Morgunblaðið - 17.09.1967, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. SEPT. 1967
Séra Jón Auðuns dómprófastur:
HANN HNEYSKL-
AÐIMARGA
MUN EKKI höfuðmarkmið krist
in)sdómsboðu'na.r sú, a.ð túlka
Krist eins samvizkulega, eins rétt
og unnt er.
Albert Schweitzer sagði, að
enm efti,r 19 aldir væri Krdstur
hinn óþekkti, eins og hann var
þegar hann stóð upprisinn á
vatnsbakkanum í Galíleu, og
lærisveinar hans þekktu hamn
ekki.
Við tölum um hann. Við get-
um ekki annað. Persóna hans er
svo stórkostleg, svo ster.k, að
mennirnir geta ekki annað en
hugsað um hainn, talað um hann,
þótt skoðanir skiptist.
Sáu samtíðarmennirnir, þeir
sem sáu hann, heyrðu hann tala.,
sáu þeir hainn eins og við sjáum
hann í dag? Orkaði hann á þá
ein,s og myndin, sem kirkjan
sýnir af honum í dag?
Þetta er meginmáil, mikið al-
vörumál. Það varðar við lög, að
bera menn fyrir því, sem þeir
hafa ekki talað. En hýað segist
á því, að gera Kristi upp orð,
sem aldrei voru hans?
Mér kemur þetta í hug, þegar
ég fæ að tata við þig í dag,
vegna þess að eitt guðspjall
þessa helgidags sýniir myndir af
Jesú, sem gleymast oft, bvennig
'hann hneyksllair ma.rga bæði með
athöfmum og orð-um (Mark. 2,
14—28).
Krisitur var áreiðanlega miklu
mannlegri, feriskari en hann er
að jafmaði í túlkun okkar ,þjóna‘
hans. Og hann v-ar róttækari en
allt okkar viðkvæmisihjal um
hann igefur til kynna. Hann va-r
hnieyksiliunarhella hinu kirkju-
lega fólki í Gyðingalandi. Fylltu
prestar hans flokk? Nei, en þeir
sökuðu 'hamn um guðlást. Gyð-
ingakirkjan var höfuða'ndstæðing
ur hans. Hún krossfesti hann.
G'uðspjattlið sýnir, að hann gáf
oft, og áreiðanlega ekki óvilj-
andi, höggstað á sér með því að
þverbrjóta hefðbundna, hæt’ti og
trúarsiði 'kirkju sinnar. Hann
'braut Ihivert fyrirmælið af öðru,
se,m Gyðinigum var heilagt. Hann
lét lærisveina sína ekki fyligja
fyrirmælum kirkjunnar um
föstuhald og sorgarsiði, sem því
fylgdu. Hann fyrifleit al'la þá
uppgerðaralvöru og líkti ríki
símu við br'úðkaupssal, fullan atf
fagnandi gestum!
Hann varð harmkvælamaðuir,
varð það að lokum, en sjálfan
siig kallaði ha-nn aldirei líðandi
guðislamib. En brúðguma mefndi
hann sig til að leggja áherzlu á
gleðina, fögnuðinn.
Og kenningu sína nefndi hann
gleðiboðskap.
Þnásinnis segja guðspjöliliin frá
honum sitja, veizlu. Og þeir sem
lífsigleðina vildu drepa í Gyðinga
lanidi og sáu ofsjónum yfir gleði
annarra, kölluðu hann „átvagl og
vímsivelg“.
Og þegar hann'sagði eiirihwerj'a
dásam.lagustu söguna, sem sögð
hefir V'erið á jörðu, söguma af
týnda syninum og heim.kiomiU,
hans, lætur 'hann sögunni ekki
ljúka með bæn.asamkomu og trú
böðshjaii, heldur með hljóðfæra
leik og dansi!
Glieymast ekki stundúm þess-
ar staðreynidir í öllum orðafiaum
inium um, hann, hver hamn hafi
verið, hvað hamn hafi kennt,
hvað hann hafi gert?
Skuldium við honum ekki
meiri san'.nl.eiksh:o(llustu en við
látuim honum stundum í té?
Gleymist það, að hann taldi þá
tign sér æðsta, að vera. kon.ung-
ur í riíki sannleika'ns?
\
„Vei þeim, sem hmeyks,l,uinum
valda“, — er haft eftir honum.
En hafi hann sagt þetta, hefir
hann lagt eitthvað annað en við
gerum rnú inn í þessi orð. Þyí að
hneykslunarhel'la var hann sjáiltf-
ur samtíð sinni meiri en aliLir
aðrir. Það er ljóst af hátterni
hans og orðræðu, ef hún er gaium
gæfð.
Þar talar maður, sem hikJaus
heldur sína leið. Hann vitmar
mjög sjiattdan í Gamla testaiment-
ið, trúarbókina sjálfa. Flókin
trútfræði og gamlar goðsagnageit
gátuir lágu honuim sjaldá'n á vör
um. En hann nemur líkinigu atf
daglegu litfi fólksin.s í ltandimu,
manninum, sem er að plægja og
sá, komunni, sem er að hmoða
deig í bra’uð, smal'anium sem gæt
ir hjarðarinnar, ga'rðyrkjiumainn-
inum, sem annast gróðúirimn.
Og margar líkingarnar, sem
hann tók þainnig úr daglegu Mtfi
fóllksins, geyma dýrustu spekina,
sem á þessari jörðu hetfir verið
flutt.
Um þetta miál verð ég að fiá að
tatta við þig aftur.

ÖLMUSUMAÐURINN geng-
ur um í stofunni og segir frá:
„Ég bið þig ekki um vísdóm,
því af honum hef ég nóg
sjálfur, en nú bið ég þig um
miskunn þína“.
Tjaldið hefur verið dregið
frá og við blasir mynd liðins
tíma. Stofa ráðsmannsins á
biskupssetrinu að Hólum í
Hjaltadal. Leikarar Þjóðleik-
hússins hef ja æfingu . á
Galdra-Lofti, leikriti Jóhanns
Sigurjónssonar, en sem kunn-
ugt er verður leikritið frum-
sýnt í kvöld.
Ég fékk góðfúslegt leyfi til
að fylgjast með æfingu leik-
ritsins á fimmtudagskvöldið
og notaði þá tækifærið til að
rabba lítillega við leikstjór-
ann, Benedikt Árnason og
aðalleikarann, Gunnar Ey-
jólfsson, sem á að skila þvi
erfiða hlutverki að túlka til
leikhúsgesta hina ógnvekj-
andi persónu — Galdra-
Loft.
Æfingin gengur snurðu-
laust. Leikararnir kumna hlut
Sviðsmynd úr 2. þætti. Loftur fagnar komu Dísu biskupsdóttur
„Okkur Lofti hefur alltaf
komið vel saman"
Litið inn á œfingu Þjóðleikhússins á Gal dra-Lofti
verk sín og skilja þau. Bene-
dikt Árnason leikstjóri virð-
ist ánægður með árangurinn
þar sem hann situr út í sal.
Við og vtó bregður hann þó
blýtanti á blað — sitthvað
ssm þarf að taka til endur-
skoðunar og laga við næstu
æfingu.
Fyrsta þætti lýkur. Örfáar
fyrirskipanir og stuttar sam-
ræður eiga sér stað áður en
tjaldið er dregið frá að nýju.
í öðrum þætti fer fram hið
mikla uppgjör Steinunnar og
Loft, sem líkur með ógn-
þrungnum, særingum Lofts.
Gunnair Eyjólfsson fer ham-
förum í túlkun sinni og mað-
ur gleymir því á meðan sær-
ingarnar standa yfir, að þetta
er sami maðurinn o.g rétt áð-
an var að gera gamni sínu
frammi á ganginum.
En særingarnar virðast
taka á taugarnar og reyna á
líkamann. Gunnar er enn
sveittur þegar ég kem fram
á kaffistofuna í hléinu milli
annars og þriðja þáttar. Leik-
arar í Galdra-Lofti sitja þar
umhverfis borð og fá sér moia
kaffi. Spjalla saman, en eng-
um dylst umræðuefnið —
leikliist.
Og meðan Gunnair er að
— -.-1 — ■. - -
drekka kaffisopann sinn, fæ
ég hann til að svara spurn-
ingum mínum. Þá er auðvitað
fyrst fyrir að spyrja: Hversu
oft ert þú búinn að leika
Galdra-'Loft, Gunnar?
— Ætli það sé ekki um 40
sinnum, bæði í Iðnó og norð-
ur á Akureyri.
— Mundir þú ekki segja að
þessi sýning yrði þeim tölu-
vert frábrugðin?
— Jú, vissulega. í fjölmörg-
um atriðum, enda væri lítittl
glans yfir henni ef hún væri
eins.
— Hvérnig ttíkar þér svo
við Loft?
— Ég tett mig nú þekkja
Framhald á btts. 31.
Benedikt Árnason, leikstjóri
Gunnar Eyjólfsson og Valur
Gíslason í hlutverkum
sínum.
-------—-----------------
EVROPUKEPPNI MEISTARALIÐA
í DAG KL. 16.00 FER FRAM Á LAUGARDALSVELLI
Siðasti stórleikur ársins
Valur Luxemborg
VERÐ :
STÚKA kr. 100.—
STÆÐI — 75.—
BÖRN — 25.—
Komið og
sjáið
spennandi
keppni