Morgunblaðið - 22.02.1969, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. FEBRÚAR 1909.
■Ú’itgeíandi H.f. Árvafeur, Reykjaivlk.
Fxiamkvæmdastj óri Haraílidur Sveinsson.
{Ritstjóraí Sigurður Bjarmason frá Vigur.
Matthías Jdhannesslen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstj órnarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjiöim Jólhannjsson'.
AuglýsingiaBtjóri Árni Garðar Kristinssoín.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðaistrseti 6. Sími 10-109.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Áakríiftargjald kr. 150.00 á mánuði mnanla!n.ds.
í Xausasöiu kr. 10.00 eintakið.
FRUMSKIL YRÐIÐ
ER VINNUFRIÐUR
TVTær daglega berast fréttir
^ af því hvaðanæva af land
inu, að athafnamenn beiti sér
fyrir auknufn atvinnurekstri,
oft með stofnun almennings-
hlutafélaga. Er ljóst af þessu,
að menn hafa mikla trú á
því, að sæmilega traustur
grundvöllur sé nú undir
r rekstri bæði á sviði útgerðar
og iðnaðar.
Þessi gróska, sem nú er að
færast í allt íslenzkt athafna-
líf spáir vissulega góðu, og
er fyllsta ástæða til að ætla,
að innan mjög skamms tíma
verði komin full atvinna og
stóraukin framleiðsla, sem á
fáum mánuðum mun breyta
stöðu okkar gagnvart útlönd-
um, þannig að við eignumst
á ný gjaldeyrisvarasjóði, og
jafnframt mun skapast grund
völlur til að bæta launakjör
og halda áfram öflugri fram-
farasókn á atvinnusviðinu.
En frumskilyrði þess, að
þetta allt takist er að sjálf-
sögðu, að vinnufriður haldist
og komið verði í veg fyrir
nýtt kapphlaup milli kaup-
* gjalds og verðlags. Það eru
fyrst og fremst hagsmunir
launþega, að ekkert verði nú
gert, sem hindrað geti þá
þróun, sem fyrirsjáanleg er,
ef vinnufriðurinn helzt. Þess
vegna verður alþýða manna
að vera vel á verði, þegar
pólitískir ævintýramenn fara
á stúfana til að reyna að
espa til óhæfuverka og
hindra hina hagstæðu þróun,
sem hafin er.
Raunar gera þeir menn,
sem einskis svífast í pólitískri
valdabaráttu, sér fulla grein
fyrir því, hve miklu bjartara
* er framundan í íslenzkum
efnahags- og atvinnumálum.
Einmitt þess vegna munu
þeir á næstunni gera tilraun-
lr til að eyðileggja gnmd-
völl þann, sem lagður hefur
verið að þróttmiklu atvinnu-
lífi og batnandi lífskjörum.
En sem betur fer gerir al-
menningur sér glögga grein
fyrir afstöðunni, og þess
vegna munu áform þessara
manna ekki takast.
Hvert mannsbarn skilur,
að áföll þau, sem íslenzka
þjóðin hefur orðið fyrir, þeg-
ar gjaldeyristekjurnar minnk
uðu um helming, hljóta að
lendá á heildiinni, þannig að
menn verði að búa við nokk-
uð skert kjör um sinn, til þess
að geta treyst fjárhaginn að
nýju. Stjórnarandstæðingar
hafa raunar lagt á það ekki
minni áherzlu en aðrír, að
atvinnuvegimir voru svo hart
leiknir, að gera yrði ráðstaf-
anir til að bæta hag þeirra.
Hafa þeir því óvart hjálpað
til við að efla skilning manna
á nauðsyn þess, að atvinnu-
vegirnir séu reknir hallalaust
og geti sinnt því hlutverki
sínu að sjá öllum vinnufærum
mönnum fyrir atvinnu.
OLÍUHREINSUN-
ARSTÖÐ Á
ÍSLANDI
k ný eru hafnar athuganir á
því, hvort unnt muni
reynast að koma á fót olíu-
hreinsunarstöð hér á landi,
sem hreinsa mundi alla olíu,
sem við notum og jafnframt
flytja út nokkurt magn full-
unninnar vöru. Er nú helzt
talað um að byggja helmingi
stærri hreinsunarstöð en á
döfinni var fyrir nokkrum
árum, eða með um einnar
milljónar tonna afköst.
Slíkt fyrirtæki mundi
væntanlega kosta eitthvað
yfir þúsund milljónir króna,
og benda frumathuganir til,
að það mundi verða mjög
arðvænlegt og spara veruleg-
ar gjaldeyristekjur.
Markaður sá, sem hér á
landi er fyrir olíuvörur, ger-
ir samningsaðstöðu okkar ís-
lendinga góða í viðskiptum
við erlenda aðila, sem þátt-
takendur yrðu í byggingu
slíks iðjuvers — og ekki síð-
ur er kemur til samninga um
kaup á jarðolíu og sölu á
umframframleiðslu. Fer því
naumast á milli mála, að olíu-
hreinsunarstöð muni rísa hér
innan mjög skamms tíma, og
að því ber að vinna af fullri
eindrægni.
Ein stórframkvæmd á sviði
iðnaðar styður aðra, því að
margvísleg tækifæri eru til
að tengja framleiðslu eins
iðjuversins við starfsemi
annars, ekki sízt á sviði efna-
iðnaðarins. Er því óhætt að
fullyrða að bygging olíu-
hreinsunarstöðvar muni leiða
til þess, að ýmis tækifæri
opnist til frekari iðnrekst-
urs.
Sem betur fer gerir alþýða
manna sér nú gleggri grein
fyrir því en áður, hve gífur-
lega þýðingarmikið það er,
að stóriðja rísi hér í stöðugt
ríkari mæli. Þess vegna er
þess ekki að vænta, að
skammsýni valdi því nú, eins
og fyrir nokkrum árum, að
hatrammlega verði barist
gegn þeirri mikilvægu fram-
kvæmd, sem bygging olíu-
hreinsunarstöðvar er.
& A
||7 vh j U1 'AN UR HEIMI
Gyðingaofsúknirnar
í Póllandi
ALÞJÓÐASiAMTÖK fyrrver-
andi fangabúðafanga nazista
á stríðs'árunum „Comimission
international des ca.mps“ hafa
minnzt 24. ártíðarinnar frá
frelsun útrýmingarbúða naz-
ista í Auschwitz og sent bréf
til 396 pólskra forustumanna
vegna vaxandi Gyðingaof-
sókna í Póllandi. Beiðnina
undirskrifa fyrrverandi fang-
ar frá Frakklandi, Belgíu,
Danmörku, Hollandi, Ítalíu,
Luxeimfourg, Noregi og fleiri
löndum. Samtökin eru óháð
stjórnmáladeilum, trúmála-
þrasi og öðrum dægur.málum
og berjast fyrir því einu, að
mannréttindi og frelsi séu í
heiðri höfð.
Bréfið hefur í pó'skri þýð-
ingu verið sent til pólskra ráð
herra, þingmanna, félaga í
kommúnistaflokknum, blaða-
manna og ýmissa fleiri aðila.
Margir kunnir menn hafa
skrifað undir beiðnina, og í
þeirra hópi er friðarverðlauna
hafinn René Cassin og Faðir
Pireen, hann skrifaði undir
skömmu áður en hann lézt í
síðasta mánuði.
Ákvörðunin um að senda
bænarskjalið var ákveðin á
fundi samtakanna í Vínarborg
fyrir skemmstu. Það var Sím-
on Wiesenthal, formaður
skjalasafnamiðstöðvar Gyð-
inga, sem kallaði fundinn sam
an. Orðfæri skjalsins var eft-
irfarandi:
„Við snúum okkur til yðar
í dag, þegar heimurinn minn-
ist þess að liðin eru 24 ár síð-
an útrýmingarbúðirnar við
Auschwits voru eyðilagðar.
Nafnið vekur enn í dag hryll
ing og viðbjóð með öRum
mönnum, sem hafa lesið um
það sem þar fór fram, að ekki
sé minnzt á þá sem reyndu
þær 'hörmungar og lifðu þær
af. Þarna voru framin fjÖlda-
morð á Gyðingum frá mörg-
um löndum, einkum pólskum
Gyðingum.
Þér lifið í landi sem vegna
þessara hroðalegu útrýmingar
búða varð stærsti kirkjugarð-
ur heimsstyrjaldarinnar síð-
ari. En við biðjum yður að
huga ekki aðeins að fortíð-
inni, heldur einnig að nútíð
og framtíð. Pólskir Gyðingar,
Bretar lækka fram-
lag til landvarna
— Erfiðleikar innan kommúnistablokkar-
innar gœtu stofnað heimsfriðnum í
sem nú eru aðeins örlítið brot
pólsku þjóðarinnar verða enn
í dag fyrir grimdarlegum of-
■sóknurn. Þeir sem eru Gyðing
ar eða af gyðinglegum upp-
runa, karlar og konur, ungir
og gamlir, verða fórnardýr
dæmigerðs Gyðingahaturs í
landi yðar, sem þrátt fyrir
allt byggir á ævafornri gyð-
ingahefð.
Fó]k af Gyðingaættum er
rekið úr vinnu og þvi er gert
ómögulegt að sækja um nýja
atvinnu, það á óhægt um vik
að sjá fyrir sér og getur
einskis vænzt af framtíðinni,
sér og sínum til handa. Að
auki er margt af þessú fólki
neytt til að fara úr landi sínu,
afsala sér þjóðerni sínu og
horfist í augu við mjög óör-
ugga framtíð í framandi landi.
Pólska þjóðin hefur vegna
menningar sinnar og frelsis-
ástar jafnan notið virðingar
með öðrum þjóðum, en nú
virðist ásjóna pólsku þjóðar-
innar afskræmd, á meðan
mönnum haldast uppi slí'kar
ofsóknir.
Við viljum ekki l'áta hjá
Hða á þessum degi að mót-
mæla því, sem fram fer í
landi yðar, ella værum við
meðsek í þeim glæp. Við erum
sannfærð um, að þér eruð
sömu skoðunar og við og að
þér munuð beita yður til að
binda endi á Gyðingaofsókn-
irnar í landi yðar“.
fimm milljónum minna en 1908—
1969. Aðalástæðan er sú, að Bret-
ar haifa dregi'ð mjög úr herstyrk
sínum í Austurlöndum fjær, og
einbeita sér niú meira að vörnum
í Evrópu.
Nordek
seinkar
hœttu, segir í hvítu bók brezku
stjórnarinnar
London, 20. febr. NTB.
• Hinn innri órói í kommúnista-
heiminum gæti hæglega valdið
mun meira hættuástandi en skap
aðist við innrásins í Tékkóslóvak-
íu, segir í hvítri bók sem brezka
stjórnin gefur út.
• Þar er einnig sagt að Bretland
muni iækka framlag sitt tii varn-
armáia á árunum 1969—1970, og
er það í fyrsta skipti í tíu ár.
í hvítu bókinni segir að rúss-
neskir leiðtogar hafi ekkert gert
eða sagt á árinu 1968, sem benti
til að þeir hefðu hugsað sér að
beita hervaldi til að ná stjórn-
málatakmörkum í Vestur- eða
Suður-Evrópu. Innrásin í Tékkó-
slóvakíu sýndi hinsvegiar áð
Sovétstjórnin hikaði ekki við að
gera hernaðarinnrás inn í sjálf-
stætt land, án tillits til óska
stjórnvalda eða íbúa, ef innrásin
væri ekki alltof áhættusöm, frá
hernaðarlegu sjónarmiði.
Minnt er á að hin svonefnda
„Brezihnev stefna“ (þar sem því
er haldið fram að kommúnista-
ríki hafi rétt til að gera innrás
í annað kommúnistaríki ef stjórn
bommúnista þar er í hættu)
njóti nú mikils stuðnings 1
Moskvu á sama tíma og bæði
þjóðir og einstaklingar innan
kommúnista blokkarinnar, krefj-
ist meira frjálsræðis. Þetta geti
hæglega skapa'ð mikið hættu-
ástand, sem gæti ógnað jafnvæg-
inu í Evrópu. Varað er við, að
allir þeir erfiðlerkar sem komm-
únistaheimurinn kunni að lenda í
geti leitt til stefnubreytingar í
Rússlandi og stofnað heimsfriðn-
um í hættu.
í bókinni segir ennfremur, að
NATO verði að gera sér grein
fyrir að árangursríkar viðræður
við lönd Varsjárbandalagsins, og
jafnhliða afvopnun í Evrópu sé
úr sögunni í bili a.m.k. Þáð verði
þó áfram stefna Breta að leitast
við að koma þessum málum
áleiðis, en einnig verði að taka
tillit til þess að Rússland haldi
ótrautt áfram vígbúnaði og að
herir Varsjárbandalagsins telji
nú um þrjár og hálfa milljón
manna, flotar þeirra um hálfa
milljón og flugher um eina millj-
Framlaig Varsjárbandalagsland
anna til varnanmála er og um
tvöfalt hærra en samanlagt fjár-
framlag þeirra Evrópulanda sem
eru aðilar að NATO.
Þá er að lokum sagt, að Bret-
land muni á árunum 1969—1970
leggja fram 2.266 milljón sterl-
ingspund til varnarmála, sem er
Helsinki, 19. febrúar — AP —
AÐ LOKNUM fundi forsætisráð
herra Danmerkur, Finnlands, Nor
egs og Svíþjóðar, í dag, um Nor-
dek áætlunina, var tilkynnt að
litlar líkur væru til að unnt
reyndist að halda upphafiegu
áætluninni um að ákvörðun yrði
tekin fyrir 1970. Það voru eink-
um Finnar sem báðu um lengri
frest, en Danir og Norðmenn
vildu einnig fá að hyggja bet-
ur að þeim áhrifum sem áætiun-
in hefði á landbúnað og fisk-
veiðar.
Óeirðlr í
A-Pokistun
Dacca, 20. febr. NTB.
AÐ minnsta kosti níu manns
biðu bana í óeirðum í borginni
Dacca í Austur-Pakistan í dag
er lögreglan skaut á hóp óeirða-
seggja og aðra sem rufu útgöngu
bann. Þótt opinberlega sé talið
að niu manns hafi fallið, herma
aðrar heimildir, að tala hinna
föllnu sé 20 í Dacca og fleiri
munu hafa beðið bana i öðrum
borgum. Mikil ólga rikir í Dacca
vegna útgöngubannsins og fjöl-
mennt lið lögreglu og hermanna
er á verði á götunum.