Morgunblaðið - 04.09.1970, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. SEPI'EMBER 1970
19
Inglríður drottning og herra Kr istján Eldjárn ræðast við í upp-
hafi kvöidverðarboðsins er forsetinn hélt konungshjóniuiuni í
gærkvöidi i Lange linie-Pavillonen.
- Forsetinn
Framhald af bls. 3
og körluim, svo og fyrir umboðs-
mnannd vertoamiðjanina á íslandi,
Margeiri Sigurjónssyni. Var gest-
uaium síðan fylgt uim hina mi'klu
sali garnverksmiðjunnar, en það-
am var farið yfiir í sókkaverk-
smiðjuna. Var þarna höfð niokk-
ur viðdvöl, því að mairgt var
þarna að sjiá niýstárlegt. Hinum
tignu gestum voru nefndar ýms-
ar töiur um framleiðslu og sölu
vedksmiðjanna og var þá þess að
sjálfsögðu getið, hve stór hiutur
íslands væri og vair hann efkki
lítill, sé miðað við hið vinsæla
„miðað við miamnfjölda“. Hefur
verksmiðjan s'elt til íslainds 40
þúsund tog, af garni, sem er að
verðmæti 1,3 miiljónir danskra
króna og 12 þúsund kg. af prjóna
garni, sem er 500 þúsund danskra
toróna virði.
• í RISASKIPASMÍDASTÖÐ
'Heimsióknin i skipasmíðastöð-
ina varð um margt æði viðburða-
rík. Bæirinn sem þetta risafyrir-
tæfci er í, er lítiil bær, s&m fyrir
20 árum var svo ti'l óþektotur
meðal almennings í Danmörku.
Taldi hann þá innan við 200
íbúa. Nú er þetta 4 til 6 þúsund
mamna (bær, sem getur með sanni
státað af því, að í sumair hafi
verið smíða'ð þar stærsta sfcip,
sam smiðað hefur verið í allri
skipasmíðaisögu Dana. Slkipið er
nú að verða tilbúið. í heimsófcn-
inni til verksmiðjanna gek'k for-
setinn ásamt konungshjó'nuinum
að ftotkvínni, sem þetta risaskip
flýtur í, en það er 254.000 lestiir
að stærð og heitir Texaco Den-
mark. Var það Skiírt á laugardag-
linin var, svo nýtt er það af niál-
inni. Skipið er alíka langt og
Austurstræti frá Lækjartorgi að
Morguinlblaðshúsinu. Slkýrði for-
stjóri slkipatsmíðaistöðvarinnar frá
því, að samið hefði verið um
smíði 20 risoiíu'skiipa og nægja
þau verfcefnii fram á áirið 1975.
Snúuim oktour alftur að toomu
þjóðhöfðinigjanna ti'l Skipanmiða-
atöóvarinnar. Þyrlur þjóðhöfð-
inigjanina lemtu á bílastæði stöðiv-
arirmar ag voiru þeir þá nærri
hállfri Ikllulklk'U'Stund á eftir áætl-
un. Við stæðið voru saman kom-
in semnilega 5 til 6 huindnuð börn
úr skóla bæjarims, öll með danska
fána til þess að faigma hinum
tignu 'gestum. Unigar, faliegar
stúikur mieð litla rósaíbiómvendi
stóðu á stæðinu og eiginkonur
forstöðumaninannia — allir í sínu
stífastia pússi.
• REGN — ENGAR
REGNHLÍFAR
Þetta edstoulega fól'k var etoki
við 'því búið, að þegar þyirlan
lienti brast á hvassviðri frá hini-
um stóru hreyflum þyrlunniar.
Skail ofsarokið á fyrirvaralaust,
Þegair stormurinn sk.al'1 á barma-
hópinin rifnuðu dömstou bréififán-
arnir í tuigatali og fuku hátt í
loft upp, báruist lamgar leiðir,
snyrtiliagar hárgreiðslur unigu
stúlknanna og eiginkvenna foir-
ráðamanmanna gengu úr skorð-
uim og blaiðaljósmyndaramnir voru
í vandræð'um með myndatökur,
því að rykmökkiurinn huldi um-
hverfið.
Sjáanll'egt var nú að regn var
í aðsigi og rétt í þann mund, er
hinir tignu gestir staðairins komu
út úr þyrlumuim gerði helliskúr.
Hér voru eitoki, sem í Hjarta-
garnsv'eTfcs'miðj unni, regmhMf ar
við höndima á hverju strái og
féll regnið á þjóðhöfðinigjana
jafnlt sem aðra á meðan þeir
genig'U að bílunuim, sem biðu við
vebksmdðjulhliðið. Varð af þessu
moklkurt íraifár í forráðamönn-
uim og voru menin orðhvassir um
þessi mistök við undirbúninig
koimiunmar. Ailt fór þetta þó vel,
því að emgin'n er verri þótt hann
vökni. Rigniimgin hafði þó enigin
ábrif á inmi'letg fagnaðarlæti barn
anna.
Bftir úrfel'lið' var áæt'lundnni,
samkvæmt sérstakri óslk konunigs,
breytt þatninig, að farið var beint
á vinmustaðina, þair sem skipa-
smiðir hundruðum saman voru
við að smiíða ýmsa skipshluti að
stóru 254 þúsumd lesta oMuskipi
fyrir A. P. Mbller. Forstjóri
stöðvarinnar, I. Hoppe, sýndi
gestiunuim hina ægistóru skipa-
smíðaisikiála og nú urðu konur
jafnit sem fcarlar að setja á höf-
Uðið mikla plastöryggishjálmia,
því að eniginn fær að fara um
vimniuistaðinn án slíks hö.fuð'bún-
aðair. Var þetta sérstakt ánægju-
efni Iblaðalljósmymduirum, sem
niotuðu sér óspart hið kæhkomnia
tækifæri, að ljósmynda dönsku
þjóðhöfðinigjania með þessa plast
hjálimia og ótalin fet sjómvarps-
filma runnu um myndaivélarmiar.
Fjögur þúsund manns eru nú
í vinnu í þessu risafyrirtæki, sem
er dótturfyririæki útgerðarfyrir-
tækisins A. P. M011iers, sem er
reyndar láitinin. Stærsta verkefn-
ið, sem samið hefur verið um
smíði á er skip 283.000 Dw lestir
að stærð. Vininuikranar og annar
útbúnaðuir er allur risavaxinn og
erfitt fyrir leilkimiamn að lýsa
hionvum. Skipulag þarna er alit
með milklum nýtíztouibrag, enda
segja forráðaimemn stöðvarinmar
sjálfir, að stöðin sé nú einhver
hin ful'lfcomniasta í heiminum og
gleymdu þeir þá ekki Japönun-
uim í Mitshu'bishi.
• MEÐAL ÍSL'ENDINGA
í KAUPMANNAHÖFN
Eftir að hafa farið um vinnu-
salina var gestúnum síðan boðið
til árdie'giisverðar í matsafl. yfir-
manna í verksmiðjunnd og kl. 14
var skipasmíðastöðin kvödd og
aftur farið um borð í þyrlurnar
og flogið til Fredenborgarhallar,
þar sem forset'ahjónin í snatri
bjuggu sig til brottferðar á ný
— til Hotel d’An'glet'erre. Sig-
urður Bjiarmason, sendiherra
upplýsti tíð'indamann Mbl., að
gestirnir í sal Hotel d’Angle-
terre væru um 600. Var meðal
gestanna mikifll fjöldi ungra
manna og kvemna og lítið ráð-
rúm til þess að eiga samtal við
fjölmarga gesti, sem hefði þó
getað orðið mjög fróðlegt, því
að þarna voru íslendi'ngar, sem
eiga að baki sér hálfnar aldar
búsetu hér í Kaupmanmahöfn,
en margt af þessu gamla fólki,
sem ég spjallaði við, lýsti sér-
stakri ánægju simni með þessa
heimsóton forsetahjónanoa himg-
að til Dammerkur.
Ég skrifaði hjá mér rnokkur
nöfn. Ég hitti Aldísi Helgadótt-
ur, sem kom tiil Kaupmanmah'afn
ar fyrir 60 árum, Hún mum senni
lega vera með hinum eldri, var
hjúkrunarkona hjá Li'kn í gamla
daga. En sá gesturinn, sem taldi'
si'g vera aldurforsietann þama,
og var efckert að leyna aldrin-
umi þótt hún væri kona, var
Magnea, systiæ Þórariims heitins
Guðmundssomar fiðluleikara, 81
árs og hefur búið í Kaupmanna-
höfn í 60 ár. var hún glöð og
reif, sem og aðrir þeir gömlu
íslendingar, sem ég hitti þama
í móttöku forsetams, s.s. Elísa-
bet Armórsdóttir Bartels, mað-
uir hemmar, Martein Bartels,
en þau hafa búið sér síðan á
heiimsstyrj aldarárunum fyrri og
höfðu þau mikla ánægju af því
að sjá svo mifcinn fjölda íslend-
inga saman kominn og heyra ís-
lenzku talaða af vörum svo
margra samtímis. Þarna var og
Sigurbjörg Amunds, sem fædd
er í Stóra-Seli. „Ég er gamall
Vesturbæi'ngur,“ sagði hún,
„ósvikinn Vesturbæinguir, þótt
eg nú búin að eiga heima í Kaup
mann’alhöfn í 55 ár. Séra Jóharan
Þorkelsson skárði mi'g,“ bætti
hún við. Sigurbjörg átti stutt
samtal við Emil Jónisson, utan-
ríkisráðherra og bað hún ráð-
herrann fyrir kveðju til systur
sinmar, sem búsett er í Ha.fn.ar-
firði. Móttöku forsetahjónanma
lauk á tilsettum tíma, en margir
voru þeir hinna eldri, sem hörm-
uðu að þeir skyldu ekki fá tæki-
færi til þess að þrýsta hönd for-
setans eða forsetafrúarinnar. Til
þess var hvorki tími mé réðrúm,
því að allir sali-r hótelsiiras voru
troðfullir af fólki. Eigi að síður
lýstu þei'r, sem ég spjafllaði við,
sérstakri ánægjú sinni með að
hafa haft þó tækifæri að líta
herra Kristján Eldjárn eigin
augum og kváðust hafa endur-
heknt hluta af sínu gamla landi
með þessari stuttu viðdvöl í boði
þj óðhöfðingjans.
• KVÖLDVERÐARBOÐ
FORSETA ÍSLANDS
í kvöld hélt forsieti íslands
koimuinigishjcinunum kvöldverðar-
boð í Lanigieliiraiie-Pavill'Otnien, þar
siem voru 143 gíeistir. Veizluigest-
ir voru allir í siamkvæmdistolæð-
'úm oig flestir báru hieiðúirsimerki
og meðlimÍT dö'nskiu kiomuimgs-
fjiölskyldiúmmar báru allir stór-
rididiarakross hininiar íslemziku
fálkaou'ðiu.
Forsietahjóiniin tó'tou á móti
döeskiu kiomuirigshjóinúnúm Frið-
rilki IX og Imigiríði droittiniinigú
situindvíislega kl. 20.30, fraiman
við amddyri veitiinigBistaðariims.
Var forsiebafrúin klædd sólgúl-
um kvöldfcjól, em þær mæðigiur,
drottninigiin oig Margirét ríkiisiarfi
voru í víirarauðúm kijólium.
Nær allir gestir forsetahjón-
lannia voru Danir; ráðherrar,
embætti'S'menn o.fl. Við háborð-
ið sátu 33 og fyrir því miðju
forsetafrúi’n, Halldóra Eldjárn,
en henni til hægri handar var
Hikraar Baumsgaard, forisætis-
ráðherra, síðan Margrét ríkis-
arfi, þá Gormur primis, prins-
essan Caroline Mat'hilde, Flemm
ing greifi af Rosenborg, Dorit
greifynja af Rosenborg, Poul
H'artling, utan.ríkisiráðherra, Rut
grei'fynja af Rosenlbong, Emil
Jónsson, utanríkisráðherra, þá
sendiherra ísraels í Kaupmanna-
höfn, þá H. Kling, sendiherra,
£rú Skaug, Helgi Larisen, mennt'a
málaráðherr'a, S. Thostrup,
viceaðmíráll og á enda borðsins
Ramberg hershöfðiingjafrú.
hans herra Kristján Eldjárn, síð
Frú Halldóru Eldjárin til vinstri
handar sat D'anakoraunigur, Frið-
rito IX, þá við hlið hans
herra Kristján Eldj ám, síðan
Inlgiríðuir, dmottniinig, þa Knútur
enfðaprins, frú Baumsgaard, Hen-
rik prins, E'lísabet, prirasesa, Oluf
greifi af Rosenborg, Damneskl-
old-'Samsþ, lémsgreifynija, A.
Slkauig, aeradiherra, frú Hartlirag,
Knud Thestrup, dómsmálaráð-
herra, frú KMrag ,A. Lorenzen,
forseti Hæstaréttar Daramertour,
frú Lairsen, K. R. Ramíberg, hers-
höfðdragi og loks á enda háborðs-
ins frú Thestrúp.
Þess miá igeta að Hilmar Baúras
gaard, forisætisráðhenra, var eini
gesturinn í veizlumrai, sem ekki
bar neiraar orður eða heiðurs-
mertoi.
Fjöldi leynilögriegluimain'raa var
u'tan við húsið rneðain á veizlúnini
stóð, erada íyl'gja þeir þjóðhöfð-
imgjuraum stöðúgt eftir á öMiuim
febðum þeirra.
Efst á matseðMnum, sem prent
aður var á bláan silkiborða var
forsetafáninn. Þá kom áletrun-
in: „Islands president og fru
Eldjarnes middag for deres maj-
esteter kongen og dronningen af
Danmark den 3je september
1970, Langelinie Pavillonen". Þá
kom matseðillinn, sem var svo-
hljóðandi:
Uxahalasúpa
Ofnbakaðir humarhalar
Lambasteik
Innbakaður rjómaís
Kaffi og koníak.
Á imongum, föstúdag, munu for-
setahjónin skoða sjónvarpsstöð-
ina í Gladsakse, þar sem Hans
Sölvhöj mun taka á móti þeim
hjónum. Síðdegis mun svo borg-
arstjórn Kaupmannahafnar hafa
boð inni fyrir forsetahjónin í ráð
húsinu, en framan við það hafa
blakt allt frá því er herra Krist-
ján Eldjárn og frú Halldóra
stigú á danska grund íslenzkir
og danskir fánar og Ijósastaur-
ar við torgið eru skreyttir borð-
um með fánalitunum.
— Bruce
Framhald af hls. 1
fréttamönnum svo frá, að mót-
aðilinm hefði haldið áfram þeim
áróðri, sem væri svo vel kuranur
frá því áður og hefði þar ekki
verið raeitt nýtt að finna. Sá
orð'rómur hefur verið á kreiki,
að þeir Bruce og Thuy myndu
halda einkafundi með sér og
jókst þessi orðrómur mjög í dag,
er Thuy lýsti því yfir, að hann
væri reiðúbúimn til þess að ræða
einslega við Bruce.
Thuy hefur dvalizt í Hanoi í
fjóra mánuði, og ektoi sótt fundi
f r i ðar rá ðs t cf nu n n a r í París frá
því í desember sl. Fundurinn í
dag var 82. fundur friðarvið-
ræðnanna, sem nú hafa staðið
yfir nær 20 mán-uði.
• •
— Oryrkjar
Framhald af bls. 32
húss og iraraain, skýrslúr lagðar
fram frá öfllum þátttötouflöndun-
um og starfsemin á Reykjalumdi
kyranit, sem er sérstæð fyrir það
að þar er blamdað saman til end-
úrlhæfinlgar sjúkliraguim með ó-
l’íika tovilfla. Aufc þess veirða
háldnir ýmsir sérfundir fyrir ein-
stalkar stéttir iranam Norræna ör-
yrlkj abandalagsins.
Til ráðstefnrúminar koma aliis
104 Danir, 76 Svíar, 13 frá Firan-
laindi og 7 frá Noregi, era undir-
búninigsmefndin vill l'eggja sér-
staka áherzlu á það að ráðstefn-
an stemdur ísfliendimgum opin.
Cornfeld í
stjórn IOS
Genf, 3. september. AP.
BERNHARD Corrafeld var í dag
endurkjörinn í stjórnairnefmd
IGS (Investors Overseas Servic-
es), sem hann stofnaði fyrir 14
árum.
Með endurkjöri haras er taMð
loikið átökucm, sem hafa átt sér
stað milli Cornfelds og nýs for-
marans stjómairniefndairinnair, Sir
Eric 'Wymdlhaim Whites.
— Skipasmíði
Framhald af hls. 32
kr. 11,75 ísl. kr.) og í fyrra
fiskaði Sólborgin fyrir 3,7
millj. f. kr. Þótti það mjög
gott, en í ár hefur Eiler fisk-
að fyrir 5 millj. f. kr„ eða
um 60 millj. ísl. kr. eða um
7000 tonn af sild. 1 júní-
mánuði landaði hann 10 sinn
um 400 tonnum í hvert skipti
og fór sá afli allur í bræðslu,
enda síldin feit og varð því ó-
söltunarhæf i flutningum.
1300 þús. kr. færeyskar fengu
skipverjar fyrir þessi 4000
tonn.
Eiler sagði að mjög stórar
síldartorfur hafi verið við
Hjaltland og Orkneyjar i sum
ar og mun stærri, en venju-
legt væri. Færeysku bátarnir
fá 36 aura færeyska fyrir kg
af síld í bræðslu í Færeyjum,
en 30,06 aura í Skotlandi og
Bretlandi. Eiler sagðist hafa
stundað veiðar mest hjá Hjalt
landseyjum, en einnig nokk-
uð í Norðursjónum fyrr i ár
og 220 tonn af Islandssíld
veiddi hann við Færeyjar í
marz sl. að verðmæti 340 þús.
f.kr.
Sólborgin er kælitankskip
og í haust hafa þeir fiskað
til söltunar, en fyrir kg af
síld í salt er greidd 1 f.kr„
eða 11,75 ísl. kr. Verð á síld
í salt í Danmörku er 1,50 d.
kr„ en þar frá dragast um
15% í gjöld. Tvo góða túra,
400 tonn alls, hefur Eiler haft
í ágúst auk smærri túra til
Danmerkur.
Eiler sagði að þetta ár væri
lang bezta árið hjá færeysku
bátunum á síldveiðum síðan
þeir hófu síldveiðar fyrir um
8 árum.
Hásetahluturinn hjá Eiler
það sem af er árinu er um
1175 þús. kr„ en 14 skipverj-
ar eru á bátnum. Hásetahlut-
urinn síðasta ár var 72 þús.
f.kr.
Eins og fyrr getur var að-
alástæðan fyrir því að Eiler
kom hingað til lands sú að
hann er að kanna möguleika
á að láta Stálvíik byggja yfir
sig skip, sem getur tekið 600-
700 tonn í lest. Auk þess að
eiga Sólborgu á Eiler hlut í
skipinu Isberginu ' ásamt
tveim bræðrum sínum og
fleirum sem eiga smærri hluti
og þetta hlutafélag ætlar að
láta smíða fyrir sig tvö 600—
700 tonna skip, skuttogara án
rennu, en með aðstöðu fyrir
bæði troll og nót. Skipið á að
vera kælitankskip og með
möguleika til þess að ísa í
kassa. Sólborgin er 138 feta
skip, en nýju skipin eiga að
vera 180 fet. Verður gert út
um það á næstunni hvort
Stálvík getur smíðað slíkt
skip fyrir Færeyingana, en
þeir vilja fá það fyrir vissan
tíma.
Skipasmíðastöðvar í Færeyj
um kvað Eiler hafa nóg að
gera, en hann sagði að þeir
bræður könnuðu nú mögu-
leika á því að láta smíða ann
að nýja skipið í Færeyjum.
Fiskirí kvað Eiler hafa ver-
ið gott í Færeyjum á árinu
hjá togurum og öðrum fiski-
skipum en línubátum við
Grænland og Nýfundnaland.
Stýrimaðurinn á Sólborgu
er nú með bátinn, en Eiler
sagðist fara aftur um borð
þegar búið væri að ganga frá
samningum um smíði nýju
skipanna, „annars tek ég
þessu svo sem rólega á með-
an stýrimaðurinn fiskar vel,"
bætti hann við hlæjandi.