Morgunblaðið - 20.06.1967, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MUÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 1967.
—ALLSHERJARÞING
Framhald af bls. 1.
stuittorður og vísaði á bug
árásum Sovétríkjanna á
Bandarfkin og kvað Kosygin
hafa umiturnað heimssögunni
í málflutningi sínum, en
kvaðst annars myndu svara
sovézka forsætisráðherranum
á næsta fundi Allsherjar-
þdngsins á þriðjudag. —
Lauik fundi Allsherjar-
þingsins skömmu síðar eða
kltukkan 17.15 að ísl. tírna og
var þá ákveðið að næsti fund
ur þess yr ði á morgun, þriðju
dag, kl. 14.30 að ísl. tíma.
Var Kosygin langorður nokk-
uð, talaði í þrjá stundiarfjórð-
unga og var harðorður í garð
Bandaríkjamamna og ísraels og
taldi ísraelsmenn eiga alla sök
é því hvern veg nú vaeri komið
miáluan í löndunum fyrir botni
Miðjarðarfhafs. í lok mélis síns
lagði sovézki forsætisráðherrann
fram ályktunartillögu um vít-
ur á ísrael og fylgdi þar sú
krafa að flutt yrði brott allt
ísraelsikt herlið af landssvæðum
þeim sem ísraeliamenn unnu af
Aröbum í átökunum fyrstu viku
júnímánaðar. Einnig var í álykt-
unartillögunni ísraelsmönnum
gert að greiða skaðabætur and-
stæðingum sínum og skila aft-
ur öllu herfangi er þeir hetfðu
tekið í styrjöldinni. Ályktunar-
tillaga þessi er sögS sem næst
samhljóða þeirri er Sovétríkin
lögðu áður fram í öryggisráð-
inu en fékk þar ekki hljóm-
grunn.
Abba Eban, utanríkisráðherra
Israels, varð fyrir svöruim af
bálfu lands síns og vildi að Ar-
abar og ísraelismenn semdu með
sér um réttláta og varanlega
lauisn deilumála sinn.a, en sagði
að fráleitt væri að fsrael gengi
að þeim kiostum að allt yrði
sem var áður en áitökin hófust
5. júní sl. Eban hallmælti mjög
Swétríkjunum í ræðu sinni.og
kvað þau hafa sta-ðið að baki
sögusö.gnunum um árésarf'yrir-
ætlanir fsraelsmanna, sem gemg-
ið hefðu í löndum Araba. Kosy-
gin hafði í ræðu sinni gert að
umtalsefni eitt og annað sem
hann kvað vera líkt með fsraol
og Þýatoalandi Hitlers. Eban
svaraði því til að slíkt tal væri
fjarri lagj og kvað þjóð sína
aldrei hafa fyllt flokk Hitlens.
„Aldrei undirrituðuim við samn-
ing við Hit'ler eins og Sovét-
ríkin gerðu“ sagði Elban. Er leið
að lokum ræðu Abba Eban stóð
Kooygin á faetur og gekk út úr
■salnuim og í fylgd með honum
Gromyko. Þótti sumum sem það
Tnyndi gert í mótmælaskyni, en
SÍðuB'tu fregnir herma að það
fnyndi ekki verið hafa, heldur
hefði Kcisygin orðrið fré að
hiverfa vegna annriikis annars
staðar.
Ræða Johnsons
Eins og áður sagði flutti John
*om Bandaríkjaforseti sjónvarps
og útvarpsræðu skömimu áður
en settur var fundur Alisherj-
arþingsins í morgun. Lagði
Bandarí'kjaforseti þar hart að
ísrael og Arabaríkjunuim að
setja miiður deilur sínar með
samningum og reyna að komia á
varanlegum friði í Austurlönd-
um nær.
Joihnson beindi méli sínu til
Araba og sagði að ísrael bæri
tilveruréttur sem öðrum en tal-
aði jafnframt til ísraelsmanna
Og bað þá að minnasf þess að
négrannaríkiin ættu sér einnig
réttdndi og hagsmuni sem hern-
aðarlegir yfirburðir ísrael
mættu ekki glepj.a þeim sýn á.
Sagði Johnson sitefnu siína og
stjórnar sinnar vera þá að
stuðla eftir megni að friði í
löndunum fyrir botni Miðjarðar
Ixafs, friði sem byggðSst á fimm
grundvallarreglum: tilverurétti
'rikjan.na fyrir botni Miðjarðar-
haÆsins, réttlátri lausn flótta-
mannavandamálsins, frjálsum
'sigíingum uim Súezskurð og Ak-
abaflóa, takmörkunum á vopna-
búnaði ísraels og Arabaríkj-
'anna og loks stjórnmálalegu
'sjállstæðj og viðurkenndum
landamæruim til handa öllum
ríkjum. Forsetinn sagði að
'Bandarálkjin myndu styðja af
fremsta megni aLlar tilraunir til
að koma á varnlegum friði í
Ausiturlöndum nær, hvort heldur
á vettvangi S. Þ. eða utan sam-
takanna.
Johnson forseti ræddí ýmds
heirnismál önnur í ræðu sinni p.
á. m. ástandið í Suður-Amieríku,
Víetnam og Afríku og sagði að
Bandaríkin hefðu reynt allit sem
hægit hefði venið til að koma
á samningaviðræðum við N-Viet
namstjórn eða draga úr hern-
aðarétökium austur þar, en und-
irtektir yfirvalda í Hanoi hefðu
ekki verið málum til framdrátt-
ar. Forsetinn lagði áherzlu á hug
þann er Bandaríkin hefðu á
bættri sambúð við Sovétrí'kin
og Austur-Evrópu og kvað slíkt
ekki gent á einum degi, um aðra
leið væri ekkii að velja.
Hætta á stórstyrjöld.
Kosygin, forsætiisrðherra Sov
étríkjanna kom til S.Þ. klukkan
tæplega hálf ellefu í morgun og
hafðí þá að því er hann sagði
aðspuirður, horft á Jobnson
Bandaríkjaiforseta ffytja ræðu
sína, sem áður sagði frá í sjón-
varpi. Kosygin var harðorður í
garð ísraelsmanna eins Og frá
var skýrt í upphafi fréttarinn-
ar og kivað þá eiga alla sö>k
á styrjöld þeiss og Arabaríkjanna
en einnig á öllu ástandinu í
löndunum fyrir botni Miðjarðar
hafsins og spennu þeirri sem þar
hefði rí'kt um árabil.
Einnig sakaði Kosygin Banda-
ríkin og Bretland um stuðning
við ísrael og var miklu hvass-
yrtari en við var búizt með til-
liti til þess hve hófsamlegum
orðum Johnson fonseti fór um
mél landanma fyrir botrni Mið-
Ijarðarhafs og hlut Sovétríkj-
anna að þróun mála þar í sjón
varpsræðu sinni skömmu áður,
sem Kosygin kvaðst hafa séð.
Kosygin þakkaði þar öryggis-
ráði S. þ. að vopnahlé hefði ver-
ið kiomdð á milli fsraels og Ar-
abairíkjanna, en kvaðst harma
að Öryggiisráðið hefði ekki tek-
ið afleiðingunum af ábyrgð
þeirri sem stofns'krá S. þ. legði
því á herðar. Sagði forsætisráð-
herrann að enn væri ísraelskt
herlið á ara/bísku landi, bæði í
Egyptalandi, Sýrlandi og Jór-
daníu og meðian svo væri hlyti
sfifellt að vera hætta á áitökum.
Kosygfin réðst einnig í ræðu
•sinnfi harðlega á stefn/u Banda-
rikjanna í Kúhu, Vietnam og
Aueturlöndum nær og bar það
á V-Þjóðverja að þedr hefðu á
prjónunum fáránleg áform um
land.vinnin.ga.
Var fsrael eitt í ráðum?
Hussein Jórdaníukonungur
hólt fund með fréttamönnum í
'Amman í Jórdianíu í dag og
1kvað®t þar ekki myndu ásaka
neina eina þjóð um að hún
'hefði veitt ísrael í átökum fsra-
elsrákis og Araba en sagðfi að
Uordanir hefðu mikinn hug á að
vita hversu allt hefði fram far-
ið og hvwt ísraelsmenn hefðu
verið einir í ráðum eða notið
aSistoðar. Sagði konungur, að á
ratsjém Jórdana hefðu sézt fleiri
'vélar en svo að telja hefði mátt
'allar ísraelskar og bættfi því við
■að flugvélarnar hefðu getað
'komið hvort heldur væri frá
tfluigstöðvum í ísrael eða utan
laf Miðjarðarlhafi. Sagði konung-
iut sendinefnd Jórdaníu á Alls-
(herjarþinginu myndu vekja
tmélis á þesisu á þeirn vettvangi.
- ------------------- ?
- GEISLAVIRKNI
Fram.hald af bls. 1.
búna.
Til þessa hafa Kínverjar jafn-
an sagt frá tilraunum sínum með
nokkrum fyrirvara. Hefur Pek-
ingútvarpið skýrt frá því að
von væri á „mikilsverðri til-
kynningu" áður en fréttin um
tilraunina befur verið lesin.
Svo var ekki að þessu sinni,
heldur var fréttatilkynningin
lesin á nokkurs formála. Segj-
ast Kínverjar þar vera komnir
inn á nýjar brautir í kjarnorku-
tilraunum. „Kínverska þjóðin
er hreykin af þessu afreki, og
byltingarþjóðir um heim allan
mun.u einnig hneykjast," sagði
þulurinn. „Við hyllum enn einn
sigur hu.glsjóna Maos Tse-tungs
formanns og enn einn glæsiLeg-
an árangur mennin.garbyltingar-
innar.“ Fylgdu tilkynningunni
áranaðaróskir til kínrverskra
verkamanna, hermanna, tækn*-
fræð.iniga og vísindamanna, og
laiuk svo tilkynningunni með
þessum orðum: „Vetnissprengju-
tilraun Kímverja mun reynast
hvatning og stuðningur við
þjóðina í Víetnam í baráttu
hennar gegn Bandaríkjunum,
og við Araba, sem verjast árás-
um fsraelsmanna."
Ohou En-lai, forsætisráðherra
Kína, ræddi við fréttamenn frá
ýmsum ríkjum Afríku og Asiu
á laugardagsfcvöld, og lagði á-
herzlu á að einofcun Bandaríkj-
anna, Sovétríkjanna og Bret-
lands á vetninssprengjunni væri
lokið. Sagði hann að sprenging-
in væri sameiginlegur sigur
allra byltingarþjóða heims, og
að Kírwerjar m.undu aldrei, ekki
undir neinum kringumstæðum,
verða fyrstir til að beita kjarn-
orkuvopnum.
HÁTÍÐAHÖLD f PEKING
Mikið var um dýrðir í Pek-
ing eftir að tilkynningin um
sprenginguna hafði verið lesin í
útvarpið. íbúarnir þyrptuet út á
göturnar, sprenigdu þar „púður-
kerlin.gar", börðu trumbur og
hrópuðu: „Lengi lifi leiðtoginn
okkar mikli, Mao formaður,
megi hann eiga langt, langt líf.
Lengi lifi menningarbyltingin."
Mikill mannfjöldi safmaðist sam
an í hópgöngu til aðseturs mið-
stjórnar kammúnfetaflokksins,
og afihentu þar þakkarávarp til
Maos og flokksins. Ekki er þess
getið hvort Mao hafi sjálfur
komið fram til að veita þakkar-
ávarpinu móttöku.
Aukaútgáfa af málgagni kín-
venskra kommúnista, „Dagblaði
alþýðunnar" kom út á Iaugar-
dagsfcvöld með frásögn af
sprengingunni. Var frésögnin
prentuð með rauðu letri, og blað
imu útbýtt ófceypis til þeirra,
sem hafa vildu. Á sunmudag .om
blaðið síðan út eins og venju-
lega, en allar fréttir á foreíðu
prentaðar með rauðu letri ásamt
mymd af aukablaðinu.
UGGUR f JAPAN
Kimversk blöð minnast ekkert
á hættuna á aukinni geisla-
virkni í andrúmsloftimu í Jap-
an, en vísindamenn í Tókíó telja
að geislavirknin muni aukast
verulegu næstu daga. Flugvélar
frá japanska flugttiernum eru nú
í stöðu.guim eftirlitsferðum til að
mæla geislavinknina, sem búizt
er við að verði mesit yfir Ky-
uisíhu. Við fyrri tilraunir Kin-
verja hefur geislavirkni aukizt
yfir Japan, en ekki orðið hættu-
leg. Á mánudag hafði geisla-
virkndn a.u’kizt úr 0,09 micro-
micro curies í rúmsentknetra
rigningarvatns í 1,185 micro-
micno curies, en á eftir að auk-
aist mikið enn, eftir því sem vis-
mdamenn við Iwate héskólann
segja.
Bandaríska kj arnorkustofnun-
in A.E.C. skýrði frá kínversfcu
sprengingunni strax á laugardag
og taldi rétt að hér væri um
vetnisspnengju að ræða eins og
haldið var fram í Peking. Sagði
talsmaður stofnunarinnar, að
styrlkleiki sprengjunar hafi verið
„mörg megatonn", það er að hún
hafi verið á við margar milljón-
ir lesta af TNT-sprengiefni. Síð-
asta kjarnorkusprengja Kín-
verja, sem sprengd var í des-
ernber si., var á við 200.000—
300.000 tonn af TNT.
Brezka stjórnin gaf eniga yfir-
lýsingu varðandi sprenginguna
ifyrr en í dag, mánudag, en
sagði þé í opinberri yfirlýsingu:
,jELns og við höfum margsinnis
tekið skýrt fram er samningur-
inn um bann við tilraunum með
kjarnorfcuisprengjur óbvíreeð
sönnun þess að yfirgnæfandi
meirihluti þjóða heims óskar
þess að tilraunir verði eficki gierð
ar. Tilraun Kiniverja brýtur einn
ig í bága við aiþjóðaóskir um
að hindra útbreiðslu kjarnorku-
vopna.“
í Mosöwu var skýrt stuttlega
fré tilrauninni og atihugasemda-
laust. Tass fréttastofan sendi að-
ems fré sér 26 orða frétt, þar
sem það er haflt eftir fréttastof-
unni „Nýja Kina“ að sprengjan
hafi verið siprengd yfir vestur-
héruðum landsins.
Tvö nágrannaríki Kína, Ind-
land og Nepal, hafa látið í Ijós
átayggjur vegna áframhaldandi
tilrauna. Frú Indira Gand'tai,
forsætisráðttierra Indlands, sa.gði
í Nýju Dalhi á sunnudag, að
Indverjax hafi aldrei getað fall-
izt á, að kjarnorka yrði notuð
í þeim tilgangi, að smíða
sprengjuT. Sagði frúin að Kín-
verjar sýndu það með þessari
nýjiuistu tilraum sinni, að þeir
mætu einskis skoðanir almenn-
ings um heim allan. í Katmandu
fiordæmdi talsmaður utanríkis-
réðuneytis Nepal tilraun Kín-
verja og sagði, að banna bæri all
ar kjamorkutUraunir hvar sem
væri í beiminum.
Aðrar urðu undirtektirnar í
Norður Víetnam. Ho Ghii Minh
fiorseti og Pttiam Von Dong for-
sætisráðherra fögnuðu tUraun
Kinverja og sögðu hana mikla
hvatningu í baráttunni gegn
Bandaríkjamönnum. Sendu leið-
togarnir Mao Tse-tun.g og mið-
stjóm kínverska kommúnista-
flokiksins árnaðaróskir, þar sem
þeir fognuðu þessum „glæsilega
sigri bræðraþjóðarinnax í
Kdna.“
-----
- INDLAND
Framhald af bls. 1.
átökunum í Nýju Delhi.
Óeirðirnar við sendiráð Kína
í Nýju Delhi hófust með þ vi,
að stúdentarnir ráku asnahóp
inn í sendiráðsgarðinn, og báru
asnarnir spjöld með áletruninni
„Hugsjónir Maos“. Braut mann-
fjöldinn rúður 1 sendiráðinu,
kveikti í bílum og lét hendur
skipta við sendiráðsstarfsmeni*
þá, sem til náðist. Særðust sjð
sendiráðsstarfsmienn og sjö stú-
dentar í átökunum.
f Pekin.g söfnuðust Rauðir
varðliðar umhverfis sendiráð
Indverja og höfðu í firammi hót-
anir um að ryðjast inn og mis-
þyrma konum og börnum starfs-
mannanna. Fulltrúar ýmissa vest
rænna ríkja reyndu að komast
inn í indverska sendiráðið og
færa Indverjunum matvæli og
aðrar nauðsynjar, en var vísað
firá. Héldu varðliðarnir uppi
grjótkasti að sendiráðinu, sér-
staklega að húsinu þar sem for-;
stöðumaður sendiráðsins, Ram
Sathe, sendifulltrúi, býr. Var það
bersýnilega tilgangur varðlið-
anna, að reyna að brjóta ýmsa
muni þar inni. Indverjar kröfð-
ust þess á sunnudag, að umisátrf
Rauðu varðliðanna um sendiráð
ið yrði hætt innan sólarhrings,
og hótuðu að grípa til gaignráð-
stafana væri kröfu þeirra ekkf
sinnt. Umsátrinu var haldið
áfram og á mánudag umkringdu
vopnaðar sveitir indversku lög-
reglunnar sendiráð Kínverja f
Nýju Delhi. Lokaði lögreglan
hliðinu að garði sendiráðsins og
bannaði allar ferðir til sendiráða
ins eða frá því. Einn ai starfs-
mönnum sendiráðsins kom
þá út til að spyrja hver
hefði lokað hliðinu, en hann var
ekki virtur svars. Fréttamönum
var þó leyft að koma að hliðinu
og ræddu þeir við fulltrúa sendl
ráðsins. Sagði fulltrúinn, að að-
gerðir lögreglunnar væru brot &
mannréttindum og mótmælti
hann þeim harðlega.
Peking-útvarpið skýrði frá
því í dag, að kínvensk yfirvöld
hefðu óskað eftir að fá að senda
flugvél til Nýju Delhi til að
sækja þá starfsmenn sendiráðs-
ins, sem særðust í átökunum á
laugardag. Var orðsending þess
efnis afhent Sathe sendifulltrúa
á sunnudag meS ósk um skjót
svör. Frú Indira Gandhi forsæt-
isráðherra svaraði þessari ósk
Kínverja í indverska þinginu 1
dag. Sagði hún að engin kín-
versk flugvél fengi að koma til
Indlands til að sækja sendiráðs-
starfsmenn fyrr en heimilt væri
að flytja konur og börn ind-
verskra sendiráðsstarfsmanna
frá Peking. Háværar raddir
heyrast nú í indverska þinginu
u.m að slíta beri stjórnmálasam-
bandi við Kína. Undir þessar
kröfur tók á sunnudag C. Raja-
gopalachari, fyrrum landstjóri,
og einn af stofnendum Swa-
tantra-flokksins. Sagði hann að
slíta ætti stjórnmálasambandi
við Kína þráitt fyrir „sprengj-
una“, og átti hann þá við ný-
gerða tilraun Kínverja með _l
fyrstu vetnissprengju sína.
JAMES BOND - ~
rJames Bond
BY IAN FLEMIN6
DRAWING BY JOHN McLUSKY
-k— — Áé-
IAN FLEMING
Otal minningar þyrluðust upp í huga
Bonds. Spilavítið, grænaborðið og sig-
ur hans yfir Le Chiffre.
Dn Pont hafði verið sessunautur hans
við BaccaratborC J.
Já, nú man ég — það var stórkostleg
nótt.
Ég gleymi hennl aldrei. En má ekki
bjóða vkur upp á drykk, hr. Bond?
Ég frétti eftir á, að þér væruð hm —
mjög snjall náungi. Hr. Bond, ég þarf
ákveðið á hjálp yðar að halda ......
og mér væri það mikill hedður að fá
að vera gestgjafi yðar á meðan þér dvelj-
ið í Miami. Sjáið þér til, hr. Bond, ég
er í standandi vandræðum .