Morgunblaðið - 12.08.1967, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1967
11 -
Lýður Jónsson
verkstjóri sjötugur
KYNNI okkar eru þessa dagana
32 ára gömul. í huga mér eru
þau öll ný.
Sumarið 1936. Ég hafði lokið
guðfræðiprófi. Auglýst var kenn
arastaða Helga Valtýssonar við
Núpsskóla.
Embætti með 2000 krónum í
árslaun var girnilegt fyrir ung-
an mann, sem hafði verið við
nám kreppuárin miklu 1932—
1936.
Ég dvaldi hjá frænku minni
og manni Ihennar í Bölungarvík.
Vandinn var að komast yfir heið
ar, fyrir firði og undir Óshlíð
að Núpi í Dýrafirði til fundar
við Björn skólastjóra. Leiðir
þangað virtist ekki greið.
Ég fór inn til ísafjarðar, Ós-
hlíð. Við Kristján Ólafsson, mað
ur Ingveldar móðursystur minn-
ar, stikluðum á stórgrýtinu í
fjörunni og klifum ófærur.
„Þarna kemur aldrei vegur“,
sagði ég við sjálfan mig.
Síra Sigurgeir á ísafirði og
Guðrún kona hans tóku mér
opnum örmum. Oft átti ég eftir
að koma til þeirra; stundum af
Óshlíð, en oftar af Breiðadals-
heiði.
Jökullinn í henni að vestan
(ef til vill táknar nafn hennar:
Jökulheiði) varð mér oft auð-
veldari uppgöngu vegna þess að
ég átti von á handtaki síra Sig-
urgeirs á ísafirði, er þangað
kom, og aðhlynningu konu hans.
Síra Sigurgeir greiddi úr öll-
um vanda. „Vinur minn Lýður
Jónsson er að leggja veg upp
Skógar'brekkur og þangað kem
ég þér. Við förum gangandi".
Lagt var af stað. Hann tók að
rigna. Séra Sigurgeir var orð-
lagður göngugarpur. Upp heið-
ina skálmaði hann á undan mér
oftast. „Ægilega hlaut þungi
dökki pakkinn hans að vera orð
inn blautur.“
Prófastur var víst orðinn gegn
drepa, þegar í tjöld Lýðs kom.
Við fengum ágætar móttökur.
Við skoðuðum vegagerðina.
Ég hafði verið við að leggja veg
frá Brúará inn að sælúhúsinu
við Hvítárvatn, en hér lét ég
alveg hugfallast og af skaflinum
I „Kinninni“ stóð mér ógn.
„Við förum fyrir ofan hann"
mælti Lýður. Ég sá ekkert vegar
stæði í snarbröttum skriðum
með klettabeltum.
Ég virti fyrir mér þenna
mann. Hann var fríður sýnum
og fyrirmannlegur. Sunnlenzkt
hæglæti var nokkurt í fari hans,
en 'breiðfirzk djörtfung einnig,
til orðin gegnum kynslóðir fyrir
baráttu við brattar bárur og
tæp sund.
Menn hrópuðu einatt við
Kerlingarhól, að hengjan hrykki
fram í „Kinninni".
Það var þjóðráð, en endanlega
vannst hún, hávaðalaust fyrir út
sjónarsemi, áræðni og tilslökun-
arlausa ýtni, samfara lagni í
verkstjórn og umgengni við
menn.
Lýður Jónsson er fæddur 12.
ágúst 1897 í Elliðaey á Breiða-
firði. Móðir hans var Steinunn
Lýðsdóttir Hálfdánarsonar Halls
sonar Magnússonar á Bjarnar-
stöðum.
Faðir Lýðs var sonur Magnús-
ar Magnússonar aiþm. Andrés-
sonar, Syðra-Langfholti í Árnes-
sýslu. Bróðir Magnúsar, afa
Lýðs, var Helgi í Birtingaholti,
faðir þeirra Magnúsar Helgason-
ar skólastjóra Kennaraskólans
og bræðra hans.
Jón, faðir Lýðs, var 'bóndi, en
síðar starfsmaður Landsverzlun-
arinnar um langa hríð. Kennari
var hann og um hríð á yngri
árum. Hann var búfræðingur.
Þeir Lýður og Einar M. Ein-
arsson, fyrrum skipherra á Ægi,
eru systrasynir.
Lýður er alinn upp í Geira-
koti í Fróðárhreppi á Snæfells-
nesi hjá Guðmundi bónda þar
Þorkelssyni og konu ‘hans Þuríði
ÓlafsdóttuT.
Lýður nýtur takmarkaðrar
fræðslu í bernsku, aðeins far-
kennsl-u. Háifan veturinn fyrir
ferminguna nýtur hann þó
kennslu síra Guðmundar Einars-
sonar í Ólafsvík. Hann fermdi
Lýð.
Séra Guðmundur var afbragðs
kennari og ljúfur og góður við
börn og ungmenni, enda varan-
lega mótandi þau.
Haustið 1914 fór Lýður í Lýð-
háskólann að Hvítárbakka. Þar
var hann í tvo vetur í góðu yfir-
lætL
Ber Lýður ávallt skólanum
ágæta vel söguna og þykir
vænt um minningu Sigurðar
skólastjóra og fannst einnig mik-
ið til konu hans koma, Ásdís-
ar, sem enn er á lífL
Lýður stundaði sjó þegar eftir
ferminguna frá Ólafsvík og
SandL en einnig frá Þingeyri og
Patreksfirði.
Einkum minnist hann oft
skipstjóra síns Sigurðar Eggerts
sonar, föður Ha'lldórs al'þingis-
manns í Borgarnesi, er var gæt-
inn og glöggur, en um leið djarf
ur.
Haustið 1916 gerðist Lýður
kennari í Fróðárhreppi og var
við það starf í tvo vetur með
ágætum árangrL Ekki treysti
Lýður sér þó afkomunnar vegna
að gegna þessu startfi lengur og
fór aftur á sjóinn. Upp úr
spönsku veikinni veikist Lýðu’'
af brjósthimnubólgu og er á Víf
ilstöðum um hríð.
Síra Guðmundur Einarsson
flytur til Þingvalla árið 1923 "'g
aðstoðar Lýður hann við flutn-
inginn. Er hann hjá sr. Guð-
mundi það sumar.
Árið 1926 ræðst Lýður til
Jónasar Magnússonar í Stardal í
vegavinnu og er haun flokks-
stjóri hjá Jónasi í Þingvallaveg-
inum nýja árin 1928—1929. Þar
var hann í góðum skóla.
Þingvallavegurinn var lagður
til þess að mögulegt væri að
koma fólki á Þingvöll á Alþingis
hátíðina 1930.
Lá enginn á liði sinu við þetta
verk, og kom fljótt í ljós, að
Lýður var afbragðs verkstjóri,
velvirkur, 'hafði gott verksvit og
auga fyrir, að verk væri vandað
og traust.
Lýður sá síðar (árið 1939) um
lagningu vegar niður á Þingvöll.
frá Miðfelli að Vellankötlu.
Haustið 1930 fór Lýður vestur
í Önundarfjörð og var hann síð
an mest á Vestfjörðum um 36
ára skeið.
Um miðjan september 1934
opnaði hann veg yfir Gemlu-
fallsheiðL
Eitt sinn vék ég að því á
þingmálafundi vestra, að Lýður
væri ólærður maður, og væri
hann of mikils ráðandi um vega
gerð þar vestra. Kosningahiti
var Ihlaupinn í menn. Ásgeir Ás-
geirsson, núverandi forsetL vék
sér að mér eftir fundinn: „Lýð-
ur Jónsson hefur unnið braut-
ryðjandaverk í vegamálum Ves+-
fjarða".
Ég vissi þá ekki alls kostar
við, hverja erfiðleika hafði ver-
ið að etja. „Þið hafið sjóinn.
Þar er ykkar vegur“, var löng-
um sagt við Vestfirðinga.
Eitt kvöld leit út fyrir að
hætta yrði við Gemiufallsheiðar-
veginn. Frá tjaldi sínu sá Býður
Björn á Núpi koma ríðandi.
Hann færði honum 2000 krónur
að lánL Veginum var haldið
áfram. Unnið var í ákvæðis-
vinnu. Halldór á Kirkjubóli
lagði veginn, frá ánni neðan við
bæinn og upp að HoltsselL fyrir
1000 krónur.
Hinn 2. september 1986 var
Breiðadalsheiði opnuð. Baráttan
fyrir þeim áfanga í samgöngu-
málum Vestfirðinga var hörð..
í fjárlögum fyrir árið 1985
var engin króna ætluð Breiða-
dalsheiði né til nokkurs vegar
eða brúar í Vestur-ísafjarðar-
sýslu. Alþm. . kjördæmisins
bar fram tillögu um 30.000 króna
tillag. Það var skorið niður um
helming.
Til lokaáfangans árið 1936
voru ætlaðar £ fjárlögum 10.000
krónur. Áætlun verkfræðingsins
var 46.000 krónur. Lýður lauk
verkinu fyrir 17.000 krónur.
Sýslunefnd Vestur-ísafjarðar-
sýslu hélt Lýði samsæti á Flal-
eyri hinn 3. september haustið
1936. Fjöldi fyrirmanna af Vest-
fjörðum voru þar boðsgestir.
Guðmundur Ingi skáld á
Kirkjubóli orti í ljóði til Lýðs:
„Því skal helzt á þessum degi
þakkir fyrir verkin tjá
þér, sem lagðir þjóðarvegL
þar sem aðrir Ihurfu frá“.
Skóflan og bakinn voru einu
verkfærin. Lýður setti mönnum
sínum fyrir ákveðna kafla.
Keppni varð milli hópanna. Unn
ið var af hugsjón. Margir vega-
vinnumannanna voru unglingar.
Hinn 3. september árið 1946
opnaði Lýður veginn yfir Þorska
fjarðarheiði. Varð þar ómetan-
leg samgöngubót fyrir Djúpið og
Vestfirði yfirleitt.
Of langt yrði upp að telja
framkvæmdir Lýðs allar að veg
um á Vestfjörðum. Árið 1947
varð hann yfirverkstjóri og
gegndi því starfi til ársins 1966.
Er Lýður mældi fyrir vegum,
tók hann tillit til álits kunnugra
manna, hvað snjóalög snerti og
aðrar aðstæður.
Lýður kvæntist Kristínu Jó-
bannsdóttur frá Goddastöðum í
Dalasýslu, mikilhætfri konu.
Börn þeirra eru: Ingibjörg,
gift kona í Sviss, Haraldur, heild
sali í Reykjavík, kvæntur Ólöfu
Sveinsdóttur og Guðrún, búsett
í Rvík, og vinnur við fyrirtæki
bróður síns.
Þau Lýður og Kristín slitu
saitnvistir. Með Raignheiði Stef-
ánsdóttur, Þingeyri, átti Lýður
dóttur, Kristínu, er stundar nám
við Verzlunarskóla íslands.
Við Lýður Jónsson áttum litla
samleið í stjórnmálum lengst af
þar vestra, en oft bar fundum
okkar saman. Návist hans var
mér geðfelld. Hann er ofurlítið
stríðinn og tók einatt þung-
lega beiðnum mínum um fyrir-
greiðslu í vegamálum. Alltaf
teysti hann vandann.
Að upplagi er hann fyrir-
greiðslumaður í hvívetna, vel-
viljað prúðmenni.
Lýður mun telja kennaraár
sín, þót't fá yrðu, bezta tíma ævi
sinnar. Sem verkstjórL hygg ég,
að hann hafi ávallt verið kenn-
arinn. Honum þótti gott að
leggja nýja vegi með ungum
mönnum, og þannig varð ævi-
starfið honum áhugamál, og því
kom hann miklu til vegar. Enn
mun hann og starfa.
Hann var einna fyrstur til að
greina umferð á blindhæðum á
vegum útL að árekstrahætta
yrði minnL með nokkurs konar
akreinaskiptingu. Þannig mætti
margt til tína um verk Lýðs,
og sjálfur er hann vel gerður
maður, greindur, fjölfróður,
gamansamur og gerir í návist
sinni gott að vera.
Eitt sinn bar mig að, þar sem
Lýður stóð yfir steini einum
miklum í Skógarbrekkum á
Breiðadalsheiði. Erfitt var að
koma honum úr vegi. „Hvers
vegna ekki að sprengja hann?“
Nei, Lýð hafði dreymt draum
nóttina áður.
Lýður Jónsson hefur lagt vegi
sína og er sjálfur vegfarandi í
sátt við Guð og menn og góðar
vættir.
Lýður er á þessum atfmælis-
degi sínum hjá dóttur sinni í
SvisslandL
Fjöllin þar eru sum með meiri
reisn en vestfirzku heiðarnar,
sem Lýður hefur lagt vegi yfir.
Fjöll beggja landanna íslands
og Sviss hafa verið vörn og
skjól frelsi og menningu.
Þau eggja líka til sóknar,
óbeint knýja þau til samheldni,
að veginum .sé fram haldið upp
á við, að samgöngur eflist, sam-
hugur og samfélagsheill.
Á sjötugsafmæli þínu, Lýður,
flyt ég þér hamingjuóskir og
ástvinum þínum og bið Guð að
blessa þig og sérhvern vega-
gjörðarmann og vegfaranda.
Eiríkur J. Eiriksson.
SKRA
w vfnninga í Happdrætö Háskófa fefands í 8. flokki 1967
S737 kr. 500.000
3615
3922
5103
6981
8268
10671
11021
11360
13750
13894
14865
16765
198
713
833
1010
1338
1568
1715
2102
2275
2996
3152
4681
5445
6567
6789
6795
6819
7324
7554
7563
8106
8302
9408
9810
10315
10652
12485
12915
13211
32769
33534
34572
36070
36407
36970
Þessi númer hlutu 5000 ki.
14208 20941 27704
14672 21771 28146
15163 21973 28380
15464 22352 . 29473
16386 23084. 30213
16489 23182 . 80377
16605 23204 30608
17682 23498 30717
17687 23651 30781
18699 23806
18882 2477«
19255
19478
19622
20840
26375
81489
31572
31659
31664
32010
32087
32136
32709
34120
34609
35359
35595
36332
36722
87172
37270
37627

. vmniiuj
37764
40566
44903
45755
46093
46204
vinning
38929
40339
40490
41102
41214
41383
41636
41742
42280
42299
42304
42975
42980
43060
43527
hvert:
22340 kr. 100.000
•’essi númer hlutu 19.000 kr,
18256 25377
18860 27116
21088 27458
21677 27859
21793 29788
24531 30620
47216
47561
49153
50808
54977
58469
hvert:
58546
58569
59079
43579
43738
43871
43911
43918
44846
45082
46012
46083
46507
47189
47311
47437
48154
48284
49735
50085
50307
50470
51303
51856
52156
52262
52908
53456
53589
53676
53821
53959
55033
65325
55333
55792
56152
56220
56485
56647
56991
57122
57975
58514
59821
Aukavinningar:
8736 kr. 10.008 8738 kr 10.000
Þessi númer hlutu 1500 kr. vinning hvert:
97 5508 10790 15153 20282 26162 30593 35999 40690 46615 50677 55301
147 5539 10842 15169 20323 26175 30612 36128 40702 46616 50740 55421
189 5570 10843 15234 20409 26197 80705 36172 40704 46653 50783 55428
214 5622 10933 15253 20534 26266 30714 36227 40755 46669 50820 55458
269 5759 10944 15429 20552 26322 30726 36491 40791 46675 50914 55516
363 5861 10958 15525 20573 26527 31107 36510 40814 46685 51116 55595
381 5876 10962 15604 20579 26541 31112 36728 41062 46689 51155 55615
458 5899 11030 15681 20594 26648 31172 36768 41093 46738 51163 55622
489 6017 11055 15704 20634 26690 31191 36924 41216 46765 51164 55664
653 6078 11135 15732 20676 26714 31197 36940 41290 46934 51215 55680
670 6133 11213 15793 20684 26731 31331 36962 41339 47125 51242 55772
724 6310 11219 15843 20747 26857 31361 37136 41354 47144 51267 55879
1120 6363 11239 15860 20915 26989 31366 37142 41396 47194 51276 55886
1319 6389 11265 15917 21069 270*8 31407 37195 41534 47412 51340 56119
1328 6421 11287 15997 21118 27051 31412 37200 41721 47490 51344 56142
1331 6446 11334 16212 21278 27120 31547 37396 41736 47508 51388 56158
1394 6570 11478 16253 21333 27144 31703 37403 41770 47585 51512 56164
1424 6818 11535 16329 21370 27145 31711 37409 41834 47638 51637 56197
1435 6922 11537 16360 21378 27232 31848 37566 41886 47648 51747 56284
1454 6961 11664 16364 21415 27233 31856 37598 41995 47811 51777 56488
1495 7022 11716 16498 21490 27257 31914 37599 42062 47957 51873 56551
1504 7027 11761 16604 21504 27268 31941 37656 42385 48009 51882 56609
1520 7056 11944 16623 21808 27277 31948 37772 42410 48024 51898 56658
1562 7138 11976 16656 21873 27299 32067 37786 42438 48028 51916 56672
1571 7186 11990 16661 21914 27333 32334 37880 42457 48256 51945 56678
1658 7338 12079 16776 21996 27394 32407 37925 42506 48381 51965 56804
1807 7343 12107 16872 22167 27395 32847 38057 42560 48419 52064 56843
1819 7344 12262 16932 22261 27508 32914 38066 42649 48427 52194 50955
1959 7539 12225 16951 22271 27509 33000 38092 42654 48447 52249 56978
2101 7578 12244 17028 22272 27671 33037 38155 42712 48461 52278 56997
2216 7721 12275 17112 22439 27779 33109 38167 42746 48537 52290 57164
2258 7728 12302 17170 22537 . 27905 33136 38229 42873 48547 52473 57169
2307. 7943 12415 17388 22733 27949 33266 38265 42887 48576 52529 57330
2353 7957 12463 17445 22838 27957 33295 38328 42900 48705 52633 57354
2376 7995 12544 17470 22841 28083 S3459 38333 43134 48711 52811 57372
2394 8017 12585 17471 22948 28163 33615 38470 43210 48764 5282S 57443
2421 8061 Í2702 17554 29003 28297 3361S 38511 43290 48767 52895 57444
2476 8125 12889 17577 23011 28329 33679 88521 48312 48773 52937 57516
2837 8167 12980 17615 23174 28341 33704 38567 43319 48791 52962 57553
2843 8171 12981 17622 23184 28355 33919 38584 43480 48808 53030 57606
2901 8198 13001 17680 23389 28358 33926 38595 43488 48838 53081 57780
2986 8259 13035 17740 23447 28408 34016 38613 43511 48809 53096 57784
2997 8282 13040 17798 23456 28461 34032 38655 43605 48879 53119 57834
3135 8368 13182 17805 23535 28497 34056 38664 43679 48904 53228 57913
3222 8456 13185 17808 23603 28508 84080 38691 43706 49023 53265 57934
3225 8514 13294 17811 23620 28532 34181 38693 4371« 49129 53267 58021
3286 8522 13854 17989 23747 28539 34343 38748 43721 49166 53282 58168
3364 8617 13355 18019 23833 28574 34355 38826 43734 49189 53314 582S6
3365 8645 13469 18109 23886 28589 34382 38853 43743 49227 53S22 58297
3439' 8873 13530 18136 24013 28632 34396 38898 43893 49273 53330 58302
3449 8929 13573 18301 24111 29046 34475 38982 43960 49300 53380 58303
3503 9143 13639 18331 24175 29088 34509 38988 43966 49314 53451 58306
3512 9169 13665 18364 24185 29103 34577 . 38924 44071 49496 53567 58309
3687 9280 13712 18435 24198 29181 34644 39074 44134 49514 53601 58458
3701 9346 13752 18588 24502 29437 .34717 39244 44161 49528 53678 58488
3720 9378 13820 18591 24791 29465 34748 39411 44280 49530 53699 58498
3787 9393 14000 18674 24810 29487 34757 39480 44409 49546 53769 58529
3885 9409 14003 18695 24872 29497 34758 39490 44562 49592 53852 58615
3902 »417 14031 '18773 24923 29536 .34908 39593 44615 49641 53870 58651
3937 9452 14035 18931 25006 29541 ‘34932 39681 44662 49658 53941 58692
3959 9497 14070 18947 25047 29542 34998 39757 44686 49718 53942 58840
4060 9550 14097 18993 25100 29583 35013 39790 44801 49783 53976 58847
4110 9614 ' 14130 19039 25230 29762 35080 39802 44808 49796 54065 58858
4160 9684 14147 19046 25265 29864 35136 39828 44913 49866 54174 58923
4439 9695 14210 19098 25302 29867 35160 39862 44933 49953 54196 58951
4553 9718 14287 19194 25463 29878 35174 39895 44960 49999 54273 58973
4588 9829 14604 19197 25496 29930 85175 40068 44976 50036 54436 59022
4605 9875 14619 19384 25509 30011 35307 40078 45164 50101 54575 59159
4625 9962 ' 14622 19443 25609 30036 35317 40146 45476 50116 54097 59169
4658 9989 14726 19573 25672 30089 35365 40184 45624 50184 54774 59170
4682 9990 14796 19816 25702 30117 35369 40212 45783 50249 54975 59210
4725 10052 14860 19882 25735 30140 35491 40331 46141 50266 55017 59289
4854 10075 14917 19954 25805 30158 35558 40355 46293 50316 55039 59317
4904 10168 14918 20060 25850 30160 35712 40445 46372 50355 55053 59417
4992 10361 14935 20092 25855 30216 35715 40491 46387 50374 55108 59468
5011 10447 15007 20135 26018 30245 35816 40560 46498 50430 55151 59668
5185 10518 15079 20197 26090 30358 35834 40579 46514 50459 55155 59680
5252 10579 15083 20228 26092 30570 35863 40660 46530 50539 55172 59864
5259 5261 10607 10741 15085 20250 26097 30576 35980 40664 46600 50567 55289 59865