Morgunblaðið - 17.08.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1'9&7
Ævintýraleg svifsigling
24 mín. frá Vestmðnnaeyjum til Bergþórshvols
FRÉTTAMÖNNUM var í
gær boðið í reynsluferð
með svifskipinu, sem nú er
staðsett í Vestmannaeyj-
um. Komið var til Vest-
mannaeyja kl. 09.30 og ek-
ið þegar í stað niður á eyri,
þar sem svifskipið beið
ferðbúið með hverfihreyf-
ilinn í gangi. Þegar við
renndum niður í fjöruna
sveif skipið niður sandf jör-
una og út á spegilslétta
) höfnina og fór þar tvo
hringi til að hita upp. Það
er ekki ofsögum sagt að
við fréttamenn horfðum
miklum forvitnisaugum á
þennan framandi farkost,
enda áttum við fyrir hönd-
um ævintýralega ferð þar
um borð. Skipið kom nú
aftur upp í fjöru, hægði á
hreyflinum og seig við það
niður á loftpúðann. Hjálm
ar R. Bárðarson skipaskoð-
unarstjóri ríkisins og
Magnús H. Magnússon,
bæjarstjóri í Vestmanna-
eyjum buðu fréttamönn-
um og gestum að ganga
um borð.
Er allir höfðu komið sér vel
fyrir í vistlegum farþega-
klefanum herti Bob Strath,
svifstjóri, á hreyflinum og
sveigði út á höfnina, þar sem
aftur var stanzað, en þá flutti
Hjálmar R. Bárðarson stutt
fræðslu- og kynningarerindi
um svifskipið og fer það hér
á eftir.
þegar haldin var í London, al
þjóðaráðstefna um öryggi
mannslífa á hafinu, áTÍð
1960, þá sagði samgöngumála
ráðheira Bretlands í setning-
arræðu sinni: „Ég kom hingað
frá því að skoða farartæki
sem enn er ekki víst hvort
á að telja flugvél, bifreið eða
alþjóða siglingareglum og að
nokkru ákvæðum skipa um
björgunartæki og fleira.
Þetta svifskip, SR. N 6, sem
hér verður reynt er smíðað
sem farþegaflutningasvifskip.
Sæti eru venjulega fyrir 38
farþega, en hér eru sæti fyrir
35 farþega, þar eð þetta skip
loftskrúfa með breytilegum
skurði, 2,74 m. í þvermál.
Loftblásarinn, sem fram-
leiðir þrýstiloftið undir skip-
inu, er mlðflótta aflsblásari,
2,13 m. í þvermál. — Brennslu
olíubirgðir eru 1206 1., sem í
kyrru veðri nægir til að
sigla 200 sjómílur eða um
370 km. vegalengd. — Há-
markshraði í kyrru veðri á
skip, — eða þá eitthvað allt
annað“. Þetta var árið 1060.
Síðan hefur þetta farartæki
þróazt mikið að allri gerð, —
og er nú yfirleitt flokkað und
ir heitinu skip, þótt það sé
óneitanlega mjög skylt flug-
Svifið á land við Krosssand.
er búið ratsjá, sem tekur
nokkurt pláss. Ef fluttar eru
vörur eingöngu, ber svifskip-
ið þrjú tonn. Öll lengd skips-
ins er 14,76 m., breidd þess
er 7,01 m. og hæð þess þegar
það stendur á lendingastöllun
um er 4,57 m. Stærð farþega-
klefans, sem er ofan á miðju
skipinu, er 6,02 m. að lengd
og 2,34 m. að breidd.
Annars er meginhluti svif-
skipsins flothylki og með fram
ytri brúnum þess eru pils-
faldar, 1,22 m. að hæð, en
innan þeirra er þrýstilofts-
púðinn, sem skipið svífur á.
Lyfti- og hreyfi-aflvél svif-
skipsins er 900 ha. gastúrbína
og eldsneytið er steinolíju-
blanda eins og skrúfuþotur
nota. Skrúfan, sem knýr skip-
ið áfram, er fjögura blaða
sléttum sjó er 60 m. eða um
111 km. á klst. — Venjuleg-
ur mesti hraði yfir sjó, þar
sem bylgjuhæð er 1,2 til 1,5
m. er hinsvegar 45—56 m.,
eða 83—102 km. á klst. —
Þyngdin á svifskipinu full-
hlöðnu er rúm níu tonn.
Siglingar svifskipsins, með
farþega, eru háðar nokkrum
takmörkunum vegna veðurs.
Ekki má nota farartækið sé
vindhraði meiri en 20 sm á
klst., (5 vindstig Beaufort) og
ekki heldur ef ölduhæð er
meiri en 1,5 m. Hraði faratæk
isins yfir sjó má ekki vera
meiri en 56 sjm á klst.
Einn meginkostur svifskips
ins er, að það getur siglt bæði
yfir sjó og land, sé það hæfi-
lega slétt. Þess vegna þarf
svifskipið ekki hafnarmann-
Séð eftir farþegaklefanum.
Hér í Vestmannaeyjum
hefjast nú fyrstu tilraunir
með svifskip á íslandi.
Á síðasta alþingi báru Guð
laugur Gíslason og Sigurður
Ó. Ólafsson, þingmenn suður
landskjördæmis, fram tillögu
til þingsályktunar um tilraun
ir á notahæfni svifskipa til
ferða milli Vestmannaeyja og
lands, bæði til að flytja far-
þega og bifreiðar. Tillaga
þessi hlaut samþykki alþing-
is, og er nú komið hingað til
Vestmannaeyja svifskip af
gerðinni SR. N 6, sem smíðað
er af British Hooverchaft
Corp. Ltd. í Yeovil í Bret-
la-ndL Að tilraunum þessum
standa, Vestmannaeyjakaup-
staður að einum fjórða, Akra
neskaupstaður að einum
fjórða og ríkissjóður að hálfu
leyti.
Þetta farartæki er að ýmsu
leyti sérstætt. Ég minnist þess
vél og bifreið. Það svífur yf-
ir láði og legi á þrýstilofts-
púða og því stundum verið
nefnt loftpúðaskip, en SVIF-
SKIP þykir flestum fegurra
orð. Svifhæð þessa farartæk-
is er mjög takmörkuð og þess
vegna hefur ekki talizt rétt
að flokka það undir flugvél-
ar, til þess sé það of jarð-
bundið. Bifreið hefur það
varla getað talizt. Það er ekki
búið neinum hjólum og það
fer sjaldnast eftir nokkrum
vegum. — Þannig var það úr
að farartækið var kennt við
skip, enda hefur notkun þess
að mestu verið þess eðlis, að
eðlilegt má teljast vegna far-
sviðs þess yfir sjó og vötn.
Siglingamálastofnun Samein-
uðu þjóðanna, IMCO hefur
því með höndum þau mál er
varðar siglingar svifskipanna
á alþjóða vettvangi. Svifskip-
in verða til dæmis að fylgja
Strath
svifstjóri.
virki ef til er varin sand-
strönd, hæfilega slétt.
Eitt þeirra atriða, sem
kanna þarf sérstaklega hér,
er hvernig lendingar takast
við úthafsöldu í sandströnd,
eins og suðurströnd íslands,
eða þá hvernig reynist að
sigla upp ármynni stóránna
okkar. Svifskipinu er stjórn-
að með tveimur hliðarstýr-
um aftan við loftskrúfu þess,
á tvöföldu stéli. Auk þess er
hægt að stjórna að nokkru
með því að lyfta hluta af
svuntunum og hleypa þannig
lofti út undan skipinu. Þetta
er einkum notað í hliðar-
vindi og í beygjum. Síðan ár-
ið 1905 hafa mörg svifskip
verið í notkun á Bretlandi og
á Norðurlöndum. Tvö hófu
siglingar yfir Ermasund árið
1966. — SR. N 6 er annars
aðállega ætlað til siiglinga
innan fjarða og yfir land, þar
sem aðstæður leyfa. Kaup-
verð á SR. N 6, svifskipi mun
vera um 130 þúsund ensk
pund eða nálægt sextán
milljónum ísl. króna.
Nú er unnið að smíði stærri
svifskipa og nefnast þau GH-
7. Þau eiga að geta tekið sex
til átta bifreiðar, eftir stærð
þeirra og að auki sjötíu far-
þega, eða þá 140 farþega, ef
engar bifreiðar eru fluttar.
BH-7 getur alls borið 15 tonn.
Áætlað verð þessa stóra svif-
skips er um 54 milljónir isl.
kr.
Það er rétt að endurtaka,
að hér er fyrst og fremst um
tilraun að ræða. Alls verður
svifskip þetta 20 daga hér á
atigio um borð i vestmannaeyjum.