Morgunblaðið - 29.12.1972, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. DESEMBER 1972
17
Fullorðnir 1 próflestri i Náms-
flokkum Reykjavíkur
Um leið og náms- og þekk-
ingarkröfur aukast í þjóðfé-
lagi, sem stöðugt er að verða
flóknara og margbreytilegra,
vex einnig áhugi fullorðinna á
að auka og endurnýja þekk-
ingu sína og ná ákveðn-
um áföngimi á námsbraut. Kröf
urnar um fræðslu fyrir full-
orðna, sem komnir eru út úr
skóiakerfum, fara því vaxandi.
Námsflokkar Reykjavíkur
koma þarna til hjálpar, reiðu-
búuir til þjónustu, og reyna að
uppfylla þörfina, eftir því sem
hún verður til. Þar hafa ein-
niitt orðið talsverðar breyting-
ar i vetur og nú verið að taka
upp nýjungar. Ein er sú, að
nú eru nemendur úr tvelmur
flokkum í fyrsta sinn að taka
þar gagnfræðapróf. Og eins er
hópur að búa sig undir mið-
skólapróf, en þessum prófum
þurfa margir á að halda til að
komast áfram á námsbraut og
átta sig á því síðar á ævinni,
eftir að þeir eru hættir í skóla.
Mbl. ræddi um þessa ný-
breytni og fleiri við Guðrúnu
Halldórsdóttur, sem tók við
skólastjórn Námsflokkanna 1.
september í haust.
Hún sagði að sá háttur væri
á hafður hjá Námsflokkunum
að skipta gagnfræðapróf-
inu, þannig að hluti þess væri
tekinn nú um áramóttn, og því
svo lokið i vor. Mikill áhugi
ríkti meðal nemanna. Þetta
væri ýmist ungt fólk, sem hefði
hætt námi og sæi eftir þvi, og
konur, sem nú hefðu tækifæri
til að bæta við menntun sína.
Stæðu þær sig mjög vel. Skipt-
ist hápurinn eiginlega í tvo
flokka, unga fólkið, sem væri
á aldrinum 17—20 ára, og kon-
urnar, sem væru yfirleitt 20—
30 ára gamlar.
— Þetta er mun frjálslegra
nám en gerist í skólum, sagði
Guðrún. Ég hefi haft hópana
litta, 10 nem>a i hverjum, til að
hver nemandi geti fengið
aukna athygli og umönnun. En
að sjálfsögðu kennum við allt
venjulegt námsefni til gagn-
fræðaprófs.
— I Námsflókkunum eru
margir sem ætta sér eitthvað
ákveðið með náminu, seg-
ir Guðrún. Á neðri stiigum er
fólk, sem er að undirbúa sig
undir annað nám. T.d. eru þar
konur, sem af einhverjum
ástæðum hættu námi, en ætla
nú að taka unglingapróf í vor.
Nokkrar þeirra ætta síðan i
röntgenskólann og eru að und-
irbúa sig til þess. Flestir pilt-
anna, sem ég veit um, eru að
undirbúa sig fyrir gagnfræða-
próf, en ýmiss konar nám
krefst gagnfræðaprófs. Til
dæmis er ekki hægt að fara í
margar iðngreinar í iðnskóla
nema taka miðskólapróf. Sum-
ir ljúka þvi í vor.
1 Námsflokkum Reykjavíkur
eru að sjálfsögðu sem fyrr
marg-ar námsgreinar, sem ekki
miða að prófi — surnar nýjar.
Til dæmis nefndi Guðrún verzl
unarensku eða kennslu í
að skrifa verzlunarbréf.
Kvaðst hún hafa hug á að
koma af stað eftir áramóttn
fleiri greinum fyrir verzlunar-
fólk, svo sem kennslu í af-
greiðslustörfum.
LISTFRÆÐSLA OG
KENNSLA A
REIKNISTOKK
Þá kvaðst Guðrún áforma að
hefja eftir áramótin námskeið
til kennslu í notkun reikni-
stokks, sem svo margir kynnu
ekki að notfæra sér.
Eins sagði hún að ótrúlega
margt fólk þjáðist af ýmiss kon
ar lesgöllum og væri ætlunin
að haía námskeið fyrir það síð
ar í vetur.
Enn ein nýjung hefst eftir
áramótin, sem er nokkuð ann-
ars eðlis, en það er listfræðsla,
þar sem tekin er fyriir mynd-
list, tónlist og leiklist. — Ég
hefi hugsað mér að í vetur
verði mvndlistin undirstaða, en
flutt erindi um hinar listgrein-
amar. En þær verði svo höfuð-
greinar næstu ár. í mörg ár
hefur verið leikhúskynning hjá
'Námsflokkunum, en þetta er
annars eðlis. Ungur maður,
Jón Reykdal, sem kennir í
Myndlistaskólanum, ætlar
að taka að sér myndlist-
arfræðsluna. Er ætlunin
að taka lauslegt yfirlit yfir
eldri listir, en leggja aðal-
áherzlu á listir síðustu 100 ára.
Hefur Jón pantað mynda-
efni erlendis frá og tekur sjálf
ur ljósmyndir af islenzk-
um listaverkum.
Tungumálakennsla er sem
fyrr mikil í Námsflokkun-
um, en í haust v&r byrjað á
nýjung þar, þanmig að kennd
er sænska og norska allt frá
10 ára börnum og upp til stúd-
entsprófs. Og eru nú nemend-
ur á öllum stigum.
Af öðrum greinum, sem byrj
að var á í haust, má nefna tafl-
toennslu, jarðfræði og rússin-
esku. Er . geysilegur áhugi og
mikil þátttaka í taflnáminu og
j&rðfræðináminu, en rússnesk-
an er erfið og margir hafa þar
helzt úr lestinni. Aftur á móti
var ekki áhugi á núttmasögu,
sem áttí að kenna í vetur, en
þar fékkst ekki þátttaka.
BARNAFATASAUMUR I
BREIOHOLTI
Ýmsar greinar, sem kenndar
hafa verið i Námsflokkum, eru
alltaf vinsælar, svo sem fönd-
ur og smeltikennsla. í Náms-
flokkunum hefur lengi ver
ið sníðakennsla og nú er ætl-
unin að auk þess sem konunnd
er kennt að sníða, þá sé henni
líka kennt að sauma eftir snið-
um, svo námið komi að meiri
notum, segir Guðrún.
— Barnafatasaumur er mjög
vinsæl námsgrein i Námsflokk
um Reykj&víkur. Sýnflega hafa
konur áhuga á að sauma á börn
sín. Það er eftirtektarvert að
i Breiðholti, sem er nýtt hverfi
með ungu fólki, hafa helmingi
fleiiri konur sýnt áhuga á
barmafatasaumi en í öðr-
um hverfum. En sömu sögu er
raunar að segja í Árbæjar-
hverfi.
Guðrún Halldórsdóttir.
En rétt er að geta þess tii
skýringar að Námsfiokkar
Reykjavikur eru tM húsa
á fleirum en einuim stað í borg-
inni. Auk Laugalækjarskólans,
þar sem aðalkenmslan fer fram,
er enskukenmsla og sauma-
kennsla í Breiðholti og einnig
í Árbæ og í Hlíðaskóla er
kennd norska og sænska til
prófs.
Þá sagði Guðrún okkur að
hún hefði áhuga á að
koma upp eðlisfræðikennslu í
Námsflokkunuim, og ýmislegt
fleira hefur hún í huga.
Námsflokharnir eru þjón-
ustustofnun, sagði hún. Og þeg
ar maður verður var við það
að þörf er fyrir einhvers kon-
ar fræðslu, þá er sjálfsagt að
reyna að koma henni i gang.
Og þvi er mjög gagnlegt að
heyra hugmyndir fólks um
slikt.
Taka gagnfræða
og miðskólapróf
Skáldið sáir
frjókornum
í huga þúsunda, stundum milljóna
Rætt við Kristmann Guðmunds-
son skáld um nýjustu bók
hans, „Brosið“
MÉR varð það snemnia ljóst,
að skáldið sálr frækornum í
huga þúsunda, í sunium til-
vikum milljóna manna, seni
geta borið ávöxt, ekki bara í
lifi lesendanna heldur kannski
líka afknmenda þeirra, mann
fram af manni. Ég álít, að
það sé ekki sama fyrir sálar-
heiil skáldsins, hverrar artar
sá ávöxtur er. Þetta hef ég
alltaf haft til hliðsjónar í mín-
um skáldskap án þess að láta
það Iiafa áhrif á listræn vinnu
brögð. Út frá þessari skoðun
minni geta menn áætlað, hver
mórallinn er í sögunni. Þann-
ig komst Kristmann Guð-
mundsson skáld að orði í vlð-
taii við Morgunblaðið um hina
nýju bók sína, „Brosið", sem
kom út fyrir skömmu.
— Þetta er saga um sjö
systkini, hélt Kristmann Guð-
mundssson áfram, — sem ger
ist rétt eftir fyrra stríð aust-
ur á f jörðum. Baksviðið er líf-
ið á firðinum, þar sem börnin
eiga heima, eins og það gerð-
ist á þessum tíma, fært í
skáldlegt form. Aðalpersón-
urnar eru þessi 7 systkini, það
elzta 17 ára en það yngsta 6
ára. Þau eru foreldralaus og
móðir þeirra nýdáin.
Ein aðalpersónan er mál-
verk af móðurinni nýdáinni,
sem ungur útlendingur hefur
málað og gefið börnunum.
Hann hefur málað móðurina
með einkennilegu brosi, sem
margir f urða sig á, sem mynd-
ina sjá.
Það eru ýmsir, sem hafa
ágirnd á túnskika og húskofa
barnanna og reyna að ná
hvoru tveggja undir sig með
óþokkaskap. Um þetta hefst
Kristmann Guðmundsson.
mikil og hörð barátta. Þá
koma þarna við sögu ýmsir
aðrir, bæði gott fólk og minna
gott, svo sem kaupmaður,
hreppstjóri, læknishjón, út-
gerðarmenn og skrítinn karl,
karlinn á bryggjunni. Þá kem
ur þarna ennfremur mjög við
sögu ein bóndafjölskylda eins
og þær gerðust i þá daga. En
það er þó framar öðru saga
þessara fátæku barna og lífs-
barátta þeirra, sem er uppi-
staðan í þessari skáldsögu.
Kristmann Guðmundsson
var spurður að þvi, hvernig
farið væri um bækur hans á
erlendum vettvangi og skýrði
hann þá svo frá, að verið væri
að þýða á dönsku bók hans,
sem kom út í fyrra og nefnist
„Sumar í Selavík". Á þessi
bók að koma út í Danmörku
á næsta ári. Þá ætti einnig
„Smiðurinn mikli" að koma út
á næsta ári og þá í Ameríku.
Ennfremur hafa ýmsar bæk
ur Kristmanns verið að koma
út í löndum Austur-Evrópu á
undanförnum árum, svo sem
í Tékkóslóvakíu, Júgóslavíu
og víðar. Þá væri verið að
þýða á úkraínsku þrjár af
eldri bókum skáldsins, þ. e.
„Morgunn lífsins", „Brúðar-
kyrtillinn“ og „Barn jarðar1.
í Japan á að koma út á næsta
ári „Morgunn lífsins“, en hún
var þýdd á japönsku fyrir
nokkrum árum. Ennfremur
væri verið að þýða „Sumar í
Selavik" á japönsku.
Kristmann var spurður að
þvi, hvert væri viðhorf hans
nú, þegar hann liti yfir langan
feril sinn sem skáld og svar-
aði hann þá: — Frá bók-
menntalegu sjónarmiði þá sér
maður, að það hafa orðið bók
menntalegar byltingar eins og
pólitískar byltingar, en manns
andinn er nú samur við sig.
Það kúgar hann enginn bylt-
ing. Hann leitar jafnvægis og
þroska og lærir af mistökum
sínum.
Það bezta er alltaf hirt úr
fortíðinni handa framtíðinni.
Þó að byltingar geri oft tals-
verðan skaða, þá eru þær þó
fæðingarhríðir nýs tima og
þegar aftur kemst jafnvægi á,
þá kemur það fram, sem bezt
er og verðmætast, einnig í
bókmenntunum. Ég er þess
vegna ekki hræddur um, að
við glötum okkar bókmennta-
legu arfleifð á nokkurn hátt,
þó að ýmsir menningaróvitar
láti eins og naut í flagi um
nokkurt skeið.