningum bókagerðarmanna á
sl. hausti.
En ennþá hafa reynzt mark-
lítil fyrirheit og yfiriýsingar vald
hafa um stöðvun verðbólgunn-
ar eins og eftir samningana
1964.
Með tilliti til reynslu undan-
farinna ára og núverandi ástands'
í efnahagsmálum telur þingið
eftirtalin verkefni brýnust úr-
lausnar, til þess að náð verði
því markmiði, að árlegar raun-
hæfar kjarabætur geti átt sér
stað með auknum kaupmætti
launa og styttingu vinnutíma:
1. A3 allur rekstrargrundvöll-
ur útflutningsatvinnuvega og
iðnaðar verði endurskoðaður og
fullnagjandi ráðstafanir gerðar
til þess að þessar atvinnugrein-
ar geti starfað með eðlilegum
hætti, þrátt fvrir tímabundnar
óhagstæðar verðsveiflur á mörk
uðum.
2. Að fjárfestingarfiármagni
verði í stórauknum mæli beint
að markvissri og skipulegri hag-
ræðingu 1 rekstri fyrirtækja htíf
uðatvinnuveganna, svo að tryggð
verði sem hagkvæmust nýting
vinnuafls og ýélvæðingar.
3. Að tekið verði upp raunhæf
ara verðlagseftirlit og spornað
við áframhaldandi ofvexti i verzl
uninni og annarri milliliðastarf-
semi.
4. Að sparnaðar verði verði
gætt í ríkisrekstrinum og skatta
stefnan sveigð frá verðhækkun-
arsköttum og nefsköttum.
Skattaeftirlit verði aukið og
hert, og staðgreiðslukerfi skatta
Dómari í lög-
heimilismálum
SrGURÐUR Grímsson, borgar-
fógeti, hefur frá 14. þ.m., sam-
kvæmt sérstakri umboðsskrá,
verið skipaður dómari til þess
að farg með og kveða upp úr-
skurði í málum vegna ágrein-
ings um lögheimili manna, sem
dveljast í Reykjavík en telja lög-
heimili sitt í öðlrum sveitar-
félögum.
komið á hið bráðasta. Þingið tel
ur að skattbyrðin hvíli óeðlilega
þungt á launþegum, en fyrir-
tæki og hvers konar milliliða-
starfsemi beri óeðlilega lítinn
hluta skattabyrðinnar.
5. Að húsnæðislánakerfið
verði endurskoðað frá grunni
með lengingu lána í 30-42 ár
að markmiði, afnámi vísitölu-
bindingar og lágum vöxtum.
Þingið telur að samningarnir frá
1965 um 1250 íbúðir, þar sem
allt að 80% verð fullgerðrar
íbúðar ér lánað til lengri tíma,
sé mikilvægt skref í rétta átt.
og að kerfi þetta þurfi að auka,
og ná til landsins alls.
6. Að ríkið hafi forustu fyrir
skipulegri uppbyggingu og end
urskipulagnir.gu atvinnulífsins
um land allt og tryggi atvinnu-
legt bvgðarjafnvægi.
7. Þingið felur væntanlegri
sambandsstjórn að athuga og
vinna að því að tekin sé í notk-
un hið fyrsta nýr vísitolugrund-
völlur er mæli réttar raunveru-
legar sveiflur á verðlagi, og
geri stjórnarvöldum óhægra tun
vik, að greiða niður einstaka
verðlagsliði, sem verkuðu til
skekkingar á innbyrðis hlutfalli
milli frarcíærslukostnaðar og
kaupgjalds.
Með framangreindum hætti
telur þingið, að fullkomlega sé
unnt að skapa traustan grund-
völl fyrir þeim kjarabótum til
handa vinnustéttunum, sem nú
eru jafn brýnar og áður og sem
verkalýðshreyfingunni ber að
fylkja sér um og beita öllu afli
sínu og ánrifavaldi til að ná
fram, þ.e.a.s. styttingu vinnutím
ans án skerðingar tekna og aukn
ingu kaupmáttar vinnulauna,
með það að rnarkmiði að núver-
andi tekjur náist með dagvinnu
einni.
Þingið bendir á, að sú aukn-
ing, sem orðið hefur á síðustu
árum á kaupmætti ráðstöfunar
tekna verkafólks byggist að
rniklu leyti á lengdum vinnu-
tima og ósamningsbundnum
greiðslum, en aðeins að hluta
á hækkunum samningsbundins
kaups og umsaminni styttingu
dagvinnutíma.
Sú nætta vofir því yfir, að sam
dráttur í atvinnulífinu geti leitt
til mjög stófelldrar tekjuskerð-
ingar og snöggrar lækkunar á
lífskjörum vinnustéttanna.
Telur þingið því höfuðnauð-
syn, að verkalýðshreyfingin
reyni eftir megni að tryggja nú-
verandi raungildi heildartekna,
Framhald á bls. 27
STAKSTtllR
Tvenns konar
kjarabarátta
DAGBLAÐIÐ Vísir birti sL
þriðjudag athyglisverða forystu-
grein, þar sem drepið var á mis-
munandi aðferðir í kjarabaráttu
verkalýðssamtakanna í Bret-
landi og Þýzkalandi. Þar segir
meðai annars: „Verkalýðsfélög-
in í Bretlandi hafa verið sérlega
ágeng í kjarakröfum sínum og
óbilgjörn í verkföllum síðustu 2
áratugina. Verkföll hafa verið
mjög tíð, og oft hafa tiltölulega
fámennir starfshópar Iamað
heilar atvinnugreinar, smávægi-
legustu atriði hafa leitt til skyndi
verkfalla og skemmdarstarfsemi.
Dæmigert brezkt verkfall var hið
fræga sjómannaverkfall, sem
stöðvaði um langan tíma stærsta
kaupskipaflota heims, og setti
efnahagskerfi Bretlands á annan
endan. Kröfugerðin hefur ekki
verið rniðuð við greiðsiugetu
fyrirtækjanna og þau hafa orð-
ið að þola margar blóðtökur í
formi verkfalla og ofspenntra
kjarasamninga. Þess vegna hefur
brezkt atvinnulíf smám saman
látið af forystu sinni í Evrópu og
dregist aftur úr. Framleiðsla og
framleiðni í Bretlandi er nú
minni en í fremstu iðnaðarlönd-
um Evrópu. Árangur verkalýðs-
hreyfingarinnar af öllu sínu
brambolti hefur orðið sá, að
brezkar alþýðustéttir eru ver
launaðar en almennt gerist hjá
iðnaðarþjóðum Evrópu.
V estur-Þýzkaland
Verkalýðsfélögin í Þýzkalandi
hafa verið sérstaklega hófsöm í
kröfugerð sinni síðasta áratug-
inn. Verkalýðsfélögin hafa skip-
að sér saman í heildarsamtök,
sem sjá um samningagerð.
Þýzku verkalýðssamtökin hafa
forðazt eins og heitan eldinn að
lenda í verkföllum, þau hafa
farið friðsamlegar brautir,
hafa frekar gefið eftir en áð
valda fyrirtækjum fjárhagstjóni,
með beitingu verkfallsvopns-
ins. í fyrstu leiddi þetta til þess
að þýzkir verkamenn fengu
minni kauphækkanir en brezkir
starfsbræður þeirra, um leið
efldust fyrirtækin mjög og söfn-
uðu sjóðum, þannig að þau gátu
þanið út starfsemi sína og fært
rekstur sinn í sem fulikomnast
nútímahorf. Þetta leiddi fljót-
lega til þess að þau gátu borgað
miklu hærri laun en þau hefðu
annars getað. Kjör þýzkrar al-
þýðu fóru batnandi með hverju
árinu, og nú er svo komið, að
þau eru mun betri en í Bret-
landi. Hin hófsama stefna þýzku
samtakanna hefur verið miðuð
við greiðslugetu fyrirtækjanna
á hverjum tíma, og hún hefuy
gefið sérlega góða raun, þegar
litið er til langs tíma.
*
Islenzka
verkalýðshreyíingin
Fyrir fáum árum var stefna
íslenzkra verkalýðsfélaga svipuð
hinni brezku. Síðustu árin liefur
hún þróazt dálítið í átt til hinn-
ar þýzku. Kjarasamningarnir
1964 og 1965 voru í formi heildh
arsamninga, og að nokkru mið-
að við greiðslugetu fyrirtækj-
anna. Vonandi ber íslenzk:
verkalýðshreyfing gæfu til að
halda áfram á þessari braut, at-
vinnulífi landsins og kjörum al-
þýðu til efiingar“