Morgunblaðið - 03.11.1971, Qupperneq 3

3
MORGUNBLAÐHV MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVBMBER 1971
Norræna rfthöfundaráðið;
Samþykkt um norr-
æna þýðingarmiðstöð
ARSFUNDUR Norræna rithöf-
undaiáðsins var haldinn í Osló
dagana 16.—17. október sl. Fund
inn sátu um 20 rithöfundar frá
Dammörku, Finnlandi, Færeyjum,
íslandi, Noregi og Sviþjóð. Full
trúar Rithöfundasamhands ís-
lands á fundinum voru þeir Bjöirn
Bjarman og Ingóifur Kristjáns-
eon.
Meðal ályktana, sem fundurinn
gerði var tillaga borim fram af
Ri thöf u n d asa m ban d i nu v arð andi
norræna þýðingarmiðstöð, og var
hún einróma samþykkt. Alyktun
in etr svohljóðandi:
„Ársfundur Norræna rithöf-
undaráðsins, haldinn í Osló 16.—
17. október 1971, hvetur ríkis-
stjómir Norðurlanda til þess að
hafa áhrif á stofnun þá fyrir nor
irænt menningarsamstarf, sem
taka á til starfa í janúar 1972, og
sjá til þess, að það verði eitt
fyrsta verk hennar að semja reglu
gerð fyrír og stofna norræna þýð
iugarmiðstöð í samræmi við þær
tillögur, sem rithöfundasamtökin
hafa lagt fram og Norðurlanda-
tráð hefur fjallað um og hvatt rík
isstjómir Norðurianda til að
hrinda í framkvæmd.“
Á fundinum kom fram að fjár
hagsafkoma færeyskra rithöf-
unda er mjög bágborin í saman-
hurði við aðstöðu norrænna starfs
'bræðra þeirra, og samþykkti fund
urinn að fara þess á leit við fær
eysk yfirvöld og menningarmála
nefnd Norðurlandaráðs, að þau
beiti sér fyrir því, að færeyskum
irithöfundum verði sköpuð sama
aðstaða til að sinna ritstörfum
og starfsbræðrum þeirra annars
staðar á Norðurlöndum.
Fundarmenn skiptust á skoð
unum og upplýsingum varðandi
stöðu rithöfunda á Norðurlönd-
úm og rætt var um einstök atriði
í sambandi við fyrirhugaða end-
uirskoðun á norrænum höfunda-
rétti. Var fundurinn einhuga um
að bæta þyrfti aðstöðu höfunda
og semja þyrfti viðunandi reglur
um greiðslufyrirkomulag til
þeirra fyrir afnot samfélagsins
af verkum þeirra, og ýrðu reglur
þessar einnig að ná til fjöidanotk
unar á verkum þeirra í skólum og
við hvers konar kennslu. Að því
er varðair greiðslur fyrir afnot
bóka i bókasöfnum, taldi fundur
inn, að hækka þyrfti þær veru
lega frá því sem verið hefur. —
„Rithöfundar fara ekki fram á
ölmusu, heidur sómasamlega
greiðslu fyrir þá vinnu, sem þeir
leysa af hendi og þjóðfélagið not
ar í æ ríkari mæii,“ segir í áiykt
un fundarins.
Jacqueline Onassis
Skilyrði að þau
eignuðust ekki börn
Fyrrverandi þjónn Onassis
skýrir frá einkalífi húsbónda síns
og Jacqueline konu hans
FRÚ Jaqueline, ekkja Kenne
dys heitins Bandarikjaforseta,
féllst á að giftast griska skipa
kónginum og auðmanninum
Aristotle Onassis með því skil
yrði, að þau eignuðust ekki
böm. Kemur þetta m.a. fram
í bók, sem Christian Gafarak
is, fyrrverandi herhergisþjónn
skipakóngsins, hefur skrifað
um það 10 ára tímabil, sem
hann var í þjónustu Onassis.
í bókinni, „Le fableaux On
assis“ — Hinn ævintýralegi
Onassis — skýrir Gafarakis
umbúðalaust frá einkalífi fyrr
verandi húsbónda síns og nú-
verandi konu hans, Jacqueline.
Athyglisverðasti kafli bókar-
innar er sá, sem fjallar um
leyniiegan hjúskaparsamning,
sem þau Onassis og Jacque-
line undirrituðu þann da.g,
sem þau voru gefin saman. —
Þar var það gert að algjöru
skilyrði af hálfu Jacqueline,
að hún yrði ekki þunguð og í
19. grein samningsins lofar
hann því ennfremur, að þau
skuli sofa hvort í sínu her-
• bergi.
Hún skuldbindur sig til þess
að dveljast hjá honum yfir
sumarmánuðina og á helgidög
um grísk-kaþólsku kirkjunnar.
Á öðrum tímum ársins er
henni heimilt að ferðast ein,
hvert sem henni sýnist, án
þess að þurfa að biðja mann
sinn leyfis.
Hvað peninga snertir, þá
skuli hún fá greiddar 10 millj.
dollara (880 millj. ísl. kr.) fyr
ir hvert ár, sem þau eru gift,
ef svo skyldi fara, að Onassis
segði skilið við hana. Ef hún
aftur á móti yfirgæfi hann,
áður en fimm ára hjúskaparaf
mæli þeinra yrði haldið, á hún
„aðeins" að fá 20 milljón doll
ara. Og ef hún yfirgefur hann
fyrst eftir þetta fimm ára
■timaibil, þá á hún að fá sömu
fjárhæð auk 180.000 dollara á
ári í framfærslueyri. Deyi On
assis, á hún að erfa um 100
millj. dollara.
Þjónninn fyrrverandi gizkar
á, að Jacqueline eyði á hverj
um mánuði 10.000 dollurum i
símtöl og þjónustufólk, 6000
dollurum í iífverði og noti 5000
dollara til menntunar barna
sinna tveggja.
Gafarakis lýsir Onassis sem
mjög skapheitum manni. Hon
um sé þannig farið, að hann
telji sér heiður að þvi að eyða
eins imiklu fé og unmt sé í konu
sína. Þannig háfi hann einu
sinni sent einkaflugvél sína
frá eyrrni Skorpios í gríska
eyjahafinu til Pariisar til þess
að láta sækja þangað ilmvatns
tegund, sem Jacqueline vant-
aði.
Þá skýrir Gafarakis svo frá
Framh. á bls. 19
KJÖRGARDI SIMI, 16975
SKEIFAN
Hefur strax orðið vin-
sælt á Norðurlöndum,
enda með afbrigðum
stílhreint, þægilegt
og virðulegt.
Gerið svo vel að líta
í glugga Skeifunnar,
Kjörgarði, nú um
belgina.
8TAKSTEIIMAR
Athyglisverð
ræða
Astæða er til að vekja athygli
á ræðn þeirri, sem Jón Skafta-
son, alþm. flutti á funcli fram-
sóknarmanna í Keflavík sl.
sunnudag. I ræðu þessari tók
þingmaðurinn af öU tvímæli um
það, að h:um fylgir ekki stefnu
ríkisstjórnarinnar í vamarmál-
um, eins og hún hefur verið
túlkuð af utanríkisráðherra og
öðrum talsmönnum stjórnar-
flokkanna. I ræðunni sagði Jón
Skaftason m. a.: „ ... að ég vil
ekki á þessari stundn segja, að
varnarliðið skuli horfið fyrir lok
kjörtímabilslns heldur láta at-
huga málið, eins og ég hef greint
frá og táka ákvörðun síðar að
athugun fenginni. Fyrir þessari
a.fstöðu gerði ég grein strax
er stjómarsamningurinn var
ræddur í þingflokki og
framkvæindastjórn Framsöknar-
flokksins, þannig að flokksbræð-
ur á þingi vita um þetta.“ Með
þessum orðum hefur Jón Skafta-
son tekið eindregið undir þau
sjónarmið, að kanna beri örygg-
ismálin rækilega, áður en á-
k\7örðun er tekin, en vinstri
stjómin hefur farið þveröfugt
að.
t»ingmeirihluti
ekki fyrir hendi?
Ræða Jóns Skaftasonar í
Keflavík er ákveðin visbending
um, að stjórnarflokkarnir hafi
ekki þmgmeirihluta til þess að
knýja frarn stefnu sína i vamar-
málum. Þannig sagði Jón Skafta-
son í ræðu sinni, að liann teldi
„fráleitt að á þessari stundu
væri fortakslaust hægt að full-
yrða, að varnarliðið skyldi fara
úr landinu fyrir lok kjör-
timabilsins. Stjórnarsamningur-
inn segði aðeins, að að því
skyldi stefnt en ekki, að það
skúli og á því væri mikill
munur." Þessi túlkun Jóns
Skaftasonar er ekki í samræmi
við tiilkun utanríkisráðherra á
ákvæði málefnasamningsins, en
athyglisvert er, að Jón Skafta-
son upplýsti á Keflavíkurfund-
inum, að hann væri ekki einn
uni þá skoðun i þingflokki Fram-
sóknarflokksins „að óheimilt
væri samkvæmt stjórnarsáttmál-
anum að staðhæfa í dag, að varn-
arliðið ætti að vera farið fyrir
lok kjörtimábilsins". Þingmaður-
inn sagði Hka, að honum hefði
verið skýrt frá því, að í þing-
flokki Samtaka frjálslyndra og
xinstri manna væru menn, sem
túlkuðu málefnasamninginn að
þessu leyti á sama hátt og hann.
Hernaðarlega
mikilvægt
I ræðu sinni í Keflavík vék
Jón Skaftason að hernaðarlegu
mikilvægi íslands og sagði m.a,:
„Stundum hef ég verið ásakaður
fyrir að vera of seinn til þess að
taka undir frýjunarorð ýmissa
lýðskrumara, er hrópa á götuni
og pólitískum gatnamótum, að
nánast væri allur okkar vandi
leystur, ef vamarliðið hyrfi bara
úr landinu. Ég tel mig ekkert síð-
ur vilja vera lausan við dvöl er-
lends herliðs á landi okkar en
margir þeir, sem hæst hrópa. Hitt
er svo annað mál, að lífsreynsla
min hefur ótvirætt sannfært mig
um, að í því valdatafli, sem teflt
er í heiminum, er ísland staðsett
á hernaðarlega mikilvægum reit,
Landið er því girnilegt hverju
þvi stórveldi, er liyggur á yfir-
ráð á N-Atlantshafi, þar sem um
fara sjóflutningar milli AmerlkUf
og Evrópu.“