Morgunblaðið - 30.10.1970, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBíBR 1970
31
Karine Gregoryan og Ámi Kristjánsson
Sellótónleikar Tónlistarfélagsins
Á MORGUN, lausardas heldur
Tónlistarfélagið 6. tónleika sína
fyrir styrktarfélaga. Eru það
sellótónleikar Karine Gregoryan
en hana aðstoðar Árni Kristjáns
son, píanóleikari.
Á efnisskrá eru tónverk eftir
Vivaldi, Schubert, Schumann og
Brahms. Tónleikamir fara fram
í Austurbæjarbíói og hefjast kl.
14,30.
Karine Gregoryan er rússnesk
og hefur hlotið mörg verðlaun
fyrir sellóleik víða um heiim.
Viðgerð húss MR
ekki lokið
f SUMAR var unnið að viðgerð
á gólfi húss Menntaskólans í
Beykjavík, en vart hafði orðið
fúa í bjálkum undir húsinu. —
Fúnuðu viðir hússins, vegna þess
að loftræsting var eigi undir
húsinu, þar eð fyllt hafði
verið í göt á stöpli hússins.
Hefur komið í ljós að fú-
inn er víðar í gólfi hússins en
þar sem viðgerð fór fram í sum-
ar og er ráðgert að lagfæra þær
skemmdir næsta sumar.
— Straumsvík
Framhald af bls. 32
ferðis niðurstöður af síðustu sýn
um, sem tekin voru hér í haust,
en Pétur Sigurjónsson, forstöðu-
maður Rannsóknastofnunar iðn-
aðarins, niðurstöður af efna-
greiningum hér og hafa þeir unn
ið að samanburði á þeim. En
fjórði maður í nefndinni er Boss
ard, tæknilegur framkvæmda-
stjóri Isals. Reyndist þetta, sem
fyrr er sagt, svo mikið verk-
efni, að því verður ekki lokið
á þessum fundi. Rétt er að geta
þess, að geymd eru sýni, svo
hægt sé að endurtaka efnagrein-
ingar, beri þeim ekki saman.
Guðni Gu'ðmiuindisson, relktor
tjáði Mbl. í giætr alð fúi þessii
væri í þeiim hluita húissiins, sem
fjærst -er Lækja'rigötu. Háns v-a-rð
vart í h-aiusit, em þá vair firesbað
viðgenðiuim þar tiil -niæsta sumiar
vegna þeas að kierunsíla átti- að
hef j ast. Auikafj árveitimg til þess-
aira vilðgerð,-a er 1400 þúsuimá
krónur.
Nýja Hekluhraunið
18,6 ferkílómetrar
SAMKVÆMT mælingum sem
Landmælingar íslands hafa gert
eru nýju Hekluhraunin samtals
18,G ferkm að flatarmáli. Þar af
er Skjólkvíahraunið nærri 10
ferkílómetrar. Til samanburðar
þá er flatarmál hraunsins, seln
rann í Heklugosinu 1947—48,
rúmlega 40 ferkílómetrar. Heild
arrúmmál hraunsins frá í vor er
áætlað um 190 milljónir rúmm,
en rúmmál hraunsins frá 1947—
48 er rúmlega 800 millj. rúmm.
Dr. Sigurðúr Þórarinsson
íarðfræðingur hefur nú gert kort
af gjóskufallinu í Heklugosinu,
en gjóska er nýyrði og samheiti
fyrir þau gosefni, önnur en guf
ur, se-m kom-a upp í gosi og ber
asit loftleiðis. Sagði Sigurður
Mbl. að fl-atarmál gjóskugeirans
væri um 7 þúsund ferkílómetrar
og er þar miðað við 1 mm þykkt.
Eins mm þykk gjóska samsvarar
þvi að 10 rúmmetrar eða um 8
tonn hafi fallið á hvern hektara.
Aftu-r á móti varð einhvers
gjóskufalls vart á um 40 þúsumd
Skipt um
útstillingamyndir
HAFNARBÍÓ sýnir um þessar
mundir kvikmynd, sem ber nafn
ið „Táknmál ástarinnaP*. í sýn
ingarkössum kvikmyndahússins
utanhúss voru myndir, sem að
dómi ýmissa standast ekki ströng
ustu kröfur velsæmis. í fyrra-
dag fóru fulltrúar lögreglustjóra
og saksóknara til þess að skoða
myndina og eftir heimsókn
þeirra í kvikmyndahúsið var
breytt um auglýsingamyndir í
sýningarkössunum.
Mbl. ræddi í gær við Bjarka
Elíasson, yfirlögregluþjón. —
Hann sagði, að hann hefði farið
í kvikmyndahúsið ásamt fulltrúa
saksóknara, H-allvarði Einvarðs
syni og Kristni Ólafssyni, full-
trúa lögreglustj óra. Þeir þre-
menningar töldu, að sýningar-
myndimar í kössunum gæfu
ranga mynd af því, sem fram
fær*i á sýniingartj'aldli hússliins.
Töldu þeir myndimar óviðeig-
andi og gefa allt annað í skyn.
Bentu þeir bíóstjóranum á þetta,
sem brást vel við og skipti um
myndir.
Hafði Einstein
rangt fyrir sér?
Stjarna ögrar náttúrulögmálum

Háskóla-
fyrirlestur
DR. mied. Povl Riis, yfirlæknir í
lyflæknisdeild B við Amtespdtal-
anin í Gantofte, Danmörfkiu, flyt-
itur fyrirlestiur í boði Háslkóla ís-
lands þriðjudaginn 3. nóvember
QaL 20.30 í I. keranisiI'U'Stafu Há-
aflsólanis. Fyrirlestiurirun verður
ifluittur á dönsku og nefnist
Klin-iíik-'VÍd'enisikabeliige uinderaþg-
efllser. Metodiologi. Etik. For-
Sflon i-nigspöl i<tik%
Öllium er hieimiil aðganigur. —
(Frétt frá HáakÓLa ísl-amds).
ÓSKIL J ANLEGT afl hjá
su nid'unspre-ng'dri stjörmu á
möirikuim hins ytra geiimis kann
að eiga eftir að aifsan-na nátt-
úruiögmiál, aem talið var ó-
brigðluilt til þessa. Kom þetta
fraim í akýnslu, sem brezkir
vísindamienm lögðu fram fyrir
nokkrum dögum og birtiat í
síðasta töilubl'aði vísiod'arits-
ims „N'aturie“.
Það var hópur vísinda-
mianma við hágkólann í Ox-
fard, aem kom fram með
þessa akýrslu, en yfirmemm
hópsinis eru J. S. Allan og
Geoflfrey Endeam. í akýrsl-
unni er komizt að þeirri nið-
urstöðu, að raifsegul'srvæðið í
efniisþoikummi, ,Krabbaþokam“,
þjóti áfram með 598.500 km
hraða á sekúndiu. Em í af-
stæðiskenindngu Alberts Ein-
steim®, sem hamm kom upp-
haflega fram mieð áxið 1905
og lögð heflur verið ti'l grumd-
vallar síðan sem náttúruiög-
miál, er byggt á því sem umd-
irstöðúifonsendu, að mesti
hraði efnis eða orkiu geti ver-
ið 300.000 ikm á sekúndu, það
er sami hraði og Ijóshraðinm
Krabbaþokam er í 500 ljós-
ára fjairlægð firá jörðumni.
Fjarlæ-gðin í km er sú saimia
og að margfaldia sekúndu-
fjöldanm í 5000 árum m-eð
hraða ljóssins: 157.680.000.000
x 300.000.
Nú hafa brezku vísinda-
miemnirnir kanmað þær sér-
stæðu öfsa-spreniginigar, sem
eiga sér stað inmi í efmisþok-
ummi. í miðbiki henm'ar er
kj-arni svon'e-findrar „super-
novu“, þ. e. stjörmu, sem
sprakk skyndilega.
Sjálfur kjarmi stjörnumnai
er samlkrvæmt útreiknimgum
vísimdamaninianma aðeins 10—
20 km í þvermál, en hiamm
geislar firá sér 100 sinmum
meiri ork-u en sólin í sólkerti
okkar. Kjar-ninin er svo þétt-
ur, að efríismioli úr bomum,
sem væri á stærð vi-ð sykur-
miola, myndi vega 100 millj.
tomn.
Stjiarniam snýst 33 simmum um
sjálfa sig á sekúmdu. Þessi
sniúninigur hefur kamdð af
stað feiknarflegu hvirtilafli,
sem þeytir öllu með sér inmam
1500 fcm fjarlægðar. Irunam
þessa hrinigs h-reyfiast öl'l segufl
svæðin m-eð minmi hraða en
hraða ljóssinis, em fyrir utam
með meiri hraða en ljóshrað-
anum. Það er gífuirliegur seg-
ufkxaftur stjömunmar, sem
kemiur í veg fyrir, aið segul-
svæðin þjóta burt.
ferkm svæði og fannst hún
fjærst frá gosstöðvunum í um
330 kílómetra fjarlægð, um borð
í togaranum Harðbak, sem var
úti á Húnaflóa.
Héiidarrúmmál gjóskunnar nú
hefur mælzt um 70 milljónir
rúmmetra en var í gosinu 1947
—48 um 210 millj. rúmm'etra. —
Þar sem gjóskan í sumar féll að-
allega á fyrstu tveimur klukku-
stundum gossins, lætur nærri að
um 10 þúsund rúmmetrar hafi
komið upp á sekúndu, en 1947
var uppstreymið fyrsta hálftím
ann um 80 þúsund rúmmetrar á
sekúndu.
Dr. Sigurður Þórarinsson
kvaðst vilja koma á framfæri
þakklæti til a-llra þeirrá, sem
hefðu brugðizt við beiðni hans
um að senda sem beztar upp-
lýsingar um gjóskufallið, svo og
sýni af gjósku.
*
Alyktun kennara
í Hafnarfirði
MBL. hefur borizt eftirfaraindi
ályktu-n frá kemniuirum í HaÆnar-
firðii:
KENNARAR úr HafimairfiiirðS
mótmæla harðl-ega frumvairpi
um frestuin á saiminiiingum við
opimlbera starfsm'emn, sem lagt
va-r frarn á Alþiingi miðvilkuclag-
inin 28. þ. m. Þeir líta svo á,
að frestur sá, sem fruimveirpilð
gerir ráð fyrir, sé of lamgur,
þar sam samn'iinigar miuimu — að
sögn — verta það lanigt á veg
komnir.
Frestur sé, sem kjairairáði er
veiitt’ur, ætti ékiki 'að framlemgj-
aist lengur en til 15. nóv. næatk.
Og komi tffl kasta Kjiaradóma
skel hainn haifa lokið afgreiðsliu
málsm-s fyrir 15. desemiber næst-
komainidi. — Lengri frestur á
samnámgum en sá, er hér um
getur, er -að áliiti kenna'ra í Hafn
artirði óréttmætur.
- Samlþykkt samhljóða á fjöl-
mentmxm fundi keranana 29. ototó-
ber 1970.
Hershöfðingjarnir
enn í stofufangelsi
Moskvu, 29. okt., AP, NTB.
BANDABÍSKU hershöfðingjarn-
ir tveir, sem villtust inu yfir
landamæri Sovétríkjanna, er
þeir voru á ferð í lítilli flugvél
milli staða í Tyrklandi í fyrri
viku, sitja enn í haldi hjá sov-
ézkum yfirvöldum. Með þeim í
stofufangelsi eru flugmaður
þeirra, sem einnig er bandarísk-
ur, og tyrkneskur ofursti, er var
fylgdarmaður hershöfðingjanna.
Fulfltrúar bandarísfca sendiráðs
inis í Moslbvu hafa hvað eftir
a-n-nað fardð þess á leit að mönn-
uraum fjórum verði sleppt úr
hafldi og þeim heim-ilað að halda
til Tyrklainds, em þeirri umsókn
'heflur ekki verið sinmit. Ræddi
talsmaðúr sendiráðsins enn í dag
við fu-ltrúa sovézka utanríkis-
ráðum'eytisins ,en án árangws,
að því er virðist.
Það var Boris Klos»on, sendi-
fulltrúi Bandaríkjanna, sem í
dag gekk á fumd Georgys Korni-
yenikoa, deildarstjóra í uftan-
ríkisráðuneytinu. Að sögn taflls-
maniK bandiaríska sendiráðsins
fór viðtaflið í ráðuneytiniu fram
eitthvað á þessa leið:
— Híosson benti á að átita dag-
ar værtu liðnir frá því fjórmenn-
ingarnir lenitu í Sovétrfkj-umuim,
og spurði hvort rammlsókn máls-
ins væri elkki að verða lokið.
— Kiorniyemiko fcvaðst ekkert
hafa úm það heyrt.
— Klossom fór þess á leit að
menniirmdr yrðu látnir laiuisir.
— Korniyenfco hafði dkfcert
uim það að sagja.
— Kliosson fór fram á að fulfl-
trúar sendiráðsins fenigju að
heiimsækja hershöfðinigjama tvo
2. nóvember.
— Korniyemko hét þvi að koma
þeinri umisókn til viðkomandi yf-
irvaflda og láta serudiráðið vita.
Þar með var viðtailiniu lokið.
Fulfltrúar bandaríska sendi-
ráðsins femgu að ræða stuttlega
við faragama fjóra á mámudag, ein
amnarts hafa fangairmir ékki feng-
ið að hafa neitt samibamd við um-
heiiminm frá því þeir vilflituist yfir
liamidamærin á miðvikiudag í fyrri
viku. Yfirvöld í Savétrffcjumium
hiaflda því fram að fluigvélinni
hafi verið fflogið að yfirlögðú
ráði og í fjamdsamflegum tilgamgi
inn yfir landamærin, en bamda-
ríska sendiráðið lietfiur skýrt svo
frá eftir fluigmanininium, að svipti
vimdur hafi borið vélina yfir
landamærin ,og hafi hamm ékki
vitað um vi'l'luin-a fyrr ee vél'in
var 1-en-t. Slæmit skyggni var, og
héilt fl'Uigmiaðuriim að h-amm væri
að lenda í bænum Katris í Tyrk-
lamdi, em var í rauninmi að lenida
í Leminakam í Sovétríkjumium.
Handíða- og mynd-
listarskólinn
stækkaður
í HAUST var stofnuð svokölluð
textildeild við Handíða- og mynd
listarskólann, en í slikri deild
fer fram kennsla í vefþrykkl og
myndvefnaði. Hófst kennsla í
þessum greinum í haust, og eru
þrír nemendur skráðir í námið.
Hörður Ágústsson, skólastjóri
tjáði Mbl. í gær að stofnun þess
arar deildar væri liður i því að
koma á fót almennri listiðnaðar-
deild. Hörður sagði að ávallt
væri fyrir hendi skortur hæfs
starfsfólks í listiðnaði til þess
að hanna og móta nýjan iðn-
varning. Sagði hann að nauðsyn
væri að koma upp við skólann
húsgagnasmíðadeild, iðnhönnun-
ardeild, listmálmsmíðadeild og
tízkuteiknunardeild.
Alþjóðabann við
tóbaksauglýsingum?
DANIR íhuga nú, hvort ástæða
sé til að banna tóbaksauglýsing-
ar í Danmörku og er ástæðan
sú að Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
hefur látið í ljós við aðildarrík-
in skoðun á nauðsyn þess að
slíkt bann verði lögleitt. Land-
læknir tjáði Mbl. í gær að slík
beiðni hefði einnig borizt heil-
brigðisyfirvöldum hér, en engin
afstaða hefði enn verið tekin til
málsins.
í finináka blaðimu Huvudstaids-
blaided er þetta máil rætt í frétt
himn 25. öktóber síðastliðimm. —
Þair segix m. a. að Ijóst sé miú aið
vindliinigaireyk'imigiair haifli mjög iflfl
áhriif ó heilsu miamraa og geti or-
flaikaið Jiumigiraa- og hjartasjúk-
dómia. Er þair hatft eftir lækmi
aið hætta eigi augflýsinigum, en
hefja þess í sit-að áiróður gegn
reykiragum.
Hjartkær eigin'kiona mám,
móðiir okfciar og tenigdamóðir,
Ólafía Laufey
Ólafsdóttir,
amdaðisit að beirniili síiniu
Mávaflilíð 11 27. okit sL
Kristinn Gíslason,
Ólafur Kristinsson,
Ingibjörg Kristinsdóttir,
Magnús Oddsson.