Morgunblaðið - 16.07.1968, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚLÍ 1968
Aldarminning
Fölsuðu lyfseöla
fyrir örvandi lyf
— til að geta setið lengur oð drykkju
BRÆÐRAPARTUR heitir fornt
býli á Skipaskaga. Þar bjuggu
löngum atorkumenn og harð-
frískir sjómenn, formenn á eigin
útvegi. Meðal hinna mörgu, er
þar höfðu búsetu, má nefna Tóm-
as Zoéga, föður Geirs rektors.
Geir var fæddur á Bræðraparti
og átti heima þar á uppvaxtarár-
um sínum. Árið 1902 fluttust að
Bræðraparti Jón Gunnlaugsson
útvegsbóndi og formaður, og
kona hans, Guðlaug Gunnlaugs-
dóttir, þau bjuggu í Bræðraparti
yfir 40 ár, við virðingu og vin-
sældir. Hann lézt 26. marz 1956,
hún 13. febrúar 1961. — Jón
Gunnlaugsson var fæddur 16.
júlí 1868 á Þverfelli í Lundar-
reykjadal, og er þess nú minnzt,
að rétt hundrað ár eru liðin frá
fæðingu hans. Foreldrar Jóns
voru Gunnlaugur Jónsson og
kona hans, Kristín Jónsdóttir.
Þau áttu stóran hóp bama, og
var Jón elztur bræðra sinna. Jón
var á barnsaldri, er foreldrar
hans fluttust úr Lundarreykja-
dalnum að Másstöðum í Innri-
Akraneshreppi. Þaðan var útræði
á þeim árum. Gerði Gunnlaugur
út skip og sótti sjóinn kappsam-
lega. Var hann dugnaðarmaður
og lagði sig mjög fram til að sjá
sínu stóra heimili farborða. Árið
1887, eftir 12 ára veru á Másstöð-
um, fluttust foreldrar Jóns með
börn sín að Sjóbúð á Skipaskaga.
En Gunnlaugs naut ekki lengi
við. Hann lézt árið eftir. Var þá
mikið lagt á herðay Kristínar, er
fyrirvinnan var fallin frá — og
hópurinn stór, sem enn þurfti
svo mikils með. Með æðruleysi
mætti hún sínu hlutskipti, enda
átti hún af miklu að má, var af-
burða þrekmikil kona. Kristín
var Árnesingur að ætt, frá Skóg-
arkoti í Þingvallasveit. — Kom
nú á hendur barnanna, sem voru
þá komin á legg, að leggja
allt sitt fram til hjálpar móður
sinni og heimili. Var á orði haft,
hve sameinuð þau stóðu undir
átakinu. Eðlilega hvíldi mesti
þunginn á herðum Jóns, elzta
bróður, en með mikilli prýði skil
aði hann því stóra hlutverki.
Hann settist í sæti föður síns sem
formaður á skipi móður sinnar,
þá tvítugur, og svo vel hélt hann
um stýrisvöl, með árvekni og
ósérihMfni, heilshugar um-
hyggju fyrir móður og systkin-
um, að allt blessaðist og fór vel.
— Þegar hér var komið, var Jón
orðinn þrjátíu og fjögurra ára að
aldri. Kvæntist hann þá, 5. des-
ember 1901. Guðlaug, kona Jóns,
var norðlenzk, fædd á Efri-Þverá
í Vesturhópi. Guðlaug var kona
fríð sýnum og tígulleg, vel gef-
in, listræn, félagslynd og mikil
móðir barna sinna. Yfir heimili
þeirra Bræðrapratshjóna var
mikill myndarbragur. Þaðan and-
aði velvild og hlýju i allra garð.
Reglusemi í hvívetna sat þar í
öndvegi. — Þau eignuðust 5
börn, Gunnlaug, kennara og full-
trúa á Akranesi (látinn), Ólaf,
framkvæmdastjóra í Sandgerði,
Elísabet, sem gift var Ríkarði
Kristmundssyni, lækni, (látin),
Jón Kristján, verkstjóri í Sand-
gerði, og Ingunni Margréti, nú
búsetta vestanhafs. — í Bræðra-
parti gerði Jón út skip öll sín
ár þar og var sjálfur formaður á
því. Hann var kappsfullur og
sótti fast sjóinn, en aðgætinn og
öruggur, og fór orð af því, hver
afburða stjórnandi hann var,
þegar mikið reyndi á. Jafnan var
hann í röð mestu aflamanna og
lánsmaður mikill á sinni löngu
sjómannsævi: Hann var gæddur
frábærri athyglisgáfu og var
glöggskyggni hans á veðurfar við
brugðið. Jón í Bræðraparti var
síðasti fulltrúi gamla tímans í
sínu byggðarlagi í sögu áraskip-
anna. Síðustu árin sótti hann á
miðin á fjögurra manna fari, og
má segja, að hann hafi setið
undir stýri, meðan sætt var. Há-
aldraður, yfir áttrætt, setti hann
að siðustu bát sinn í naust. —
Fjögurramannafarið hafði faðir
hans látið smíða um eða rétt eft-
ir 1870. Jón eignaðist bátinn eft-
ir föður sinn og átti jafnan og
hafði á honum mikið dálæti,
enda reynzt mikil happafleyta.
Hann mæltist til þess, að bátur-
inn yrði varðveittur eftir sinn
dag, ásamt ýmsu frá útvegi sín-
um, sem hann hafði haldið vörð
um. Má segja, að Jón hafi með
þessari ósk sinni átt sinn hlut í
því að leggja grundvöllinn að
byggðarsafni Akraness og nær-
sveita. Er nú báturinn hans
gamli varðveittur þar og einn
mesti dýrgripur safnsins. Hann
er með Engeyjarlagi svonefndu, í
sinni fyrstu gerð, og sá eini sinn-
ar tegundar að aldri, sem til er
í landinu. Lét Ólafur, sonur Jóns,
gera yfir bátinn sérstakt skýli og
færði safninu að gjöf. Hefur
hann sérstaklega — og þeir bræð
ur, sýnt byggðarsafninu mikinn
skilning, ræktarhug og örlæti,
sem mörgum mætti verða til fyr-
irmyndar. — Jón gegndi vita-
varðarstarfi í áratugi, frá því að
viti var fyrst reistur á flös Skipa
skaga, með mikilli árvekni. —
Jón í Bræðraprati var gjörhug-
ull maður, dagfarsprúður, góð-
viljaður og hjálpsamur. Hann
var fróður vel, átti skopgáfu í
ríkum mæli og sagði skemmti-
lega frá. Hnittin tilsvör hans eru
mörgum í minni. Jón var starfs-
glaður eljumaður, árrisull og trúr
á verði og traustur í allri reynd.
í sögu Akraness er og verður
bjart um nafn og minning Jóns
í Bræðraprati.
í tilefni. af aldarminningu
hans hafa eftirlifandi börn
þeirra Bræðrapartshjóna stofn-
að sjóð til minningar um for-
eldra sína og lagt honum tii
landareign Bræðraparts með öll-
um gögnum og gæðum. Tilgang-
ur sjóðsins er að styrkja fátækt
ungt fólk til náms í sambandi
við sjávarútveg og vinnslu sjáv-
arafurða, svo sem náms til skip-
stjórnar, vélstjórnar, verkstjórn-
ar og fiskiðnaðar. Ennfremur má
verja hluta af tekjum sjóðsins til
slysavarna, eins og segir í skipu-
lagsskrá.
Ég minnist samleiðar með
þeim Bræðrapartshjónum, Jóni
og Guðlaugu, með virðingu og
þakklæti og sendi börnum þeirra
og afkomendum kveðju mína
með blessunaróskum.
J. M. G.
- UTAN ÚR HEIMI
Framhald af bls. 14
um á næstunni. Reynslan
sýnir hversu nauðsynlegt það
er fyrir de Gaulle að hafa
forsætisráðherra sem er
hlýðnari og skyldari honum
að skoðunum en Pompidou.
Segja má, að Georges
Pompidou hafi verið eini
stjórnmálamaðurinn sem jók
pólitískt álit sitt í glundroð-
anum í vor. Aðrir ráðherrar
sem hlut áttu að máli voru
óttaslegnir og ráðvilltir. For-
setinn var svo tregur til að
láta fyrir róða drauma sína
um veldi og dýrð Frakklands
að minnstu munaði áð ríkið
molnaði undir honum. 1 raun
og veru var það Pompidou
sem hélt ríkinu saman unz
forsetinn hafði áttað sig. Og
þegar þjóðin fylkti sér með
Gaullistum í kosningunum,
var hún ekki aðeins að sýna
traust sitt á de Gaulle sjálf-
um, heldur var hún ekki síð-
ur að lýsa yfir stuðningi við
Pompidou forsætisráðherra.
Takmark hans var að gera
stórfelldar breytingar á
frönsku þjó'ðskipulagi og gera
það fært um að mæta kröf-
um tímans, með aðferðum
sem Frakkar samþykkja og
skilja. En de Gaulle hefur
aðrar skoðanir og þröngvar
þeim og nýjum forsætisráð-
herra upp á þjóðina. Það get-
ur verið hættulegur leikur.
Það hefur verið sagt um
hinn nýja forsætisráðherra,
Maurice Couve de Murville,
að hann sé fullkomnasta ein-
tak af stjómvizku í manns-
mynd sem nú er t il. I 10 ár
var hann utanríkisráðherra
de Gaulles og hélt þannig á
málum áð hann hlaut jafnvel
aðdáun þeirra sem andsnún-
astir voru aðferðum hans og
markmiðum. Hann er laus við
afskipti persónulegra tilfinn-
inga og þess vegna hefur
hann verið álitinn manna
heppilegastur til þess að fram
kvæma ákvarðanir æðri
manna.
De Gaulle er vissulega
sjálfum sér líkur þegar hann
velur Couve de Murville í
embætti forsætisráðherra, því
að lítið er kunnugt um stefnu
hans, stjórnsemi og hæfileika
til þess að fást við þingið.
Útnefning hans minnir að
vissu leyti á setningu Pompi-
dous í embættis ári'ð 1962,
sem vakti mikla undrxm og
ringulreið. Þó er sá rnirnur,
að Couve de Murville er gagn
kunnugur öllu stjórnarstarfL
Ef spurt er um það hvern-
ig Couve de Murville muni
haga starfi sínu, vaknar önn-
ur spuming: Hefur hann
nokkrar pólitískar skoðanir
sjálfur? Svarið kemur í ljós
á sínum tíma, en þangað til
verður þingið og almenning-
ur að bíða í óvissu.
Couve de Murville er met-
orðagjarn og hafði vafalaust
mikinn hug á embætti for-
sætisráðherra. Og þegar
skörp dómgreind hans er
höfð í huga, táknar það að-
eins eitt: Hann var sannfær'ð-
ur um að hann gæti gegnt
embættinu með meiri sæmd
en almennt gerist.
(Þýtt og endursagt úr The
Times).
- MINNING
Framhald af bls. 18
fulla samleið í skoðunum — virti
ég fullkomlega skoðanir hans,
sem ég fann að mótuðust af því
einu sem hann vissi sannast og
réttast.
Með Halldóri er genginn stað-
fastur, góðgjam drengskapar-
maður.
Konu hans og börnum votta
ég samúð mína.
Björn Stefánsson.
- VIETCONG
Framhald af bls. 8
Enginn árangur í París?
Aðaltalsmaður Norður-Viet-
nama í friðarviðræ'ðunum í Par
ís, Nguyen Thanh La, sakaði í
dag Bandarikjamenn um að villa
um fyrir almenningsálitinu í
heiminum með því að halda því
fram að baktjaldaviðræður í
París gæfu ástæðu til bjartsýni.
Hann sagði að enginn árangur
hefði orðið í viðræ'ðunum síð-
an þær hófust, hvorki í óform
legum né formlegum viðræðum.
Einnig sakaði hann Bandaríkja-
menn um að auka stríðsaðgerðir
sínar í Vietnam og nota Saigon-
stjórnina til að koma í veg fyr
ir lausn í Vietnammálinu.
ÞORFINNUR EGILSSON
héraðsdómslögmaður
Málflutningur - skipasala
Austurstræti 14, sími 21920.
NOKKRIR menn hafa verið
handteknir fyrir að falsa
lyfseðla. Rannsóknarlögreglan
fékk tilkynningu um það um helg
Veskí stolið
ó skemmtistoð
PENINGAVESKU var stolið
frá konu aS Hótel Loftleiðir um
helgina. Hún hafði lagt það frá
sér augnablik meðan hún fór út
á dansgólfið og á meðan hafði
einhver náungi, miður vandur að
sinni virðingu, haft það á brott
með sér.
Akveðinn maður var grunað-
ur um þjófnaðinn, en hann harð
neitaði öllum sakargiftum og
ekkert fannst á honum sem sann
að gæti á hann þjófnaðinn. 1
veskinu voru 400 krónur í pen-
ingum og svo auðvitað ýmsir
smáhlutir sem konur taka með
sér á skemmtistaði.
ina að nokkrar Iyfjahúðir hefðu
fengið lyfseðla sem taldir væru
falskir. Hljóðuðu þeir upp á
Phenmatrelín, sem er örafndi
iyf-
Eftir skamma rannsókn bárust
böndin að nokkrum mönnum sem
voru teknir til yfirheyrslu og
játuðu. Þeir höfðu setið við
drykkju og til að geta tekið
þátt í gleðinni hugðust þeir
halda sér vakandi með fyrr-
greindum piltum. Þeir fölsuðu
nöfn tveggja lækna á eina sjö
lyfseðla sem vitað er að þeir
gáfu út, en gegn þeim fengu
þeir einar 90 pillur.
A einhvern hátt höfðu þeir
komizt yfir merkta lyfseðla-
blokk hjá lækni og notuðu eitt-
hvað úr henni, en hitt skrifuðu
þeir á venjuiega miða, þvi að
ekki nota allir læknar sér merkt
eyðublöð.
HAFSTEINN BALDVINSSON
HÆSTARÉTTARLÖGMADUR
AUSTURSTRÆTI 18 III. h. - S'ml 2173S
GRfNSASVEGI 22-24
SiMAft: 30280-322 G2
LITAVER
PLASTIINIO-KORK
Mjög vandaður parketgólfdúkur.
Verð mjög hagstætt.
APTON
: ‘‘í0
APTON er notað í hillur, húsgögn, vagna o.fl.
Mjög auðvelt í notkun. Leitið upplýsinga.
LANDSSMIÐJAN
Sími 20680.