Morgunblaðið - 08.06.1968, Blaðsíða 19

MORGUNB'LAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. JÚN>f 1968
19
Heildsala SS rúmlega
400 milljónir króna
Frá aðalfundi Sláturfélags Suðurlands
ari. Grandalaus lesandi gæti hæg
lega skilið hana þannig, að HT
væri betur rekin en hin bifreiða-
tryggingafélögin og þau hafi bætt
rekstur sinn þess vegna. Ég dreg
hvorttveggja mjög í efa; ef rekst
ur bifreiðatrygginga er hag-
kvæmari nú en fyrir nokkrum
árum, er orsökin önnur en til-
udð HT. Til samanburðar á
rekstri tryggingafélaga er oft
notuð svonefnd kostnaðar-
prósenta, þ.e.a.s. hundraðshluti
kostnaðar af iðgjöldum. Þessi
mælikvarði er ekki einhlítur, en
sé um samanburð á rekstri sömu
tryggingargreinar að ræða, verð-
ur harm að teljast ágætur.
í töflunni hér á eftir er yfirlit
yfir iðgjöld, tjón, reksturskostn-
að (laun, annar kostnaður og
umboðslaun til umboðsmanna)
og hagnað SB annars vegar og
HT hinsvegar á árinu 1966 í á-
byrgðatryggingum bifreiða sam-
kvæmt reikningum þeirra, sem
birtir hafa verið í Lögbirtinga-
blaðinu. Iðgjöld ársins eru gjald-
fallin iðgjöld á árinu að viðbætt-
um yfirfærðum iðgjöldum frá
fyrra ári og að frádregnum ið-
gjöldrun yfirfærðum til næsta
árs. Tjón ársins eru greidd tjón
á árinu á viðbættum tjónavara-
sjóði (vegna gjaldfallinna en ó-
greiddra tjóna) í árslok og að
frádregnum tjónavarasjó'ði í árs-
byrjun. Summa tjóna, kostnaðar
og hagnaðar er ekki jöfn iðgjöld
um, þar sem ekki er tekið tillit
til vaxtatekna og hlutdeildar
endurtryggjenda í tjónum og ið-
gjöldum.
Iðgjöld kr. 10
Tjón kr. 7
í % af iðgj. Rekstrarkostnaður kr. 2
í % af iðgj. Hagnaður kr.
í % af iðgj. 2.951.375,— kr. 15.343.014,—
5.573.184.— kr. 8.117.418,—
73,41 52,91
9.837.900,— kr. 5.747.139.—
28,98 37,46
1.992.096.— kr. 1.330.964,—
1,93 8,67
Kostnaðarprósentan hjá HT
hefur því verið mun hærri en
hjá SB eða 37,46 á móti 28,98.
Hjá því félagi innan SB, sem
hæsta kostnaðarprósentu hefur,
var hún 23,18. Ég álít, að þessar
tölur sýni, a'ð „eldri trygginga-
félögin" reki bifreiðatryggingar
mun hagkvæmar en HT.
Tjónaprósenta, eða sá hundraðs
hluti iðgjalda, sem varið er til
tjónabóta, er á hinn bóginn
miklu lægri hjá HT en SB eða
52,91 á móti 73,41 (hæst 173,67
og lægst 64,28), sem samrýmist
illa yfirlýsingunni um auknar
tjónabætur HT. Orsakir þessa
mikla mismunar geta verið marg
ar og fullkomlega eðlilegar, en
ég tel hann þó sýna, að „hin
eldri bifreiðatryggingafélög"
ræki tryggingahlutverk sitt, þ.e.a.
s. miðlun fjár til þeirra, sem fyr-
ir tjónum verða, ekki ver en HT.
Heildarsparnaður bifreiðaeigenda
. HT-menn halda því fram, afi
heildarsparna'ður bifreiðaeigenda
,,vegna þeirra iðgjalda, sem HT
innleiddi 1965“ nemi „tugum
milljóna króna á ári, sennilega
ekki minni fjárhæð árlega en öll
um þeim nýju álögum, sem lagð-
ar voru á bifreiðaeigendur á
síðasta Alþingi".
1 greinargerð frá FÍB í Mbl.
4. maí sl. segir, að skattur þessi
nemi árlega 135 n\illj. kr. miðað
við núgildandi verðlag eða tals-
vert hærri upphæð en heildar-
iðgjaldatekjur af ábyrgðartrygg-
ingum bifrei'ða á árinu 1966 og
má af því marka, hver fjarstæða
fullyrðing HT-manna er.
Hið nýja bónuskerfi, sem bif-
reiðatryggingafélögin tóku í notk
un 1. maí 1966, leiddi til veru-
legrar lækkunar iðgjalda, líklega
nálægt 20 millj. kr. Enginn vafi
leikur á því, að það er hin á-
nægjulega þróun í umferðarmál-
um okkar, sem hefur gert þessa
lækkun iðgjalda mögulega, sbr.
yfirlýsingu HT um 30% fækkun
bifreiðaárekstra. Hvort HT skal
þökkuð þessi þróun og þá einnig
iðg’aldalækkunin, getur hver bif
reiðaeigandi hugleitt, en ég er
þeirrar skoðunar, að „trygginga-
tækni“ hafi mjög óveruleg áhrif
á akstursvenjur manna og þar af
lei'ðandi á tjón.
Lokaorð.
Ég ræði ekki fleiri atriði frétta
tilkynningarinnar, en vil að lok-
um benda á helztu' niðurstöður
þessara athugasemda. Hagtrygg-
ing lækkaði iðgjöld um 20—25%
en ekki nálega 60% eins og HT-
menn fullyrða. Kostnaðarpró-
senta eldri félaganna er miklu
lægri en hjá HT, sem bendir til
mun hagkvæmari reksturs hjá
þeim. Tjónprósenta þeirra er hins
vegar miklu hærri en hjá HT og
tel ég það benda til þess, að þau
ræki tryggingahlutverk sitt
a.m.k. ekki ver en HT. HT-menn
virðast gera sér mjög ýktar hug-
myndir um heildarlækkun ið-
gjalda á sfðustu árum og um hina
raunverulegu orsök þeirrar lækk
unar.
Hafnarfirði 26. maí 1968,
Bjarai Þórðarson.
- EDWARD
Framhald af bls. 17
um þrír hryggjarliðir. Annað
nýrað hafði skemmzt eitthvað,
og gat hafði komið á lunga.
Mesta furðu vakti það að
Bayh skyldi hafa getað hjálp
að konu sinni og Kennedy út
úr flugvélarbrakinu, því þeg-
ar í sjúkrahúsið kom varð
hann svo bugaður af kvölum
í baki að hann gat sig ekki
hreyft.
VAXANDI VINSÆLDIR
Edward Kennedy var lengi
rúmliggjandi eftir flugslysið.
Fyrstu mánuðina gat hann
sig varla hreyft, en smám
saman tókst læknum að
styrkjahrygginn, og strax g
heilsa hans leyfði, hóf hann
á ný þingstörf sín. Hans var
ekki oft getið í forsíðufrétt-
um eftir flugslysið, en vann
ötullega að þeim málum, sem
skiptu hann máli. Eitt fyrsta
verk hans á þingi eftir slys-
ið var að berjast fyrir afnámi
skatts, sem kjósendum var
gert að greiða til að fá að
neyta atkvæðaréttar síns.
Margir af framámönnum
demókrata voru andvígir af-
námi skattsins, þeirra á með-
al Johnson forseti, og svo fór
að Kennedy beið ósigur. Var
tillaga um afnám skattsins
felld með 49 gegn 45 atkvæð
um í Öldungadeildinni. Þetta
var í maí 1965, og nokkrum
mánuðum síðar beið Edward
annan ósigur á þingi. Var það
þegar hann barðist fyrir því
að fá samþykkt þingsins fyr-
ir skipan fjölskylduvinar,
Francis X. Morrisey að nafni,
í embætti ríkisdómara fyrir
Massachusetts. Þetta tókst
ekki, en Kennedy þótti hafa
komið mjög drengilega fram
í málinu. I skrifum sínum um
Morrisey-málið segir vikurit
ið Time m.a.: „Ósennilegt er
að Öldungadeildin fái til
lengdar að njóta óskiptra
krafta hans (Edwards)“ og‘
var þá við það átt að meiri
frami biði Edwards Kennedy
í framtíðinni. Edward Kenn-
edy hefur haft mikil völd g
áhrif í Öldungadeild Banda-
ríkjaþings þau 5V2 ár, sem
hann hefur átt þar sæti. Hann
hefur valið sér aðeins þau
verkefni, sem honum hafa
þótt máli skipta, og síðan ein
beitt sér að lausn þeirra.
Hann hefur jafnan sýnt starfs
bræðrum sínum tillitssemi og
nærgætni, en þó haldið vel á
sínu máli. Sjálfur segir hann
að þegar hann fyrst tók sæti
á þingi hafi forsetinn bróðir
hans ráðlagt honum að snúa
sér aðallega að þeim málefn-
um, sem hann hefði einlægan
áhuga á. Þetta hefur gefizt
vel, og „Ted“ Kennedy hefur
eignast vini og einlæga að-
dáendur meðal starfsbræðra
úr báðum flokkum.
★
Edward Kennedy kvæntist
árið 1958 Joan Bennett frá
Bronxville í New York, og
eiga þau tvö börn, átta ára
dóttur og sex ára son.
DAGANA 6. og 7. þ.m. voru
haldnir í BændahöIIinni í Reykja
vík fulltrúafundur og aðalfund-
ur Sláturfélags Suðurlands.
Fundarstjóri á fundunum var
kosinn Pétur Ottesen, fyrrv. al-
þingismaður, formaður S.S., og
fundarritari Þorsteinn Sigurðs-
son, formaður Búnaðarfélags ís-
lands. í upphafi minntist for-
maður Björns E. Árnasonar lög-
gilts endurskoðanda, en hann
hafði um áratugi starfað sem
endurskoðandi Sláturfélagsins,
og fór formaður viðurkenningar-
orðum um störf hans í þágu
félagsins.
í skýrslu, sem forstjóri félags-
ins, Jón H. Bergs, flutti um starf-
semi Sláturfélagsins á ' árinu
1967, kom m.a. fram, að heildar-
vörusala Sláturfélagsins nam á
árinu rúmlega 492 milljónum
króna. Hafði orðið framleiðslu-
og söluaukning um rúmlega 31
milljón króna. Þrátt fyrir þetta
var rekstur félagsins óhagstæð-
ur árið 1967. Halli varð á rekstr-
inum, sem nam kr. 3.512.460.25,
en þá höfðu eignir félagsins ver-
ið afskrifaðar um kl. 5.477.694.16.
Rekstrarhallann má rekja til
ýmissa orsaka, sem voru stjórn
og forráðamönnum félagsins ó-
viðráðanlegar.
Mikið vantaði á, að í verðlagn-
ingu sauðfjárafurða hafi verið
tekið tillit til sannanlegra út-
gjalda og sérstaklega, að tekið
hafi verið nægilegt tillit í verð-
lagningu afurðanna til frysti-
geymslu- og vaxtakostnaðar, en
eins og kunnugt er, verður að
veita sauðfjárafurðunum öllum
viðtöku á haustin og þá er fram-
leiðendum greiddur mikill hluti
afurðaverðsins, þó sala afurð-
anna taki allt að eitt ár eftir
móttöku þeirra. Niðursuðuverk-
smiðja S.S. var rekin með tals-
verðum halla á árinu 1967. Haust
ið 1966 óskaði félagið samþykk-
is Verðlagsnefndar til breytinga
á verði framleiðsluvara verk-
smiðjunnar til samræmis við
hækkað hráefnisverð frá því,
sem verið hafði haustið 1965.
Verðákvörðun var dregin á lang-
inn þar til lög nr. 86, 1966 um
verðstöðvun tóku gildi 15. nóv-
ember 1966. Verðstöðvunarlögin
ÞING Stórstúku íslands hið 65.
í röðinni var sett í Templarahöll-
inni að Eiríksgötu, hinum nýju
og veglegu húsakynnum Gó'ð-
templarareglunnar, föstudaginn
7. júní. Ólafur Þ. Kristjánsson
stórtemplar setti þingið. Þing-
haldið að þessu sinni er með
nokkru öðru sniði en undanfarin
ár. Meira um almennar samkom-
ur og ferðalög en áður hefur
verið.
Daginn fyrir þingsetningu var
efnt til kynningarkvölds í Templ
arahöllinni, þar sem flutt var
ávarp, skemmtiþáttur og ballett.
Tókst, kynningarkvöld þetta mjög
vel og var fjölsótt.
Þingið er vel sótt en nær 100
fulltrúar víðsvegar að af landinu
sitja það. Fimm félagar tóku
stórstúkustig. Þá var minnst lát-
inna félaga. Að þessu loknu
hófust hin eiginlegu þingstörf,
með því að lag'ðar voru fram
skýrslur og reikningar fram-
kvæmdanefndar. Voru skýrslur
þessar mjög greinagóðar og báru
vott um gott starf á kjörtímabil-
inu. Stórtemplar fylgdi skýrslum
og reikningum úr hlaði í ítar-
legri ræðu. Minntist hann á
ýmsa þætti starfsins og lét m.a.
ánægju sína og þaklæti í ljós í
sambandi við byggingu hins nýja
voru í gildi til 31. október 1967
og allt það fímabil fékkst engin
lagfæring á verði framleiðslu-
vara niðursuðuverksmiðjunnar
og eigi fyrr en snemma á þessu
ári. Sá dráttur, sem varð á, eftir
að verðstöðvunarlögin féllu úr
gildi stafaði af þeim. töfum, sem
urðu í verðlagningu landbúnaðar
afurða haustið 1967. Hinn 1. sept-
ember 1967 var ákveðin hækkun
á niðurgreiðslu á kindakjöti af
framleiðslu ársins 1966. Þá þeg-
ar framkvæmdi Verðlagsnefnd
mikla verðlækkun á kjötfarsi,
pylsum og bjúgum, og þrátt fyr-
ir að ný kindakjötsframleiðsla
kæmi á markaðinn um miðjan
sptembermánuð á mun hærra
verði, var neitað um allar hækk-
anir til samræmingar á hærra
kjötverði þar til 1'5. desember.
Haustið 1967 var slátrað í 8
sláturihúsum Sláturfélagsins alls
167.846 fjár og var það rúmlega
3.000 fjár fleira en árið 1966 og
um 19.000 fjár fleira en 1965.
Ekki tókst að greiða framleið-
endum fullt verðlagsgrundvall-
arverð fyrir kindakjöts- og gæru
framleiðslu frá haustinu 1966 og
var það sökum rangrar verðlagn-
ingar á vaxta- og geymslukostn-
aði kindakjöts og verðfalls á
gærumörkuðum, en engar út-
flutnflutningsuppbætur voru
greiddar á gærur af framleiðslu
ársins 1966, eins og gert var á
gæruframleiðslu 1965, þar sem
útflutningsbætur á landbúnaðar-
afurðir eru takmarkaðar lögum
samkvæmt og voru að fullu nýtt-
ar.
Slátrun stórgripa hélt áfram
að aukazt á sl. ári hjá Slátur-
félaginu. Þá var slátrað hjá fé-
laginu 10.890 stórgripum, sem er
150 gripum fleira en árið áður
og 3.718 gripum fleira en 1965.
Sérstaklega er mikil aukning í
framleiðslu svínakjöts.
Sláturfélagið starfrækti eins
og áður niðursuðuverksmiðju og
pylsugerð og seldu þessar deildir
framleiðsluvörur fyrir 93 mdlljón
ir króna. Ullarverksmiðjan Fram
tíðin og sútunarverksmiðja S.S.
störfuðu eins og áður og sölu-
verðmæti sútaðra gæra og húða
frá sútunarverksmiðjunni var 15
af hundraði meira en árið 1966.
samkomuhúss reglunnar. Að
ræðu stórtemplarans lokinni
urðu nokkrar umræður um
skýrslur og reikninga en varð
ekki lokið og því frestað til
morguns, frekari umræðna. Kl.
13.30 var safnast saman að nýju
við Templarahöllina og gengið
þaðan undir fánum og einkenn-
um til Hallgrímskirkju og hlýtt
á messu hjá séra Jakobi Jóns-
syni. Að messu lokinni var svo
iagt af stað í ferðalag um Hafn-
arfjörð, Krýsuvík og Hveragerði.
Á morgun 8. júní heldur þing-
ið áfram og hefst kl. 9 f.h.
Daginn áður en stórstúkuþing-
ið var sett var þing unglinga-
reglunnar háð í Templarahöll-
inni. Þingi'ð var sett kl. 10 f.h. og
stóð samfellt til kvölds. Tók það
mörg mál til meðferðar og ger'ði
ýmsar samþykktir, sem birtar
verða síðar. Sextíu barna- og
unglingastúkur voru starfandi á
vegum unglingareglunnar á
síðasta ári með um 7000 félögum.
Unglingaregla I.O.G.T. er lang
fjölmennasti félagsskapur barna
og unglinga sem starfandi er í
landinu og á vegum hennar eru
unnin gagnmerk uppeldis- og sið
bótastörf.
Stórgæzlumaður er Sigurður
Gunnarsson fyrrv. skólastjóri.
Matarbúðir S.S. seldu á árinu
1967 fyrir um 118 milljónir
króna. í desembermánuði tók til
starfa ný kjörbúð Sláturfélags-
ins í Háaleiti við Miklubraut í
Reykjavík. Hin nýja verzlun er
þegar orðin langsöluhæsta verzl-
un félagsins og hefur reksftirinn
gengið vel.
Á fundinum urðu all miklar
umræður um verðlagsmál og af-
urðasölumál og ítrekuðu fundirn
ir fyrri samþykktir sínar um
verðlagsmál landbúnaðarins.
Á aðalfundi hafði Helgi Har-
aldsson, Hrafnkelsstöðum, lokið
kjörtíma sínum í stjórn, en hann
var endurkosinn í félagsstjórn-
ina, og aðrir í stjórn eru: Pétur
Ottesen, fyrrv. alþm., formaður,
Gísli Andrésson, Hálsi, Sigurður
Tómasson, Barkarstöðum og Sig-
geir Lárusson, Kirkjubæjar-
klaustri.
(Fréttatilkynning).
Kappreiðar Sörlo
HESTAMANNAFÉLAGIð Sörli
í Hafnarfirði hélt kappreiðar á
skeiðvelli sínum á uppstigningar
dag og var mikið fjölmenni á
þeim. Keppt var í skeiði, fola-
hlaupi, 300 m hlaupi og nagla-
boðhlaupi. — í skeiði varð fyrst
ur Hrollur Sigurðar Ólafssonar
á 24,4 sek. og hlaut hann jafn-
framt farandbikar, annar Buska
Guðm. Gíslasonar á 25,2 og
þriðji Goði Jóh. Þorsteinssonar
á 2.53. — í folahlaupi varð fyrst-
ur Lýsingur Ólafs Markússon-
ar á 20,1, þá Randver Jóhanns
Kristjánss. 20,4 og Gustur, sem
Guðveigur Þorláksson á, og
hlaut líka tímann 20,4. — í 300
metrum varð fyrst Gula-Gletta
Ellings Sigurðssonar á 22,5, þá
Faxi Magn. Magnússonar á 22,9
og Blakkur, eigandi Jóhanna
Kristjánsd., á 23,4. í naglaboð-
hlaupi vann Hestamannafél.
Andvari í Garðahreppi. —
BRIDGE
EINS og skýrt var frá í blaðinu
í gær, var upphaflega ákveðið,
að Olympíukeppnin í bridge
skyldi hefjast s.l. fimmtudag, en
keppnin fer fram í borginni
Deauville, í Frakklandi. Á
skyndifundi, sem haldinn var sl.
fimmtudag, hjá Alþjóðasamband
inu og framkvæmdaraðiljanum,
var ákveðið að fresta keppninni
um einn sólarhring og átti keppni
því að hefjast í gærkvöldi. Ástæð
an fyrir þessari frestun var sú,
að nokkrir keppenda voru komn-
ir til Genf í Svisslandi, en þang-
að hafði öllum þátttökusveitun-
um verið stefnt, nokkrum dög-
um áður en mótið skyldi hefjast,
og var það gert með tilliti til
ástandsins í Frakklandi. Þegar
ljóst varð, sl. miðvikudag, að
verkföllin í Frakklandi voru að
leysast, var ákveðið, að mótið
skyldi fara fram, eins og upp-
haflega ætlað var, þ.e. í Frakk-
landi, en þá voru nokkrir kepp-
enda þegar á leiðinni til Sviss og
náðist ekki til þeirra, fyrr en á
fimmtudag.
35 sveitir höfðu tilkynnt þátt-
töku í opna flokknum, en nú hef-
ir Pólland dregið sveit sína til
baka, og óttast er, að nokkrar
fleiri sveitir muni ekki koma tili
keppninnar. Mun þetta ef til vill
tefja fyrir, að mótið hefjist á til-
skildum tíma, því ef margar sveit
ir mæta ekki til leiks, verður
að draga um keppnisröð að nýju.
í kvennaflokki höfðu 20 sve*t-
ir tilkynnt þátttöku, en nú hefir
Danmörk dregið sveit sína til
baka, og getur einnig farið svo,
að fleiri sveitir mæti ekki til leiks
í þessum flokki.
Mikil ringulreið ríkir nú i
Deauville, sökum alls þessa, en
menn eru þó vongóðir um, að
allt fari vel og þetta 3. Olympíu-
mót fari vel og skipulega fram.
Islenzka sveitin, sem keppir á
mótinu, er þannig skipuð: Eggert
Benonýsson, Símon Símonarson,
Þorgeir Sigurðsson, Stefán J.
Guðjohnsen, Ásmundur Pálsson
og Hjalti Elíasson. Fararstjóri og
fyrirliði er Þórður H. Jónsson.
Þing stórstúkunnar