Morgunblaðið - 10.10.1968, Blaðsíða 5

Morgunblaðið - 10.10.1968, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 1068 5 ALÞINGI kemur saman til fund- ar í dag. Að þessu sinnd ríkir meiri óvissa í stjórnmálunum en um áratugar skeið a.m.k. og þess vegna má búast við, að fylgzt verði með störfum þessa þings af meiri athygli en venjúlega. Þingið stendur á naestu vikum frammi fyrir því erfiða verkefni að finna leið út úr mestu örð- ugleikum í efnahags- og atvinnu málum, sem þjóðin hefur átt við að stríða um langt skeið og má þó með sanni segja, að ísíenzk stjórnmál hafi allt frá lýðveldis- stofnun snúist fyrst og fremst um nokkuð árvissa efnahags „örðugleika. Það er því ekkert nýnæmi fyrir þjóðina eða þing- ið, að gerðar verði sérstakar „ráðstafanir" á haustmánuðum en það er óneitanlega nokkuð •nýjabrum að því hve vandamál- in eru hrika'Ieg að þessu sinni. Óþarft er að rekja aðdragand- ann að því að svo er nú komið. Hitt er ljóst, að Alþingi verð- ur að takast á hendur stórfelld- ari miltifærslu fjármuna frá fólk inu í landinu til atvinnuveganna en það hefur áður tíðkað. Þessi millifærsla verður annað hvort framkvæmd með gengislækkun eða nýjum sköttum og uppbótar- kerfi eða hvoru tveggja. Ég er þeirrar skoðun-ar, að fó'lk sé al- mennt búið að sætta sig við það sem ofan á verður í hvaða formi sem það kemur. Megin spurning- in er hins vegar sú, hvort að- gerðir þingsins í efnahagsmálum mótast af nýrri útþenslustefnu eða hvort áfram verður haldið á braut þeirrar verðhjöðnunar- stefnu, sem rekin hefur verið um tveggja ára skeið. Margt bendir til þess — m.a. þær skuldbindingar, sem ríkis- stjórnin tók á sig við fok verk- faEanna í fyrra vetur — að stjórnin hyggist beita sér fyrir útþenslustefnu í efnahags- og at- vininumálum, jafnvel þótt því fylgi nokkur áhætta um nýja verðbólguöldu, og að leitað verði stórfelldrar lántöku erlendis í því skyni að örva atvinnulífið á ný, tryggja næga atvinnu og ná þjóðarbúskapnum upp úr þeirri lægð sem hann er nú í. Slíkri stefnu í efnahagsmálum fylgir vissulega nokkur áhætta en ör- uggt má telja, að hún sé í sam- ræmi við óskir og vilja þjóðar- innar, sem sannast sagna er orð- in býsna aðþrengd. Miklar vangaveltur hafa verið um það siðustu vikurnar, að við ræður stjórnmálaflokkanna myndu leiða til myndunar þjóð- stjórnar sem tæki að sér að koma í framkvæmd nauðsynleg- um ráðstöfunum og síðan myndi efnt til kosninga að ári liðnu. Mér virðast Mkurnar fyrir mynd un þjóðstjórnar hafa minnkað að undanförnu. Um tíma í fynra mánuði virtist töluverð hreyfing vera fyrir þjóðstjórn, aðallega úti á landi og fullvíst er, að þingmenn landsbyggðarinnar hafa orðið varir við sterkair ósk- ir um þjóðstjórn vegna ótta fólks við atvinnuástandið í vetur. í Reykjavík hefur á hinn bóginn verið sterk andstaða gegn þjóð- stjórn. Ástæða er til að ætla, að áhrifamikil öfl í stjórnarand- stöðuflokkunum hafi um skeið haft verulegan áhuga á þjóð- stjórn og þá virtist dæmið standa þannig, að það yíti nokk- uð á undanvillingunum í Alþýðu bandalaginu, hvort af henni yrði eða ekki. Nú hefur heldur dreg- ið úr áhuga stjórnarandstöðunn- ar á þjóðstjórn og byggist það á því, að henni þykir ful'lmikil samheldni vera milli Sjálfstæðis- flokksins og Alþýðufíokksins í ríkisstjórn. Framsóknarflokkur- inn og Alþýðubandalagið hafa nefnilega gert sér vonir um, að þeim mundi takast að komast upp á milli stjórnarflokkanna í þjóðstjórn og brjóta þannig nið ur valdakerfi þessara tveggja flokka, sem brátt verður nær 10 ára gamalt. Nú eru stjórnarand- stöðuflokkarnir hins vegar orðn- ir vondaufir um, að þetta muni takast en óttast að gangi þeir inn í þjóðstjórn muni Sjálfstæð isflokkur og Alþýðuflokkur sparka þeim út, þegar þeim hent ar. I þessum efnum geta nýjar sveiflur orðið á næstu vikum, en óhætt er að fu'llyrða, að nú, þeg- ar Alþingi kemur saman ti'l fund ar, séu litlar líkur á að þjóð- stjórn verði mynduð. Eitt af því, sem mun leiða athygli fólks að Alþingi á næstu vikum, er framvinda mála innan þingflokks Al- þýðubandalagsins og í hópi þeirra þriggja þingmanna, sem að jafnaði hafa ekki sótt þing- flokksfundi Ailþýðubandálagsing frá því í fyrrahaust. Tölu- verð hreyfing komst á þessi mál fyrir nokkrum vikum er dró til tíðinda vestur á fjörðum en síð- ar hefur lítið gerzt. Ætlunin er að landsfunduir Alþýðubanda lagsins verði haídinn í nóvem- ber og þing Sósíalistaflokksins nokkrum dögum áður. Ólík'legt er að nokkuð gerizt að ráði fyrr en að þessum fundarhöldum lokn- um. Spádómar um framvindu mála eru erfiðir enda skipast skjótt veður í lofti. Vitað er, að Hannibal Valdimarsson og nánustu samstarfsmenn hans hafa átt einhverjar viðræður við Alþýðuflokkinn og flogið hefuir fyrir, að*þeiir hyggisit stofna sér- stakan þingffokk, sem taki upp samstarf við Alþýðuflokkinn með sameiningu í huga síðar meir. Þessar fyrirætlanir hafa valdið miklu f jaðrafoki í röðum Alþýðu bandalagsmanna og gert það að verkum, að þeir hafa einnig leiit- að til Alþýðuflokksins. Þannig mun Guðmundur Vigfússon hafa átt í óformlegum viðræðum við Alþýðuflokksmenn í umboði Lúð víks Jósepssonar og skrif Þjóð- viíjans um sigur sænskra jafnað- armanna í þingkosningunum þar í landi sýna einnig glögg'lega hvert hugur þeirra sem þar ráða stefnir. Alþýðuflokksmenn eru að vonura ánægðir með þann mikla áhuga, sem ríkir á þeim um þessar mundir og eru iík- lega full bráðlátir, heyrzt hefu-r að þeir geti ekki beðið endan- legra samninga við Hannibal og séu þegar farnir að leita hóf- anna hjá ýmsum minni spámönn- um í röðum fylgismanna hans um að koma yfir. Loks er ástæða ti'l að benda á, að þingmenn koma saman til fundar á tímum, þegar alþingis- menn og stjórnmálamenn yfir- leitt liggja undir þyngri gagn- rýni sérstakilega frá ungu fólki en þeir hafa átt að venjast lengi. Unga fólkið beinir spjótum sín- um að þinigmönnum, vinnubrögð- um þeirra og siðgæði og stjórn- málaflokkunum í heild. Það verð ur fróðlegt að sjá, hvort einhver í hópi hinna sextíu flytur þessi má'l inn í þingið og hvort gagn- rýnin hefur yfirleitt nokkur áhrif á þingmennina og störf þeirra. Þá kemur í ljós, hvort þingmennirnir okkar eru stjórn- málamenn í raun og veru og skilja hvernig bregðast á við hreyfingum sem þessum. Það er jafnan mikill viðburð- ur, þegar Alþingi kemur saman til fundar. Þingið er sá farveg- ur sem stjórnmálaumræður bein- aat í, það er vettvangur helztu forustumanna þjóðarinnar, þair sem þeir móta og leggja fram sína stefnu. AthygHsvert er, að einmitt á þeim árstíma, sem þing- ið situr ekki, gætir mest óróa í stjórnmá'laumræðum, þá ecr kvartað um forustuleysi o.sv.frv. Allt bendir þetta til þess að þingið sé mikilvægari stofnun, en almennit er viðurkennt í tali manna á milli og vissulega á Al- þingi að vera sú stofnun, sem mestrar virðingar nýtur með ís- lenzkri þjóð. Það er hins veg- ar komið undir þeim, sem þar sitja, hvort svo er. Styrmir Gunnarsson. Til sölu Tvær tveggja herbergja íbúðir við Klapparstíg til sölu. Nánari upplýsingar gefur Málflutningsskrifstofa Einar B. Guðmundsson, Guðlaugur Þorlóksson, Guðmundur Pétursson, Axel Einarsson, Aðalstræti 6. Símar 12002, 13202, 13602. BEZT Á BORDID MAYON NAISE SALAD DRESSING SANDWICH SPREAD FRÖNSK SÓSA REMOULADE Fyrir hótel, skip, mötuneyti o. fl. i tveggja og fimm kg umbúðum E FIMAGERD KQPAVOGB Melgerði 31 - Kópavogi Sími 41520 Mest selda píputóbak íAmeríku, framleitt afCamel verksmiðjunum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.