Morgunblaðið - 10.02.1970, Blaðsíða 15

MORG'UMBtLAÐIÐ, ÞRTÐJUDAOUR 10. FHBRÚAR 1070
15
í brennipunkti
Harpígund 1054 otg gíðan mœtt
iruilkiluim ©nöðdleiikiuim oig von-
briigðlum. Huigmymidáin hePði
oftsiininóis verið atfisíkirtiifiuð, en
ætiíð tdkiiin upp á ný.
Ralkiti ræðiumiaðiuir sáðlan þó
miöguílieilkia till toflllalbandiallaigs,
sem einfeum befiðu verið
ræddiir, en saigðd síðlan:
— Hv'ert er Iþá giflldi Nba--
deks fyrór Nar'ðurliönd? Rofiair
þar fyrdr aflldalh/vönfium? í>að
væru ýtajur miæfliskiuflfistair að
'hiafllda slilku fttiam. Nonrænit
sammstairtf er elfur, sem stöölugt
hiefiur vaxi'ð ag breitt úr sér.
Bf ekM tækiisit að ná sam-
komiufflaigi um Nordelk, miyinidu
mienn vissullteiga fllíta á fþað sem
aflivariegt sdnref aiftur á bate
Ánainigur er eðfliilleglt ag rökirétt
sflaref áfram, á 'grumdivelilli hag
stæðiriar reyntsflu, ag í þeiirri
van að geta stöðtuigt halldið
áfram.
Síðair í ræðu siinini saigði
OloÆ Palmie:
— Eflvrópslaar máðistöðvar
vaxa niú æ önar. Sumir teiLja
eÆ tátl vill að við ættum að
filýta fyrir sfllíflori þnóun á Norð
urlöndtum mteð flVfiegafllO'poilis
við EyTiairlslura(á, Osfliótfjörð, Lög
inn ag Fiininisflíia filóa. Þeir sem
að sfliíflari þnóun vifllj'a stuðlla
haifia efldoi djúptæfloa immsýn í
villlja fióflllas á Nanðúrlöndum.
Það sem við villjum srtuðfia að
er þróun á gervöflllum Norð-
uirflön/dium, svæðasiteflnia, sem
er í samiræmi við 'lcröfiur fóflíks
uim féfliagsliegt og fjiárlhaigsilagt
öryggi og jaifnrétiti.
Stóraukið
menningar-
samstarf
Norðurlöndin
1 evrópsku
samstarfi
UMRÆÐUR á 18. þingi
Norðurlandaráðs hófust
kl. 14.30 á laugardag.
Tóku þá m.a. til máls fjór-
ir forsætisráðherrar Norð-
urlanda og tveir ísilenzkir
ráðherrar, Jóhamn Haf-
stein, dómsmálaráðherra
og Gylfi Þ. Gíslason, við-
skiptamálaráðherra. Eru
ræður þeirra birtar ann-
ars staðar í blaðinu, en
hér fer á eftir útdráttur úr
ræðum fonsætisráðherr-
anna, auk þess sem drepið
er á ræður þingmanna.
— Þegair ég teflo hér tifl. máls
í dag, fiinn ég íþað gfllöggt, að
þetta þing Narðúrtandiaináðs
steniduir finamimi fyrir eiminá
miilkjHvægu'stu ákrvörðun í sögiu
Mornæms samistarfs, sagði
Hiflmiar Baiu'nsgSrd foansiætisráð
hema Da/nia, er hamm faótf mál
sitt í aflnneMnium umiræ'öum
NorðuirflianidaináðlsfþimigsiinB á
iauigiaindag. Hamn bætti því
við, að jláflovæðúr áranigur
tveggja ána vi'ðflleitnii til auk-
ins siamistanfls á afimalhiaglssvið-
inu gæiti verið miíkillvægur
liður í þnóinn mfálla á Norður-
lönidum og víðar í Evrópu.
En Norðunlöndium hietfði otft
ganigið örðuigfliega a'ð rata
sömu slóð í þýðáinigairmikilum
málium.
Síðar í mæðú siinind sagði
Baumisgaiaird:
— Það er öklkur áraægjia og
gieði að bjóða fsfliand veflfloom-
ið 1. marz sem áttumdia aðild-
aimílki EFTA og mfiuindia aðild-
anríki FINEFTA. Ég er viss
uim að bæ'ði Islarad og öniniur
aðdldairflland haifia hag atf þessu
samstartfli. Atf dansflori hálfiu
miuraum við gterta okfloar bezta
til að ÍSlendiingar verði efldki
fyrir vonibnigðum mieð þáftt-
töku í firíverzfliumiansamtökun-
un. J'afnifriamt lýsi ég ytfir
þeimri von, að ÍSlamd íhuigi nú
aðild sírua að Nondiek. Samn-
inigsuippkiastið er þainmig, að
það er ekfld tæflonilega erfitt
að aðiaiga ísland þessu fram-
tfðar-samstairtfi Narðurfliamda.
1 niðunlagi raeðu sáinmiar
sagði Baiunisgáird, að það væri
von isíin, að Nonðuirlömdin
gætu öfll aðfliagazt því evr-
ópsfloa samistiairtfi, sem finam-
undian væo. Hainm væri þess
fiulillvisis, að hér etftir stem hing
að til yTði unnit að firarua
Íausmir á vamidiamiálum, sem
tneystu það samstanf, sem
tekizt hiefði, en 'spilDltu því
eklki.
Til gagnkvæms
hagræðis
Mauno Koivisto, forsætis-
ráðhenra Fiinmilamdis, lýsti í
ræ'ðu sirani tveámiur tiflilögum
finrasflou stj'ómiarirarnaæ, en dnap
síðain á, hverniig þessi ánaitug-
ur mynidi mótast atf etfnahaigs-
heiflidium. Fimmfliamd hetfði eikiki
tekið sér fiarustuhlutveiiik í
þeiirri þráun, en ekfloi heldur
viíljiað eimiamigraist íré hienini,
því að Finmar hietfðu gert sér
'fljást, hver áhritf sfllik eiinianigr-
Bertil Ohlin, fymvenaradi
fiorm. Þjóðtfflofldksikis sæmsfloa,
vék að nanrænu samstartfi í
umiræðunium á iaugaindaig og
mæflti m.a. á þessa lieið:
— Þegar ræitt er um nor-
rænia siamvimnu, er otflt á það
bent, að betur hiatfi teikizt á
mienniimgarsviðinu en etfna-
htagsBviðinu. Bn er það raum-
verultega rétt? Br það ekki
einmiitt þvert á móti? Ég befld
það. Við höfum iítið niotað
þau sérstöflou sfloiiyrði, siem
skyld mál og síkyld rraenmimg
bjó'ðia. Hvi skyfldum vilð ekki
tafloa nýtt og réttæikit sfloneif titl
að nláflgiast hvenir aðna mienn
i'nigarliaga mikilu önar en tál
þessa — eámis og á etfmiabaigs-
sviðámiu? Fná því í hiaiuisit ligg-
ur fyrir tiflliaga í þeasa átt
frá fimm finmsikium og siæesk-
uim flulDibrúum í Nonnænu
menniinigammáliaraeifindiinni. En
hvar mótar stetfnunia í þessu
málli — ég vil leyfia mér að
netflnia það „Nordflouilt" -— sem
án tiaifiar laggur girumdvöflfl að
mjög aiufkimmii mienmimigarílegri
samrvinmu?
Frá Norðurlandaráðsfundi. Á myndinni má m.a. sjá frá vinstri í fremri röð: Koivisto, forsætisráð
herra Finna, Karjalainen, utanríkisráðherra Finna, Magnús Jónsson, fjármálaráðherra, Ingólf
Jónsson, landbúnaðarráðherra, Emil Jónsson, utanríkisráðherra. í annarri röð: Normann, Græn-
landsmálaráðherra Dana, Norling, samgöngumálaráðherra Svía, Lyng, utanrikisráðherra Norð-
manna, Leskinen, iðnaðarmálaráðherra Finna, Larsen kennslumálaráðherra Dana. í þriðju röð:
Nilsson, sænskur þingmaður, Thestrnp, dómsmálaráðherra Dana, Teir, verzlunarráðherra Finna,
Rostoft, iðnaðarráðherra Norðmanna, Palme, forsætisráðherra Svía, Nyboe Andersen, efnahags-
málaráðherra Dana. (Ljósm. Ól. K. M.)
un gæti hatft. Þeár væiru sér
vel mieðviitandi um þá mögu-
leilka, sem slífloar efniahags-
heifltdár opnuöu, en hietfðu einn
ig vafcaradi aiuga á þeim hætt-
uim, sem atf gætu iedtt.
— Þegar huigmyndiin um
Nord-ek kom fram, hélt Koi-
visto átfrtam, var iagð á það
áherzia atf finrasflori háltfu, að
við styddum hieifls hiugar eiflnia
hagssamviranu Norðurflamda.
Það gfiaddi okikiur, a'ð Noirður-
iöndiin fjögur voru neiðuibúin
að giera á ný alvarfliega til-
rautn í þessa átt. Á þedm
tvekraur ámum, siem liðiin eiru,
hiefur þessi aifistaða okkiaæ á
enigan háfct breytzt.
í lok ræðu siininiar siagðd
Koivdisto, að hamin liti á Nor-
defc saim r'aurahætfa tiiirauin til
að skipa imniain heifldaimamma
falutuim, sem a!ð mjfldlu ieyti
væru gerðir ám miarks og eins
og fyrdr tC'VÍIljuin. Líta mœitti
á Nordiek seim röð aðgerða,
sem miðuðu að því að sam-
hætfa og nýba auðflindir Norð-
urianida á áJhriifaimieiri hátt, til
gagnkværnB hagræðás fyrir
hvert og eitt Narðuirflaind-
aininia. Beztia lausn málsdins í
heiflid fætfi að sjáifisögðu ekki í
sér beatu huigsainlltegia lausn
fyrir hvert eiirasbaflot iaind.
haran störf embættismiainmia-
raefndiarinraar ag lýsti þeim
atri'ðum, er samikamiuiliag nóð
ist um í þeiirri nieiflnd. Siðam
sagðd harari:
— Ég vil ifáta í Ijóis áraægju
yfir því startfi, sem uminið
hetfúr verið, sean stuðllar að
auiknu saimstartfi milfli Narð-
■uriaradiainmia. Rieyrat faetfur ver-
ið að takia tiflfliit tifl sérstaáora
alðstæðraa edrastaikra larada ag
bliðlsjión hetfur verið bötfð af
nátrtúrúskiílyrðiuim hvarvetmia.
Ég hield <að þeitta verði áfloatf-
iega þuragt á metumuim, þegar
atfstaðia verður tefcim tifl. máfls-
ims í hveæju iamdi fyrir sig.
Þróun
um gervöll
Norðurlönd
Olof Palme, forsiætisráð-
herra Svíþjóðar, sagði að um-
ræðúmiar um raorrærat tolflia-
bandalag hetfðu verið lamigr-
ar raætuir fierð að diagsibrúm.
Eigimfllega hetfðu þææ hiatfizit í
Tillit tekið til
sérstæðna
Per Borten, fiarsiætisiráð-
henria Naregs, sagði, að það
væri enigin ástæða til að
draga diul á það, að tiMiaiga
Dairaaniraa, sem þeir hetfðú sett
frarfn í Osflió fyrir tveimiur ár-
um, hetfði rraætt efasem'dium.
Margir hetfðu spáð því, að hiún
hlyti sömu örflög og fynri til-
raurair til varraarsaimviinmiu og
toilliabandialagls. Forsœtisráð-
herratfuradurimn í Kaiupmiamraa
hötfn í apirál 1968 hetfðd ekki
getfið raeiinia vora uim nýjumgiar
á sviði efraahagssamvinmu á
Norðuiriöndum. Þ»á hefði sá
fumidur verið hvertfipúinktur.
Raflrti farsætisráðherramm því
raæst garag málsiras og drap á
ýmisa erfiðflieiitkia, sem yerið
hetfðu í vegiraum. Netfndi
Slðar í næðu siinmi sagði
Ofalán:
•— Herra forseti, ég kialiLa
eftir þeim mciinmi eðia þedm
hiópd mamraa, sem vilfl. og getur
gert það fyrir Nordkult, sem
Baumisgárd Ihiefiur gert fytrir
Nordek. Og ég voraa að Norð-
urflaradairóð miuini viirana sama
uinidirbúmiimgssitainf ag vera
jiatfnirraiikið tifl. hvatraimigar stór-
auflorau samstairtfi á memmimgar
svi'ðinu eins og það liietfur geirt
á efraahagssviðirau.
Framhald á bls. 15
Norðurlandaráðsfundur í Reykjavík