Morgunblaðið - 28.10.1971, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIB, PIMMTUDAGUR 28: OKTÓBER 1971
13
Veglegt ársrit Haf-
rannsóknastofnunar
NÝLEGA er kamiin árscslkýrsla
Hatfnænriisák!nfl.sitjofiiiu[n arinnar —
tfyriir árið 1970, sem neínist Smá-
arát Haiframnsótonastotrnunanininar
nr. 3, þótt raunar sé ritið 140
blaðsiður að stærð í SkSmisbroti.
í riti þessu kennir mangra
grasa og hljóðar efnisyfiriitið
»vo:
Geir Magnússon. In memoriam
(Svend-Aage Malmberg og Gunn
ar Jónsson). Formáli (Jón Jóns-
som). Ramnsóknarsikipið Bjami
Sæmundsson (Ingvar Haiigrims-
eon). Ræða Gunnlaugs E. Briem,
fonmanms byggingamefndar haf-
anannsóknaskipsins Bjama Sæ-
maundssonar, við komu skipsins
til Reykjavikur, 18. des. 1970. —
Sjóramnsóknir 1970 (Svend-Aage
Makmberg). Astamd sjávar fyirir
Vesfif'jörðwn, Norður- ag Norð-
austurlandi í júnd 1970 (Svend-
Aage Malmtoerg). Hver eru tak-
mörk landgrunnsins? (Svend-
Aage Malmberg). Ráðstefna
FAO um mengun heimshafanna
i Rómahorg, 9.—18. desember
1970 (Svemd-Aage Malmberg). —
Rækjuranmsóknir 1970 (Unnur
Steóladóttir). Humarrannsókmir
1970 (HrafnkeU Eiriksson).
Hörpudisksrannsóknir 1970 —
(Hrafnkell Eirikssom). Ranmsókn
lr á þorskstofninum árið 1970
(Jón Jónsson). Frjósemisrann-
sóknir (Sigfús A. Schopka). Síid-
ar-, ioðnu-, kolimunna- og ung-
fiskrarmsókniT (Jakob Jakobsson
og Hjátonar Vilhjálmsson). Stein-
bíts- og hlýrarannsóknir árið
1970 (Gumnar Jónsson), Rann-
söknir á spærling (Trisopterus
esmarkii (Nilsson)) árið 1970
(Gunnar Jónssom). Sjaldséðir
ifiskar 1970 (Gunnar Jónsson).
Vei ðar f ærarannsókn ir 1970
(Guðni Þorsteinsson). Rækjuleit
1970 (Guðni Þorsteinsson og
Hrafnikell Eiriksson). Skýrsla
um leiðanigur með m/b Ásdísd
ÍS 130 í ísafjarðardjúpi 30/11—
12/12 1970 (Guðni Þorsteinsson).
Hafirannsóknastofnunin 1970. —
Fyrirlestrafiundir 1970. Rann-
eókmaleiðangrar Hafrannsótona-
stofraunarinnar 1970. Ritgerðir
sérfræðinga Haframnsóknastoín-
unarinnar 1970.
1 ritirau er fjöldi skýrinigar-
mynda og tóraurita. Á forsáðu er
•nynd af hirau nýja hafrannsókna
sfldpi, Bjarna Sæmundssyni, í
samibandi við ýtariega lýsángu á
skápinu, sem er í ritdnu.
Bridge
EVRÓPUMÓTIÐ i bridge fyrir
árið 1971 fer fram í Aþemu dag-
airua 23. nóvember til 4. desem-
ber. 22 sveitir keppa í opiraa
Gokkraum en 16 í kvenmaflokkn-
um.
Töfiuröð sveitanna er þessi:
1. Naregur
2. Spánm
3. Finralamd
4. Pólland
5. Austurxiki
6. V-ÞýzhBlamd
7. Ungverjaland
8. ísrael
9. Júgástavía
10. íatamd
11. Tyirklamd
12. Italía
13. Fmkkland
14. Svíþjóð
15. Portúgal
16. Dammörk
17. Grikklarad
18. Belgía
19. Svias
20. íriamd
21. Hollamd
22. Bretland
1 kveraraaflokki keppa eftir-
taldar sveitir: Noregur, Svíþjóð,
Grikkland, Dammörk, Frakk-
land, ísrael, Tyrkland, Beigia,
Italía, Svias, Holland, Finnland,
íriand, Spánn, Portúgal og Bret-
larad.
Damska sveitin í opma floMkm-
um veróur þanindg skipuð: S.
Werdelin, T. Ipsen, J. Trelde,
S. Möller, P. Lund og N. Hen-
riksen.
Sveit Austurríkis verður
þararaig skipuð: Babsch, Man-
hardt, Buchmeier, Zknmerl,
Rohan og Lindinger.
Sæmstoa sveitin verður þannig
skipuð: Sven-Olof Flodquist,
Amdetrs Monath, Sven Eric Berg-
lund, Sture Ekberg, Anders
Wahlgren og Alvar Steniberg.
Norska sveitin verður þannig
sfkipuð: Alf Karsen, Kjell Kairi-
sen, Per Lowe, Rolf Melby,
Harold Nordby og Terje Ped-
ersen.
Þíða komin í land-
helgismálið
segir The Guardian
Teikn á lofti um mildari
afstöðu, segir blaðið
Brezka blaðið The Guardi-
an, sem er irjálslynt,
telur sig hafa heimildir
fyrir því, að „þíða“ sé
komin í landhelgismálið.
Opinberlega sé afstaða ís-
lenzku ríkisstjómarinnar
ennþá sú, að landhelgin
verði færð út 1. september
á næsta ári, en ýmislegt
bendi til þess, að þessi af-
staða sé að mildast.
Fréttamaður blaðsins, Mich-
ael Lake, sem dvaldist hér í
vor, segir, að embættismenn
í Reykjavík séu tregir að við-
urkenna að nokkur hugarfars-
breyting hafi orðið og það sé
engin furða þar sem upphaf-
lega tillagan um útfærslu
landhelginnar hafi tryggt
stjóminni sigurinn i kosning-
unum i júní og þvi muni reyn
ast erfitt að losna úr þeim
bobba.
Lake segir, að telja megi
svo að segja víst, að Einar
Ágústsson, utanrikisráðherra,
vilji taka mildari afstöðu.
Hann segir, að ein þeirra til-
lagna, sem lauslega hafi
verið drepið á, sé á þá lund,
að erlend fiskiskip fái fimm
ára aðlögunartíma til þess að
hætta veiðum innan 50 milna
mar*kanna smátt og smátt.
Lúðvik Jósefsson, sjávarút-
vegsráðherra, er hins vegar
harðsnúinn. náungi, segir
Lake, hann hugsi aðeins um
varðveizlu fiskstxxfna og muni
þvi áreiðanlega taka ákveðna
afstöðu. Lake bendir á, að
þegar þingmaðuriran James
Johnson frá Huil heimsótti fs-
land hafi hann rætt itarlega
við Einar Ágústsson, opinbera
embættismenn, verkalýðsfor-
ingja og alþingismenn, en aí
óskiljanlegum ástæðum hafi
hann ekki getað fengið viðtal
við Lúðvik Jósefsson.
James Johnson komst að
þeirri niðurstöðu, að sögn
The Guardians, að Islending-
ar væru einhuga í þeirri af-
stöðu sinni að vemda yrði
fiskstofnana og hefðu sér-
stakar áhyggjur af notkun
4.000 lesta verksmiðjuskipa
írá Rússlandi og Póllandi og
frá Japan áður en langt um
liður. Berat er á, hve Islend-
ingar eru háðir fiskveiðum, á
nauðsynlega en hægfara iðn-
væðingu til að gera atvinnu-
vegina fjölbreyttari og á nauð
syn þess að útvega 2.000 há-
skólastúdentum atvinnu á
hverju ári, og sagt er, að Is-
lendingar óttist að fólk flytj-
ist úr landi í stórum hópum.
Johnson og notokrir aðrir
þingmenn, sem hafa áhuga á
fiskveiðum, komu nýlega
saman, að sögn blaðsins, til
þess að kanna möguleika á
hugsanlegri lausn. Sennileg-
ast telur blaðið, að Bretar geti
gert sér vonir um einhvers
konar kvótakerfi og takmark
aðar fiskveiðar, en slík lausn
hafi í för með sér það vanda-
mál, hvemig haga eigí alþjóð-
legu eftirliti. Þingmeranimir
hafa sent frumdrög þau, sem
þeir hafa unnið að, utanrUds-
ráðuneytinu og beðið það um
athugasemdir og ráðlegging-
ar.
Afstaða brezka utanrikis-
ráðuneytisins er sú, segir
Michael Lake, að vera megi
að mögulegt verði að fallast
á 50 milna landhelgi svo
framarlega sem Bretar og
V-Þjóðverjar, sem mestra
hagsmuna eiga að gæta og
lengst hafa stundað veiðar við
Island, fái að njóta sérstakra
réttinda til þess að halda
áfram fiskveiðum að 12 milna
mörkunum. En brezka stjórra-
in haldi enn fast við þá af-
stöðu, að hvers konar einhliða
aðgerðir af hálfu Islendinga
jafngildi brotum á samkomu-
laginu frá 1961 um að Islend
iragar tilkynni með sex mán-
aða fyrirvara um hvers konar
breytingar á fiskveiðiiand-
helginni og vísi hvers konar
deilu, sem upp kann að koma,
tU Alþjóðadómstólsins í Haag.
Lake segir, að nýja stjómin
neiti að vísa málinu til Al-
þjóðadómstólsins, þar sem
hún óttist að hún tapi málinu
þar eða út af stappi, sem geti
tekið mörg ár. Af svipuðum
ástæðum vilji íslenzka stjóm-
in ekki blanda landhelgismál-
inu saman við lagasetniragar
á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna um hafsbotninn og
mengun.
— Sýknaður
Framhald af bls. 2.
kröfiur um 75 þúsumd kr. skaða-
bætur fyrir ólöglega handtöiku,
fiangelsun og fyrir móðgandi yf-
irlýsingar lögregfluninar í fjöl-
miðlum. Svo og vonu gerðar
kröfur til þess að málstoostnaður
yrðr dæmdur sem ■um gjafsókn-
armál væri að ræða.
1 viðtali við Morgumblaðið
sagði Jón E. Ragnarsson, lög-
maður Sigurðar, að hann hefði
eklki lesið forsendur dómsins, og
gæti þvi ekkert um þær sagt að
svo stöddu. Hins vegar hefði
þegar verið tekin ákvörðun um
það að áfrýja málimu til hassta-
réttar. Þó væri ekki ákveðið
hvemig brugðizt skyldi við máls-
kostnaðarákvæði héraðsdómsdns,
em samkvæmt lögum væri hér
um gjafisóknarmál að ræða.
— Sigur Fischers
Framhald af bls. 3.
Petrosjan tefldi að visu betur
fyrstu fimm skákirnar en mér
virðist orsökin vera sú, að
Fischer hafi ekki verið heill
heilsu eins og hann sjálfur
sagði. Annars hefði haran vafa
laust tekið Petrosjan 7-0.
Skákstíllinn er ákaflega
ólíkur hjá þessum tveimur
mönnum. Petrosjan er meiri
vamarmaður, en Fischer er
fyrst og fremst sóknarskák-
maður, sem sættir sig alls
ekki við jafntefli, nema i upp
lögðum jafnteflisstöðum, þar
sem annarra úrkosta er ekki
völ. Hann virðist vera frábær
endataflmaður, og mér virð-
ist að einumgis Rubinstein
hefði getað staðið horaum á
sporði.
Skyndiferðir
heimsleiðtoga
Eftir C. L. Sulzberger
VIÐ og við taka forystumenn
heimsmálanna þoturnar í »ína
þjónustu upp á punt. Opin-
beri ferðatíminn er aftur
genginn í garð. Meira að
segja prinsinm í Monaco er á
ferðalagi. Manni dettur i hug
sagan sem var sögð þegar Eis-
erahower forseti fannst ferða-
lög utanríkisráðherra síns
keyra úr hófi: „Forsfer, gerðu
ekkert, stattu kyrr.“
Heimsóknir Nixons til
Peking og Moskvu eru mikil-
vægustu ferðalögin. Fyrirhug-
uð ferð Nixons hefur þegar
breytt heimsástandinu. Varla
er við því að búast að meiri
árangur verði af sjálfri Pek-
ing-ferðinni en undirbúningi
hennár. Það er afrek út af
fyrir sig að herani var komið i
kring.
YS OG ÞYS
Fjöldi nýafstaðinna og fyr-
irhugaðra ferðalaga heims-
leiðtoga er ekkert smáræði.
Willi Brandt hefur heilsað
upp á Brezhnev og tekið á
móti Hirohito keisara, sem
hafði rabbað við Nixon og
Pompidou, Englandsdrottn-
ingu og Heath á leiðinni.
Sjálfur fór Breshnev á fund
Titos og bráðum fer hann til
Parísar. Samstarfsmenn hans,
Podgorný og Kosygin, hafa
farið eða fara bráðlega til
Hanoi og Algeirsborgar,
Kanada, Noregs og Danmerk-
ur. Tito fer til Washington í
boði Nixons og sama er að
segja um frú Gandhi frá Ind-
landi.
Sadat Egyptalandsforseti
flaug til MoskvU, forsætisráð-
hetra Malaysíu fer til Búlga-
ríu, brezki utanríkisráðherr-
ann ætlar að fara til Rhodesíu
og höfuðleiðtogar blökku-
manna i Suður-Afríku (frá
Zulu, Transkei og Tswana)
eru væntanlegir til Lundúna.
Flest þjóna ferðalögin aug-
ljósum og raunhæfum til-
gangi. Nixon bindur enda á 22
ára ógöngur Kínastefnu
Bandaríkjanna. Ferðalög sov-
ézku forystumannamna miða
augljóslega að því að koma á
nýjum tengslum og treysta
tengslin við lönd, sem hugs-
anleg vinátta Kínverja og
Bandaríkjamanna gæti haft
áhrif á.
Ferðastraumuriran til og
frá Miðausturlöndum ber vott
um vaxandi spennu á sama
tíma og Palestínustríðið kem-
ur til nýrrar meðferðar hjá
Sameinuðu þjóðunum og hætt
an á nýjum ófriði vex á ný.
Gagnslausasta ferðin er för
Agnews til Tyrklands og
Grikklands.
Varaforsetinn er fulltrúi
Nixons í íran, þar sem þess er
minnzt að 2.500 ár eru liðin
síðan Kýrus mikli stofnsetti
persneska keisararíkið og
boðið er af þvi tilefni stór-
um hópi stórmenni hvaðan-
æva að úr heiminum t.il að
vera við hátíðarhöldin. Þar
sem Nixon hafði ekki tíma af-
lögu er viðeigandi að stað-
gengill hans fari í hans stað.
En það er óviðeigandi að
tækifærið skuli notað sem
afsökun til þess að Agnew
heimsæki líka Tyrkland og
Grikkland. Þetta ætti ekkf að
vera ferðaskrifstofuferð
og nálægð írans og Tyrklands
og Grikklands getur ekki svo
viðunandi sé afsakað illa val-
inn heimsóknartíma.
Tyrkir eru ofurseldir óút-
reiknanlegum stjórnmálavær-
ingum, sem ólíklegt er að vara
forsetimn leysi þótt til kæmi
hæfileiki til að stilla til frið-
ar. Og viðdvöl hans í Grikk-
landi á heimleiðinni er tifl. þess
eins fallin að koma af stað
vandræðum.
Nærvera Agnews í Ankara
og Aþenu verður af ásettu
ráði túlkuð í báðum þessum
höfuðborgum sem að minnsta
kosti óbein blessun yfir dul-
búið og ódulbúið einræði. Al-
menningsálitið í Bandaríkjun-
um hefur, aðallega með orð-
um beggja þingdeilda, neytt
bandaríska utanríkisráðuneyt
ið til þess að skipa sendiherr-
anum í Aþenu að setja sig í
persónulegt eamband við for-
ingja grísku stjórnarandstöð-
unnar og þar með kallað yfir
sig átölur einræðisstjórnarinn
ar. Kjáraalegt er að hamla
gegn slikri þróun á sama tíma
með opinberri heimsókn.
Ofurstarnir í Aþenu hljóta
að gera mikið veður út af við
dvöl varaforsetans. Þeir
gleyma áreiðanlega ekki grísk
um uppruna Agnews og munu
áreiðanlega leggja áherzlu á
hanra.
Persónuleg kynni á sviði
milliríkjamála eru gagnleg
þegar þau eiga við og tíminn
er hentugur, en þau geta haft
öfug áhrif, ef grundvallar-
reglur eru hafðar að engu.
Ferð Nixons til Peking og
Moskvu á ekkert nema loí
skilið, en um ferð Agnews til
Aþenu má segja það sama og
stórhertoginn i Toskana sagði
eitt sinn við sendiherra Fen-
eyja.
Sendiherrann játaði að
viss sendiför væri heimskuleg,
en bætti við: „Ég er ekkert
hissa, í Feneyjum eru margir
heimskingjar." Stórhertoginn
svaraði: „Það er líka nóg af
heimsku i Flórens, en við gæt
um þess að flytja hana ekki
út."