Morgunblaðið - 13.12.1966, Síða 1

í
1
I
32 siður
Nelly Sachs og Samúel Jósef Agnou
Nóbelsverðlaunahátíðin í
Stokkhólm sl. laugardag
Meðalaldur verðlaunahafanna óvenju hár að þessu sinni
EINS og skýrt var frá í frétt-
um á sunnudag í Mbl., voru
Nóbelsverðlaun í bókmennt-
um, eðlisfræði, efnafræði og
læknisfræði, afhent í Kon-
serthuset í Stokkhólmi sl.
laugardag, við hátíðlega at-
höfn.
Aðalræðuna flutti prófess-
or Ulf von Eulern, formaður
stjórnar Nóbelsstofnunarinn-
ar.
Mesta athygli við afhend-
ingu verðlaunanna að þessu
sínni vakti nærvera rithöfund
anna tveggja, Nelly Sachs og
Samúels Jósefs Agnon. Báðir
eru höfundarnir Gyðingar,
og var það Dr. Anders Öster-
lin, formaður Nóbelsnefndar
sænsku akademiunnar, sem
flutti ræðu um þau.
Neily Sachs, sem er fædd i
Þýzkalandi, en býr nú í Sví-
þjóð, mætti tii athafnarinnar
klædd bláum kjól, og bar
hálsmen til skrauts.
Agnon, sem býr í ísraei,
bar hefðbundinn höfuðbúnað
Gyðingatrúarmanna.
Það var Gustaf Adolf, kon-
ungur, sem varðlaunin af-
henti, nú í 16. sinn.
Er Sachs og Agnon þökk-
uðu þann heiður, sem þeim
hefði verið sýndur, kvað við
mikið lófakiapp. Segja frétta-
ritarar, að þeim tveimur hafi
verið betur fagnað en öðrum
þeim, sem nú veittu verðlaun
um móttöku.
Tveir Bandaríkjamenn
deildu verðlaunum í læknis-
fræði að þessu sinni. Eru það
þeir Peyton Rous og Charles
B. Huggins. Voru þeir kynnt-
ir af Georg Klein, prófessor.
Ira Walier, prófessor
kynnti eðlisfræðiverðlauna-
hafann, Frakkann Alfred
Kastler, og prófessor Inga
Fischer-Hjalmars Bandaríkja-
manninn Robert S. Mulliken,
sem hlaut nú efnafræðiverð-
launin.
Það vakti nokkra athygli,
hve hár meðalaldur verðlauna
hafanna er að þessu sinni.
Sachs er 75 ára, Agnon 78,
Rous 87 (einn þeirra elztu,
sem verðlaunin hafa hlotið),
Mulliken 69, Huggins 66 og
Kastler 64.
Ofsóknir aukast
enn í Peking -
1 ooo.ooo manns á fundi i gær, sem
erlendir fréttamenn fengu ekki að
vera viðstaddir
Prag, Peking, 12. desember
AP — NTB
PRÉTTASTOFAN C.T.K., í
Tékkóslóvakíu, sagði í dag, að í
morgun hefðu hópar Rauðliða
farið um stræti Peking, höfuð-
borgar Alþýðulýðveldisins Kina,
borið skilti, þar sem lýst er sigri
Rauðliða yfir Peng Chen, fyrrum
borgarstjóra, og hrópað slagorð.
C.T.K. segir, að á einu skiltinu
hafi mátt sjá mynd af borgar-
stjóranum fyrrverandi, þar sem
hann, í líki snáks, situr fastur í
hendi Rauðliða. Annað . skilti
sýndi Peng Chen skríðandi á
jörðinni fyrir framan þrjá varð-
liða. Ýmsir fleiri, nafntogaðir
menn eru sagðir hafa verið á
þeirri mynd, m.a. Uo Huei Ching
fyrrum yfirmaður aðalstöðva
hersins, og Lu Ting Yi, sem
fyrrum var yfirmaður áróðurs-
deildar kínverska kommúnista-
flokksins.
NTB-frétt í dag, frá Peking,
segir, að erlendum fréttaritur-
um, sem ekki hafa fengið sér-
stöik skilríki, haifi í dag verið
meinaður aðgangur að miklum
fjöldafundi, sem Rauðliðar efndu
tö í höfuðborginni. Mun fund-
urinn fyTst og fremst hafa snúizt
um Peng Chen.
Pundurinn stóð í sex stundir,
og var haldinn á stænsta íþrótta-
velli í Peking. Pundinn sóttu um
100.000 manns. öflugur vörður
var um völlinn, meðan fundur-
inn stóð.
Um helgina var víða komið
fyrir sikiltum, þar sem borgar-
stjóranum fyrrverandi er borið á
brýn að hafa svikið málstað kín
verskra kommúnista. Peng Cíhen
var einn ráðamesti maður í Kína
þar til hann var settur frá starfi,
í júní sL
Kröfðust Rauðliðar þess, að
Pemg Chen yrði látinnn mæta á
„opinberum ákærufundi", þar
sem hann játaði á sig að hafa
gerzt sekur um að vinna gegn
málstað Mao Tse tungs, þjóðar-
leiðtoga.
Ekki er neitt vitað um, hvar
borgarstjórinn er nú niður kom-
inn. Fréttamenn í Peking telja
vafalítið, að ofsóknir þær, sem
nú hafa hafizt gegn Peng Ohen,
séu enn einn liðurinn í þekn ár-
ásum, sem Rauðliðar hafa gert á
einstaka menn í landinu, þeirra á
meðal Lki Shao-Chi, forseta
landsins.
Sikv. fréttum frá frönsfou frétta
stofunni A.F.P. í dag, þá viður-
kendi Pekingútvarpið í fyrsta
sinn í dag, að komið hefði til
átaka miUi Rauðliða og fólks,
sem neitaði enn að leggja „borg-
I aralega siði“ á hilluna.
Lögreglumorð-
ingjar dæmdir
— hlutu ævi-
Iungo lung-
elsisvist
London, lfi. des. (AJP).
MENNIRNIR þrír, sem á-
cærðir voru fyrir morð á
þrernur lögreglumönnum í
London hinn 1&. ágúst s.l.,
voru í dag sekir fundnir og
dœmdir til ævilangrar fangels
isvistar. Dauðarefsing hefúr
verið afnumin í Bretlandi, og
tdutu morðingjarnir þrír því
Framhald af bls. 31
Chen-Yi ræðir „bandulug“
Bandnríhjonnn og USSR
— Segir Kinverja reiðubúna til
Kafbátafloti EBE-land-
anna og Stdra-Bretlands ?
7/7/. samþykkf á fundi V-Evrópubandal.
styrjaldar
Rio de Janeiro, 12. des.
AP.
OHEN-Yi, utanríkisráðherra
Alþýðulýðveldisins Kína,
sagði í viðtali við blaðið
„Jornal do Brasil“ í gær, að
beiðni ráðamanna í N-Viet-
nam myndi verða talin næg
ástæða til þess að senda kín-
verska hermenn til Vietnam.
Ráðherrann, sem var stórorð
Túbingen, 12. desember «— NTB.
Skoðanaikönnun, sem Wiekert-
stofnunin v-þýzka hefur gengizt
fyrir að undanförnu, sýnir, að
BÖgn ytfinmanna sitotfnunarinnar,
að 86% V-Þjóðverja óiski etftir
bættri samlbúð frið Sovétrílkin.
ur í viðtalinu, lýsti því m.a.
yfir, að Kínverjar væru nú
svo öflugum kjarnorkuvopn-
um búnir, að þeir myndu
geta gereytt borgum á borð
við New York og Chicago.
í»á sakaði Chen-Yi Banda-
ríkin og Sovétrikin um að
hafa gengið í bandalag, „hei-
lagt bandalag", eins og hann
netfndi það. Væri tilgangurinn
„eyðilegging kínversku þjóð-
arinnar". Sagði hann Sovét-
ríkin vilja ráðast gegn Kína
úr norðri, Bandaríkjamenn úr
suðri. „Sovétríkin hafa mik-
inn her við norðurlandamæri
Kína“, sagði Chen-Yi.
„Við óttumst ekki árás
þessara aðila“, sagði hann enn
fremur. „Við erum reiðubún-
ir til að berjast, og við erum
vissir um að vinna lokasig-
ur“.
París, 12. des. — NTB.
FULLTRÚAR mcðlimaríkja Efna
hagsbandalags Evrópu og Stóra-
Bretlands lögðu í dag til í Par-
ís, að löndin sjö tækju höndum
saman við að koma á fót kaf-
bátaflota, búnum venjulegum
vopnum. Skyldu bátarnir þó bún
ir kjarnorkuaflvélum.
Tillaga þessi kom fram við
setningu fjögurra daga fundar
V-Evrópubandalagsins. Var hún
samþykkt með 46 atkvæðum
gegn 11. Þrír fulltrúar sátu hjá.
Það voru einkum fulltrúar
brezka Verkamannaflokksins,
sem beittu sér gegn samþykkt
tillögunnar.
Jellicoe, lávarður, einn brezku
fulltrúanna, kom fram með til-
lögu þessa. Á megintilgangur
flotans nýja, skv. því, sem Jelli-
ooe sagði, að vera sú að eyði-
leggja kafbáta og skip, komi til
hernaðarátaka. Sagði Jellicoe, er
hann mælti fyrir tillögunni, að
næðist samkomulag 4 ríkja eða
fleira um að koma flotanum á
fót, mætti reikna með því, að
hægt væri að taka fyrstu kafbát
ana í notkun um 1970.
Það kom fram af ummælum
þýzka ráðherrans Carlo Scmid
í dag, að v-þýzka stjórnin er
mjög hlynnt hugmyndinni um
slíkan kafbátaflota. Var ekki ann
að að ráða af ummæhi.m
Schmid en V-iÞjóðverjar væru
mjög hlynntir nánam samstarfi
Efnahagsbandalagsins og Bret-
lands á sviði efnahagsmála.
Stjórn Wilsons, forsætisráðíherra
Breta, hefur nýlega gefið í skyn
að hún muni beita sér fyrir að-
ild Breta að EBE á næstunni.