Morgunblaðið - 12.11.1972, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 1972
1 FYRRI grein var greimt firá
möguteikum á rekstri dvergstál-
gOT’ðar hérlemciis með 300 þús.
tonna ársafköstium. Jafnframt
var skýr't frá þvl, að Stálfélagið
hf. hefur unidaintfairið athugað
rekstuirsmöguleika á mjög lítiMi
stáígerð, sem myrndi haifa ár.s-
afköst 10—12 þús. tonma af
steypu sty r'ktarstáli, vír til nagia-
framleiiðslu og minini stállhifum
úr smiðajámi. Aðiailhráefmð yrði
brotajám, seim til fiedliur hér-
lendis.
Fer hér á eftir áætlun uim
nekstursafkomiu hennar, og er
þá gert ráð fyrir að stiairfsemi
geti hafizt í ársbyrjun 1975.
I. Markaður:
Gert er ráð fyrir eftirfarandi
innliendum mairkaði:
Steypustyrktarstál 10.000 tontn
Vír tiil nagla-
Haukur Sævaldsson:
Getur stálgerð
orðið ein
grein stóriðju
á íslandi?
framlei ðsioi 1.000 tonn
Minmi stáibitar
(allt að 55 mm) 1.000 torm
Reiknað er með eftirfarandi
yierðlagi að meðaitaili frá verk-
smiðju tiil dreifinigairaðila:
SfceypuisfyT'ktarstál
17.500 kr. á hvert tonn.
Vír til naglaframlieiðsilu
15.000 kr. á hvert tonn.
Minni stálbitar
17.000 kr. á hvert tonn.
Heildarsölutekjur yrðu þvi:
Steypustyrktarstál:
10.000x17.500 = 175 miiiij. kr.
Vír til naglaframtedðslu:
1.000x15.000 = 15 miMj. kr.
Minni stálíbiftar:
1.000x17.000 = 17 mililj. kr.
Sölutekjur allis 207 miMj. kr.
II. Framleiösilukostnjaðu r:
a) Stofnkostnaður
Samkvæmt tfflboði, sem Stá'l-
félaginu hf. hefur borizt í véla-
kost í april sl. og síðustu áætl-
iBiium um byggingarkostnað,
nrrun verksmiðjam fulfbúin kosta
um 350 miMj. króna, en þar til
vfðbótair er áæitlað að reiksturs-
fjárþörí sé 35 millj. króna. 1
áaitl'umim um stofnkostn'að hef-
ur þá verið reiknað með að
greiða i söluskatt af tækj um og
véhim um 28 miMj. krómir, en
ekki hefur verið reiknað með
að greiða. toila, enda eru for-
dæmi fyrir því, að þeir hafi ver-
ið feihd'r niður. Eininig er i stofn-
kostoaði reiknaður koetnaður við
þjálfun starfsfólks eiriendis,
tækmilegur undirbúmingur svo
og vextir á bygginigartímia. Tek-
ið skal fram, að ekki hefur verið
reiknað með tæ'kjum tii vininsl'U
á brotajámi, heldur reiiknað með
þvi, að verksmiðjan kaMpi brota-
járnið af brotajámisssiöl'um fuill!-
unin'ið.
Fjárm.agnskostnaður á afskrift
artímaibilinu (10 ár) er áætlaður
15 af hundraði af stofnkostnaði
(vélum og byggingum) eða 52,5
miM'j. kr. á ári að viðbættum 10
af hundraði af kostnaði við rekst
ursfé, sam er 3,5 miMj. kr. Heild
árf jármagnskostnaður er því aMs
56 millj. kr.
b. Vinnulaun
Samikvæmt áætlunium og
reynslu erlendis má gera ráð fyr
ir 60 mianna starfsliði og er þá
meðtalið starfsfólk á skrifstofu
og til viðhalds og eftirlits. Sé
reiknað með meðalárslaunium kr.
625 þúsund, verður heildarvinnu
launakostnaður kr. 37,5 miHj.
c. Hráefni og orka.
1. Brotajárn. Státféjagið hefur
l'átið gera eins nákvæma athugun
og unnt er, án þess að leggja í
stórfeMdan kostnað, uim tilfall-
ándi brotaj árnsmagn hérlendis
svo og f 1 ut n i nigskos'tn að á því.
Samkvæmt þeirri athugun ætti
tilfallandi brotajárn hérlendis að
nægja til 10 þúsund tonna árs-
framleiðslu og er þá ekki tekið
tilKt til þess brotajárnsmagns,
sem fyrir er í landinu. Það miagn
hlýtur þó að vera töluvert, þar
sem útflutningur þess hefur ver
ið fremur litill undanfarin ár.
Til framleiðslu á 10 þús. tonn
um af stáli þarf um 11,5 þús.
tonn af brotajárni. Dregið hefur
verið í efa að svo mikið magn
faMi til árlega, en samkvæmt upp
fýsingutm um brotajámsmagn á
hinum Norðurlöndunum, ætti að
falla til hérle.ndis árlega um 18
þús. tonn, miðað við hliðstætt
magn á hvern ibúa.
Rétt er, að hérlendis mun ekki
falJa til jafnmikið brotajáirn á
hvem íbúa og á hinum Norður-
Kndunuim, en ekki virðist ólík-
legt að áætlun Stálfélagsins fái
stoiðizt.
Til framleiðslu á 12 þús. tonn-
um af stáli, þyrfti því að flytja
inn urn 2300 tonn af brotajárni.
í áætluniuim sinum hefur Stálfé
lagið gert ráð fyrir að greiða
$26 að mieðaltali fyrir full'unnið
innlent brotajám (kr. 2300 pr.
tonn) komið að verksimiðjuvegg,
en $38 fyrir ertent brotajárn
(með fliutningskostnaði). Heildar
kostnaður vegna brotajárns yrði
því: 11500 X-6 + 2300x38=386.400
doMarar eða um 34 millj. kr.
2. Ir.iiiluvi hráefni og rekstrar-
vörur. Flytja verður inn talsvert
magn af hráefni og rekstrarvör-
um, svo sem málmblendi, eld-
fastan stein, rafskaut og vara-
bluti. Gerðar hatfa verið mjög
nákvæmar athuganir á þessum
kxjstiniaðarliðum og er niðurstað-
an sú, að kostnaður á hvert fram
leitt tonn er um 2600 kr.
3. Orka, Til framleiðslu á einu
tonni af stáli i ljósbogaofni þarf
um 650 kwst. Raimagnsnotkun
til völsunar og fyrir hin ýmsu
hjálpartæki er um 350 kwst á
hvert unnið to»n. 1 áætlunum
sínum hefur Stálfélagið gert ráð
fyrir að greiða 60 aura fyrir
hverja kwst komma að húsvegg
með 110 kílóvolta spennu. Kostn-
aður við aninan rafbúnað er inni-
falinn í heildarstofn.kostnaði
verksmiðjunnar. Er því ratforku-
kostnaður á ársgrundvelli:
12000x1000x0,60 (eða samtals)
7,2 millj. kr.
Olíunotkun verksmiðjunnar
verður um 100 kg á hvert unn-
ið tonm. eða 1200 tonm af svart-
olíu á ári að verðmæti um 3,6
millj. kr.
Heildarorkumotkum mun því
kosta um 11 miHj. króna á ári.
d. Annar kostnaður.
Ým'is amimar kostn'a'ður er
enmþá ótalimm, svo sem skrif-
stofukostnaður, simaikostnaður,
bifreiðakostnaður, tryggingar
o. fl. Mjög erfitt er að gera sér
nákvæma greim fyrir þessum
kostnaðarMðum, en í þessari
áætlun er reiknað með 6 millj.
kr. eða 500 kr. á hvert unnið
tonm.
Heildarframleiðslukostnaður er
þvi samkvæmt hér að framan:
millj. kr.
Fjármagnskostnaður 56,0
Vinnulaun 37,5
Brotajárn 34,0
Innflutt hráefni
og rekstrav. 31,5
Orka 11,0
Annar kostnaður 6,0
Framleiðslukostn. alls 176,0
millj. kr.
Hagn.aður af rekstri fyrirtæk-
isins fyrir skatta er því um 31,0
miHj. kr. Nú ber að hafa í huga,
að tollvernd mun smám saman
minnka á steypustyrktarstálinu
fram til ársins 1980 og er hún
þá alveg horfin, þannig að sölu-
verð á hverju tonni mun læikka
niður í um það bil 15 þús. kr.
og gefa því um 25 millj. kr. lægri
sölutekjur. Þessari lækku.n á
söíl'U't'e'kjuim mun að mesitu eða
öl'lu Jieyti verða mætt atf a'U'kinni
niotkun á steypustyi-iktarstáli, en
Stáltfélagið hefur gert ráð fyrir
12 þús. tonna markaði árið 1980.
Ekki er gert ráð fyrir að auka
þurfi vélakost. vegna stærri
markaðar, en eitthvað mun
þurfa að fjölg.a starfsliði.
III. Niðiu-stöður.
Samlkvæmt þeim niðurstöðum,
sem fengnar eru hér að freumain,
liggu.r ljóst fyrir að viS íslemd-
ingar megum ekki láta dragast
öllu le.ngur að reisa hér stáMðju-
ver, þó ekki væri nema til að
fuMnægja eigin þörfum á steypu-
styrktarstáli, bagnýta innlenda
oúku, innlenit hráefni og vinnu-
afl.
Ljóst er, að ekki verður lengur
hægt að drága að hefja aðlvöru-
Síðari
grein
iðnþróun.. Á sviði stálgerðarimn-
ar eigum við ótæmandi mögu-
leika og markaðurinn virðist
fara ört vaxandi. Heknsfram-
leiðslan nam árið 1960 um 350
millj. tonna, árið 1971 581 millj.
tonn.a og er áætlað 1972 að verða
628 millj. tonna. Áætlað er að
stálþörfin í heim'iinum 1980 verði
orðim meiri en 1000 míl'ij. tomma,
og þvi er spáð, að þrátt fyrir
áform um stóraukna framleiðslu-
getu, verði mjög erfitt að awia
eftirspurnimini í náinmi íramtíð.
Það eru því mjög góðar fram-
tíðarhorfur innan stáliðnaðarins,
sem ætti að verða oíkkur hvatn-
ing til þess að taka upp þennan
þátt stóriðjunnar, ekki hvað sízt
þar sem við höfum nœga ódýra
orku og erum mjög vel stað-
settir með tilliti til Evrópu- og
Ameríkumarkaða.
Stálfélagið hefur á prjónum-
um áætlun um að hefja hluta-
fjársöfnum meðal landsmaena
til að hrinda málinu af stað.
Væntir félagið þesis að undir-
telktir verði góðar, og að sem
flestir landsmenm vilji stuðla að
eflimgu ísliamzkrar iðraþróumar
með hlutabréfakaupum í hiniu
nýja stórfyrirtælki. Verð hluta-
bréfanna mun verða ákveðið
með það fyrir augum að aHir
geti verið með.
MAX FACTOR
augnskuggar
varalitir
naglalökk
hreinsikrem
hreinsimjólk
dagkrem
næturkrem
kinnalitur
púður.
INNOXA
varalitir
augnskuggar
dagkrem
næturkrem
hreinsiktem
hreinsimjólk
bólueiðir.
KIKU
colon
colon sprey
baðpúður
hand and
boddy lotion
gjafasett.
XANADU
coion
colon spray
ilmvötn.
★
Snyrtisérfræðingur
leiðbeinir
eftir klukkan 2
á daginn.
RAKARASTOFAN
Grímsbæ, Efstalandi 26. Snyrtivörudeild.