Morgunblaðið - 27.04.1971, Qupperneq 21

MORGUNBLA.ÐIÐ, I>RIÐJUDAGUR 27. APRtL, 1971
21
Grænmetisverzl. bar til Jóns, að
hann gerði hann að verkstjóra
haustið 1964 og er Jón þá 73 ára.
Verkstjórastarfið annaðist Jón í
2 ár og var því 75 ára, er hann
lét það af hendi. Hánn leysti
þetta starf af hendi í
fullu trausti og trúnaði.
Ég vann með Jóni Ólafssyni
hjá Grænmetisverzl. í 16 ár og
er margs að minnast og þakka
frá þeim árum. Jón vakti oft
gleði og skemmtilegar umræður
meðal vinnufélaganna. Eitt var
það, sem ég minnist og var sér
stakt I kynningu við Jón. Það
var það hve fljótt og greinilega
hann náði öllum fréttum úr átt-
högunum, ef hann náði tali af
manni þaðan. Jón var gæddur
þeim hæfileika að kunna að
spyrja og skilja kjarnann frá
aukaatriðunum. Ég hafði það
fyrir reglu, ef ég vissi að Jón
hafði haft tal af manni úr Hrúta
firði eða Laxárdalnum að ganga
til hans og vita hvað hann hafði
að segja. Hann lét ekki ganga á
eftir sér, að segja frá, ailt
sagt skýrt og greinilega. 1 við-
ræðurn gat Jón orðið kappsfull-
ur og ör, en engan mann hefi
ég þekkt, sem fljótara og betur
tók rökum en Jón gerði. Hann
vildi alltaf hafa það er sann-
ara reyndist í hverju máli.
Þau hjónin Aldís og Jón hafa
átt miklu barnaláni að fagna.
Börnin eru 6 og öll hraust og
mannvænleg, gift og búsett hér
í borg. Þau eru: Guðrún hús-
móðir, Ólafur rekur bónstöð hér
í borg, Þórhaliur trésmíðameist-
ari, Borghildur húsmóðir,
Höskuldur deildarstjóri í Iðnað-
arbankanum, Ægir rekur
smurstöð hér i borg. Ein fóstur-
dóttir Helga Bergmann, sem er
dótturdóttir þeirra og hefur ver
ið hjá afa og öramu frá fæðingu
og til þessa dags. Barnabörnin
eru orðin 25 og barnabarnaböm
in 3. Þessi stóri hópur gefur góð-
ar vonir um, að eplin falli ekki
langt frá eikinni og hér vaxi
upp nýtir og góðir þjóðfélags-
þegnar. Það er mesta og
bezta gleði foreldra og afa og
ömmu.
Ég kveð Jón Ólafsson, vinnu-
félaga og sveitunga minn og
þakka honum alla gleði í kynn-
ingu og starfi, trausta vináttu
og tryggð. Konu hans, börnum,
bræðrum og öðrum ættingjum
og vinum, sendi ég hugheilar
samúðarkveðjur.
Br. Búuson.
Svo þunnskipaðar gerast þær
nú, fylkingar hinna svoköliuðu
aldamótamanna, á hinu forna
sögusviði Laxdælu, upp frá
Hvammsfirði, í Breiðafjarðardöl
um, að fara verður langvegu ef
leita skal uppi þá öldnu hlyni
er það heiti bera. Og þegar í
Mað er komið, verður kannski
allt orðið hljótt og okkur finnst
blær í laufi aðeins hvísla orð
skáldsins: „Vinir minir allir,
allir, eins og skuggar liðu þeir,
inn í rökkurhljóðar hallir,
hallir dauðans, einn og tveir."
En þetta er stígandi lífs-
ins, ekki dauði. Smátt og smátt í
sömu sveit, safnað er okkur hin-
um, og er þá ekki einsætt að
raula fyrir munni sér aðrar ljóð
línur á þessa leið: ,,Vel er að
fauskar fúnir klofni, felli þeir
ei hinn nýja skóg,“ — og vona
það eitt að frumskógar framtíð-
arlnnar verði gróskumeiri og
giftudrýgri en kjarrviðir okkar
sem komnir erum að fótum fram.
Og þó gat ég ekki varizt því
að bæta við i huga mér
síðara hluta fyrrnefnds ljóðs.
„en hér féll grein af góðum
stofni, grisjaði dauði meir en
nóg.“ — þegar mér barst bana-
fregn mins aldna sveitunga,
Jóns Ólafssonar frá Hömrum í
Laxárdal vestra.
Er ekki því líkast sem auk-
in nepja næði um dalinn okk-
ar, hvert sinn er hún fell-
ir grein af þeim góða stofni sem
fyrr breiddi Um sitt um byggðir
og jók gróðurmátt þeirra and-
legan og efnislegan, nærð-
an hugsjónaeldi og baráttuþreki
þeirra manna er skipuðu sér í
hóp vormannanna sem unnu
frelsi lands síns það er þeir
máttu, þótt við hvers konar örð-
ugleika og allsleysi væri
að etja á fyrsta fjórðungi þess-
arar aldar og lengur, en —
fengu að lifa það að sjá
ávöxt þess erfiðis á hamingju-
stundu. Einn þeirra manna var
Jón Ólafsson.
Fæddur var Jón á Borgum í
Hrútafirði hinn 11. júlí 1891 og
hefði því náð áttræðisaldri inn-
an þriggja mánaða. Hann var
sonur hjónanna Ólafs Jóns-
sonar og Guðrúnar Kristjáns-
dóttur, er þar bjuggu lengi.
Faðir Ólafs var Jón bóndi í
Bakkaseli Eiríksson, Jðnssonar
á Þóroddsstöðum í Staðarhreppi
og konu hans Ingibjargar
Daníelssdóttur hreppsstjóra þar
Grimssonar. Nam Jón Eiríksson
siglingafræði erlendis og var
skipstjóri á fiskiskútu um hríð.
En faðir Guðrúnar var
Kristján Ögmundsson, Bjarna
sonar bónda á Fjarðarhorni í
Hrútafirði, Halldórssonar,
Bjarnasonar bónda í Bæ í Vík-
ursveit á Ströndum, sem að lík-
indum var sonur Magnúsar
Bjarnasonar í Norðurfirði á
Ströndum, f. um 1656.
Jón ólst upp hjá foreldrum
sínum og síðar móður sinni og
vann siðan að búi þeirra til þrí-
tugsaldurs. Vorið 1920 hóf hann
búskap að Bæ í Bæjarhreppi,
en fluttist, þá kvæntur, að Skál-
holtsvík í sömu sveit haustið
1922. Þar bjuggu þau hjón i
fimm ár. Árið 1927 fluttu þau
síðan að Hömrum í Laxárdal i
Dalasýslu og bjuggu þar síðan
óslitið um rétta tvo tugi ára, til
þess er þau brugðu búi, seldu
jörð og áhöfn og fluttu til
Reykjavikur. Gerðist Jón þar
matsmaður við Grænmetisverzl-
un ríkisins og síðar landbúnað-
arins og vann að því starfi í 21
ár, nokkur síðustu árin sem
verkstjóri. Birtist vel í því
langa starfi hin óbifanlega trú-
mennska hans og samvizkusemi
í hvívetna.
Hinn 4. des. 1920 steig Jón
eitt hið mesta gæfuspor ævi
sinnar, er hann kvæntist eftir-
lifandi eiginkonu sinni Aldísi
Ósk Sveinsdóttur frá Hjálms-
stöðum í Laugardal, systur hins
kunna skáldbónda Páls á
Hjálmsstöðum. Var hjónaband
þeirra með þeim ágætum að róm
að var. Á heimili þeirra stóðu
opnar dyr hinnar sjálf-
sögðu gestrisni og alúðar, sem
einkennir svo mörg býli vors
lands og þarfnast naumast um-
ræðu. Hjónin voru bæði prýði-
legurn gáfum gædd og bar heinv
ilisbragur allur þess glögg
merki, svo og uppeldi barna
þeirra, sem eru sex, öll á lífi og
hvert öðru nýtari borgárar þjóð
félagsins.
Lengi býr að fyrstu gerð og
er gleðilegt til að vita að þau
eru mörg íslenzku heimilin er
bera sannleika visunnar vitni,
að „Lærdóm mestan, lífsins
bezta skóla, heima þjóðin á sér
æ, inni í góðum sveitabæ." En
á því sviði skipaði Hamraheimil-
ið virðulegan sess og mun ekki
hafa aftur farið eftir að flutzt
var til borgarinnar. Börn þeirra
eru nú öll uppkomin fyrir löngu
og öll búsett í Reykjavík, tvær
dætur og fjórir synir: Guðrún,
Borghildur, Ólafur bifreiða-
stjóri, Þórhallur húsasmíðameist
ari, Höskuldur deildarstjóri og
Ægir iðnrekandi. Auk þess ólu
þau upp dótturdóttur sína
Helgu Bergmann.
Ekki var auðlegð í búi þeirra,
Jón Ólafsson var lengst af fá-
tækur af þessa heims fjármun-
um, enda þungu heimili fyrir að
sjá. En með aldagömlum eðlis-
þáttum hinnar íslenzku bænda-
þjóðar, hagsýni, sparnaði og
eljusemi, tókst þeim hjónum að
verða bjargálna og loks sæmi-
lega efnuð.
Jón var ekki fæddur undir
þeirri stjörnu, frekar en
fjöldi annarra bændasona
fyrir aldamótin síðustu, að fyrir
honum gæti legið langskólaveg-
ur né virðulegt embættL Er þó
mál kunnugra að alla andlega
innviði hefði hann til þess haft.
Því bókhneigður var hann um
marga fram og las allt það er
hann mátti búsanna vegna, —
eða kannski meir en það.
Gerum við það ekki stundum
miðstéttarmenn, og spyrjum
ekki um leyfi? Með landsmál-
um fylgdist hann sérlega vel,
hann var eldheitur umbótamað-
ur og vildi „ísland frjálst og
það sem fyrst.“ Samvinnumaður
í beztu merkingu þess orðs og
framarlega jafnan í kaupfélags-
málum, enda deildarfulltrúi um
skeið. Frjálslyndur félags-
hyggjumaður.
Ég kynntist þeim hjónum ekki
fyrr en þau fluttust inn í æsku-
sveit mina, Laxárdalinn, en
kynni okkar urðu góð. Það stóð
enginn hávaði af Jóni á Hömr-
um, en svo var jafnan sem frá
honum legði einhverja hlýju,
sem fór svo undur notalega um
mann, hvort heldur var við sam
ræður undir fjögur augu eða í
fjölmennari hópi. Og þótt hann
væri bóndi og ætti sem slíkur
allt sitt undir sólu og regni, lét
hann aldrei baslið beygja sig
andlega og því stóð hann beinn
og réttur með batnandi efnahag,
þótt bakið bognaði með öld-
ungsárunum. Því má þó sizt
gleyma að hann stóð ekki einn.
Hún Ósk hans var einhvers
staðar nærri og án hennar veit
enginn hvernig sköpum hefði
verið skipt.
Það er einlæg sannfæring
mín, falin i fátæklegum orðum
nú við krossgötur, en styðst þó
við samróma skoðun margra sem
þekktu hann miklu betur en ég,
að Jón Ólafsson væri sérlega
heiðvirður sæmdarmaður, sem
ekki mátti vamm sitt vita í einu
né neinu, en vlldi öllum vel og
öllum rétta hönd til hjálpar ef
hann gat. Er þá til öliu betri
ævisaga? Ekki er ég viss um
það. Og því finnát mér ósköp
dapurt yfir dalnum okkar
beggja og drúpa dögg á meiði,
þegar hann er allur, En eigi
skal gráta Bjöm bónda, því
væri vini mínum Jóni Iítill akk-
ur L Það myndi meir að hans
skapi að þið sem takið við þjóð
og landi úr höndum aldamóta-
mannanna að baráttu þeirra lok
inni, skihð hvoru tveggja
betra til næstu kynslóðar.
Jón Ólafsson lézt á sjúkra-
húsi hinn 14. þ.m. eftir skamma
legu þar, en þrotinn að heilsu
og kröftum fyrir nokkru. Var
hann moldu vígður í gær þ. 23.
apr.
Hann var í þeim fjölmenna
hópi manna á morgni aldarinn-
ar sem stundum voru nefndir
„hermann vorgróðurs Islands”,
og undi sér þar vel. Starf
þeirra var mjög tengt grasi og
gróðri, ræktun lýðs og lands,
sem lífi þjóðar er nauðsynlegt.
Hann hefur nú gengið heill
hildi frá, og því skal hann
kvaddur með þökk fyrir
samfylgdina, þökk fyrir starf og
strit, þökk fyrir anda og hand-
ar þátt hans 1 samvinnu
við grósku og móðurmoldina sem
hann unni og er nú horfinn til.
Kvaddur línum þjóðskáldsins,
sem einnig gætu verið kveðja
hans til okkar:
Legg ég hér Ufgras,
lékstu við það ungur,
því skal hér allan of aldur
ilmur úr grasL
Frú Aldísi Ösk og börnum
þeirra færum við hjónin hlýj-
ar samúðarkveðjur og biðjum
þeim svo bjartra framtíðardaga
sem minningin um eiginmann og
föður er hrein og heið.
— Minning
Sigrún
Frambald af Ms. 18
isvagnamiði fyrir heimferðtna»>
kuidi, hungur éða komið ' Iaugt
fram yfir tímann, sem lofafl
hafði verið að koma heim. En
traust barnsins var ótakmarkáð
til Sigrúnar frænku með að
leysa vandamálin, enda brá*t
hún því ekki.
Sigrún var mörgum góðum
kostum búin, hún var kona fríð
sýnum, skemmtileg og gláðvær,
en ríkasti þátturinn í fari hetvn
ar var góðvild og hjálpsemi við
alla. Eins hafði hún mjög næm
an skilning á öllum mannlegum
samskiptum.
Sigrúnu og Sigurði vatð
ekki barna auðið, en dóttur
hafði Sigrún eignazt áður eia
hún giftist, Þóreyju Sævar Stg
urbjörnsdóttur, sem gift er Erni
Ásgeirssyni og búsett eru tá
Suðureyri.
Elzta son Þóreyjar, Sigufð
Rúnar tóku þau Sigún og Síg-
urður í fóstur og var hann sól
argeisli heimilisins. Dóttir Sig-
urðar af fyrra hjónabandi, Mál-
fríður, átti sitt annað heimili
hjá þeim um árabil. Mörg
fleiri börn dvöldust um stundar
sakir á heimili þeirra hjóna og
voru þau mjög samhent um að
gera þeim dvölina sem ánægju
legasta, enda löðuðust öll börn
að heimilinu.
Sigrúnar er nú sárt saknað af
eiginmanni eftir ástríka og far
sæla sambúð, einkadóttur, systk
inum, stjúpdóttur og fjölskyld
um þeirra.
Síðast en ekki sízt af aldur-
hniginni móður, sem nú sér á
bak þriðja barni sínu á skömm-
um tíma.
Ég bið Guð að hugga þau og
styrkja í sorg þeirra.
Að leiðarlokum vil ég þakka
hinni látnu fyrir samfylgdina og
bið Guð að leiða hana á ódáina-
vegum.
Jóhann Bjarnason. Guðrún Jónsdóttlr.
□ Edda 59714277 — 1 Lokaf.
I.O.O.F. Rbl =1204278V2
I. II. III.
9.0.
I.O.OF. 8 = 1522848W = 0
□ Hamar 59704278 — Lokaf.
I.O.G.T.
St. Verðandi nr. 9. Fundur
þriðjudag 27. þ. m. Kosning
fulhrúa á þing Umdæmisstúk-
unnar og þingstúku, önnur
mál.
ÆT.
Fiagsstarf eldri borgara
í Tónabæ
Á morgun, miðvikudag, verð-
ur „opið hús" frá kl. 1.30—
5.30 e. h. Auk venjulegra dag-
skrárliða verður kvikmynda-
sýning.
- t —-
Fíladelfía
Almennur biblíufundur í kvöld
kl. 8.30. Einar Gíslason talar.
Bezta auglýsingablaöiö
K.F.U.K. — A.O.
Afmælisfundurinn verður í
kvöld kl. 20.30. Inntaka nýrra
meðlima. Kaffiveitingar. Konur
eru vinsamlega beðnar að
vitja aðgöngumiða í hús fé-
lagsins Amtmannsstíg 2B.
Aliar konur velkomnar.
Stjórnin.
Verð fjarverandi
til 19. júK.
Daníel Guðnason, læknir,
Domus Medica.
HÆTTA Á NÆSTA LEITI • eltir John Saunders og Alden McWilliams
IF yOU<LL TURN OFF THE
TEAR5, X MAY HAVE
SOMETHINS VERY
INTERESTIN' TO SA// >
THIS 1S A PRIVATE
talk, lee Roy/..you
HAVE NO RIQHT TO
LISTEN IN AT THE J
KEyHOLE! JA
you AND PERRY
WEREN'T EXACTLy
WMISPERINS, wend%
AND THE5E WALL3
AREN'T SOUNDPROOF'
HILMAR FOSS
Lögg. skjalþ. og dómt.
Hafnarstræti 11 - sími 14824.
HÖRÐUR ÓLAFSSON
hæsta rétta rlögmaðui
skjabþýðandi — ensku
Austurstræti 14
símar 10332 og 35673
Knútur Bruun hdl.
Lögmannsskrifstofa
Grettisgötu 8 II. h.
Sími 24940.
Hf Útbod aSamningar
Þetta eru einkasamræður, Lee Roy, þú
hefur engan rétt til að iilera. Þið Perry
hvisluðuð nú ekki beinlíitis og |iessir vegg-
ir eru ekki hljóðeinangraðir. (2. ntynd)
Ef þú skrúfar fyrir tárin augnablik, þá
get ég sagt ykkur nokkuð, sent þið kynn-
uð að hafa áhuga á. (3. mynd) Hvað
myndir þú gera, Perry, ef strákbjálfi eins
og ég segði þér hver rændi Logan gamla?
Tilboðaöftun — samningsgerS.
Sóleyjargötu 17 — simi 13583-