Morgunblaðið - 07.09.1969, Blaðsíða 12

12
MORGUNBL.AÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. SEPTEMÐER 1969
Frystihúsið bruininið á Raiul-
arlhöfn og beðið uim að flugvél
frá Birni Pálssyni fará með
matsmerun tryggingarfélagsáns
til að athiuga V'egsumimerki. Á
saimia tíma beðið um ajúkraflug
vél til Egilsstaða. Bjöm átti eiin
umgis tvær eins hreyfils Cessm-
ur 180, og hiafa báðar komið
við sögu áðuir.
Hamm fær um/gan flugmamm til
að fljúga anmiarri vélinmi á
Þórshöfn. Sjálfur sækir hamm
ajúklimgimn til Egilsstaða. Fluig-
maðurinm umigi á að bíða eftir
mönmiumium á Þórslhöfm, og
fljúga síðam með þá atftur suð-
uir.
Þeir leggja af stað um svip-
að leyti suðu-r til Reykjavíkur.
Diagurinm er stuttur, Þcvrláks-
messa. Klukkam er uim þrjú.
Þegar Bjöm flýgur yfir Tví-
dægru og Arnarvatnsheiði, sér
Ihiamm blikkamdi Ijós á flugvél,
sem er spölkorn á und,an hom-
uim. Dettur strax í hug: Cessm-
am mín.
Þá er hanm kallaður upp. Það
er flugtumimm. Glómlaus stór-
hríð í Reykjavík, segja þeir.
Þeir sjá ekfci einu sinmi braut-
armerkin. Vimdiur af suðvestan.
Rok og smjókoma. Tíu vind-
stig.
Björn sér í hendi sér, að þeir
muni aldrei kornast til Reykja-
víkur. Hanm kallar hinia Cessm
unia upp, og segir flugmammin-
uim unga að skollin sé á blind-
'hríð í Reykjavík. „Reyniandi
fyrir okkur að komast að Stóra-
Kroppi". Flugmaðurinin umgi tel
ur öll tormerki á að lemda þar
í myrkri, á óupplýstuim flug-
velli. Þeir ákveða samt að
reyna.
Þegar þeir koma að Sturlu-
reykjum, skellur hríðin á þá,
kolsvartur veggur. Ekki viðlit
að koma imrn á Stóra-Kroppi.
Eina leiðin að smiúa uindam veðr
inu og fara með sjúklimiginm til
Akureyrar. Það er ákveðið.
En þegar þeir eru komndr
norður undir Armarvatn á Arn-
arvatmiáheiðí, kallar flugmaður-
inm ungi, „Ég hef ekki bensím
ttl Akureyrar“. Bjöm er ýmsu
vamiur. En nú hrekkur bamm
við. Hanm lætur á eragu bera.
„Reyradu að komast til Sauðár-
króks, þar er lýsiirag á vellin-
uim“, *egir haran ofurrólega.
Líður svo nokfcur sbumd. Þá
kaliar flugmaðurinm umgi aft-
ur. „Hef ekki bensín til Sauð-
ánkróks, “ segir hanm.
Hvur djöfullimm, hugsar
Björm. Það á ekki af okkur að
gamga. En hamm er hættur að
láta sér bragða. „Við höldum
að Akri“, segir hamm eims og
ekkart sé sjálfsagðara. „Lend-
uim þar, þótt flutgvöllurinm sé
óupplýstiur". Hamin sér flug-
manraiinm uraga í amda kimika
kolli til samþykkis.
Komið þreifamdi myrkur.
Flugmaðúriiran umigi segir, „Get
ekfci furadið Atour. Ómögulegt
að lerada þar í myrkri. Hef
ekki bemisím til að svipast um
eftir vellim/um."
„Kem upp að hliðimmi á þér.
Við fljúgum samlhliða norður.“
Nú er efcki lemigur spuirt.
Bjöm veit það er hvorki tímá
nié eldsmieytd til bollalaggiraga.
Kcnranár móts við Akur. Blek-
svart myrkur úti. Erfitt að
greina völliinm frá svörbum
sönduirauim, eða raámiast ómögu-
legt. Eimia leiðin að fljúga að
honium, lýsa hamm uipp með
leniddragarljósumium,
„Ég ætla að fljúga yfir völl-
imm og lemda rétt á undam þér.“
Það er Björm sem kallar.
Flýgur að vellimium. Hittir á
hamm. Flýgur völlimm á enda.
PTugmaðuriinm uragi sér hvar
brautin liggur. „Get lemt án
frekari aðstoðar“ kaliar hanm.
Björn er í miðri beygjurand.
Hanm veit af reynslu að erfitt
er að korna réttur út úr beygju
í réttri stefnu á brautimia og
'hittia hania í kolniðamyrkri.
Hanin er gripiran ótta. Þyk-
ist vita að flugmaðurinm uragi
hefur efcki bemsdm til að fljúga
araraan hrirag. Bjöm tekiuir krapp
ar beygjuT, gefur imm aðeins
meina bensín en venjulega í að-
flugi. Haran nær hirani Cessn-
unind sinmi. Sér þá að hanm er
að lenda henmi rétt austan við
völliran. Kallar í ofboði, „Þú
ert við hliðiraa á brautimmá. Þú
verður að beygja til hægri til að
lenda á sjálfri brautinmi“.
En um leið og flugmaðurinm
uragi ætlair að beygja, er vélin
orðin feiðlaiuis. Og þegar bamm
reynár að gefa í, tekur hún
ekki við sér. Hún er bemsín-
liaus. Hanm lemdir henmi í jarð-
ýtuförum á samdinum. Vel klár-
að hjá stráknum. Þar hendist
hún til. Slær loks skrúfunmd
raiður í sandbirag. Eyðileggur
’hamia. En flugmaðuirimm og far-
þegamir sleppa ómeiddir.
Um raóttinia fær Björn flug-
virkja raorður með nýja sfcrúfu.
Og um morgunánin halda þeir
svo áfram ferðimni suðúr, þótt
niú séu komim 13 viradstig, því
það er bjart. Þegar þedr koma
á Reykj'avíkurfljuigvöll, eru þar
fyrir 20 slökkviliðsmemm við
öUu búnir. Þeirra er þörf að
draga vélarraar inm í flugskýli.
Og jólin haldin hátiðleg heirraa.
Nú er flugmaðurimm umigi
einm af farsœlustu flugstjórum
íslemzku flugféiaga>niraa.
Bjöm Pálssom hefur ekfciallt
af átt frí á hátíðisdögum. Hamm
hefur nú flogið eða látið fljúga
með um 3000 siasaða memm og
sjúka. Sjálfur hefur haran
flutt á araraað þúsumid sjúiklinga,
aufc raargra aran'arra farþega.
Haran hefur ekki haft stórar
véiar til umráða. Samt hefur
fiugfélag hans, sem haran rek-
ur raú í samstarfi við Flugfé-
lag íslamds, Flugþjóraustan h.f.,
flogið með 30—40 þúsund far-
þega í allt. Það hefur efst á
blaði að ainraaist sjútor.aflugið
áfram, en auk þess alls kyras
áætluiraar- vöm- og leiguflug.
Félagið á eimia tveggja hreyfla
Beeehoraft-vél, einia De Have-
land Dove og tvæT Cessinur 180.
Og ekfci má gleyma þætti Slysa
varraarfélagBáiras í sjúkraflug-
iniu. Það styrfcti Björin til
toaupa á gömiu Cesaraunmi,
þeirri happavél, og seiraraa
Beeohcraftvéliraná. Þairanig 'hef-
ur Slysavarraairfélagið átt þátt
í daglegri hjálparstarfsemi í
la’radinu.
Bjöm lætur ekki bilbug á
sér firaraa, flýgur jafin mikið
og áðúr, em hefuir sér til að-
stoðair Sveim som siran o>g Þór-
hall Karlsson, flugm>anm, auk
Þonsteiras Sigur>gedrsBoniar að-
stoðarmiaranis. Að ógleymdri
vaktirani heimia, þaæ sem kon-
am hefur araraazt afgreiðslu-
störfin og staðttð sig eiras og
betja. Auk sjúkraflugs iniraam-
lands hefur Björn flutt marga
sjúklinga frá Grænlandi, stumd
um orðið að fana þamgað á eins
hreyfils skíðavél. Loks hefur
haran flutt Slasaða m'enm frá
Færeyjum til Skotlarads.
Björn Pálsison er oftast eiinm
með sjúklinguraum. En þegar
þess er sórstaklega ósfcað,
vegraa lifslhættulegs ástamds
sjúfcliragsiras, er læfcndr eða
hjúkrunarkoraa með í ferðtimni.
Og þegar gena þarf aðgerð úti á
landi, er auðvitað alltaf læfcn-
ir með. Nú síðast, eða fyrir
márauði, fiaug hamin með dr.
Gun/ralaug Snædal til Patrefcs-
fjiairðar, til aðistoðar lækrairaum
þar. Og oft hefur bairan flogið
roeð dr. Friðrik Eimiairsison.
Aldred hafa lætoraarrair sett fyr
ir sig veður. Aldrei spurt um
hættur. Þeir hafa haift ábuga á
því eáraiu að hjálpa.
Þegar ilia fer, er ekki lauist
við að Björn taki það nærri
sér. Lætoraar tala um að misisa
sjúklirag. Björan hefur misist
sjúklimga. Fólk hefur dáið
skömmu áður en það kom í flug
véliraa. Nýkomið í flugvélirua.
Fólk spyr ekfki hvar hentugaist
sé að deyjia. Það deyr. Hverm-
ig sem viðinar.
Mimin.istæðast er homum
kararasfci, þegaT banm sótti eitt
sárnrn sem oftar síiaisaðan manm
vesitur á lamd. Hanm hafði sótt
haran áður, þá veikiam. Em nú
vair haran illa leikimm af slys-
förum: vantaði á hamm fótlegg,
og höfuðleðrið flegið aftan af
hraafcka og fram á erani. Samt
var baran með ræniu, og þegar
w'
Bjöm gekk til bans, saigðli
hairan: „Þá sækirðu mig svoraa
raúraa". Bjöm hrökk við. Hon-
um hatfði ekki dottið í bug að
m/aðurinin væri með lífsmarki.
Hvað þá rærau. Björn kirak-
aði kolli. Horaum vair hugsað til
bairraamiraa haras.
En amiraimiar við sjiíkrafiugið
faafa losað haran við miargt hug-
ariangrið. Ekfci dugar að víla
eða beygj'a af. Ósjaldan hefur
homium verið bugsað til for-
sjóniariin/n/air. Em aldrei fyrr em
etftir á. Þegar heim er komið.
Þegar hanm er setztur í stólinm
siran og búimin að losa 'hálsbind-
ið. Þá hefur þetta sótt á haran.
En haran befuir alltaf trúað því,
að næst mumdi eimmdg fara veL
Eða betur. Já, raæst. Hamm vedt
það verður alltaf eitthvað raæst.
Svo frami mammilífið verði
ekki lagt niður. Bn haran faugs-
ar aldrei: hver, hveraær. Hamm
stemdur bara upp, þegar síminm
hringir.
Haran hefur spurt sjálfam sdg
miargra spunniiraga. Em ævimiega
leysast þær upp í þakfclæti yf-
ir því að hafa fengið að koma
öðrum til hjálpar. Sáraast hef-
ur hairan fundið til, þegar böm
faafa átt í hlut: Eitt sinm bað
læfcndrimn á Hvaimmstamga
haran um að saekja veitoa konu
þanigað norður, þó eiktoi alvar-
lega veitoa. Þeir áikváðu tím-
anra, þegar hairan skyldi lemda
að Söndium í Miðfirðl. Björn
befur það gjarraa fyrir reglu,
sem mar>gir gæbu tekið sér til
fyrÍTTnyndar, að vera 5 mímút-
um á uradain áætlun til að láta
eíklki bíða eftir sér, ekki sízt á
vetunraa þegar toalt er og hrá-
slagalagt
En raú er suim.ar. Haran er kom
iran yfir Miðfjörð, virðir fyrir
sér túm, bæi og vegi og stefnir
á flugvöllimm. Þá sér haran að
sjúknabíll kemur á ofsahraða
eftir vegiraum og steradur ryk-
möktouriran aiftur úr honum
Björm lendir véiimmd og ekur
til bafcia. Það stoiptir engum tog
um að sjúknabílliiran remimur
upp að væragnum, læknirinm
snianaist út og segir, „Nú verð-
um við að vera snöggiir, við er-
um með lítinm drerag, sem lemti
í sláttuvél. Hún klippti af hora-
um aniraan fótinm rétt fyrir raeð-
am hraé.“ Lætonárimm segir hon-
um eirandg að dreraguriran, sem
er sex ána, sé að miklu leyti
blóðruinminin og meðvitutndar-
laus.
Þá kemur upp í hiuga Bjönras,
Á ég ekki að hirakra við eftir
korauirani, sem ég er að sækja?
Hanm spyr lækminm. Em hanm
segir að hver míraúta sé dýrmæt
og dreniguriran verði að komast
strax til Reykjavíkur. Koraan
getfi. beðið. Á leiðiranii suður gef-
ur lækrairinn drem/gnium blóð-
vatn í æð og tetost að halda í
’honum lífL Þegar til Reykja-
vitour kemmr, er haran stnax flutt
ur í Lanidspítalanin, þar sem
tekist að bjarga lífi hans.
En Björm hefur þurft að
sækja þemraan dreng öðru sinrnd.
Þegar hamn hafði fengdð gervi-
fót, datt baran á skíðum og
braiut lærleggimm fyrir ofan
gervifótinm. Björm sótti haran
aftuir í sjúfcpaffliugvélinni á sama
stað og áðúr og óþartft að lýsa
•unidnun haras, þegar hamm sá
hver sjútolliragurkim var. Stráto-
urinin, sem nú er 16 eða 17 áina,
var hress að sjá, enda dugnað-