Morgunblaðið - 29.08.1970, Blaðsíða 16

16
MORGUNKLAÐEÐ, LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 1970
Bingó — Bingó
Bingó í Templarahöllinni, Eiríksgötu 5,
mánudag kl. 21. — Húsið opnað kl. 20.
Vinningar að verðmæti 16 þús. kr.
ÓÐMENN
leika frá kl. 9—2.
— Munið nafnskírteinin.
STAPI
í kvöld. STAPI.
Umboðssími TRÚBROT er 35131.
— Á Þingvöllum
Framhald af bls. 13
sagði svo við Jón bónda Guð-
mundsson á Brúsastöðum, sem
rak gistihúsið, að upphæðin væri
svipuð þvi sem hann tæki fyrir
meiri háttar málverk. Spyr
hvort ekki sé allt í lagi aðhann
borgi með stórri mynd frá Þing-
völlum, gerðri sérstaklega fyrir
eiganda Valhallar? Þetta fannst
Brúsastaðabónda viðkunnanleg
hugmynd, og samþykkti strax.
Næsta morgun árla gekk Kjar
val út i hraunið, var þar fram
undir kvöld, kom svo með mál-
verk sitt. Hann hafði ratað bein
ustu leið að hjarta gestgjafa síns.
Myndin var af Valhöll, úrnokk
urri fjarlægð, og hið stórfeng-
lega landslag orðið baksvið og
umhverfi hins veglega gistihúss
Jóns bónda.
Mörgum mun í minni hve
mikla tilbeiðslu eigandinn hafði
á þessu listaverki, sem lengi
hékk á vegg í einum af sölum
Valhallar — og mátti heita altar
istafla Jóns á Brúsastöðum. Þeg-
ar við vorum á Þingvöllum 1934
með ítalska ráðherranum Italo
Balbo og liði hans af 24 flug-
vélum, kom Jón til min, eftir
kaffið, með þrjú eintök af lit-
prentuðu póstkorti af málverki
Kjarvals, eitt handa hinum er-
lenda ráðherra, annað handa
Ásgeiri Ásgeirssyni forsætisráð-
herra okkar, en hið þriðja gaf
hann mér, fyrir milligönguna.
Hann lagði ríka áherzlu á að ég
segði Balbo, að kortið hefði
hann látið gera til að heiðra
með því tignustu menn sem til
Þingvalla kæmu; það væri
hvergi til sölu — „þvi jafnvel
ekki eftirmynd af svo dýrðlegu
listaverki verður til peninga met
in.“
Ég vil mega skjóta hér inn í
annarri sögu sem til þess bend-
ir, að Jón á Brúsastöðum hafi
ekki verið með öllu venjulegur
gestgjafi. Rétt fyrir stríð var
miðaldra þýzk kennslukona í ís-
lenzkutímum hjá mér í háskól-
anum í Berlín, og lék mikill hug-
ur á að geta verið sumar á ís-
landi, en gjaldeyrir til ferðalaga
var af skornum skammti. Ég
skrifaði vini mínum Alexander
Jóhannessyni, og hann kom því
svo fyrir, að hún réðist kaupa-
kona til Jóns á Brúsastöðum yf-
ir hásumarið, en skyldi jafn-
framt starfa í Valhöll, þegar með
þyrfti. í>á bar svo til að hjúkr-
unarkonur Norðurlanda þing-
uðu á íslandi, komu til Þing-
valla og sátu kvöldverðarboð í
Valhöll. En við hvern disk lá
prentað kvæði til þings hjúkr-
unarkvenna frá gistihúseigand-
anum Jóni bónda. Þá sagði
kennslukonan, að runnið hefði
upp fyrir sér, hve mikill höfð-
ingi var sá maður, sem hún
hafði gerst handgengin. Hún
hafði kvæðið með sér i fyrsta
tíma um haustið. Það var rétt
kveðið og að öllu prýðilegt. Við
þýddum það, og glöggvuðum
okkur á hugmyndum þess.
Seinna sagði ég Jóni frá þessu.
Hann brosti í kampinn, þótti
kyndugt, en engan veginn verra,
að kvaÆi eftir sig hefði orðið
námsefni í erlendum háskóla.
Nokkuð mun Jón hafa verið
sérkennilegur í málfari. I elli
hans bar Jónas Jónsson frá
Hriflu að garði í Valhöll, og
þeir tókust tali. Jónas spyr um
heilsu Jóns. Hann lét vel af;
en bætti þó við: „Reyndar fékk
ég nýlega snert af bráðkveddu."
„Já, einmitt," sagði Jónas, og
varð augnablik hugsi. „Ekki er
það nú betra en hvað annað.“
„En svo eru þessir ultra-bláu
geislar úr Þingvallavatni, sem
allt lækna“, sagði Jón.
„Já, þvi gæti ég trúað," sagði
Jónas.
En ekki löngu síðar andaðist
Jón á Brúsastöðum. Skömmu áð-
ur hafði hann fært Þingvalla-
bæ málverk Kjarvals — en
ekki að gjöf; aðeins mælt svo fyr
ir, að það skyldi um allan ald-
ur geymast á virðulegasta stað
á Þingvöllum. Sjálfur vildi hann
vera eini eigandi hins mikla lista
verks, lifs og liðinn, og til enda
veraldar.
- Alfreð Flóki
Framhald af kls. 10
saonan leksíkon uim listamenn,
Steinn Steiniairr hélt því fast
fram á tímaíbili, að al'lir lista-
imenin væru dvergar. Ég hef
hugsað þetta mjög nóið og út úr
því fengið ástríðu á að sainina hið
gaignsbæða. Til dæmis var Paiga-
nini wæstuim eins stór og ég!
í miínum lelksikoin skiptir erngu
hvaða stefnu eða isima meinin hatfa
dýrfkiaið, heldur hvaða flibba-
niúmier þeir nobuðu, síkóniúmer,
hvort hjónabaind þeirra var far-
sælt. Að míniu áliti er kynferðis-
ilífið næstmikilvægast í lífi hvers
mianns; næst á eftir flibbanúmer-
irau.
— Ertu langt koiminn með
þetta verk?
— Ég er komiran fraim í B-ið.
— Og eru fleiri í A-inu en
Alfreð Fióki?
— Ójá. Þeir eru niökkrir. Serani
lega eirum við um 170 talsins.
Annars er ég núnia í Beardsl'ey.
Hainn var enskur teiknari og dó
26 ára 1898, ef ég man rétt. Ég
stenid hreint fastur í honium, því
fcyniferðisilíf hans var mjög erfitt.
— Og hvemig lýsir þú sj'áltf-
uim þér?
Flóki hal: ar nndir flatt. Þegir
stumidarfkom. Svo Ijómar hanmi.
— Ég er einikar fallegur maðhr,
sjartmerandi hreint og beint. Og
igfáfaður. Hinn elsku'legasti malð-
ux í alla staði. í passanwm mín-
um stendur að ég sé 185 senti-
metrar á hæð. Það er Iygi. Ég ég
186 eða 187.
— En sem lisitamanmi?
— Bíddu nú hægur. Jú. Ég er
eiran miesti listamaður, sem ís-
larad hefur eignazt. Réyndar set
ég aðeins einm. mér ofar. Það er
Kjarvai. Hins vegar er ekki lofcu
fyrir það skotið að velyiljaðir
krítikerar síðari tírna telji mig
naeiri.
Mér fellkiT bezt að vinna með
vaxandi tungli og ég verð a0
vera síðhærður. Veizt þú nioktouð
um asbrónómi? Það er mitoiíll
leyndardómuir, drenigur minn. En
leksikoninn minn bttivur.
— Hvenær má búast við hon-
um á maxkaðinn?
— Ég get tæptega ímynidað
mér svo vel gefinn mann, að
hatnn vilji gefa þetta rit mitt út.
Hins vegar verðúT það auðvitað
til í handriti, þegar ég stóg uim
borð í eldvagninn.
Og Flóki sveiflar hendinini
virðulega frá sér. Áheyrninni er
loikið.
fj.
Á batavegi.