Morgunblaðið - 03.11.1971, Qupperneq 1

32 SIÐUR
249. tbl. 58. árg. MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 1971 Preiatsmiðja Morgunblaðsins.
Sendinefnd
Kína hjá SI>
Á myndunnm hér að ofan sjást vísindamennimir tveir, sem hljóta NóbeJsverðlaunin í ár
ffyrir effna- og eðlisfræði. Tii vinstri er dr. Gerhard Herzberg, er hiýtur efnafræðiverðiaun-
in, og til hægi er dr. Dennis Gabor, en hann hlýtur eðlisfræðiverðlaunin.
E vrópskir vísindamenn
Wjóta Nóbelsverðlaunin
í efna- og eðlisfræði
Stokkhóimi, 2. nóv. — AP/NTB
TALSMENN sænsku vísinda-
akademíunnar tilkynntu í dag
að tveinisir evrópskum vísinda-
mönnum yrðu. veitt Nóbeisverð-
laun árstns í efnafræði og eðlis-
ffræði. Hvor verðlaunin fyrir sig
nenta 450 þúsund sænskum kr.
Brezk-ungverski vísindamaður-
inn dr. Dennis Gabor hlýtur
eðlisfræðiverðlaunin fyrir rann-
sókriir síriar á holografíu, eða
þríviddar Ijósmyndnn, og
kanadísk-þýzki vísindamaðurinn
dr. Gerhard Herzberg efnafræði-
verðlaunin fyrir rannsóknir á
gerð sameinda og öreindabygg-
ingu efna.
Dr. Gabor er brezkur ríkis-
borgari, en fæddur í Ungverja-
landi árið 1900. Hann fluttist til
Engiands árið 1933 og hefur ver-
ið búsettur þar síðan, en starfar
bæði þar og í Bandaríkjunum.
Kosningar í Sviss:
7 konur á þing
Stjórnarflokkarnir hlutu
160 af 200 þingsætum
Bern, Sviss, 2. nóv. AP-NTB
lOESLIT eru nú kunn í kosning-
iwnum, sem fram fóru i Sviss nm
siðustu helgi. Stjórnarflokkarnir
Oistrakh
ekki til
Bretlands
Moskvu, 2. nóv. — AP
SOVÉZK yfirvöld hafa aflýst
hljómleikaferð fiðlusnillings-^
ins, Davids Oistrakhs, til Bret
lands, vegna brottvísunar 105
Sovétmanna frá Bretlandi á
dögunum, sem sakaðir voru
um að hafa stundað njósna
starfsemi þar í landi. Segir i
yfiriýsingu Tass fréttastofunn
ar um þetta, að samtök þau,
sem sjái um hljómleikahald
sovézkra iistamanna, telji óger
legt að senda Oistrakh til Bret
iands vegna þeirra óeðlilegu
aðstæðna, sem brezk yfirvöld
hafi með aðgerðum sínum bú
ið sovézkum borgurum í Bret
landi.
fjórir fengu fjóra fimmtu hluta
þingsæta eða 160 af 200, en töp-
uðu samtals sex þingsætum. —
Helztu nýjnngar í kosningunum
urðii þær, að tveir nýir flokkar,
sem báðir krefjast fækkunar er-
lendra verkamanna í Sviss, hlutu
11 þingsæti, og sjö konur voru
kjömar á þingið — en svissneskar
konur tóku nú í fyrsta sinn þátt
í þingkosningum. Hið nýja þing
kemur saman síðar í þessum mán
uði.
Ekki er búizt við neinum breyt
ingum í stjórn landsins, þar serri
stjórnarflokkarnir halda örugg
um meirihluta. Þeir hafa nú far
íð með vöid í Sviss í 12 ár.
Sósíaldemókratar fóru flokka
verst út úr þessum kosningum,
töpuðu fimm þingsætum og hafa
nú 46 þingmenn. Flokkur rót-
tækra demókrata hélt sínum 49
þingsætum, en hann á tvo menn
í ríkisstjórninni. Kristilegir demó
kratar, sem eru taldir kaþólskir
og íhaldssamir, misstu eitt þing-
sæti. Sá flokkur hefur einnig tvo
menn í stjórninni og er búizt við,
að hann haldi þeim. Fjórði stjórn
arflokkurinn, flokkur bænda,
værzlunarmanna og borgarbúa,
hélt sínum þingsætum, 21 tals-
ins. Fulltrúi þess flokks í stjórn
inni er Rudolf Gnaegi, landvarna
ráðherra. Kommúnistaflokkurinn
hélt sínum fimm þingsætum.
Rannsóknir hans hafa m.a. leitt
tiil þess að með hjálp laser-geisla
er unnt að taka þríviddarmyndir,
sem eru mjög þýðingarmiklar
bæði á sviði iðnaðar og læknis-
fræði. Einnig eru myndir þessar
notaðar við kortagerð. Árangur
rsmnsókna dr. Herzbergs á sam-
eindum og öreindum getur hins-
vegar bætt mjög aðstöðuna i
baráttunni gegn mengun og i
framleiðslu gerviefna. Dr. Herz-
berg er fæddur í Hamborg árið
1904, en fluttist árið 1935 til
Kanada og hefur verið búsettur
þar síðan. Hann er nú kanadísk-
ur rikisborgari og starfaði um
20 ára skeið við rannsóknarráð
iandsins. Dr. Herzberg er stadd-
ur í Moskvu.
Nóbelsverðlaunin verða afhent
10. desember, friðarverðlaunin í
Osló, hin öll í Stokkhólmi. Auk
þeirra Gabors og Herzbergs
hljóta þessir verðlaunin í ár:
Bóknienntaverðlaun: Pablo
Neruda frá Chile.
Læknisfræði: Dr. Earl Suther-
land frá Bandaríkjunum.
Hagfræði: Simon Kuznets frá
Bandarikjunum.
Friðarvf'rðlaunin: Wiily Brandt
kanslari Vesitur-Þýzkalands.
SÞ, New York, 2. nóv.
AP—NTB.
TILKYNNT var í aðaístöðvuin
Sameinuðu þjóðanna í New York
í dag að stjórn Kína hefði skip-
að Chiao Kuan-hua aðstoðarutan-
ríkisráðherra fyrsta sendiherra
sinn hjá sanitökiinum. Jafnfranit
hefur Huang Hua, seni verið hef
nr sendiherra Kína í Kanada, ver
ið skipaður fyrsti fastafulltrúi
landsins hjá SÞ, og tekur hann
sæti Kína í Öryggisráðinu.
Tilikynning um skipan fiulltrú-
anna barst U Thant framkviæmda
stjóra í dag í símskeyti frá Chi
Peng-fei lutanrikisráðherra, sem
segir jafnframt að látið verði
vita síðar hvenær fulitrúarnir
tveir eru væntanlegir til New
York. Reiknað hefiur verið með
Huang Hua sendiherra i
Kanada, verður fastafulltrúi
Kína hjá Sameinuðu þjóðun-
um, og tekur sæti í Öryggis-
ráðinu.
því að kinversku fiulitrúarnir
toomi itid New York á fimmtiudag
eða föstudag í þessari viku.
Báðir þessir fulltrúar eru
þetok-tir samningamenn og tals-
menn utanríkisráðuneytisdns kín
verstoa. Auk þeirra hafa veríð
skipaðir átta fuiiltrúar aðrir í
kinversitou sendinefndina hjá SÞ.
Dagblað
alþýðunnar:
Þoldu ekki
ósigurinn
Pekirng, 2. nóv. NTB.
„DAGBLAÐ alþýðunnar“ í Peto-
ing gagnrýnir í dag Bandaríkja-
menn fyrir afstöðu þeirra tál
rikja, er lögðust gegn handa-
rísku áætluninni uni setu tveggja
kínvefskra ríkja hjá Sameinuðu
þjóðununi. Segir blaðið, að Banda
ríkjanienn hafi ekki þolað að
bíða ósigur i niáli þessu og for-
ystumenn Bandaríkjanna hafi
ekki þolað að sjá menn láta í
ljós ánægju sína á Allsherjarþing
inu þegar úrslit atkvæðagreiðsl-
unnar um málið voru kunn.
Blaðið segir, að ósigur Banda-
rikjamanna hafi verið réttlátur.
Fulltrúar stjórnar Nixons hafi
hótað að draga úr framiagi
Bandarikjamanna tii Sameinuðu
þjóðanna og aðstoð ríkisins við
erlendar þjóðir. — En það sé
sama hvað Bandaríkjamenn taki
til bragðs, hvort þeir beiti þving
unaraðferðum á stjórnmálaiegu
eða efnahagslegu sviði, þeir fái
ekki snúið við þró-un þessa máls.
Utanríikisráðuneytið kínverska
tdlkynnti i dag, að það hefði boð
ið nokknum erlendum sendi-
mönnum til boðs og kvikmynda-
sýningar á miðvikudag. Er talið,
að það sé gert í þaikkarskyni við
Albaniu, Alsír og fleiri ríki, sem
fluttu tillöguna á Allsherjarþing
inu um, að Pekingstjórnin tæki
sæti Kína þar og í öðrum stofn-
unum S.Þ.
Neyðarástand í Indlandi
Áætlað að allt að 50 þúsund
manns hafi farizt
Nýju Delhi, 2. nóv. AP—NTB.
ÁFKAMHALDANDI þjáningar
bíða þeirra íbúa Orissa-héraðs á
Indlandi, sem lifðu af fljóðbylgj
una og fellibylinn þar fyrir helgi.
Samkvæmt opinbernm heimild-
nm lagði flóðbylgjan um 13 þús-
nnd ferkílómetra svæði í eyði,
en þar bjuggu nm fimm milljón-
ir manna. Á svæði þessn er mik
ill niatvælaskortnr, ank þess sem
hætt er við að drykkjarvatn sé
niengað og hættulegt til neyzlu.
Ekki er vitað um tölu iátinna
í hamförunum. Opinberar heim-
ildir segja að sex þúsiund manns
hafi farizt svo vitað sé, en ind-
verska útvarpið segir að óttazt
sé að tala látinna sé að minnsta
kosti 25 þúsund. Þá segir frétta-
maður indversku fréttastofunnar
UNI, sem ferðazt hefur um flóða
svæðið, að 10 þúsund f jölskyldur,
eða um 50 þúsund manns, hafi
farizt.
Erfitt er að fá nákvæmar frétit
ir af flóðasvæðinu, því að vegir
eru erfiðir yfirferðar. Fallin tré
og brak úr þúsundum eyðilagðra
húsa þekja vegina. Þá seigja sjón
arvottar að f jöldi líka fljóti í ám
og iækjum, og áður gróðursælir
akrar likist einna helzt gífurieg-
um f jöldaíkirkjugarði, sem opn-
azt hafi. Telja sérfræðdngar að
akrar þessi verði vart rœktaðir
Framh. á bls. 19
Þingsetning
í Bretlandi
London, 2. nóv. — AP/NTB
ELÍSABET II. Bretadrottning
flutti í dag hásætisræðu sina við
setningu brezka þingsins. I há-
sætisræðnnni sem Edward Heath
forsætisráðherra og meðráðherr-
ar hans hafa samið, er borin
fram sú von að fljótlega verði
unnt að undirrita samninginn
nm aðild Bretlands að Efnahags-
bandalagi Evrópu, og að þingið
samþykki nauðsynlegar laga-
breytingar í því sambandi. Þá
Framh. á bls. 19