Morgunblaðið - 29.12.1972, Blaðsíða 12

X2 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. DESEMBER 1972
Helgi Tryggvason, kennari:
Tveir stórbrotnir
samferðamenn
NÝLEGA spurði ég Sigurbjörn
í Vísi, hvort ekki væri von á
einni bók frá honum á þessu ári
í viðbót við hinar fjórar. Nei,
ekki núna, heldur næsta ár. Ég
tók þess vegna að blaða á ný
í þessari afar efnisríku bók hans
frá í fyrra, sem mér finnst mjög
skýr og verðmætur hluti af ald-
arsipegli, og minntist þá þess, að
ég hafði hugsað mér að stinga
stuttlega niður penna um þann
kaiflamn, sem ég tel sýna hrika-
legasta tinda í frásögn þessarar
bðkar, en jafniframt dýpstu dali
alilt niður i dimm og st:aum-
sorfin gljúfur. Ég á við sam-
eiginleg æviatvik ' öfundar og
sr. Sigurðar Einarssomar, dós-
ents, en þeir urðu nánir vinir
sem kunnugt er, þótt áður væru
fjarlægir hvor öðrum, atf ýmsum
gildum ástæðum.
Þegar ég las hið frar^a kvæði
sr. Sigurðar í víð'esnu blaði
fyrri hluta árs 1930 g allir töldu
tiieinkað Sigurbim; kaupmr.inni
í Visi, heyrði ég menm spyrja hér
í Reykjavik: Hvers vegna að
beina öðrum eins brigzlum að
þeseum ós'köp venjulega kaup-
manni, þó að hann selji sýkur,
kaffi og hveiti, og auðvitað á
sama verði og allir aðrir, eða
ekki hærra að minnsta kosti.
En ég þóttist strax sjá, hvar
fiskur lá undir steini. í>á var
h:.ð hörð náví'gisbarátta í land-
inu, miklu harðari en nú gerist,
á sviði stjómmála, verzlunar-
mála og trúmála. Meoal hinna
harú'. itugu baráttumanwa voru
sumir, sem töldu möguleika á
þvi að vinna stórsigra með því
að segja hin „snjöllustu" orð
og láta þau þergmála landshom-
anna á milli. Um þessar mundir
fór séra Sigurður mjög hamför-
um gegn öllu, sem hann taldi
afturhald, bæði í hinini efnalegu
og and'.egu v, "vld, harðs'keyttur
og beinskeyttur i bundnu sem
óbundnu máli. Ég vissi vel, að
skáldið þóttist sjá sér t færi
á að hit’ta í eimu og sama höggi
fyrrt og fremát mjög áhriifainiik-
inn andstæðing sinn, þá á bezta
aldri, i þeim stjómmálasamtök-
um, sem hann haifði einna rót-
tækasta andúð á, en það
var Sjálfstæðisflokkurinn, eða
„ihaldið", sem allt hið iila staf-
aði frá! EJn um leið slkyldi högg-
ið hitta einhvem ailra fremsta
og frakkasta merkisbera trú-
mála-Ihaldsins í Reykjavík, sí-
starfandi að málum kirkju sinn-
ar, því að hann var í sóknar-
nefnid Dómkirkjunnar, og þar
að auiki hlaut maður atttaf að
sjá hann í kirkjuhúsiniu sjálfu,
þar á meðal við allar meiri hátt-
ar athafnir, svo sem fenmingar
og annað, — að ógieymdum
margs konar störfum í K.F.U.M.;
og þessi rnaður var alltaf reiðu-
búinn, hvenær sem var og hvar
sem var, til að þreyta kappræð-
ur um trúmál við lœrða og leika;
og i þiriðja og síðaista lagi skyldi
hið sama högg verðuglega jafna
um eitiiharðan forsvarsmann
kaupmannaklíkunnar i Reykja-
vík!
En höggið geigaði, sem fcunn-
ugt er, þótt hátt væri reitt og
ast fylgt eítir. Þeir stjómmála-
andstæðingar Sigurbjömis, sem
létu stöðva útsandingu hins
virðulega blaðs og gefa það, sem
eftir var af upplaginu, eldinum
að bráð, af því að þeiim þótti
óverðuglega að farið og otf langt
gengið, uxu í áliti fyriir vikið.
Ég þykist hafa ástæðu til að
gizka á, að eftir þessi mistök
hafi sr. Sigurður farið að kynn-
ast hinuim raunverulega Sigur-
bimi í Vísi atf afspum, og hatfi
honium orðið þctta mál í heild
ærið umhugsuniareifni, — ekki
sizt fyrir það kvæði, sem ókunn-
ur höfundur sendi homum i víð-
lesnasta blaði landsins, því að
það var sýniu miergjaðra en hið
fyrra, og hnyttið etfitir því, eins
og þessi tvö opinfoeru plögg bera
með sér.
Hin dramatísfcu persónulegu
kynni séra Sigurðar og Sigur-
bjöms hefjast fyrst etftir að hann
var orðinn dósent við Háskóia
íslands og Siigurhjöm sótti stöð-
ugt almenna fyrirlestra, sem
hann hélt, þá gerbreyttur orð-
inn í trúarskoðunuim, horfinn til
hinrnar biblíulegu Guðstrúar, sem
Sigurbimi geðjaðist vel að. Rek-
ur þá ein greinin aðra í bókinni,
og grípa þær á ýmsum áföngum
hins erfiða reynslutímabiils, sem
sr. Sigurður gekk í gegnum á
þessum árum, allt til þeirra úr-
slita að hann hvarf frá háskól-
anum.
Allar þessar greinar eða toatfl-
ar i bók Sigurbjöms sýna glögg-
lega þá atvikakeðju, sem ég veit
störkostiegasta atf sinni tegund
í samtið minni, sem hefur verið
mikill baráttuifími meðal þjóðar-
innar innbyrðis. Hér var sem sé
maður, sem virti ekki viðlit.s
allsvæsna mótgerð og móðgun,
en greip fyrsta tækifærið, sem
gafist með eðUleguim hætti til
persóntulégrar kynningar, svo að
úr verður órjúíandi vináitita, sem
varð öllu fólki kunn, vinátta,
sem hélzt bæði á bjönttum
sbundum og geignum sárustu
erfiðleika, í bænabanáttu oig auð-
mjúkri ieit að úrlausnairorðum
I trúarbök kristimoa manna.
Þessu lýsi ég ekki mánar; Það
gerir IV bindi „Himmestet er að
lifa“ í mjög læsilegri fráisögn
nokkurra aðalaitriða. Ég hef ör-
ugga heimild fyrir þvi, að séra
Sigurður hvatti Sigurbjöm vin
sinn til að skritfa um hið frá-
sagnaverðaisita í þeima kynnum
og með fu'llri hreinskilni, án
þess að hika, þegar hann skrif-
aði ævisögu sína.
Svo hermir í frásögn frá
fyrstfu dögum kristninniar, að
lærðu mennimir í Jerúsaiem
undruðust dirfsku Péturs og
þeirra félaga, sem voru „ólærðir
menn ag ieikmenn“. En þá
mundu þeir etftir þvi, að þeir
höfðu séð þessa menn áður með
Jesú. Sllkir menn hatfa á ýmsum
öidum sitaðið mörgum lan'glærð-
um mönnum lamgt framar. Sig-
urbjöm í Visi er vissulega mjög
gott íslenzkt dæmi um þá teg-
und m anna.
Tveir vinir miinir sögðu eitt
sinn við mig: Veiztu nýjasta
nýtt í bænum? Hann S'i'gurbjöm
í Vísi og Sigurður Einarsson
dósenit eru orðnir pcrluvinir, O'g
hann reynir að hjáipa Sigurði
eins og hann getur! Jú, ég vissi
þetta, svaraði ég án alirar undr-
unar. Hvað þá um pólitíkina og
allt, sem á undan er genigið?
Blessaðir verið þið, hann Sigur-
björn verður alltaf i sértflokfki.
Hann er enginn venjulegur
pólitíteus. Þó að hann sé aiilra
mamna pólitískastur, þá trúir
hann mitolu meira á Guð en
stjómmálin. Hamm getur ekki
lifað án þess að vera aiUtaf að
hjálpa einhverjum, og þá gleym-
ir hamn allri pólitík. Það hlýtur
víst að vera svo, sögðu viðfcaii-
endur mínir, og þar með féll
talið niður.
Vélstjórafélag íslands
Jólatrésskemmtun
fyrir börn félagsmanna verður að Hótel Loftleiðum
þriðjudaginn 2. janúar og hefst kl. 15.
Aðgöngumiðar seldir í skrifstofu félagsins,
Bárugötu 11.
Skemmtinefndin.
Erum fluttir
að Fellsmúla 26, 4. hæð, inngangur um vesturdyr.
ALMENNA VERKFRÆÐISTOFAN HF
sími 38590.
ÚRVALIÐ ALDREI FJÖLBREITTARA
SKIPARAKETTUR - SKIPABLYS, rauð og bld
FALLHLIFARRAKETTUR
>f
STJÖRNURAKETTUR
TUNGLFLAUGAR
ELDFLAUGAR
JOKER-
STJÖRNU-
ÞEYTAR
JOKERBLYS
BENGALBLYS
RÓMÖNSK BLYS
F ALLHLÍF ARBLYS
GULL- OG SILFURREGN
BENGALELDSPÝTUR rauðar og grœnar
SÓLIR — STJÖRNUGOS
>f STJÖRNULJÓS, tvœr stœrðir
VAX-ÚTIHANDBLYS, loga V2 tíma — VAX-GARÐBLYS, loga 2 tíma HENTUG FYRIR UNGLINGA
aaaatLBa ajsimiiiaQSBia cas