Morgunblaðið - 30.10.1970, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1970
Örn Bjamason, héraðslæknir, Vestmannaeyjum:
Hvers eiga systurnar að gjalda?
FRÁ 29. maí tíl 30. júní 1970 birt
ust í Morgunblaðinu viðtöl við
og greinar eftir lækna og lög-
fræðiráðunaut St. Jósefaspítala á
Landakoti um daggjöld spítalans
og 16. júal birtist í Morgun.blað
inu greinargerð frá nefnd þeirri,
sem falið er að ákveða daggjöld
sjúkrahúsa.
Síðustu mánuðina hefi ég ekki
séð á þetta minnzt og enn mun
sitja við hið sama um daggjöld
sjúkrahússins, að þau eru laegri
en hinina spítalanna í Reykjavik
Gegnir raunar furðu að koma
þurfi til langvinnra blaðaskrifa
um jafn sjálfsagt mál og það, að
Landakotsspítali fái sömu dag-
gjöld fyrir sömu þjónustu og
hin sjúkrahúsin, Landspítali og
Borgarsprtali. Er um freklega
mismunun að ræða og óréttlætið
er þaðan af verra, vegna þeirr-
ar þakkarskuldar, sem íslend-
ingar standa í við St. Jósefssyst
ur.
Er ekki úr vegi að vitna til Vil
mundar Jónssonar, fv. landlækn
is um byggingarsögu spítalans
(Læknar á íslandi, 2. bindi,
Rvk. 1970. Birt með leyfi höf.):
„1902 St. Jósefsspítali/
Landakotsspítali í Reykjavík
a. Sumarið 1901, þegar á al-
þlngi mæddi að gera bragarbót
á vansmíðuðum lögum sínum
um 24 sjúkrarúma landsspitala
(sbr. 1930 Landsspítalinn), barst
þinginu vel þegið erindi frá St.
Jósefssystrum í Landakoti, sem
þar höfðu þá dvalizt við ýmis
líknar- og hjúkrunarstörf um
fimm ára skeið (sbr. 1896/Landa
kotsspítali [eldri] í Reykjavík).
í erindinu buðust systurnar til
að reisa og reka í Landakoti á
eigin kostnað og ábyrgð sjúkra-
húa með ekki færri en 35 sjúfera
rúmum og yrði öllu hagað í sam
ræmi við kröfur tímans, enda
höfð samráð um við læknaskól-
ann. Skyldi læknakennurunum
heimilt að hafa verklegar æfing
ar með nemendum sínum á
sjúkrahúsinu, en engan forgangs
rétt áttu þeir að eiga umfram
aðra lækna til að starfa þar að
lækniingum. Tilboðið var því skil
yrði bundið, að landssjóður veitti
til fyrirtækisins 60.000 kr. fyrsta
veðréttarlán, er endurgreiddist á
28 árum með 6% á ári, og að
auki 3000 kr. árlegan rekstrar-
styrk, en í móti skyldi koma,
að daggjöld innlendra sjúklinga
yrðu ekki hærri en 1,50 kr. á sam
býlisstofum og 3 kr. á einbýlis-
stofum. Undirtektir alþingis
voru síður en svo uppörvandi,
er það lét sér nægja að fella
landsspítalafrumvarpið, en synj
aði með öllu þeirrar fyrirgreiðslu
sem systurnar æsktu. Þær lögðu
þó ekki árar í bát, og hefur ein
hvem veginn rætzt úr fjármál-
um; m.a. varð það til léttis, að
systrunum áskotnaðist til fyrir
tækis síns ekki óveruleg fjárhæð
er pater Jón Sveinsson hafði
safnað meðal trúbræðra sinna er
lendis til holdsveikraspítala á
íslandi, en ekki þurfti að nota í
því skyni (sbr. 1898/Holdsveikra
spítalinn í Laugamesi).
Hornsteinn að hinu nýja sjúkra
húsi á Landakotshæð var lagður
árla vors 1902, og svo hratt gekk
verkið fram, að húsið var tilbú-
ið til notkunar í september um
haustið. Taldist sjúkrahúsið op-
ið almenningi frá 1. okt.i en bæk
ur þess bera þó með sér, að
tveimur sjúklingum hefur verið
skotið þar inn áður, hinum fyrra
1. sept. og hinfum síðara 3. s.m.;
fyrsti sjúklingurinn eftir 1. okt.
er 3kráður kominn 5. okt. Sjúkra
húsið var vígt og sýnt gestum
16. okt. Ríflega var staðið við
það, sem ráðgert hafði verið um
stærð sjúkrahússins, því að í upp
hafi taldist það rúma 40 sjúkl-
inga. Aðsókn sjúklinga varð
skjótt meiri en svo, að þessi
rúmafjöldi nægði, og var þá tek
ið að fjölga sjúkrarúmunum, eft
ir því sem húsrými þótti leyfa,
og munaði mestu, er æ fleiri
starfsfólksherbergi voru gerð að
sjúkrastofum. Árið 1911 er rúma
fjölda sjúkrahússins fyrst getið
í Heilbrigðisskýrslum, og er það
þá þegar talið 60 rúma sjúkra-
hús; situr við þá tölu óbreytta til
ársins 1931, er hún hækkar upp
í 70, en verður eftir það ekki
hærri, á meðan hins upphaflega
sjúkrahúss naut eins við (þ.e.
til 1934).
b. Árið 1933 var tekið að virana
arinnar var síðar komið fyrir 30
rúma barnadeild, er hóf störf 12.
jan. 1961.
Síðari hluta árs 1956 var haf
izt handa um síðara áfanga end
urbyggingar sjúkrahússina; var
það viðbygging austur úr fyrri
viðbyggingu, og reis sá húshluti
norðan hins gamla sjúkrahúss.
Kom hið nýja hús í gagnið í á-
föngum og voru fyrstu sjúkhng
arnir vistaðir þar 7. jan. 1962.
Var síðan smáflutt úr gamla
sjúkrahúsinu, eftir því sem fram
vatt iinraangerð og búnaði nýja
hússins: hið síðasta, sem þaðan
var flutt, var skurðstofan, en það
var gert 15. marz 1963. í október
sj úkrahúsuim. Má þar nefna að
augnlæknar borgarinnar eiga
einia athvarf sitt á Landakoti og
kenraarmn í augnlækniniguim við
Háskóla íslands leggur sína sjúkl
inga inn á Landakot. Þá uaá og
gete þes3, að undanfarki 12 ár
hefir öllum meiri háttar höfuð
slysum verið vísað á Laindakots
spítala til rannsóknar og með-
ferðar.
Ekki skal þó öðrum lagt það
til lasts, að Landakotsspíteli hef
ir tekið að sér þessa þjónustu.
Þvert á móti hlýtur það að vera
eðlilegt, að sjúkrahúsin í Reykja
vík hafi með sér starfsskiptingu.
En þá hlýtur jafnframt að vera
réttlát krafan, að sjúkrahúsin
fái sömu daggjöid fyrir skknu
þjónustu.
í athugasemd frá daggjalda-
nefnd sjúkrahúsa um rekstur
Landakotsspítala (Mbl. 16. júní
1970) koma fram ýmia atriði,
sem nefndin telur vera réttlæt-
TAKIÐ EFTIR
Þar sem verzlunin hættir núna um mánaðarmótin, verða þær
vörur sem eftir eru, seldar langt fyrir neðan hálfvirði.
FORNVERZLUNIN
Laugavegi 133, sími 20745.
HURÐIR - HURÐIR
Innihurðir úr eik og gullálmi.
Góðir greiðsluskilmálar.
HURÐASALAN
Baldursgötu 8, sími: 26880.
að endurbyggingu St. Jósefsspít
ala í Reykjavík með viðbyggingu
vestur úr gamla sjúkrahúsinu, en
frá upphafi að því stefnt, að það
viki fyrir heildarbyggingu, þeg-
ar henni lyki. Reis hið nýja
sjúkrahús í tveimur aðaláföng-
um, en langt var þess að bíða, að
byggingin yrði fullgerð, enda
liðu fullir tveir áratugir frá því
að fyrra áfanga lauk og þangað
til lagt var upp í hinn síðara.
Fyrra áfanga, þ.e. áðumefndri
viðbyggingu, var lokið síðsum-
ars 1935, og var húsið vígt 28.
ágúst; í því voru 30 sjúkrarúm,
og var fyrsti sjúklingurinn lagð
ur þar á sjúkrabeð 22. sept. Við
byggingin var síðar aukin með
rishæð yfir flötu þaki, sem illa
hafði gefizt. Sá húsauki var tek-
inn í notkun 15. sept. 1950 sem
xbúð systranna og aninara starfs-
fólks, en jafníramt vannst rými
fyrir nýja sjúkradeild með 21
rúmi. í starfsfólksíbúðum rishæð
arinnar var síðar komið fyrir 21
rúmi. f starfsfólksíbúðum rishæð
Landakotsspítali í Reykjavik
um haustið var tekið til við að
rífa gamla sjúkrahúsið, og var
því að fullu lokið í janúar 1964.
Endurbyggingu St. Jósefsspítala
í Reykjavík lauk með því, að á
hluta hússtæðis gamla sjúkra-
hússins var reist einnar hæðar
hús fyrir skrifstofur spítalans,
og voru síðast lagðar hendur að
því verki í október 1966. Frá því
að nýbyggingarinnar tók að njóta
við, hefur rúmatala sjúkrahúss
ins verið skráð sem hér segir:
1935—1938: 100, 1939—1949: 120,
1950—1959: 152, 1960—1961: 180,
1962: 195, 1963—1964: 190, 1965:
185“.
Eins og fram kemur í tilvitn-
uninni, þótti þingmönnum ekki
ástæða til að hlúa að sjúkrahúsi
því, sem systurnar komu upp
1902 og felldu þeir frumvarp um
LandsspítaLa. Gegndi Landakots
spíteli því hlutverki hans til
1930 og raunar hefir Landakots
spítaM séð þjóðiimi fyrir ýmiss
konar sérfræðiþjónustu, sem
minma hefir farið fyrir á öðrum
TIL SÖLU
Renault R-16
Höfum til sölu Renault R-16 árg. 1967, ekinn um 60 þús. km.
Bíllinn er vel með farinn og hefur alltaf verið í eigu sama
aðita.
Nánarí upplýsingar veitir Renault-umboðið
KRISTINN GUÐNASON H.F.,
Klapparstíg 27 — Sími 21965.
Leiguíbúðir
Skrifstofu okkar hefur verið falið að útvega á leigu tvær
3—4 herbergja íbúðir með eða án húsgagna.
Upplýsingar á skrifstofunni.
Málflutningsskrifstofa
Ágúst Fjeldsted, Benedikt Blöndal
Lækjargötu — Nýja Bíó.
Hnfnarfjörðnr
HM®
Ibúð óskast. Hef góðan kaupanda að 2ja herb. íbúð við Álfaskeið, Arnarhraun eða svæðið þar í kring. FASTEIGNASALA - SKIP OG VERBBREF Strandgötu 1, Hafnarfirði. Sími 52680. Heinesími 52844. Sölustjóri Jón Rafnar Jónsson.
Blaðburðarfólk óskast
Blaðburðarfólk óskast í Kópavogi.
Digraneshverfi
Víghólastígshverf i.
Talið við afgreiðsluna. Sími 40748.
ingu þess, að halda niðri dag-
gjöldum á Landakoti.
Athyglisverðar eru þessar setn
ingar:
„Nefndinni er mjög vel ljóst,
að samanlögð útgjöld allra
sjúkrahúsa, sem undir nefndina
heyra, eru nú um 1000 milljónir
kr. og ákvarðanir um daggjöld
skipta því geysiháum fjárhæð-
um, sem falla á ríkissjóð, sveitar-
sjóði og almenning, sem aðila
að sjúkratryggingum ..." —
.......Vegraa þessa reynir dag
gjaldanefndin að halda í hækk-
ánir á töxtum eins og hún telur
sér frekast fært“.
Liggur saimtevæmt þessu awð-
vitað beiinit við að kreppa svo að
Lamdateoti, að sjúkraliúsið verði
að draga saman segliri. Má vera
að einhverjxjm fiininiist þetta frum
tegt, en meðan lamgir biðlister
eru á ölluim þrem stóru sjúfcra-
tvúsumuim í Reykjavík, er sú
sfceÆoa að draga úr vexti og við-
gamgi Landafcots, vægast aagt
hættuleg.
Leyfiat mér að spyrja aðistand-
endiuir diaggjialdaraefradar:
Hveriraiig bialdið þið að ástairad-
ið yrði, ef Laradafcot hætti að
taka vaktir þriðju hverju viku,
til jiafns vi)ð Laads- og Borgar-
spítala?
Að liokuim þetta:
Látum alls etoki hemida otelour
að þatelka syistruraum störtf
þeirra.
Miniraiwrast aldrei á að þaer
vimna hrema þegrasky ldiuv irwnu,
að liaun þeirra neraraa beirat til
uppbyggingar spítalans.
Gleyiraum því að styrtour riteitv-
iras til byggingar síðasta áfainga
Lairadakotsspítala — og þar með
allur styrkuriran sem ríkið hiefir
lagt til byggiingairiiniiar eru eiraar
10 milljórair — allir hinir rraillj
óniatugirnir eru frá systraregl-
uinini fcominir.
Horfum fram hjá þeirii stað-
reyrad að Landateot var einasta
spítalaatlhvarf læteniasitúdeinta í
hairtnær 30 ár oig þamgað sækja
stúdentar og yragri Lækniar enm.
En sýnium að miinmste kosti þá
kurteisi að greiða systrunum,
það sem tíl þarf, að þær geti
rekið sjúikraihúsið.
Minrauimisf þesa eiranig. að séu
dagigjöldin efcki raógu há tii að
Lryggja góða þjóraustu, eru það
sjúkJLiiragarreir, siem óréttlætið
bitnar erwlianlega á.