Morgunblaðið - 22.06.1972, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚNl 1972
21
SÍS 70 ára
Framh. af bls. 12
iniu viarð 6.6 miilljiarðar og er það
24% au'kning frá árinu 1970. Um
hjéknimgur veltuininar er sala á
iandbúnaðar- og sjávarafiurðum.
Aukin velta hjálpaði til með að
standa undir hækkun reksturs-
kostnaðair, sem varð mikill á ár-
iinu. Þanniig hækkuðu launa-
greiðsilur um 27.6% frá árinu
1970, en árið 1970 varð hækkun-
in 36.5%. Ber þá að hafa í huiga,
að stairfisfólki fjölgaði um 90 á
eííðaistliðnu ári, þar af eru 38 skip
verjiar á nýjum skipum Sam-
bandsins. Fjárfesting Sambands-
irus í skipum varð á árinu 348
mMjón'ir króna og í uppbygg-
ingu iðnaðar á Akureyri 66 millj
ónir króna.
Tekjuiaifgangu.r Sambarndsinis
árið 1971 samkvæmt rekstrar-
reikningi er 132 miíljónir króna,
áður en afiskriftir hafa verið
teknar til igreina. Höfðu þá verið
Sbuldfærðar 39 miMjóiniir í opin-
ber gjöld og 7 mililjónir króna
vegna gengistaps á árimu. Af-
skriftir eigna nema 67 milljón-
um króna og eru þá eiftir 65 millj
ónir, en aif þeim hefur verið ráð-
stafað til Sambandsfélaganna og
fiskvinnriu.stöðvanna 26,3 milljón
um í endurgreiðsilur og vexti af
stofnfé, 14.6 milljónum, eða sam-
tails 40.9 milljón.um króna. Nettó-
tekjuiaifgangur á rekstrarreikn-
iingi er þanniig um 24 milljónir
króna. Á höfuðstól færast tekjur
af sölu eigma, 31 millijón króna á
árinu. Sjóðir og höfuðstóll SÍS
námu í árslok 606.9 mililjónum
króna og eiigið fé var um 24%
af niðurstöðu efnahagisreiknimgs.
• KOMAST VEKÐUR FYRIR
VÍXLHÆKKANIR KAUP-
GJALDS OG VERÐLAGS
Eriendiur ræddi þvi næst um
félagsstarfið, en snieri sér síðan
að framtíðarhorfum. Hann eaigði
þar að á hátíðiarfiundinum væri
hvorki staður né stund til þess
að ræða ítarlega um v-anda efna-
‘hagsmálanna, siem væru þó eitt
þýðingiarmiesta atriðið, eir horft
væri fram og bugað að rekstrar-
grundvelli kaupfélagarnnia og
nýjum verksifnum. „Augljóst er
að einhverjar ráðstafanir verður
að gera. Veltur þá á miklu, að
unnt sé að komast fyrir ræturn-
ar. Það sjálifvirkia ket'fi, sem nú
er búið við og skrúfiar upp toaup-
gjald og verðlag á vixl, hefur i
sér innbyiggða verðfelilingu á is-
lemzkum gjaldmiðli. Það verður
að taka þessa skrúfu úr sam-
bandi, ein jafnframt að gæta þess,
að retostrargrundvallur sé til
staðar í þýðingarmestu atvinnu-
greinum þjóðarinnar.
Langtíma aðgerðir í efnahags-
málum verða svo að miða að því
að viðhorf almennings til þess-
ara mália breytist. Það verður að
leggja höfuðáherzlu á að auka
rauntekjur fólks, án þesa að
fjöiga króinium, sem stöðugt falla
í verði og koma þyngst niður á
láglaiunafóiki og sparifjáreigend-
um, sem leggja atvinnurekstrin
um til fjármagn," saigði Erlend-
ur Einarsson, forstjóri.
f lok ræðu sinnar ræddi Er-
lendur um Jandheligismálið og
kvað það skoðun siamvinnuhreyf-
ingarinnar, að þar væri verið að
teíla um örlög þjóðarinnar í nú-
— Borgarmál
Fnamhald af bls. 17
gegn fasteignasköttunum,
sbr. ósannimdi Tknans þar
um í leiðaira í gær. Staðreynd
in er hins vegar sú, að þeir
greiddu eltki atkvæði gegn
álagndngu á fasteigmaskatt-
ana. Við atkvæðagreiðslu um
málið sátu þeir hjá.
— En hvað um ömmur sveit-
arfélög?
— Við athugun á öðrum
sveitarfélögum kemur í ljós,
að Framisóknarflokkuriinn hef
ur samþykfct 50% álag á
fasteiignagjöld og 10% álag á
útsvör á Aku.reyri, í Vest-
mamnaeyjum, Hafnarfirði,
Kópavogi og Keflavík og 50%
álagið á fasteignagjöldin ein-
göingu á ísafirði og Sauðár-
króki. Þessar upplýsiingar eru
engan vegimn tæmaindi og
eiga eimgöngu við um kaup-
staðina. Mér er t. d. kunnugt
um að Alþýðuhaindalagið
samþykkti 50% álag á fast-
eignasfcatta í Vestmannaeyj-
um. Þessar staðreyndir sýna,
svo að ekfci verður um villzt,
að Reykjavíkurhorg hefur
enga forystu haft um notkun
álags á fasteignaskatta og að
sjálfstæðismöiranum verður
engan veginn um það kenmt,
þótt álagi þessu sé beitt svo
víða, sem raun ber vitni um.
Það, sem hér er að verki, er
brýn þörf sveitarfélaganma að
fá þessar tekjur til þess að
geta staðið undir eðlilegri
þjónustu og nauðsymlegum
framfcvæmdum. Skerðing rík-
isstjórnarinmar á öðrurn tefcju
stofinum sveitarfélaganna er
eina ástæðan.
— Sú gagnrýni hefur kom-
ið fram, að Reykjavíkurborg
hafi sperant bogaran of hátt í
sinni fjárhagsáætlun. Hvað
vilt þú segja um það?
— Ég tel, að svo sé ekki.
Sem dæmi má raefna, að fjár-
hagsáætlun gerir ekki ráð
fyrir öðrum framkvæmdum
en þeim, sem fyrirtiugaðar
voru í frumvarpi að fjárhags
áætlun, sem lagt var fram í
desember og samið var eftir
eldri lögum. Þær framikvæmd
ir rúmuðust vel innan eldri
tekjustofinakerfisins. Ég vil
og mirania á í þessu sambandi,
að í fjárhagsáætlun er ekki
gert ráð fyrir neinum þeim
hækkunium, sem fyrirsjáan-
legar voru, þegar fjárhags-
áætlun var samþykkt. Þær
hæklkanir hafa þegar orðið
miklar og verða enn meiri á
árimu, þannig að þau rekstr-
arútgjöld, sem af þeim hljót-
ast, koma niður á fram-
kvæmdaliðum. Sem dæmi
um þessar hæfcfcanir má
nefna, að 1. júní sl. hækkaði
kaupgjaldsvísitala um 7,7
stig, en það þýðir 40 mill kr.
útgjaldaaulcningu hjá borgar-
sjóði, það sem eftir er árs-
ins. Þá má og nefina, að nú
þanin 1. júlí mun byggingar-
vísitala hækka a. m. k. um
10%, en það þýðir 12 millj.
kr. hækkun á byggimgar-
framkvæmdum borgarinnar.
Lofcs má raefna, að vitað er
um 5% kauphækkun 1. sept.,
sem þýðir 15 millj. kr. út-
gjaldaaukningu til viðbótar.
— Hvað um íramitíð fast-
e ign asfcatt antn a ?
— Ég er þeirrar skoðunar,
að hóflegir fasteignaskattar
eigi fullan rétt á sér, enda sé
þess gætt, að þeir komi ekki
niður á þeim, sem sízt skyldi,
svo sem öldruðum, tekjulitlu
fólki. Ég tel hims vegar, að
% % fasteignaskattar á
íbúðarhúsnæði sé ærið nóg og
því beri að róa að því öllutn
árum að lagfærimg verði gerð
á tekjustofnalögunum, þanm-
ig að unnt sé að felía 50%
álagið niður í framtíðimni.
Það verður hins vegar ekki
gert nema ríkisvaldið dragi
úr inmheimtu beinma skatta
til sín seim því nemur, því að
álögur í beinum sköttum á
allan almenming eru þegar
orðnar of miklar.
— Að lökum. Hverjir eru
undanþegnir fasteignaskatt i í
Reykjavílk?
— Samkværat lögunum er
sveitarsitjórm heimilt að
lækka eða fella niður fast-
eignaskatta, sem efinalitlum
elli- og örorkulífeyrisþegum
er gert að greiða. Sama gild-
ir um slíka lífeyrisþega, sem
ekki hafa verulegar tekjur
umfram elli- og örorkulífeyri.
Til þess að njóta þessa umd-
anþáguákvæðis þurfa þeir,
sem þess óska, að sækja um
það sérstaklega til borgar-
ráðs.
Forsætisráðherra, Ólafur Jóhannesson, flytur kveðjur ríkisstjórnarinnar.
tíð og fraimtíð. Það væri. eins kon
ar örlaigiasinfónia ísltenzku þjóð-
arinmar. Farsæl lausn þess máls
fyrir íslendiir.iga yrði bezta af-
mælisgjöf Sambands iislenzkra
siamvinnufélaga á 70 ára afmæl-
iniu.
• HEILLAÓSKIR VÍÐS
VEGAR A»
Á afimælteifundinum í gær-
kvöldi var dreift riti með kveðj-
um til SÍS. Þar segir borgarstjór
inn í Reykjavík, Geir Hallgríms-
son m.a.:
,,Á 70 ára afmæli Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaiga læt ég í
ljós þá vom, að það megi jafnan
eiga góð samskipti við borgaryfir
völd og það megi starfa að efl-
ingu heilbrigðs atvinnulítfs í
Reykjiavik og bættum verzlunar-
háttum með hag alls almennings
að leiðarljósi.“
í riti þessu eru einniig birtar
kveðijur frá systurfélöigunum í
Danmörku, Finniandi, Noregi og
Svíþjóð, frá Alþýðusambandi fs-
lands, Bandalagi starfsmanna
ríkis og bæja, Kvenfélagaisiam-
bandi ís’.ands, Stéttarsambandi
bænda og Verzlunarráði ísilands.
Aðalfiundur Sambands ís-
ienzkra samvinnuiféliaiga verður
haldinn i dag og á morguin að
Hótel Sögu.
18. ógúst 15 daga
1. september 15 daga
15. september 15 daga
29. september 22 daga
20. oktober 10 daga
Allt úrvalsferðir að sjólfsögðu.
FERDASKRIFSTOFAN ^SSSt !■»
urval^MT
Eimskipafélagshúsinu simi 26900