Morgunblaðið - 13.12.1966, Síða 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagwr 13. des. 1966

Verðfallið nær til 2h af
útf lutningsf ramle iðslunni
r *
sagði Davíð Olafsson
VERÐSTÖÐVUNARFRUM-
VARP ríkisstjórnarinnar var
til 2. umræðu í neðri deild
Alþingis í gær.
Davíð Ólafsson, formaður
fjárhagsnefndar, mælti fyrir
áliti meiri hluta nefndarinn-
ar. Gerði hann sérstaklega að
umtalsefni verðfallið á út-
flutningsafurðunum, orsakir
þess og afleiðingar. Fara hér
á eftir kaflar úr ræðu Davíðs
Ólafssonar, svo og frásögn af
öðrum umræðum um málið.
Það mun I sannlei'ka sagt vera
leiitun að því landi, þar sem
efnahagsþróunin er háðari áhrií-
uim utan frá en einmnitt hér hjá
okkur. Þetta ætti raunar að vera
•ugljóst, þegar litið er á þá
tnikki þýðingu, sean utanrífkis-
viðskiptin hafa í okkar efna-
hagskerfi. Við skulum aðeins
taka eitt lftið dæani í sambandi
við sjávarúveginn. Þar rekum
við okkur strax á þrennt, sem er
mjög eiftirtektarvert, að af okkar
útflutningi er um 95% frá sjáv-
arútvegi, af okkar gjaldeyris-
tekjum koma 65—70% frá sölu
gjávarafurða, og á hinn bóginn,
að sjávarútvegurinn verður að
flytja út og selja á erlendum
mörkuðum um 95% af því, sem
hann framleiðir. Þetta ætla ég,
að sé algerlega einstætt, etf litið
er til þeirra þjóða, sem teljast
meiri háttar fiskveiðiþjóðir. Við
verðum því að selja okkar sjáv-
arafurðir, nær allar,"á útlendum
mörkuðum og oftast í mjög
harðri samkeppni, þar sem selj-
endurnir fá oftast mjög litlu
ráðið um það, hvernig verðlags-
þróunin verður. Þetta að okkar
sjávarútvegur og okkar efna-
hagslif skuli vera svo mjög háð
erlendum aðstæðum, hefur að
sjálfsögðu tvær hliðar. Þegar
verðlagsþróunin er góð, eins og
hún hefur verið undanfarið, er
þetta til góðs, en á ógæfuhlið
sígur, þegar verðtfall verður á
■einni afurð eða fleiri. Þetta eru
.alkunnar staðreyndir. Undanfar-
án ár höfum við, góðu heilli,
tfundið hin góðu áhritf verðlags-
Iþróunarinnar á mörkuðunum.
Þessi. hagstæða verðlagsþróun
ásamt framleiðsluauikningu og
tframleiðniaukningu, sem hefur
Iverið hvoru tveggja mikil í sjáv-
larútveginum undanfarin ár, hafa
tverið meginforsendurnar fyrir
ihinni öru efnahagsþróun undan-
Ifarinna ára og því er ekki neitað,
iað öll þjóðin hafi þar notið góðs
laf. Þegar hins vegar litið er á
ireynslu undanfarandi ára og
áratuga, má segja að slík hag-
btaeð þróun, sem verið hefur hér
lundanfarin ár á þessu sviði
Imundi ekki eiga fyrir sér að
Davíð Ólafsson.
Btanda ótruflað áfram. Að vísu
leru smávægilegar breytingar
lalltaf að verða.En breyt. á þessu
kári snerta í senn helztu afurð-
Srnar, þar sem voru sildarafurð-
Írnar og frysti fiskurinn, þær af-
lurðir, sem eru meira en % hlutar
af öllum útflutningi. Slíkt er sem
Ibetur fer ekki algengt að slikar
Ibreyt. nái svo vítt sem hér hetfur
lorðið raun á.
lAukið framlag — lækkað verð
Þetta hetfur skeð þannig, að
afleiðingin af verðhækkun á
tfrystum fiski nú undanfarin ár,
Ihetfur leiitt til aukins framib. Fram
leiðendur víða um lönd hafa lagt
meira kapp á það en áður að
lauka sína framleiðslu, og aukið
Iframboð sem þannig hefur orðið
ttil hefur leifct til verðlækkunar.
Þessi aukning á framboðinu tók
ireyndar lengri tíma, en oft hefur
bkeð áður. Það stafaði af því að
Iframleiðsla af fiski, hentugum
Ifyrir frystingu, hefur verið
minni nú undanfarin ár á þekn
Svæðum, sem aðallega hefur
Ikomið framboðið af frystum
Ifiski á mörkuðum austan og
•vestan megin Atlantshafs. Slík-
ar breyt. hafa otft’ skeð fyrr en
mú hefur gert, en það gerðist
isamt nú eins og áður, að mjög
hækkandi verðlag hafði þessa al-
leiðingu, sem maður getur alltaf
reiknað með að hafi.
Mjöl og lýsi
Að því er snertir fiskimjöl eða
síldarmjöl aðallega þó, þá leiddi
verðhækkunin á því undanfarin
ár til minnkandi eftirspurnar og
sama má segja um lýsið. Þar hag-
ar svo til, að meginíhluti atf mjöl-
inu fer til fóðurblöndunar,
Iblöndunar á fóðri fyrir búfé, og
þegar verðlagið verður mjög
hátt, eins og það hefur orði'ð nú
undanfarin ár og hæst nú
snemma á þessu ári, draga fóður-
vöruframleiðendurnir saman það
magn, sem þeir nota af mrjöli, atf
síldarmjöli eða fiskimjöli, til
sinnar fóðurblöndu og það leiðir
smám saman til minnkandi eftir-
spurnar á mjölinu. Svipað hefur
gerizt með lýsið. Það fór hins
vegar saman, að því er snerti
báðar þessar afurðir, að eftir-
spurnin minnkaði, a.m.k. jókst
ekki, eins og hún hafði gert jatfnt
og þétt á'ður, heldur minnkaði
um leið og framiboð jókst, eins
og ljóst er af því, þegar litið er
á þá miklu framleiðsluaukningu,
eða þá miklu aflaaukningu, sem
orðið hefur bæði í Noregi, hér
á íslandi og i Perú á þessu ári.
Allt sýnir þetta hversu mikilli
óvissu þessar breytingar eru háð
ar. Ef dæma á eftir reynslu und-
anfarandi ára, er óhætt að telja,
Framhald á bls. 31
20 milljónir til vinnslustöðva
landbúnaðarsins á þessu ári
— 3-4% minni mjólkuríromleiðsln en sl. nr. Rætt
nm Fromleiðnisjóð londbúnnðorinns ú Alþingi.
í FRAMSÖGURÆÐU í neðri
deild Alþingis fyrir frum-
varpi ríkisstjórnarinnar um
Framkvæmdasjóð landbúnað-
ins, sagði Ingólfur Jónsson,
landbúnaðarráðherra, að stofn
framlag sjóðsins yrði 50
milljónir króna og af þeirri
upphæð greiddust 20 millj. á
þessu ári og yrði því fé varið
til vinnslustöðva landbúnað-
arins.
Ráðherrann ræddi land-
búnaðarframleiðsluna og
sagði m.a. að mjólkurfram-
leiðslan hefði vaxið undan-
farin ár um 5—7%, en á þessu
ári mætti gera ráð fyrir 3—
4% minni framleiðslu en sl.
ár. —
Hér fara á eftir nokkrir
kaflar úr ræðu landbúnaðar-
ráðherra:
Frumvarpið gerir ráð fyrir að
stofna Framleiðnisjóð landibúnað
arins með 50 millj. króna stofn-
framlagi. Sjóiðnum er ætlað að
veita styrki og lán til fram-
leiðniaukningar og hagræðingar í
landíbúnaði og atvinnurekstrar á
búvörum. Heimilt er að styrkja
rannsóknir og framkvæmdir er
miða að lækkun framleiðslu- og
dreifingarkostnaðar svo og
framkvæmdir er stefna að því
að samræma landíbúnaðarfram-
leiðsluna þörfum þjóðfélagsins
miðað við markaðsaðstæ'ður inn-
anlands og utan á hverjum
tóma.
Lán og styrki úr sjóðnum má
meðal annars veita til einstakra
bænda, vinnslustöðva, ræktunar-
samlbanda og vísindastofnana.
Við styrkveitingar til einstakra
bænda skal að öðru jöfnu taka
tillit til efnahags þeirra.
Af stofnframlagi sjóðsins greið
ast 20 millj. króna á árinu 1966
og skal stjórn Framleiðnisjóðs
ráðstafa því fé að fengnum til-
lögum Framleiðslurá'ðs landlbún-
aðarins til vinnslustöðva land-
búnaðarins vegna endurbóta sem
gerðar hafa verið á árinu 1966.
Eftirstöðvarnar 30 millj. króna
skulu greiðast með jöfnum árleg
um greiðslum á árunum 1967—
1969.
Þótt 50 millj. króna stofntfra'm-
lag sé myndarleg upphæð má
eigi að síður reikna með að þörf
verði á tekjum fyrir sjóðinn eft-
irleiðis, þegar reynsla er kom-
in á starfsemina og sýnt er
hvernig fjármunirnir notastf bezt
til þess að tryggja framtíð í*-
lenzks landlbúnaðar.
Allir munu sammála um að
nauðsyn beri til að haga fram-
leiðslu búvara eftir því sem þarf
ir þjóðarinnar krefjast og að sá
hluti framleiðslunnar sem út
kann að vera fluttur sé í sem
beztu samræmi við markaðsað-
stæðurnar hverju sinni.
Með því að hvorttveggja getur
teki’ð breytingum með tiltölu-
lega litlum fyrirvara en það tek-
ur ávallt nokkurn tíma að
breyta framleiðsluháttum, getur
það verið nauðsynlegt að flýta
fyrir breytingum á framleiðsl-
unni svo og að auka fjöllbreytni
hennar með beinni aðstoð eins og
lög þessi gera ráð fyrir.
Mjólkurframleiðslan minnkar
Á undanförnum árum hefir
landlbúnaðarframleiðslan aukizt
mikfð, sérstaklega mjólkurfram-
Ieiðslan. Hefur mjólkurfram-
leiðsla vaxið undanfarin ár um
5—7% og voru margir áhyggju-
■fullir út af því að erfitt væri að
koma mjólkurvörunum í flíllt
verð í seinni tíð. Á þessu ári
verður mjólkurframleiðslan
nokkru minni en sl. ár. Má gera
ráð fyrir 3—4% minni fram-
leiðslu en var á sl. ári. Fram-
leiðnisjóður getur vissulega haft
Iþað hlutverk ásamt öðru, að
Ingólfur Jónsson.
stuðla áð því að mjólkurfram-
leiðsla dragist ekki saman, þar
sem markaður er fyrir hendL
Sala sauðfjáriafurða á erlendum
markaði er miklu nær þvi að
vera samkeppnisfær heldur en
mjólkurvörurnar. Eðlilegt er að
miða mjólkurtframleiðsluna sem
næst því, sem þörf er fyrir á
innlenda markaðinum en þá er
óhjákvæmilegt að nokkur um-
fram-framLeiðsla verði í góðu ár-
fei'ði
Að lokinni ræðu ráðherra urðu
nokkrar umræður og tóku ttt
máls Lúðvák Jósepsson og Skúili
Guðmundisson.
7/7 sölu
3ja herb. risibúð við Hlunna-
vog, sérhiti, teppi, tvöfalt
gler, suðursvalir. Útborgun
500—550 þús. Laus fljótt.
3ja herb. falleg íbúð í nýlegu
húsi við Njálsgötu, sérhiti,
góð teppi. íbúðin er öll ný-
máluð. Laus strax.
Góð 4ra herb. 2. hæð I fjöl-
býlishúsi við Ljósheima,
sérþvottahús, nýjar vélar í
sameiginlegu þvottahúsi,
teppi. Laus fljótlega. Aðeins
kr. 18000 er áhv. á íbúðinni.
4ra herb. íbúð (130 ferm.) 2.
hæð, ásamt 16 ferm: teppa-
lögðu herb. í kjallara, við
Háaleitisbraut. Teppi á öll-
um gólfum, harðviðarskáp-
ar, hurðir og karmar. Góð
íbúð. Bílskúrsréttindi.
3ja herb. lítið hús ásamt 20
ferm. bílskúr við Sogaveg.
Góð lóð. Útb. 250 þús., sem
má skipta. Laust fljótt.
/ sm'iöum.
Raðhús tilbúið undir tréverk
á góðum stað í Reykjavík,
til greina kemur að taka
2ja—4ra herb. íbúð upp í
söluverð.
Einbýlishús við Vorsabæ, rúm
lega tilbúið undir tréverk.
Fokheld garðhús við Hraun-
bæ. Verð kr. 760 þ. Útb. kr.
300 þ. Beðið verður eftir
húsnæðismálaláni og 160 þ.
lánað til 2ja til 5 ára.
4—6 herb. íbúðir á ýmsuirn
byggingarstigum bæði við
Hraunbæ og í Kópavogi.
Ath. að með sumum íbúðun-
um fylgja lán.
Fasteignasala
Sigurðar Pálssonar
byggingameistara og
Gunnars Jónssonar
lögmanns.
Kambsvegi 32.
Símar 34472 og 38414
13.
Fiskiskip til sölu
Höfum nú til sölumeðferðar
mikið úrval fiskiskipa af
flestum stærðum og gerðum.
Vinsamlegast athugið að skrif
stofan er flutt í Hafnarstræti
19, H. hæð. Síminn er 18106.
Fasteignir
og íiskiskip
Hatfnarstræti 1(9.
SÍMI
14226
Raðhús við Asgarð. 3 svetfn-
herbergi, sfcoía, eldhús og
bað.
I smíðum
Fokhelt cinbýlishús við Fagra
bæ. Góð lán geta fylgt.
Fokhelt raðhús á Seltjarnar-
nesi.
Fokheldar hæðir í Kópavogi.
Fokheld 3ja herb. íbúð á hita-
veitusvæði í Reykjavík.
4ra herb. íbúð tilbúin undir
tréverk við Hraunbæ.
3ja herb. íbúð með sér-
þvottahúsi við Hraunbæ.
Fasteigna- og skipasala
Kristjáns Eiríkssonar hrl.
Laugavegi 27. Sími 14226.
Kvöldsimi 40396.