Morgunblaðið - 12.06.1969, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 12.06.1969, Blaðsíða 12
12 MORGUTSTBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. JÚNÍ 1ÖÖ9 VÍTT SÁ ÉG LAND OG FAGURT (Þaið 'fcemur ætíð í mig nokfcuir ti'llhlöklkiun, er ég á fyrir hönid- uim ferð um íglamd í björtu og íögru veðri, jaifrnvðl þótt að ég haifi farið ótal siinmium, því að ég veit, að ofcíkair fagra lanid get- or aevinllega bomið manni gleði- Hlega á óvart á einhvern óvæntan hlátt. Þessi þægilega tilltfinininig var óvenjoi rík í mér, er ég mætti á Reykjavíburfliugvelli a<ð bvöldi Uppstigninigardags, á lieilð norð- iur að ReybjahMð við Mývatn til að sitja Ferðaimiál'airáðsitefrauna 1969, því að ég vigsi, að fraimund- an var fliuigferð yfir sraæviþakið h'álendið í giampamdi sól og stffiu. Ég heilsað’i vini mírauim Hall- igrími Jónassyrai í biðsairauim og GÍSLI CUÐMUNDSSON: FERÐAMÁLARÁÐSTEFNAN 1969 sá ðfcki betur en að hann væri þegar fariran að horfa út í fj arsk- ann. Ferðiin reyndiat l'íka aflllri til- hl'ökkun betri enda gerði flug- stjórinm siltt til að hún yrði ðlífc. Við ffugum yfir faranhvíta jöfcla, frosin vötn og víðlendar heiðaT, sem vonu farnar að stiraga döklk- um bungum upp úr hjamimu. Ku'l'dafliegur er hanm að vísu þessi hvíti feldur en Skjólgóður og öllum ábreiðum mýkri. Svo stafck fugliran ökfcar sér niðuir í hamra- bví Eyjaifjarðardals, byggðin og iglampandi fjörður fraimundan en lengst í raorðri sóllfáður möttull Kalidbaks, fjallsins með hrollinn í nafninu en traiust í línium. Á fl'ugvelMraum var ekki beðið boð- arana, fóffik og fararagur drilfiið upp í stóran hópferðavagn m'eð for- láta útsýnfcigiuggum og lagt af stað aostur. Það var birta og fegurð' tifl. allra átta, en vegna árstímaras voru litir Laradisiras ekki fjölhreyttir, helzt var það birfc iskógurinin í Dalsmyrani og Fnjógkadafl, með ól'jóta purpuraglikju á stofraum og lauifvana greinium, sem virðist hjúpa hann óljósri blámóðu í fjarska. Það var iglatt á hjalfla í vagniraum, og þó að þessi hóp- ut framámainraa í ferðaimiálum yrði að feta í fótsipor feðrarana og vökva móana, er raauðsyn ferafði, þá jófc það aðeiras á glað- værðiraa. Laust eftir miðnætti var rerarat í hlað í Hótel Reyni- httð og þar var hópraum vel fagn- að af hótelstjóranum, Arnþóri Björrassyni, og stanfsliði hains. Vel mátti haran vera léttur á brún vi'ð að bjóða ofckur imn í sitt fa'lega og vel útbúna hótel, og þá ekki síður er haran kvaddi hópinn, því að dvölin þar varð ölflium tifl áraægju, allur aðbúraað- ■ur og þjórausta til fyrirmiyndar. HEITAR HEILSULINDIR Það varð svólíítið fjarðafok næsta morgun, þegar átti a'ð fara að setja ráðstefrauraa. Þá kom í Ijós, að faranigurspúkiran hafði verið á kreilki hjá FJiuigfélaginu dagiran áðuir og vitarulega hiitt á verðmætustu töskuraa, þá með öllum pllöggum framibvæmda- stjórans. Það varð því að gera breytiragu á dagskrárani, og eftir að kosniir höfðu verið furadar- stjórar, þeir Ágúst Hafbeng og Birgir Þorgiffljison, fluitti Gísli Sig 'Urbjörnsson, fors'tjóri, fraimsiögu- erindi um nýtiragu jarðhita til lækniraga pg heilsulinda. Hann talaði lanigt mál, máske eiraum of lanigt, og raefndi nlöfn margra frægra erleradra vísindamanna, sem höfðu unnið að ramnsóknum hér á hans veguim. En þetta lamga erindi og ölfl þessi nöfn leiddu greinilega í Ijós hversu mikkwn tíma og fjármunium Gísli hefur vari'ð í að rararasaflca þetta mál og hve sterk rökin eru orðin fyr- Gisli Guimundsson’ ir því, að' þama eru fyrir hendi milkiir óraotaðir mögulieifcar til uppbygginigar, og naumast vansa laust hve íSlenzk heifltbriigðisyfir völd hafa gefið því llítiimn gaum, réttara eaigt afraefct þalð. Það kom einnig frarn í erindi Gísfla, að hans raransókinir haifa fyrst og fremst beinzt að Hveragerði, en vissuilega enu víðar möiguflieilkar fyrir hendi eiras ag t.d. viJð' Mý- vatn, í sambaradi við N'ámiaiábarðs svæðið. Eitt fanrast mér tölluvert athygllisvert við þessar raransófcn ir, en það var a'ðvörun sérfræð- iragararaa um að gairaga efkflci um of á vantsforð'aran og þá fcom marani í huig ráraynkja fiSk'astofns iras. Það urðu elkki mikliar umræð- .ur um erindi Gísfla, era þó komu .frarn fyrirspumir um kositnað- inn viíð að reisa fuiLl/komið heáflsiu- .hæfli ag fj'áröflun tifl þasis. Þó ,að svör GíSla væru raökkuð óljós fcom saimt greinilega í Ljós, að ,sú fraimlfcvæmd yrði afar fjár- frek og naumast f.raimlfcvæman- fleg nema til 'fcsemi erflient fjár- magn, það er a.m.k. mín ékoðun. ,91'íkt væri raunar eklki raema eðli flegt, því að viið yrðum að seekja álla sérfræðiflega þefckiiragu til ■aranairra Landa og því þá elkki fjárma'gnið líka svo að þetta yrði ekki einhver 10 ára éœtfllun eins .oig spítalairnir okkar. Hiitt er svo aranað mál, að áður en ráð'ist er í slíka fí’aimikvæmd þurfa að fara fram ýtairflegar ramnisóbnir á fLeiri jarðhi'taisvæðum svo að traustur samiaraburður fáist á gifldi þeirra. f þessu máli gerði ráðstefnan eftirfa.raradi ályiktiun'- „Ferðamlálaráðstefnain-1969 fagn- ar því, sem gert hefur verið á vegum Náttúruflælkniingarfélags íslands í niotkun hverahita til lækniraga, og þeim rannisófcnum, sem GíiSli S igurbj örrasson hefur fengið þýzka vísiradamenn til að framkvæma í Hveralgerð'i, enda telur ráðstefraan að notkuin jarð- hitans, svo og öllkeidraa, í læfcn- iragasfcyni sé ei'tt þeirra mala, sem tafca þurfi til frekari úrfausn ar“. HÆGFARA ÞRÓUN Að Lokmu matarhfléi ffliutti for- rmaður og fraimíkvæmdastjóri Ferðamáflaráðs, Lúðví'g Hjálmtýs son, sflcýrsl'u þess fyrir árið' 1968. Þessi Skýrsla, sem var útbýtt 'fjöl ritaðri tii fundarmamraa, var mjög ýtarleg og í hemni margvíSlegan fróðleik að finraa. Lúðví'g var mjög hreinSkilinm og hógvær í málfliutningi síraum og dró litla duil á umfcomuflieysi þessarar stofraunar, sem sett var á stofn með hirani raýju ferðamiállaflöggjöf en gerð bæðfl vafldalítil og fjár- vama. Það er fllíkt á lcomið með þessa löggjöf og áfemgiiSlögin, þau afmá einokun og bann en við setnimgu þeiirra virðist heifl- brigð skynsemi hafa ráðið minna en sjánanmið þeirra, sem voru að iáta í miranfl pokann. Það er höf uðnauðsyn að endurSkoða þessi !lög og að koma á fót stofmun, sem 'hefur val'd í þessum máflium og fjárráð til að framifyfllgja þeim. Því hlutverlki getur Ferða- skrilfstofa rikisinis ékki gegnt á mieðan hún starfar á múveraindi grund'vellli, í beinrai saimfceppni við einflcareflcsturimn. En þessi lö|g þurfa að hafa tenraur, það saninar bezt framimis'taða ferða- Sflcrifstofanna í einlkaeign á und amförrauim árum, fyrst ferifll vam SkiLaslkulM'a víða um lörad og nú einlkeranlllagt misræmi í verðflagn iragu imnanlaradlsferða. Þessa raýju atviinmugreini, sem raú er að mytnd ast, má ekíki eyðiiieggja með ó- ábyrlgri spálkaupmeraniSku, hat- rarramri eirastaklliragshyggju eða Ludvíg Hjálmtýsson formyrkvuðuim IdíkuSkap. Við höfuim raunarfiega reynsfliu af siíku í himum eflidri atviraraugrein um, okkar fámerana þjóðfélag þolir ékki slikt. í Skýrsiunni kom fram, að að- streymi erleradira ferðaimamna heflduir 'áfram að aulkast jafmt og þétt. Á árirau 1968 mam aukraimg in 3419 eða 7,7%, sem er aðeins mininfl auflcning en árið áður. Heil'dartalam reymdist 47.647. — Þessi hófl'ega auflcning er ^leði- efni, því að satt að segja þolum við harna elcflci roeiri. Mjög hröð auikninig mynidi þýða, að landið væri að verða tíz'kufyriirbæri, Skrau'tfjöður í hatti veraildar- fiaflckara, sem saifna löndiuim, og þeirra rótlausu, sem verða ætíð að breyta uim. Afl'eiðirtg þess yrði hóflaus fjárfestinig í þjón- .ustufyrirtækjum, sem yrðu slig- andi byrði er tízkam breyfcti um Stefnu. Raunair hefur emgm sfcefna verið mörkuð ennþá í þess uim mtállluim, hvað myndi henita ókkur bezt frá þjóðbaigslegu sjónanmiði með tilliti til stuittrar vertíðar. Það mun fleiruim en mér finmast, að það sé ernsni'tt í verflcrthrimg Ferðamálaináðs að marka þá sfcefreu. Gjaldeyristekj urraar af þessum hóp voru áætll aðar uim 500 milllltj. kr., sem er llðleiga 1'0% af gjaldieyrisfceflcjum Landsdiras á árirau. Þetta er álit- Jeg upphæð í óraiðurgreiddum gjaMeyri og þolir vel samanburð við 11,7% fyrir úfcfl'uibtar Laind- búnaðarvörur, sem kosta rikið dýrt. Þó að þetta sé myndarleg fúLga er ég viss uim, að það mætfci aulka hama veruflleiga og vifl ég í því samíbandi séristalkflega benda á himn fjöjmenma hóp ferðamanna, sem koma við á Kefliavfkurfluigvöllli á lei'ð simni ausbur og vestur um haf. Þessir svoraefradu „tramsit“ fairþegar voru 215 þús. á árimu 1908, eða töluivert fLeiri en íbúar ísfliands. Það slkall viðurkennt, að á und ainförnum 3—4 áruim hafa verið gerðar mflklar uimíbætur þar syðra, veitinigasaltr eru orðnir mjög vi’sifcllegir ag bæði frihöfn og mirajasala stóruim betri en áður var. En það þarrf að gera miflclu meira fyrir þeranan stóra hóp, þessa imni'lokuðu viðsflcipta- vini (captirve customeris) eins og þeir eru sturediuim 'niefndir og sem söll'ufræðirtgar segja, að sé tiitöLutega auðvel't að fá í verzl unarsfcap. Sem dæmi uim sliælega fraimmisifcöðu vil ég nefiraa póst- húsið þarraa. Virka daga er það opi'ð frá 9—12 og 13,30—17,00 (lougardaga aðeims fyrir hádieigi) en lokað aiffla sunnudaga og hetgi daga. Þessi stofnun ætti að vera opin hvemær sem gesti ber að garði, einis og frihöfnin og mimja- salan, því að það er vitað mál, að ísfl'enzik frímenki eru eftirsótt Gísli Sigurbjörnsson um alflam heim og þar að aufci er sall'a á þekn á þessnnm stað næstuim hreinar gjafldieyrisbefcjur en aftuir á irraó’ti fara um % hliut- ar af söíu frfhafnarinnar til kaupa é útflendri vöru. Og ekki má gleyrna að miraraast á, að þarraa er ertgimn bamfltí þó að þeir séu komnir í flest fcaupbún Lands ins. Mér finmist tilváliið, að bamk- inn fengi inmi í póstbúsinu. Þess ar opinlberu stofnainir verða að gera sér ilj óst, að á þessum stað eiga úrefl'tir viðSkiptahættir eng amn rétt á sér. Er formaðuir hafði tekið rraáli isírau galf Haulkur ÞorlLeifssoin, að- al'bókari Búnaðarbamfcans, skýrislu um Ferðamiáliasjóð, sem svo milkfljar vonir voru bu'ndnar við', er hann var stofniaður. Þó að þessi sjóður sé mú iflfla á vegi staddur er elkki hægt að segja, að haran hafi brugðizt þeim von- um, því að frá Stofmun heifur hamn vei'tt 08 Ján, að upphæð samtaflis 33,4 millLj. flcr. og fyrir það fé heflur miargt mytsaimt kom izt í frairtkvæimid, eins og t.d. Hótel Búð'ir, Hótefl Höfrn og Hlótel Reynihlíð að ógleymdu Hótefl. Hofllt í Reyikjavík. En raú er á- starad sjóðsiras mjög ömuirfllegt, fyrst og fremst vegraa þess, að horaum var heimilað að taka út- lend Ján, sem hafa haekfcað um 21 milllj. kr. vegna gerugistoreyt- inga, og eiranig vegna reflcsitrar- erfiðleifca lánlþega, sem hafa or- sakað vamskil. „Eine og sibendur rrtá segja að’ sjóðurinn sé óstarf- hæfur“ sagði Haulkur. Það sló þögn á fun'darmenin við þessi tíð Framluld á bls. 18

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.