Morgunblaðið - 28.09.1968, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. SEPT. 1968
Sigfinnur Sigurðsson:
Frumkvæöi — Fjármagn
— Framtak
Skoðunum margra á gangi elnahags-
málanna svipar um margt til frumstæðra
trúarbragða. Enn í dag trúa mairgir á
töframátt sósíalismans. Þau frávik eru
þó stunduð að í dag reynt er að gefa
þetta meðal í smáskömmtum. Aðferðin
er sú, að fyrst er komið af stað sýk-
ingu í einstökum atvinnugreinum eða
fyrirtækjum, síðan staðfest að eitthvað
sé að og sjúklingurinn sé ósjálfbjarga
þá er gripið til smáskammtanna, sem
eru ríkisafskipti í formi styrkja, lána,
uppbóta og ábyrgða og loks ríkisrekstr
ar. í eftirmælum má gjarna sjá ummæli
sem slík: Einstaklingsframtakið hentir
ekki í okkar litla þjóðfélagi.
Að útförinni lokinni er draumurinn
vakinn upp: ríkisrekstur með ráðum og
nefndum, þar sem hver silkihúfa trón-
ar upp af annarri, og árangurinn sí-
vaxandi rekstrarhalli greiddur af al-
mannafé og síminnkandi samræmi milli
verðlags og framleiðslukostnaðar. Og
rökin: fólkið vill spara gjaldeyri og
halda uppi atvinnu í landinu. En fólk-
ið veit, að til eru önnur hagstjórnar-
tæki til að ná jafnvægi í ntanríkís-
verzlun, fullri atvinnu og stöðugu verð-
lagi heldur en hókuspókus aðferðir
hundraðára trúarbragða.
Verðbólga undanfarinna ára hefir vald
ið mikilli eftirspum eftir lánsfé, enda
hefir það fé, sem fengizt hefir, verið
ódýrt því að verðbólgan hefir oft ver-
ið meiri en vaxtakostnaðurinn. Á sama
hátt hefir höfuðstóH sparifjárins ekki
haldið kaupmætti sínum.
Það hlýtur að teljast eðlilegt að lán
endurgreiðist í sama kaupmætti. Án
verðbólgu væri það sjálfgert og fjrnd-
ist það engum athugavert. Nú tapa hins
vegar sparifjáreigendur. Þeir eiga kröfu
til þess að sparfé þeirra verði tryggt.
Það kemur sennilega fáum til hugar,
að ríkissjóður bjóði einn allra vertryggð
skuldabréf eingöngu fil að tryggja hag
sparenda. Ríkisvaldið er aðeins að yfir-
bjóða lánamarkaðinn og taka til sín
það litla sem atvinnuvegirnir hefðu átt
kost á. Það er allra hagur, sem vilja
stuðla að heiðarlegum viðskiptum, að
fjárskuldbindingar verði verðtryggðar.
Það er í annan stað orðið nauðsyn-
legt að gera sparifjáreigendum kleift
að ráðstafa sparifé sínu beirat til at-
vinnuveganna eftir þeirra eigin mati
í formi eignaraðildar í smáum stíl. Til
þess þarf stofnun verðbréfamarkaðar.
Það hefir í öðrum löndum sýnt sig, að
sparifjáriegendur kunna betur að fara
með fé sitt, ef þeir fá til þess tæki-
færi heldur en þingkjömir fulltrúar í
ríkisreknum lánastofmmum. Það er nefn
lega ekki alltaf öruggt að hagræn sjónar
mið og póli'tísk greiðvikni eigi samleið.
Því hefir verið haldið fram af stjórn-
málamönnum að stóriðja sé svo áhættu-
söm, að einstaldingur þori ekki að leggja
til hennar fé, opinberir aðilar séu einir
til þess færir og geti tekið af því áhættu.
En hver leggur ríkisvaldinu til fjár-
magn? Hvemig væri það ef ríkisvaldið
gerði nú einn ríkisbankann að hrein-
um fjárfestingarbanka? (Framkvænda-
bankinn var spor í þá átt). En hlut-
verk fj árfestingarbanka er ma. að að-
stoða við uppbyggingu fyrirtækja veita
til þeirra fjármagni á móti einkaaðilum,
selja síðan sinn hluta, þegar rekstrar-
afkoman er orðin trygg og leggja loks
fjármagnið í uppbyggingu annars stað-
ar. Þannig má með sameiginlegu átaki
auka hagræna fjárfestingu í landinu.
Augu manna eru nú loks að opnast
fyrir því að erlent fjármagn er ekki
aðeins æskilegt heldur nauðsynlegt við
uppbyggingu nýrra atvinnugreina. Mönn
um er að verða það Ijóst, að bætt lífs-
kjör eru beinlínis undir því komin að
nýjungar og breytingar á framleiðslu-
'háttum eigi sér stað. Það kostar mikið
fé og oft þarf tU þess meira fjármagn
í einu heldur en hægt er að afla í
landinu. Þ á þarf framsýna forystu
byggða á kjarki þeirra, sem þora, em
ekki á barlómi þeirra sem sífellt klifa
á vanmætti og smæð, og halda jafnvel
hag þjóðarinnar vænstan, ef hún lifði
sem mest á handfæraveiðum og heimilis-
iðnaði.
- UTAN TJR HEIMI
Framhald af bs. 14
að auki, að erlendar rilris-
stjórnir — einkum sú banda-
ríska — hafi lagt hart að
grísku stjórninni að stíga spor
í rétta átt, sem gæti gert það
au'ðveldara að styðja ríkis-
stjórn sem er talin, einkum
þó eftir atburðina í Tékkó-
slóvakíu,- mikilvæg hernaðar-
lega fyrir NATO (sem sumir
kynnu að telja skammsýni).
Þegar stjórnarskráin hefur
verið samþykkt á sunnudag,
mun hún taka gildi strax —
fyrir utan 12 mikilvægustu
greinar hennar, sem m.a. hafa
að geyma ákvæði um ritfrelsi
og um að látnar verði fara
fram frjálsar þingkosningar.
Þessi mikilvægu atriði eru
geymd til vara, unz ríkisstjóm
in telur það „öruggt" að láta
þessar greinar taka gildi.
Það er vegna þess, að and-
stæðingar stjómarinnar em
bjartsýnir á, að slæm stjórnar
skrá, þegar hún hefur tekfð
gildi, geti skipt sköpum og
byrjað leiðina til baka í átt
til lýðræðis. Það yrði ekki
vegna þess, að herforingjarnir
hugsi sér það þannig, heldur
sökum þess að með mikil-
vægustu ákvæðum stjómar-
skrárinnar megi að lokum
leggja svo hart að stjóminni
um framkvæmd þeirra, að her
foriragjamir verði að lokum
að láta tmdan. Þegar frjálsar
kosningar einu sinni hafa ver
ið boðaðar, þá er vonazt til,
að það muni verða upphaf
endis þeirrar stjómar, sem
getur ekki vænzt þess að
verða langlíf við ritfrelsi og
hið fjörlega pólitíska líf, sem
venjulega hefur einkennt
Grikkland.
Að undanfömu hefur mátt
sjá merki þess, að ÖH gríska
stjómarandstaðan frá hægri
til vinstri sé smám saman að
finna sameiginlegan heratugan
grundvöll fyrir þróun í þessa
átt. Það á vissulega vfð, að
því er varðar helztu stjórn-
málaforingjaraa, sem eru er-
lendis nú og þó einkum Kon-
stantin Karamanlis, er nú er
í sjálfviljugri útlegð í París,
en hann virðist vera að hætta
að láta sér nægja að standa
til hliðar eins og áður og bíð-
ur eftir réttu augnabliki til
þess að hefjast handa.
(Observer, ÖU réttindi
áskUin).
- DAVÍÐ
Framhald af bls. 5
í dag, án öflugs innlendis iðn-
aðar.
Þess vegna er nausðsyn á að
nú þegar verði hafizí handa
um að skapa hér á landi jarð-
veg, sem iðnaður getur vaxið í,
og það held ég að bezt verði
gert með því að framkvæma
þær tillögur, sem fram koma í
álitsgerðinni. Ennfremur þarf
að auka skilning þjóðarinnar á
því, að það er öllum aknenn-
ingi til heilla að kaupa, að öðru
jöfnu, fremur innlendar fram-
Lífið verzlunarhúsnæði
til leigu 1. október við Laugaveg.
Tilboð sendist Mbl. merkt: „Góður staður — 2041“.
TIL SÖLU
Fjögurra herbergja íbúð við Hamrahlíð. Sérhitaveita
og sérinngangur.
Nánari upplýsingar gefur:
Málflutningsskrifstofa
Einar B. Guðmundsson, Guðlaugur Þorláksson,
Guðmundur Pétursson, Axel Einarsson,
Aðalstræti 6, Símar 1-2002, 1-3202 og 1-3602.
Söltunarsiúlkur
Söltunarstúlkur vantar til Neskaupstaðar. Staltað er
inni í upphituðu húsi. Fríar ferðir og fæði.
Upplýsingar í síma 21708.
Söltunarstöðin MÁNI,
Neskaupstað.
TILBOÐ ÓSKAST
í Caterpillar D7 jarðýtu 2ja tonna, ennfremur Inter-
national kranabíl (WRECKER).
Tilboðin verða opnuð í skrifstofu vorri þriðjudaginn
1. október kL 11.
Sölunefnd varnarliðscigna.
leiðsluvörur en innfluttar.
Að síðustu vtl ég undir-
strika það, sem reyndar kemur
fram í álitsgerðinni, að að
sjálfsögðu hlýtur ætíð að reyna
umfram allt á dugnað, vand-
virkni og framtak iðnverka-
fólks, iðnaðarmanna og iðn-
rekenda sjálfra, að þessir aðilar
allir geri ítrustu kröfur tU
sjálfra sín, bæði til fram-
leiðslugæða, afkasta og hag-
kvæmni í rekstri.
- BALDVIN
Frambald af bls. 5
því engum hugur um, að inn-
an raða Sjálfstæðisflokksiras er
að finna alla þá, sem mest hafa
afrekað á sviði iðnaðar hér á
landi.
Reynslan af þessu ráðstefnu-
haldi sannar ótvírætt að sú
leið er rétt, sem ákveðin hefur
verið af stjórn Fulltrúaráðsins
að efna til margra ráðstefna
um hina ýmsu þætti atvinnu-
lífs og þjóðmála, og að því
verður unnið að koma á fleiri
slíkum ráðstefnum. Er þegar
hafinn undirbúningur að ýms-
um ráðstefnum, og má gera
ráð fyrir að næst verði tekin
fyrir málefni verzlunarinnar
og sjávarútvegsins. En einnig
og ekki síður eru á dagskrá
mikilvæg málefni eins og
fræðslumál, menningarmiál og
félagsmál.
Þessum ráðstefnum verður
hagað á líkan hátt og iðnþróun-
arráðstefnunni þannig að megin
áherzlan verður lögð á að fá
mörg og ítarleg erindi flutt á
hverri ráðstefnu, svo að sem
flest sjónarmið komi fram og
að allir þeir Sjálfstæðismenn
karlar og konur, ungir sem
eldri geti sótt þær ráðstefnur,
sem þeir hafa áhuga á. Jafn-
framt verður hverri ráðstefnu
skipt niður í umræðuhópa sem
skila skriflegum greinargerð-
um um þau málefni, sem þar
hafa verið tekin til umræðu.
Á þennan hátt hyggst stjórn
Fulltrúaráðs Sjðlfstæðisfélag-
anna veita Sjálfstæðismpnnum
í Reykjavík sem greiðastan
aðgang að mótun stefnu flokks-
ins í hinum ýmsu málaflokk-
um.
Bezt að auglýsa í
Morgunblaðinu
mmiiiiuiniin
BILARIII
Mikið úrval af notuðum
bílum.
Hagstæðir greiðsluskil-
málar.
Beztu kjörin: Þeim fækk-
ar óðum — Rambler
Classic bíluraum, sem
seljast án útborgunar —
gegn fasteignaveði.
Enn eru eftir:
Árg. 1963 — einn bíll.
Árg. 1965 — tveir bílar.
Árg. 1966 — einn bíll.
Verzlið þar sem úrvalið er
mest og kjörin bezt.
LOFTSSON HF.
Hringbraut 121 — 1Ö600
lllllllllllllllllll
]N
Rambler-
umboðið