Morgunblaðið - 03.06.1969, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUK 3. JÚNÍ 1»68
Jón B. Einarsson
Minning
Fæddur 13.3. 1913.
Dáinn 26.5. 1969.
JÓN EINARSSON dkipstjóri
fæddist í Flatey á Breiðafirði
hinn 13. marz 1913 og var því
aðeins 56 ára, er hann lézt við
skyldustörf sín um borð í rann
sóknaskipinu Arna Friðrikssyni.
Foreldrar Jóns voru þaú Einar
Jónsson, sjómaður í Flatey og
Guðríður Sigurðardóttir frá
Þernivík. Eins og nærri má geta
ólst Jón upp við sjó og sjó-
mennsku frá blautu barnsbeini,
fyrst á opnum árabátum, en þeg
ar innan við tvítugt var hanh
orðinn háseti á togara. Tvítug-
ur að aldri réðst hann sem 2.
vélstjóri á vélskipið Stellu frá
Norðfirði, en skipstjóri á Stellu
var þá hinn kunni aflamaður og
sjóóknari, Jón Sæimundsson.
Með honum var Jón Einarssön
fyrst sem vélstjóri, en síðar sem
stýrimaður allt til ársins 1940,
en fiskimannaprófi frá Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík
lauk Jón vorið 1939. Á árunum
1941—1944 var Jón lengst af
stýrimaður og skipstjóri á Síld
inni frá Hafnarfirði, en skömmu
eftir, að v.s. Fanney RE 4, til-
raunaskip síldarverksmiðja rík-
isins og Síldarútvegsnefndar
kom til landsins árið 1945 réðst
Jón stýrimaður þangað og skip-
stjóri á v.s. Fanney varð hann í
ársbyrjun 1949. Um það leyti hóf
ust fjölþættar veiðarfæratil-
raunir hérlendis, er flestar voru
framkvæmdar á v.s. Fanney og
má nærri geta, hvort ekki hafi
reynt á glöggskyggni og lagni
skipstjórans, en i hans hiut kom
að prófa hin ólíkustu veiðar-
færi, er fjölmargir uppfinninga
menn komu með til prófunar um
borð í skipið. Þá var v.s. Fanney
einnig mi'kið við bátagæzlu á
vetrarvertíð sunnanlands eink-
um við Vestmannaeyj air, og vann
Jón sér þá óskorað traust allra
skipstjóra, er vetrarvertíð stund
uðu á þeim árum. Auk síldveiða
stundaði Jón loðnuveiðar á v.s.
Fanneyju og veiddi loðnuna þá
jafnan í flotvörpu. Jón fylgdist
því gerla með loðnugöngum í
upphafi vertíðar og munu marg
ir skipstjórar í Vestmannaeyj-
um eiga honum góðan afla að
þakka, þar eð hann kom nýrri
loðnu til þeirra í beitu fyrr en
ella hefði verið. í nokkur ár var
sá háttur hafður á, að v.s. Fann-
ey var send á síldveiðar norður
fyrir land á vorin, áður en síld-
veiðar hófust almennt, og má
með nokkru sanni segja, að Jón
hafi þar átt hlut að upphafi síld
arleitar á sjó, sem síðar varð
hans aðalstarf eins og kunnugt
er.
í ársbyrjun 1955 réðst Jón
Einarsson til Matvæla- og land-
búnaðarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna. Á vegum þeirrar stofn
unar starfaði hann í tvö ár og
Verzlunarhúsnæði ósknst
200—300 ferm. verzlunarhúsnæði (jarðhæð) við ofanverðan
Laugaveg, Suðurlandsbraut eða Ármúta óskast tekið á leigu
sem fyrst.
Tilboð merkt: „Verzlunarhúsnæði" sendist afgreiðslu Mbl. fyrir
6. þ.m.
Flugfreyjur
Áriðandi fundur verður haldinn í Tjarnarbúð miðvikudaginn
4. júní kl. 3 30.
Fundarefni' Samníngarnir.
Stjómin.
HLUTABRÉF
í Norðurstjörnunni ht.
til sölu. Hvert bréf er að nafnverði kr. 10 þúsund.
Upplýsingar í síma 18220.
ARNI KRISTJÁNSSON,
Ásvallagötu 79.
vann þá einkum að kennslu og
rannsóknastörfum í Tyrklandi.
Náin kynni okkar Jóns hóf-
ust fyrir 10 árum, er ákveðið
var, að v.s. Fanney RE 4 skyldi
verða við síldarleit ásamt v.s.
Ægi sumarið 1959. Nýtt fiski-
leitartæki hafði þá verið sett í
v.s. Fanneyju, hið fyrsta sinnar
tegundar og var þýí eigi lítið í
húfi að vel tækist til með starf-
semi skipsins, en síðar voru
slík tækí sett í flest síldveiði-
skip fslendinga. Eigi leið ú
löngu, unz árangurinn kom í Ijós
því að Jón reyndist vandanum
vaxinn, náði þegar ágætum
tökum á notkun hins nýja tæk-
is og varð síldveiðiflotanum til
ómetanlegs gagns. Vorið 1962
var ákveðið að efla síldarieitina
með því að gera út þrjú leitar-
skip í stað tveggja áður. í þessu
skyni var v.s. Pétur Thorsteins-
son frá Bíldudal tekinn á leigu
og tók Jón þá við skipstjórn
hans. Sumarið 1962 mun þeim, er
síldveiðar stunduðu seint úr
minni líða, því að síldveiðar
gengu þá betur að sumarlagi en
dæmi voru til áður. Jón Einars-
son átti sannarlega drjúgan þátt
í því, að svo vel tókst til sem
raun varð á. Hvað eftir annað
vísaði hann síldveiðiflotanum á
hin ágætústu sildarmið, er jafn-
an voru þá nefnd Jónsmið eða
Jónsmið hin nýju til aðgreining-
ar frá fyrri síldarsvæðum, sem
Jón hafði áður fundið. Síldar-
leitinni var ómetanlegt að hafa
slíkan mann í þjónustu sinni. f
ársbyrjun 1965 fékk síldarleitin
í fyrsta skipti full umráð yfir
síldarleitarskipi, er unnt var að
nota til síldarleitar og síldar-
rannsókna árið um kring. Þetta
var v.s. Hafþór, 250 lesta stál-
skip af sömu gerð og v.s.
Pétur Thorsteinsson, sem svo vel
hafði reynzt u/nidix stjóam Jóns
undanfarin þrjú sumur. V.s. Haf
þór var þegar búinn öllum nýj-
ustu tækjum og tók Jón við skip
inu í janúar 1965. Ekki átti fyr-
ir Jóni að liggja að vera lang-
dvölum á Hafþóri, því að ári síð
ar eða í janúar 1966 veiktist
Jón hastarlega, er skipið var
skammt frá Vestmannaeyjum á
á leið í Austurdjúp. Kenndi Jón
þá sjúkdóms þess, er leiddihann
til bana. Var Jón þá í landi allt
árið 1966 og vann við síldar-
rannsóknh á Hafrann-
sókmastofnuninni. — Kom þá
enn í ljós, hve fljótur hann var
að tileinka sér ný störf. Vorið
1967 hafði honum þó batnað svo
að hann tók á ný við skipstjórn
á v.s. Hafþóri í nokkra mánuði,
en í ágúst þetta ár hélt Jón til
Englands til að sækja fyrsta
rannsóknaskip okkar fslendiniga
v.s. Árna Friðriksson RE 100
Jón tók við skipstjórn hans, þeg-
ar skipið var afhent hinn 5. sept
ember 1967 og var skipstjóri
þess allt til dauðadags.
Jón varð ekki einungis vin
sæll meðal síldveiðisjómanna fyr
ir það eitt að finna síld og eiga
þannig drjúgan þátt í að skapa
hinn mikla þjóðarauð íslendinga
á undangengnum síldarárum. Vin
sældir hans voru ekki síður
fólgnar í þeirri staðreynd, að
hann var í senn manna hjálp-
fúsastur á stund erfiðleika og
kunni öðrum betur að gleðjast
með glöðum. Þessa eiginleika
kunnu starfsbræður hans á sjón
um vel að meta, enda munu nú
margir sakna bjartrar og glað
legrar raddar hans í talstöðinni
á þeim erfiðleikatímum, sem nú
steðja að síldveiðunum.
Jón Einarsson var ákaflega
farsæll skipstjóri og átti hina
beztu kosti skipstjórnarmanna
til að bera í rikum mæli. Hann
var góður aflamaður, áræðinn, ef
þess þurfti með, ágætur stjórn-
andi, ósérhlífinn, en jafnframt
gætinn að því er varðaði skip
og skipshöfn. Jón var maður
söngvinn og vel hagmæltur. Fáa
menn eða énga hef ég þekkt,
sem glaðlyndari voru en Jón
Einarsson, enda smitaði þessi
lyndiseinkunn hans um skipið
allt, svo hvorki ólund né geð-
illska þekktust, þar sem Jón var
annars vegar. Engum duldist þó
er vel til þekktu, að undir glað
lyndi hans bjó mikil skapfesta
sem stundum jaðraði við þrá-
kelkni, en svo gott vald hafði
hann á skapi sínu, að þessa urðu
menn næstum aldrei varir, þótt
samstarf væri hið nánasta. Jón
hafði geysilegan áhuga á starfi
sírru og lagði þá oft nótt við dag,
til þess að nó þeim árangri, er
hann sjálfur gerði kröfur til,
enda var hann einn þeirra, er
var það tamara að gera kröf-
ur til sjálfs sín en annarra. Jóni
þakka ég innilega áratugs giftu-
drjúgt og með afbrigðum á-
nægjulegt samstarf.
Jón Einarsson átti því láni að
fagna, að kvænast vorið 1941
Jónínu Gissurardóttur hinni
mestu ágætiskonu. Eignuðust
þau tvö börn, Hrefnu, gifta Rík
harði Árnasyni, starfsmanni
Landsímans og Einar, laganema
við Háskóla íslands. Þeim og
öðrum aðstandendum votta ég
hér með mína dýpstu samúð.
Jakob Jakobsson.
- MINNING
Framhald af bls. 18
harun var uim áns skieið starfsmað
ur hjó frænda símum, þjóðskáld-
imu Emaxi BenedilktBSiym, er hann
hafði búsetu í London.
Eftir Eniglandsd'völ isínia vann
hanin a'lllengi við bygginigafraim-
kvæmdir lengst af hjá saima bygg
ingaimeistaTa.
HÆTTA Á NÆSTA LEITI eftir John Saunders og Alden McWilliams
— Það er skrítið, hvað þú sýnist kátur,
Ernst, þegar tillit er tekið til þess, að þú
virðist vera að missa stúlkuna þina.
— Hún er ekki töpuð, Jan, bara í láni.
— Það er orðið framorðið Troy. Mið-
næturdrykkja fer ekki vel með skíða-
mennsku ... og líklega ekki heldur með
f réttamennsku!
— Hafðu engar áhvggjur, Bebe. Danny
sefur fyrir okkur báða.
— Hafðu þig hægan, hver sem þú ert
... ellegar ég skal kenna þér nokkur
brögð, sem aívinnumennirnir kenndu
mér, þegar dómarinn var ekki að horfa
á.
— Ó!
Magnús steig sitt stærsta gæfu
spor 5. júní 1926, eir hann kvænt
fcit eftirlifandi eiginikonu sinni
Maigneu I. Sigurðardóttur frá
Miikliaiholtsheili í Hraiungerðis-
hreppi. Þau voru saimhent í að
koma sér upp snotru, aðlaðandi
og faltegu beiimili. Þar var gott
að koma og njóta einlægrair góð
villdar og gestrisni þeirra. Ég
veit og þekki Magnús svo vel,
að hann talldi sig ætíð í þakkar
skuld við aina góðu konu, og að
eigi er hans að fiuJllu minnst eif
henna'r hluta er ekki getið, því
að á atvinnuleysisárunum 1931
til 1934 mátti segja, að hún bæri
uppi að mikLum hliuta brauðstrit
heiimUisins.
Þeim varið sjö barna auðið, en
máttu að baki sjá tveim þeirra
feornunguím. Þau er upp komust
eru: Margrét, gift Magnúsi
Guðnasiyni, prentsmiðjuistjóra;
Sigurður, húsgagnasmíðaimeist-
ari, kvæntúr Önniu Daníelisdótt-
ur; Þorsteinn, verzlunarstjóri,
kvæntur Jenmu Jensdóttur; Ragn
ar Þór, húsgagnabólstrari,
kvæntur Signýju Gunnarsdótt-
ur og Ásta Karen, gift Hrafn-
keli Gíslasyni, bílasmið. Öll eru
þau búsett hér í borg, mesta
dugnaðar- og atgervisfólk.
Árið 1934 gefek Magniús í þjón
ustu Reykjavíkurborgar og
starfaði þar til sjötugsaldurs
lengsrt af á skrifstofu framfærslu
mála. Þar var hann iðulega sett
ur skrifstofustjóri i fjarvistum
annans. Magnús gerðist þá brátt
virfeuir félagi í Starfsimannafé-
lagi Reykjavíkurborgar. Sat
þar m.a. í launanefnd, fulltrúa-
ráði og stjórn, auk ýmissa ann-
arra trúnaðarstarfa, er honum
voru falin af félaginu. Eitt sinn
sat hann fyrir þess hönd á þingi
norrænna borgarstarfsmanna í
StokfchólmL
Mér er kunmugt, að í öllu sínu
starfi fyrir Starfsmannafélagið,
hugsaði hann ávallt vel fyrir
hag þeirra er minna máttu sín.
Hann starfaði um margra ára
sikeið við Vetrarhjálpina, og
mörg hin síðari ár var hann for-
stöðuimaður hennar. Þar naut
hann sín vel Við að hjálpa og
líkna börhum og öldnum, sjúk-
um og hrjáðum, og ég veit að niú
þegar hann er allur hugsa marg
ir þeirra hlýtt til hans og biðja
honum velfamaðar á landi því,
sem eilíft er.
Magnúis var einn af stofnend-
um Byggingarfélags verkamanna
og var í isttjóm þess frá upphafi
eða í 25 ár, affia tíð sem varafor
rmaður. Þar sem annarsstaðar
reyndist hann ætíð brennandi
af áhuga fyriir velgenigni félags
ins, er vann að því að byggja
góðar og ódýrar íbúðir fyrir þá
efnaimiinini í þjóðfélaginu.
Einnig sitarfaði hann í Reyk-
vikingaiféliagiinu af sama áhuga
og fórnfýsi við að vemda og við
haJda því gamila og góða úr sögu
síns kæra fæðingarbæjar. Hin
síðusfiu ár eft'ir að hamn lét aí
opiniberium störfum, gegndi baurn
kirkj'Uvarðarstarfi i HJáteigs-
kirkju.
Magnús hafði yndi af laxveiði,
og brá sér oft á tíðum með stöng
í veiðiár. Þá var hamn ágætur
og trau'tur férðafélagi, en því
kynntist ég vell, er við hjónin
áttum fyrir nokkrum árum sam
fylgd með honiuim ásarnt fleir-
um á erilendri grund.
Magnús var heilsteyptur mað-
ur, trúr og trygguir, já, svo vin-
fastur að af bar. Hamn var ætíð
hreinn og beinn og kom hreint
t.iíl dyra við hvern og einn, sem
hann át.ti erindi við. Hann mynd
aði sér símar eiigin dkoðanir á
mönnnm og miálefnuim, og var
því ek'ki haiggað með neinum við
gkiptam'álajöfnuði. Hainn var sá
maður, er efkiki mátti vaamm sitt
vita í verkum sínum neimium.
Ég kveð þitg góði viniur, með
söknuði og þöfek fyrir aút, er
þú varsit mér, og sflikt hið siama
veit ég að aðrir vinir þínir gera.
Konu hano, börnuim, tengda-
börnium og barmabór'nuim votta
ég og kona mín inniilega samúð
og biðjum Guð að gefa þeim
Mkn í þraut.
Þórður Ág. Þórðarson.