Morgunblaðið - 17.05.1969, Qupperneq 24

24
MORGUTJBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MAÍ 1969
- MINNING
Framhald af bls. 18
samningaborðið. En þrátt fyrir
það breytti það aldrei ofckar vin-
áttu.
í hreppsnefnd Keflavíkur átti
um við báðir sæti kjörtímabilið
1942—46. Skoðanir okkar á
landsmálum fóru ekki saman, en
við áttum mörg sameiginleg á-
hugamál til framfara og heilla
okkar byggðarlagi, og því tókst
oft góð samvinna með okkur í
hreppsnefndinni á þessu timabili.
Man ég sérstaklega eftir einu
máli, er við unnum saman að, en
það voru kaupin á sérleyfisbif-
reiðum. Minntumst við oft á það
siðar.
Nú, þegar leiðir skiljast uim
stund, vil ég með línum þessum
færa þér, vinur, þakkir fyrir
liðna tíð, traust þitt og tryggð,
sem aldrei brást.
Eiginkonu og börnum, bræðr-
um og öðrum ættingjum og vin-
um færum við hjónin okkar inni
legustu samúðarkveðjur.
Ragnar Guðleifsson.
- IÐNAÐUR
Framhald af bls. 17
isins til þess að kynna sér
skipulag þessara mála í Nor-
egi. Nú væri fyrir höndum
heimsókn til starfsbróður
síns í dönsku ríkisstjórninni,
þess er færi með iðnaðarmál.
Iðnrekendur hefðn einnig eflt
mjög samskipti sin á undan-
fömum árum við starfsbræð-
ur sína á Norðurlöndum.
Taldi ráðherrann, að allt
þetta miðaði til góðs.
Mér er ljóst, að efla þarf
Iðnaðarmálaráðuneytið. Að
því hefur verið hngað á nnd-
anförnum áram. Ég tel þó, að
þáttaskil í því máli verði
fyrst og fremst með því, að
orkumál verði sameinuð Iðn-
aðarmálaráðnneytinn, en með
þvi er því sköpnð sterk að-
staða. Iðnaðurinn er sú at-
vinnngrein sagði ráðherrann
að lokum, sem líkleg er til
þess að fullnægja bezt vinnn
aflsþörf komandi kynslóða á
næstu árum og áratugum.
- OLÍA
Framhald a1 bls. 23
um viðskiptaástæðum nauðsyn-
legt, a.m.k. að vissu marki.
Kostnaðarútreikningar
í>að fer aðallega eftir stærð
markaðarins og orkukostnaði,
hvort það borgar sig betur al-
mennt séð að staðsetja oliu-
hreinsunarstöð nálægt uppsprett
unni eða markaðnum. Sé orð-
inn markaður fyrir 3—4 milljón
tonn af olíu á ári, mun vafalítið
borga sig að staðsetja hreinsun
arstöðina sem næst márkaðnum.
Sú st.ærð á stöð sem mest hefur
verið rætt um að reisa hér, er
fyrir 750.000 — 1.000.000 tomn á
ári. Enn stærri stöð gæti að vísu
komið til álita í sambandi við
annan kemiskan iðnað og sam-
starf við aðra erlenda aðila um
markað. Minnsta og einfaldasta
stöð, sem til greina kæmi, mið-
að við núverandi markaðsþörf,
er 500.000 tonna stöð með eim-
ingu einvörðungu, en inman-
landsneyzlan var rúmlega
650.000 tonn 1968. Stærsta ag
dýrasta stöð ar til athugunar
kæmi miðað við gildandi eftir-
spurn væri stöð fyrir fram-
leiðslu á 1 milljón tonna á ári,
sem byggði bæði á eimingu og
öðrum aðferðum til að breyta
hlutflölum efna, er fást við eim
inguna, til samræmis við eftir-
spurnina eftir hinum ýmsu af-
urðategundum (gasolíu, svart-
olíu, benzíni).
Áætlaður kostnaður við upp-
setnimgu ol iuih.rei nsrun a rstöðvar-
innar, að meðtöldiuim lóðakaup-
um, kostnaði við ýmsar fram-
kvæmdir á stöðvarsvæðinu m.m.,
er 1300—1750 milljónir króna.
(15—20 millj. dollara), eftir því
hvaða stærð og framleiðsluleið-
ir eru valdar, sbr. töflu 1. Áx-
legur rekstrarkostnaður er tal-
inn nema 175—265 millj. kr.
(2—3 mil'lj. dollara).
Beinn gjaldeyrissparnaður við
750.000 tonna stöðina yrði mis-
miunurinn á að kaupa jarðolíu
og un-na olíu, eða um 280 millj.
kr. á ári. Sé tekið tillit til vaxta
greiðslna, kaupa á erlendu hluta
fé og arðgreiðslum yrði gjald-
eyrissparnaðurinn nokkru minni
fyrstu 7—10 árin.
Erfitt er að meta gjaldeyris-
sparnaðinn við stærri stöðina,
þar sem mikil óvissa ríkir um
tekjur af útflutningi. Einnig
mundi stærri gerðin geta veitt
væntanlegum efnaiðnaði meiri
stuðning, sbr. síðar, en um arð-
semi þessa er erfitt að spá sök-
um þesis, hve undirbúningur er
skammt á veg kominn.
Hafa ber í huga skattatekjur
ríkis og sveitarfélags af rekstri
stöðvarinnar.
HFXZTU ANNMARKAR
Það gæti verið fróðlegt að
rekja helztu arvnmarka í sam-
bandi við uppsetningu og rekst-
ur olíuhreinsunarstöðvar á ís-
landi.
1. Hvaða framleiðsluleið, sem
valin verður, kemur mjög stór
stöð (3 millj. tonn á ári eða
meira) ekki til greina söfcum
smæðar markaðsins, nema í sam-
bandi við aðrar stórframkvæmd-
ir í efnaiðnaði eða samvinmu við
erlenda aðila í markaðsmálum.
2. Erfitt er að láta hlutföll í
framlleiðs'liU og eftirspurn falla
saman.
3. Ódýrari flutningar fást með
stórum skipum. Heppilegasta
flutningamagn fiimst með þvi að
vega magnafslátt og afgreiðslu-
kostnað á móti birgða- og vaxta
kostnaði Hjá okkur kemur til
álita umskipun einhvers staðar
á flutniiugaleiðinni úr stóru olíu
flutningaskipi (250.000 tonn) yf-
ir i minna (50.000 tonn).
4. Það eru takmörk fyrir því,
hversu mikla umframframleiðelu
hægt er að byggja fyrir í upp-
hafi, þar sem slikt veldur aukn
um uppsetningar- og reksturs-
kosfcnaði.
5. Olíulhreinsunarstöð, er gerði
meira en að anna ininanlands-
markaði, mundi eiga við útflutm
iugsvandamál að stríða.
Segja má í stórum drátfcusm, að
aðalflutningaæðarnar liggi til
stórmarkaðanina með stórum olíu
flutninigaskipum og að þaer grein
ist þaðan til stærri markaða.
Það ber að hafa í huga, að
hér á landi er sterkur markað-
ur fyrir oliuafurðir, en í hin-
um ýmsu þróunarlöndum, sem
hafa viljað koma upp olíu'hreins
unarstöðvum hjá sér, er vanda-
málið það, að vcrðið á afurðum-
um hefur verið of lágt til að
stöðvarnar stæðu undir sér.
Það mætti draga þetta sam-
an og orða á þann veg, að við
verðum að taka á ókfour eitt-
hvert óhagræði miðað við hag-
kvæmustu olíuhreinsunarstöð að
öllu leyti, en vandinm er að velja
þann kost, er hefur mimnst óhag
ræði í för með sér og gefur þó
samtímis mestam arð.
VINNSLA Á ÍSLANDI
Tvö vandamál takmar'ka mjög
val framleiðsluaðferða við olíu-
hrein'sunarstöð, sem einkum væri
ætlað að hreinsa fyrir íslenzk-
an markað, en þau eru: a) smæð
stöðvarinmar, og b) hlutföll í
markaðnium, einkum hve eftiir-
spurnin eftir gasolíu og diesel-
olhi er tiltölulega mikil.
Frá tæknilegu sjónanmiði
koma þrjár aðferðir til greina:
a) Eimimg á nægilegu magmi af
hráolíu til þess að fullnægja
innanlandseifitirspurn eft'ir
benzíni og svartoléu, ásamt
innflutnin.gi á hreinsaðri gas-
olíu tid að fullnæigja viðbót-
arþörf á henni
b) Eiming á lagaðri hráolíu, sem
gæfi framleiðsluefni I réttuim
hlutföllum við íslenzkam mark
að.
c. Eiming og r.okkur framhalds-
vinna á nægillegu maigni af
hráolíu til þess að fullnægja
eftirspurninmi eftir gasolíu
og útflutningur á umframfram
leiðslu benz.íns (eða nafta) og
svartolíu.
Frá fjárihagslegu srjónarmiðd,
bongar aðferð a) sig ekki, þar
eð olíuhreinsumarstöðim yrði þá
allt of smá.
Tafla 2 sýnir líklega markaðís
þörf 1972 og enm fremur, hvað
fæst með himim tveimur aðferð
umum. Enn fremur sýna myndir
1 og 2, hvermig fyrirfoomulag
flutninga og vinnslu gæti orð-
ið.
Hagkvæmni beggja aðferðanma
er háð þvi, að núverandi inn-
ania.ndisverð verði .gireiitt áfram
fyrir þá vöru, sem seld er á
innlendum markaði. Hagkvæmmi
seinni áætlunarinmar, c), er emn
fremur háð því, að nægilegt verð
fáist fyrir útflutta umframfram-
leiðslu. Þessi aðferð er því á-
hættusamari.
Róðskonu
vantar á lítið sveitabeimili aust-
ur á fjörðum.
Ráðningastofa landbúnaðarins
Sími 19200.
)IK
Nýjor vörar -1 Jrvol sportvoro
Opið til kl. 4 í dng
Nauðungaruppboð
Eftir beiðni skiptaréttar Rtykjaivíkur verða neðangreindir
mumdr, taildir eign þrb. Otu.rs h.f., seOdir á mauðungarupp-
boði að Hrin.gbrauit 121, miðvikudag 21. maí n.k. kl. 14.00:
6 pör suðurpressur með tvöföldum mótum á borðum
og tilheyramdi. — Afskurðarvél, Rubber mill ComieTCÍo,
þy.nmingarvél fyrir vafcnsgamg, hituð pressa fyrir mumistur,
saumavél, 2ja nála, decimalvog, 6 pör tréleistar, 21 stk.
stamisjárm, 2 borð m.eð skúffuim.
Greiðs/la við hamanshögg.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Austin Mini
er eftirsóttasta smábifreiðin.
Aksturshæfni sama og hjá stórum bifreið-
um en reksturskogtnaður í lægsta flokki.
Hafið samband við
GARÐAR GÍSLASON H.F.,
bifreiðaverzlun.
Barnaheimihð Egilsá i Skagafirði
getur enn tekið á móti nokkrum börnum til
sumardvalar. Sími 12503 og 42342.
CLER
Tvöfalt „SECURE" einangrunargler
A-gœðaflokkur
Samverk h.f., glerverksmiðja
Hellu, sími 99-5888.
RAMÓNA Álfhólsvegi 7
veitir ljúffenga sérrétti. Frá Ramóna getið
þér tekið með yður sérréttina heim.
Opið alla daga. — Sími 41845.
HÆTTA Á NÆSTA LEITI —eftir John Saunders og Alden McWilliams
NO THANK^
DANNV...I
CAN HANDLE
EVERyTHIMG/
yOU FIND OUR HOTEL
AND CHECK IN/I'M GOING
TO BUV A CERTAIN GIRL A
WARM NIGHTCAP... AMD
MAKE A FEW DATES FOR
TOMORROW /
Eg er svo hamingjusöm að ég gæti
grátið. Það er eins og jól, að vera kom-
in aftur til Carnita. Og fimm sinnum
kaldara, á ég að hjálpa þér, Troy? Nei,
takk, Danny, ég get séð um þetta. (2.
mynd). F’arðu og finndu hótelið okkar,
og skrifaðu okkur inn. Eg ætla að kaupa
heitan drykk handa ungri stúlku, og
ákveða nokkur stefnumót fyrir morgun-
daginn. (3. mynd). Ernst. Bebe, elsk-
an, ég hélt að þú ætlaðir aldrei að koma.