Morgunblaðið - 05.02.1972, Síða 3

3
MORGtJNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. FEBROÁR 1072
í áningarstað
Fákur fimmtugur
Núverandi stjórnendnr Fáks: Benedikt Björgvinsson, Einar
Kvaran, Örn O. Johnson, Bergu r Magnússon, Sveinbjörn Dag-
finnsson, Sveinn K. Sveinsson, Guðmundur Ólafsson og Gunnar
Eyjólf sson.
ELtZTA hestamannafélagið í
llandinu, Fá.kur í Reykjavík er
5® ára á þessu ári og heldur um
iþessar mundir upp á afmælið. f
tilefni þess hefur Fákur gefið út
myndarlegt rit, yfir 80 bls. að
Lokunartíminn
á ísafirði
foaifirði, 4. febrúar.
SAMKOMULAG tóðdst í gær
rnilli Kaupm&nnafélags ísafjarð-
ar og Kaupfélags ísfirðinga ann-
ans veg.ar og Verzluruarmann'afé-
lags ísfirðinga hins vegair urn
lokiunartíma verzlana á ísa-
firði. Verzlamir verða frá 1. febr-
úar lokaðar á laugardögum i
fetwúar- og marzmánuði, en opn-
ar aðra daga frá kl. 9 til 18.
Aðra mánuði ársins verða verzl-
andr hins vegair opmiar á laugar-
dögum, oig er það einkum vegna
kaiupmanna, sem vilja veita
þjómustu þeim fjölmörgu ferða-
mönnum, sem hingað koma, aðal
lega yfir sumartimann.
VINNUVEITENDASAMBAND
fslands hefur fengið til umsagn-
ar frumvarp til laga um tekju-
stofna sveitarfélaga, sem nú Iigg
ur fyrir Alþingi. Af þessu til-
efni hafði sambandið samhand
við landssamtök atvinnuveganna,
sem áður höfðu staðið að umsögn
um gildandi skattalög, Félags ísl.
iðnrekenda, l.andssamband iðn-
aðarmanna, Landssamband ísl.
útvegsmanna og Verzlunarráð fs-
land. Skila þessi félög áliti ásamt
Vinniiveitendasambandinu, en
láta aðeins álit sitt i Ijós á þeim
liðnm frumvarpsins, sem beinlín-
is snerta álagningu skatta á at-
vinnurekstur. Þá taka félögin
ekki afstöðu til ýmissa atriða, er
varða framkvæmd laganna.
Umsögn félaganna er í 5 lið-
nm, sem hér fara á eftir.
1. Samtökin taka ekki afstöðu
til þeirrar stefnubreytingar, sem
tekin er með frumvarpinu, að þvi
er varðar tilfærslur skatttekna
milli rikis og sveitarfélaga og
tengd er breyttri verkaskiptingu
milli þessara aðila. Þó vilja sam
tökin vekja athygli á þvi, að viss
tengsl milli sveitarfélaga og at-
vinnufyrirtækja rofna við það,
að skattur af tekjum atvinnu-
fyrirtækja renni óskiptur
í ríkissjóð en skipt-
i«t ekki milli ríkissjóðs og sveit-
arsjóðs í formi tekjuskatts og
tekjuútsvars, svo sem verið hef-
ir. Kann þetta að valda minni
áhuga sveitarfélaga en verið hef
ir á því að laða til sín vel rekin
atvinnufyrirtæki og draga þann-
ig úr fyrirgreiðslu sveitarfélag-
anna við atvinnufyrirtækin.
í þessu sambandi vilja sam-
tökin einnig benda á, að vissu-
lega skiptir það atvinnufyrirtæki
höfuðmáli, hver er heildarfjár-
hæð þeirra skatta, sem þeim er
gert að greiða. Þar af leiðir að
eamtökin sjá ástæðu til þess að
gagnrýna það mjög sterklega
hér, að við þessa fyrirkomulags-
toreytingu skuli virk tekjuskatta-
prósenta félaga og einstaklinga,
sérstaklega þó félaga, hækkuð
svo mjög, sem raun ber vitni.
Er það skoðun þeirra, að fyrir-
komulagsbreytingin megi ekki og
eigi ekki að lejða til hækkunar
á virkri tekjuskattaprósentu skatt
stærð og prýtt fjölda mynda.
F'jallar fyrsti hhntinn om sögu
félagsins, annar urti hestamenn
og sá þriðji mim hesta.
1 grein í blaðinu segja nokkrir
af stofnendum Fáks fyrir 50 ár-
um frá tiidrögum þess. Fákur
var stofnaður hjá Rosenberg,
sem hafði kynnzt siikum félags-
slkap erlendis og hafði árið áður
verið framkvæmdastjóri konungs
komiunnar og eignazt sinn fyrsta
hest'. Þá komst hann að því að
hestamenn voru allra skemmti-
iegustu náungar, sem gaman
væri að kynnast betur. Því tók
hann fagnandi aðalhvatamannin
um, Daníel Daníelssyni, er hann
bað um hjálp við félagsstofnun.
Einn aðalþáttur félagsstofnunar
innar var hin félagslega kynn-
ing meðal hestamanna. Annað
baráttiumáUið var hringvegur
meðfram Elliðaánum allt upp i
vötn og spotti að Geithálsi og
1924 sveittust félagar við fram-
kvæmdir. Það þriðja sem félag-
amir ætluðu sér var fræðsla um
hestinn og hirðing hans. I f jórða
íagi var hlutverk lélagsins að
annast útvegun hagagöngu og
þegna (og er þá átt við tekju-
skatt og tekjuútsvar samanlögð).
2. Samtökin lýsa fullum stuðn-
ingi við þá stefnu að afnema á-
lagningu aðstöðugjalda á at-
vinnurekstur, enda hafa samtök-
in alla tíð verið andvig þeirri
skattiagningu og marglýst þeirri
afstöðu sinni.
Hins vegar hljóta samtökin að
iýsa afdráttarlausri andstöðu
við ákvæði 1. töluliðs ákvæða tii
bráðabirgða í frumvarpinu, þar
sem heimiiað er að leggja á ár-
inu 1972 á aðstöðugjald, allt að
helming þess hundraðshluta,
sem álagður var sem aðstöðu-
gjald á árinu 1971.
Er ekki annað sjáanlegt en að
þegar á árinu 1972 megi full-
nýta heimildir tii álagningar
þeirra skatta, sem eiga að koma
í stað aðstöðugjaldanna, og er
því ekki ljóst, hver er ástæðan
fyrir þvi, að heimila álagningu
aðstöðugjalds að hluta á árinu
1972.
Telja samtökin því að fella
beri niður 1. töluiið ákvæða tii
bráðabirgða.
3. í 3. gr. frumvarpsins er að
finna ákvæði um álagningu fast-
eignaskatta. Þar er lagt til að
fasteignaskattur af íbúðarhús-
næði ásamt tiiheyrandi ióðarrétt-
indum, svo og af fasteignum í
einni tegund atvinnurekstrar, þ.e.
landbúnaði verði ákveðinn % %
af fasteignamati, en helmingi
hærri eða 1% af öllum öðrum
fasteignum. Þegar litið er til
þess, að heimilt skal vera að
innheimta allt að 50% álag á þann
skatt, sem ákveðinn er sam-
kvæmt fyrrgreindum hundraðs-
hlutum, annan flokkinn eða
báða, má ijóst vera að svo gæti
farið, að atvinnufyrirtæki ai-
mennt i landinu greiddu af fast-
eignum sinum þrisvar sinnum
hærri fasteignaskatt en greiddur
væri af ibúðarhúsnæði og
fasteignum í landbúnaði, miðað
við eignir, sem taldar væru jafn-
verðmætar.
Þessa mismunun milli ein-
stakra greina atvinnurekstursins
telja samtökin óeðlilega og einn-
ig að atvinnuhúsnæðj almennt sé
sett í hærri gjaldflokk en íbúð-
arhúsnæði. Að þessu athuguðu
varð það þýöingarmeira er bær-
Inn óx og í fimmta lagi kom end
urvakning kappreiða, sem höfðu
lagzt af eftir hryllilegt slys á
Meiakappreiðum 1914.
í ávarpsorðum í ritinu segir
formaður Fáks, Sveinbjörn Dag-
finnsson m.a.: „Fyrir störf Fáks-
féiaga og stuðning hefur félagið
efizt að eignum, aðstöðu tii hesta
halds og aðstöðu til iðkunar
hestaíþrótta. Félagið hefur öðl-
azt samningsbundinn rétt til
stórs iandsvæðis ofarlega við
Eliiðaár, sem hefur verið gef-
telja samtökin því eðlilegast að
allar fasteignir séu færðar i þann
gjaldflokk, sem samkvæmt frum
varpinu er ætlað að taka til íbúð-
arhúsnæðis.
Þá vilja samtökin benda á nauð
syn þess, að sem mestrar sam-
ræmingar gæti í fasteignamatinu,
sé því ætlað að verða grund-
völlur skattáiagningar.
Ennfremur vilja þau, með til-
liti til hinnar geysilegu hækkun-
ar fasteignamatsins, vara við
þvi, að atvinnufyrirtækjum sé
um of íþyngt með háum fast-
eignasköttum.
Þá vekja samtökin athygli á
nauðsyn þess, að vjð álagningu
fasteignaskatta sé tekið tillit tii
þess, ef ekki er mögulegt að
nýta fasteignir á eðlilegan hátt,
eins og til dæmis getur átt sér
stað sökum timabundins hráefn-
isskorts i ýmiss konar iðnaði, og
er fiskiðnaðurinn þar e.t.v.
gieggsta dæmið.
4. Samtökin vilja harðlega mót
mæla ákvæðum 4. mgr. 23. gr.
frumvarpsins. Þar er ákveðið, að
leggja skuli útsvar á einstakling,
sem vinnur við eigin atvinnu-
rekstur, jafnvel þótt hann tapi
á rekstrinum. Er ekki sjáanlegt,
hvers vegna einstaklingur, sem
vinnur við eigin atvinnurekst-
ur, á að greiða útsvar, þótt hann
hafi engar tekjur vegna taprekst
urs, þegar sá, sem ekki vinnur
við eigin atvinnurekstur greið-
ir ekki útsvar, nema hann hafi
tekjur.
Þá ieiðir áf ákvæðum 2. mgr,
23. gr. frumvarpsins, að einstakl-
ingur i atvinnurekstri má ekki
draga frá tekjum af atvinnu-
rekstrinum töp fyrri ára á sama
hátt og heimilt er við álagningu
tekjuskatts. Þetta telja samtök-
in óeðlilegt og æskja breytingar
hér á.
Það er grundvallarregia sam-
kvæmt frumvarpinu, að útsvar
skuli ekki iagt á einstaklinga,
sem engar tekjur.hafa. Er því
um hreina mismunun að ræða,
ef þar skai beita öðrum regl-
um um einstaklinga, sem starfa
við eigin atvinnurekstur, og
leggja á þá útsvar, þótt þeir hafi
alls engar tekjur af rekstri sín-
um og jafnvel minna en það,
ið nafnið ViðiveHir. Frumherj-
ar byggðu Skeiðvöllinn við Ell-
iðaár á fyrsta starfsári þess, og
var hann notaður árlega til kapp
reiða og sýninga þar til vorsins
1971, að hinn nýi keppnisvöilur
að Víðivöllum var vígður. Með
bygging'U valiariins að Viðivöllum
náðist fyrsti áfangimn i milkium
f ramti ðaiveikef mrm, sem þar
bíða. Möguieiikar opnast nú til
miun fjölþættari þjálfiunar og
nota hesta í leik og keppni en
áður og vonamdi verða þeir nýtt-
ir í fnamt4ðinni.“
þ.e. eí um taprekstur er að ræða.
Með vísan til þessa vilja sam-
tökin leggja áherzlu á, að ákvæði
4. mgr. 23. gr. frumvarpsins
verði felld úr frumvarpinu, og
jafnframt, að til frádráttar tekj-
um hjá þeim, sem atvinnurekst-
ur stunda, skuli koma tap fyrri
ára á sama hátt og heimiiað er
við álagningu tekjuskatts.
5. Varðandi ákvæði frumvarps
ins um landsútsvör skal þetta tek
ið fram:
Landsútsvör olíuféiaga hafa
fram að þessu komið i stað að-
stöðugjalda á annan atvinnu-
rekstur. Nú er fyrirhugað að af-
nema álagningu aðstöðugjalda,
en í þess stað m.a. að hækka
mjög verulega fasteignaskatta.
Olíufélögin munu bera þessa
hækkun fasteignaskattanna sem
aðrir, ennfremur greiða þau
tekju- og eignarskatta á sama
hátt og aðrir. Þvi virðist alger-
lega órökrétt að gera þeim jafn-
framt að greiða áfram landsút-
svör. Virðist það þýða sérstaka
sköttun þessara aðila umfram
aðra.
Með visan tii þessa og þess,
sem fyrr er sagt um tölulið 1
í ákvæðum til bráðabirgða, er
því eindregið lagt tii að feild
verði niður ákvæðin um álagn-
ingu landsútsvara á olíufélög, þar
sem þau virðast í ósamræmi við
efni frumvarpsins að öðru leyti.
Um álagningu landsútsvara á
ríkisfyrirtæki gegnir að nokkru
öðru máH. Þar er að sumu leyti
um að ræða tilflutning á hluta
reksturshagnaðar og því meira
skylt tekjuskattsálagningu. 1 þvi
sambandi vilja samtökin itreka
þá skoðun sína, sem oft hefir
komið fram áður, að ríkisfyrir-
tæki beri að skattleggja að öilu
leyti á sama hátt og einkafyrir-
tæki.
Félag íslenzkra iðnrekenda,
Gnnnar .1. Friðriksson,
Landssamband iðnaðarmanna,
Otto Scliopka,
Landssamband ísl. útvegsm.,
Kristján Ragnarsson,
Verzlunarráð fslands,
Hjörtur Hjartarson,
Vinnuveitendasamband fsl.,
Jón H. Bergs.
STAK8TEII\SAH
Lúðvík
löðrungar
Halldör E.
Á horgarafundi BSRB í Há-
skóiahíói si. miðvikudag fékkst
þaó upplýst, að innan ríkisstjórn
arinnar liefur verið mikill ágrein
ingur um kjaramál BSRB. Þar
komst Lúðvík Jósepsson svo að
orði: „Það hefur hreinlega kom-
ið yfir mig eins og vatnsgusa,
að rikisstjórnin liafi neitað
BSRB um viðræðnr.“ Og í Þjóð-
viljanum í gær er það imdir-
strikað og eftir lionum haft á
fundinuni, að „hann sagðist vera
reiðubúinn að tala við hvern
sem er um þetta mál“.
Þessi ummæli Lúðvíks Jóseps
sonar verða ekki skilin öðru visi
en sem hrein vantraustsyfirlýs-
ing á Halldór E. Sigurðsson fjár
málaráðherra og það, hvernig
hann hefur lialdið á deiiunni við
ríkisstarfsmenn. Ekki sízt þegar
á það er litið, að Þjóðviljinn sló
ummætum Lúðvíks upp á for-
síðu með fyrirsögninni „Hvatti
til sátta.“ Það fer því ekki hjá
því, að margar spurningar vakni.
Hvernig var ákvörðunin
tekin um það, að ekki skyldi
tatað við forystumenn BSRB?
Var hún tekin prívat af
f jármálaráðherra og forsætis-
ráðherra? Eða var hún tekin
á ráðherrafnndi? Og ef svo
var: Voru þá allir ráðherrarnir
sammála eða var atkvæða-
greiðsla um afgreiðsluna og
hvernig fór hún, ef svo var?
Allt verður þetta að fást upp-
lýst. BSRB eru næststærst.u laun
þegasamtök landsins og sem
slík eiga þau heimtingu á að fá
að vita, hvernig ákvörðunin var
tekin um að virða þau ekki svars
og hverjir tóku þá ákvörðun.
Forsætisráðhr.
á að vita betur
En það er fleira en ummæli
Lúðviks á horgarafundinum,
sem hnígur að því, að meira en
litið athugavert sé við meðferð
rikisstjúrnarinnar á kjaradeil-
unni við BSRB. Svo virðist einn-
ig sem sjálfur forsætisráðlierra,
Ólafur Jóhannesson, viti ekki
glöggt, hvernig máiin eru vaxin.
Á þingfundi sl. þriðjudag fjall-
aði hann m. a. um það, hvernig
launakjörum starfsmanna rikis-
ins væri háttað liorið sanian við
hinn almenna vinnumarkað. Þá
fórust honum m. a. svo orð sam-
kvæmt frásögn Tímans: „En
hitt vil ég taka skýrt frani, að
fyrir mig hefur verið lagður
samanburður eða tiVlur, sem ég
veit ekki betur en hafi verið gerð
ur af þeim saman, fnlltrúum
frá fjárniálaráðiineytinu og full-
trúum frá BSRB ..Ritstjóri
Tímans tók í sama streng sl.
fimmtudag, en í gær birtist í
dálkinum „á Víðavangi“ svo-
felld klausa: „Framkvæmda-
stjóri BSRB hefur beðið blaðið
að geta þess, að ekki sé rétt
með farið í þættinum „á Víða-
vangi“ i gær, að gerð hafi verið
sameiginieg álitsgerð BSRB og
fjármálaráðun. um kjör ríkis-
starfsmanna. Álitsgerð þessi sé
aðeins verk starfsmanns launa-
deiidar fjármáiaráðuneytisins og
eigi BSRB þar engan hlut að og
beri enga ábyrgð á þeirri
skýrslu.“
Eins og hér keniur fram er
meira en litið hogið við vinnu-
brögð forsætisráðlierra. „Ég veit
ekki betur,“ sagði forsætisráð-
Þannig sagði Þjóðviljinn frá
borgarafundiiinum á forsiðu.
„Hvatti til sátta“ er fyrirsögnin
og henni slöngvað eins og köld-
um sjóvettling framan í andlit
fjármálaráðherra.
herrann. Maður í hans stöðu
getur ekki skotið sér á bak við
slikt. Forsætisráðherra á að
vita, hvaða skýrslu hann er með
i liöndunum.
Ólafur.
Nokkur landssamtök atvirmuveganna um skattafrumvarpið:
Vara við að atvinnuf y r irtæk j um
sé íþyngt með fasteignasköttum