Morgunblaðið - 31.01.1973, Qupperneq 20

20
MÓRGÍ j.NBLÁDtD, Mír)VlK;dí)Á6T*’rR ÍI:,.fA^'0ÁIH 19fÍ
- Mokstur og hreinsun
Framhald af bls. 2
því enga ösku l'agt yfir bæinn,
en öskíumagn gossins hefu.r eins
ag áður segir stórminnkað.
Prófessor Eysteinn Tryggva-
son, jarðeðliisfræðingur, og Gunn
ar Þorbergsson, hjá Landmæl-
imgum íslands, eru byrjaðir mæl
ingar suður og vestur af Heiima-
ey, til þess að kanna þenslu á
hrauninu þar og hvort um ein-
hverjar breytingar sé að ræða.
Hafa þeir sett niður 20 puntota
til að vinna mælingar sínar frá,
en þær eru gerðar til að sjá
hvort þrýstingur úr iðrum jarð-
ar sé á þessum svæðum. Hafa
slíkar mælingar verið gerðar í
Surtsey, við Öskju, Hekliu og
Dettitfoss.
Skipulag á björgunar- og þjón
ustustörfum hér er nú komið i
ágætt horf. Sex deildir starfa
undir stjórn bæjarskrifstofunn-
ar og Almannavarna; Björgunar-
og fhutningadeild, sem sér um
rýmimgu á húsum, pöikkun, ferm
irngu og vieitir uppiýsingar, deiiM
bæjartækniifræðinigs, sem stjórn-
ar vegaruðntogi, viðgerðum,
hafnarmálum og fleiru, lögregl-
an, sem annast löggæaáu, björg-
un, öryggisútbúnað, pökkun og
veitir upplýsingar, slökkviliðið,
sem annast slökkvistarf, eld- og
húsvamdr og styrkingu húsa,
lækna- og heilbriigðismáladeiid
og síðast en ekki sízt sambands-
og fjarskiptadeild.
Yfirmienn þessara deilda eiga
að koma saman til fundar einu
sinind á dag til að semja skýrslu
im ástand og áforrn, en sú
skýrsla verður síðan send Al-
mannavömum. Lokið var við að
flytja búslóðir úr barnaskólan-
um að mestu í dag með flugvél-
um. Eininig var unnið að því að
flytja húsgögn úr húsum af
svæði, sem takmarkast af Heið-
arvegi að vestan, Hástetosvegi
að norðan, Skólavegi að austan
og Kirkjuvegi að sumn.an. Næsti
áfangi verður neðan Hásteins-
vegar, milli Skólavegar og Heið-
arvegar að höfntoni. Síðan verða
svæðto tekin fyrir eftir því sem
vindátt leyfir hverju sinni.
Jám hefur verið sett fyrir
glugga á suður- og austurhliðum
húsa austan Heiðarvegar og
Stremibugötu alveg niður að
höfn. Um sextíu lestir af járni
hafa verið notaðar, en emn þarf
20 lestir til viðbótar, til að
byrgja glugga á þessu svæði.
Sjötíu trésmiðir vinna nú á vökt-
um og 50 menn vinna að því að
ryðja gjaiii af þökum húsa og
eru þau hús sem mest aska hvíl
ir á látín ganga fyrir. Um eitt
hundrað roenn virana nú hér við
að gamga frá húsuraum fyrir fólk
ið, sem ekki er í Eyjum og eru
þeir með bækistöð í bamasikól-
airaum. Menn, sem fengu að setja
búsflóðir sánar í bamaskólanin í
uppftiafi gossins stofnuðu þessar
bj örgunarsveitir.
Lögreglan hefur fengið Hótel
H. B. tii umráða og þar er einn-
ig aðstaða ttl gistíngar og mats-
eldar. Samvinna hefur verið um
viðgerðir á þeim farartækjum,
sem hinar ýmsu björgunarsveit-
ir nota. Slökkviliðið hefur vakt
allan sólarhringinn á þeim svæð
um, sem hætta er mest. Gott,
gamalt hús brann í gær og smá-
skemmdir urðu á ris-i annars
húss. Búið er að ryðja vikri af
brygigjum og hafnarsvæðimu til
, að bæta aðstöðu við ’estun skipa.
Þá var í dag hafizt handa um að
| gera varnargarð austan Vilpu og
| hafa ýtur rutt upp jarðvegi þar.
; Hraunið hefur Ií-tið stækkað, en
það er um einn ferkm. að stærð.
I Skip eru hér stöðugt að fara
í ýmsum erindagjörðum vegna
| aðgerða og tal'sverður skriður
virðist vera kominn á mál'in.
Mikið álag hefur verið á síma
sarahandinu milli lands og Eyja,
en símastúlkur Landsímans hafa
unnið frábært starf með skjótri
og Mpurri þjóanustu.
Eki5 á kyrr-
stæða bifreið
UM kl. 17 á mánudag var ekið
á dökkgræna Renaullt-bifreið, B-
619 á bilastæði við AusiturvöW,
hjá Landssímahúsinu, og beyglað
vinstra afturbre'tti hennar og
rispuð afturhurð. Það eru til-
mæli rannsóknariögregllunnar,
að þeir, sem kynnu að geta gef-
ið upplýsiragar um ákeyrsluna,
hafi samband við hana hið
fyrsta.
7,5 stiga
jarðskjálfti
Þurftu að borga fyrir
matinn 1 Herjólfi
Á MEÐAN unnið hefur verið
að björgun verðmæta frá
eyðileggingu í Vestmannaeyj-
um, hafa peningar ekki verið
notaðir þar, eða svo hefur
a.m.k. verið hald manna. En
í gær hafði samband við
Morgunblaðið maður, sem var
í flokki björgtinarmanna, sem
fóru tii Vestmannaeyja um
helgina og unnu þar dag og
nótt að björgnn verðmæta, og
hann lýsti mikilli óánægju
sinni og félaga sinna með
þann hátt, sem hafður var á í
Herjólfi, skipi Skipaútgerðar
ríkisins.
„Við unmim skhituliaust að
því að bjarga húsmujium og
öðrum verðmætum o.g flytja
tál skipa og um miðja nótt
var okkur og ýmsum öðrum
boðáð um borð í Detitífoss,
sem þá lá í höfntomi. Þar
fengum við mat og kaffi, eins
og við þurftum, án borgun-
ar. Dettifoss fór síðan frá
Eyjum, ein Herjólfur var þá
komiinm og uim miðjam dag á
summudag fórum við um borð
í Herjólf með vaming og ætl-
uðuim síðan að fá okkur að
borða. Fengum við okkur
saimlokur og maitöl eða app-
elsín. Samlokumar voru 2
franskbrauðssneiðar með ein-
hverju af salati á miili og fyr-
ir þær vomm við látnir borga
50 kr., fyrir maltið 30 kr., en
25 kr. fyrir appelsnmið. Við
voruim bæði syfjaðir og
þreyttír, þegar þetta gerð'isf,
og hefðum því hiiklaust borg-
að 100 krónur fyrir etoa sam-
loku, en eftir á, þegar við
höfðum hvilzt, famnst okkur
þetta furðulegf og í raun
skamimarlegt, að skip i eigu
ríkisinis skyldi vera eini aðil-
inin, sem létá borga fyrir mat-
in.n.“
Mexíkó City, 30. janúar, NTB.
HARÐUR jarðsikjálfti varð í
Mexííkó City í dag. Hamm mæld-
ist 7,5 stíg á Riehter-kvarða og
voru upptökm talto um 400 km
vestur af borgtomi. Engim slys
urðu á mömmum og eldar brutust
hvergi út, hins vegar fór raf-
| magn af mörgum borgarhverfum
: og háhýsi vögguðu til með-
an jarðskjálftimn var. Víða flúði
fóik skelftogu lostið út á götur,
einikum í miðborgirani.
Bergen, 30. jan., NTB.
í j arðskj álftastöðinni í Berg-
en varð á mánudagskvöld vart
jarðskjálfta, sem á-tti upptök
sín um 80 km það-an. Varð jarð-
skjálfta-ns vart meðal annars í
Solund í Ytra-Sogmi, Hristust
hús þar llítillega em engar
skemimdir urðu.
Jafnan verður vairt jarðslkjálfta
á þessum slóðum nokkrum simn-
um á ári hvarju.
Skrifstofa í Kefla-
vík fyrir Vest-
mannaeyinga
KEFLAVÍKURKAUPSTAÐUR
h-efur opiraað skrifsitofu, sem sér
um fyrirgxeiðslu fyrir Vest-
mammaeytoga að Klapparstíg 7,
Keflavík, og mum þeissi slkrif-
stofa virana í saimiráði við aðirar
sams komar s'krifstofur á Suður-
nesijum. Skrifstofan er opin all-
an daginm og fram á kvöld. —
Símimm er 92-1800. Eru Vest-
manmaeyingar beðmir að hafa
sambamd við skrifstofuma í sam-
bandi við húsmæði og anmað. —
- Vietnam
Framhald af bls. 1
Jamds, Ktoa, Fraikklands og Sov-
étrikjanna. Er reiknað með, að
ráðstefnan verði haMin í ráð-
stefnuhöllinmi, þar sem vopma-
hléð var umdirritað sl. laugar-
dag.
Spiro T. Agnew, varaforseti
Bandaríkjanna kom til Saigon í
dag og hóf þegar viðraeður við
Nguyen Van Thieu, forseta Suð-
ur-Víetnams, um samskipti
stjórnanna í Saigon og Washing
tom, nú að vopnahlé umsömdu. í
Washtogt. ræddi Tram Van Lam,
utanríkisráðherra S-Vietnarras við
Nixon, forseta og Henry K'ssin-g
er. Le Duc Tho, samningamaður
N-Vietnama er kominn til
Moskvu, þar sem Brezhnev, leið
togi sovézka kammúnistaflokks-
ins, hét honum í dag áframhatd
andi stuðningii Rússa við „rétt-
íáta baráttu" N-Vietnama í Viet
nam og í París sagði Nguen Duy
Trinh, utanrík'sráðherra N-Viet
nams, áður en hanm hélt heim til
Hanoi, að N-Vie.tnarrasstjóm
traumdi halda áfram að styðja bar
áttu íbúamma í S-Vietnam og hina
edmu sönmu fulltrúa þeirra, bylt-
iragarstjórn þjóðfrelsishreyfimg-
arinmar," eins og hamm kom.st að
orði.
f AP frétt frá Cam Tho í S-Viet
nam seg'r, að Saigon-stjórnin
muni næ.stu tvo daga sleppa rúm
lega 6000 fyrrverandi skærulið-
um, sem hafi boðið s;g fram til
starfa fyrir friðaráætlun stjórn
arinnar. Segdr AP, að fangar þess
ir séu fiestir á aldrinum 25—30
ára og hafi þeir undirgeng'st póli
tiska fræðsliu á vegum stjórnar-
innar að undanförnu. Þá segir
AP í frétt frá Clark flugstöðinrai
á Filippseyjum, að umdirbúin
hafi verið móttaka óbreyttra
stríðsfaraga, bandariskra, frá N-
Vietnam, þar sem læknar og sái
fræðimgar rnun annasit þá sam-
k.ænt .cyrirframg?rðr' áætlun.
'Eiiaz! er t'i 'afnframt, að fang
- úr ; ii ekki v ð fréttamenn
r>: oar W? r i".i I hör.dum þessa
!>-■. M tV reyíira faraga í N-
--- ’ d j7 Bandarikja
... .. Jai . ru nokkrir
[ er unnu á vegum bandarískra
stjórnarvalda, er þeir voru hand
teknir.
í fréttum frá Laos seg'r, að
þar sé áfram barizt af hörku.
Styrjöldn þar hefur svo mjög
fallið i skugga VietnamsstyrjaM
artonar að hún er á stundum
köiiiuð „Gleymda stríðið". — í
vopnahléssamkomulagimu um Vi
etnam er gert ráð fyrir, að erlend
ar hersveitir fari frá Laos en
ekki eru sett nein tímamörk. Nú
hafa fulltrúar stjórnarinnar og
Pathet Lao-skæruliða hafið við-
ræður um frið og voru lögð fram
drög að friðaráætlun á fundi
þeirra í dag. Þar er gert ráð fyr
ir, að erlent herlið hverfi burt
innam þriggja mánaða og sömu-
leiðis gert ráð fyrir myndun sam
steypustjórnar með aðild skæru-
liða. Skuti stjórnin hafa aðsetur í
borginrai Luarag Prabang og svæð
ið þar umihverfist teljast hlut-
laust.
Loðnuverðið
— Einróma
samþykkt
Framhald af bls. 14
ustu. Helzt væri litið á fforaa-
fjörð. Eyrarbakki væri við
þaranig hafnarstæði, að eimungis
heimamönnum væri ætlandi að
leggja þar upp, þar sem memn
þyrftu að vera gjörkummugir inn
siglinguinmi. Bezt hefði legið við
að mota Þorlákshöfra, en hún
væri yfirfull, og þó aðeins ætti
að nota hana sem flutmingshöfm
yrði að gera töluverðar breyt-
togar.
í Grimdavík væri hims vegar
hægt, með því að gera þar breyt-
iragar, sem tafea mundu um tvo
mámuði og kosita um 50 mi'lljóm-
ir, að veita um 50 bátum þjón-
ustu, og gæti það orðið bezta
lausndin, þvi að Grindavík lægi
vel við fiskvimnslustöðvum. Að
lokum sagði Hannibal, að hamn
fagnaði að eiradrægni væri um
málið.
Er umræðumum var lokið, var
máiirau visað til fjárveiti-nga-
nefndar og síðari uim'ræðu. Fjár-
veittoganefmd lagði til að táflög-
rarani væri Htiúega breytt og var
bún bannig samþykkt einróma.
Framhald af bls. 32
P'jiltrúar seljenda létu svo-
fehda greinargerð fylgja atkvæði
sírau varðandi flutningasjóð.
„Fulltrúar loðnuseljemda taka
fram, að ekkert samkomuiag er
uim flutmingasjóð í þvi formi, sem
meirihluti yfirnefndar gerir ráð
fyrir, þ.e. að af hinu ákveðna lág
marksverði verði teknir 5 aurar
í flutningasjóð.
FulWrúar loðnuseljenda hafa
lagt til, að minnkuð verði
greiðsla í Verðjöfnumarsjóð, sem
meirihluti stjómar hans hefur á-
kveðið, um 5 aura, þ.e. úr 53 aur
um í 48 aura, verksmiðjumar
leggi fram 5 aura og bátar og
sjómenn 5 aura. Með 15 a>ura
greiðslu í flutningasjóð væri
hægt að greiða 35—50 aura við
bót á hvert kg loðnu, sem flutt
er hverju sinni til fjarlægustu
löndunarhafna.
Ljóst er, að vegna hinna
nýju viðhorfa, sem skapazt hafa
þurfa bátarnir að sigla mun
lengra með aflann en áður, sem
mun rýra áfla þeirra verulega.
Þörfin fyrir öflugan flutninga-
sjóð er því brýnni en áður.“
I yfirnefndinni áttu sæti; Jón
SigurðSLsoin, hagranmsóflsniastjóiri,
sem var oddamaður nofnd-
arinnar, Guðmundur Kr. Jóns-
son og Jónas Jónsson af hálfu
loðnukaupenda og Ingólfur Ing-
ólfsson og Kristján Ragnarsson
af hálfu loðnuseljenda.
Fyi-ir áramótin varð sam-
komulag í Verðlagsráði um eft-
irfarandi lágmarksverð á loðnu
til frystingar og til beitu frá 1.
janúar til 15. maí 1973.
Fersk loðna til beitu, hvert
kg kr. 6.00.
Verð á ferskri loðrau til beitu
miðað við loðnuna upp til hópa.
Fersk loðna til frystingar,
hvert fcg kr. 7.00.
Verð á loðnu til frystingar mið
ast við það magn, sem fer til
frystingar. Vinnsdumagn telst
innvegin loðna að frádregnu þvi
roagni, er vinnslustöðvarnar
skila í verksmiðjur. Vimnslu-
stöðvarnar skuiu sfcila úrgangs-
loðlnu í verksmiðjur seljemdum
að kosrfmaðarlausu. Óheimilt er
að dæla framamgreimdri loðnu
úr s'kipi. I
Verðið er miðað við loðnuna
komma á flutnimgsitæki við hiið
veiðiskips.
Verð á loðnu í bræðslu var |
ákveðið efnislega á fundi yfir-
nefndarinnar þann 21. þ.m., en
af sérstökuim ástæðum hefur
birtirag á loðlnuverðinu dregizt
til þessa.“
— 200 smáhús
Fra.mhald af bls. 1
það fyrsta, sem ég heyri u.m að
þetta hafi verið ákveðið. Mér
fdnnst þetta afskaplega rausnar-
legt og mymdarlegt boð, sem ber
að þak!ka.“
Þá sagði I frétt frá NTB frétta
stofunni 1 gær, að Lars Korvald,
forsætisráðherra Noregs, hefði
sent ólafi Jóhannessyni, forsætis
ráðherra, eftirfarandi símskeyti:
„Norska ríkisstjómin og
norska þjóðin hafa fylgzt af
djúpri samúð með því áfalli, sem
ibúar Vestmamnaeyja og íslands
hafa orðið fyrir. Nú þegar ljóst
er orðið hve rnikið þetta áfall er,
er.u það eðl leg viðbrögð ok'kar að
bjóða fram aðstoð við að bæta
það tjón, sem orðið hefur. —
Norska ríkisstjómin er reiðubú
in til viðræðna við íslenzk stjórn
völd um það, hvermig hún geti
bezt lagt sitt af mörkum til end
urreisnarstarfsins.“
— Loðnu-
móttaka
Framhald af bls. 32
þegar að reka styrktarstoðir
undir þakið. Unnu þeir að
þessu verki fram eftir öllu
kvöldi.
Magnús Magnússon, bæjar-
stjóri, sagði í samtali við blaða-
mann Mbl. í dag, að nú yrði
hafizt handa um að hreinsa
fiskimjölsverksmiðjuna í Eyjum
með það fyrir augum að koma
henni í gang fyrir loðnuvertíð-
ina. Taldi Magnús ailar líkur á
þvi að móttaka á loðnu yrði
möguíeg í Vestmannaeyjum
þrátt fyrir hinar óvenjulegu að-
stæður, sem hér hafa skapazt
vegma eMgossins, em rökstudidi
þetta álit sitt með þvi að vitna
i ummæli jarðfræðinga um að
nú megi ætla að vikurgosið fari
stöðugt minnkandi. Kvaðst hann
reikna með miili 100 og 200
manns kynnu að starfa við loðmu
móttökuna.
1 gærkvöldi hafði svo blaða-
maður Mbl. samband við Viktor
Helgason, verkstjóra við fiski-
mjölsverksmiðjuna. Kvað hann
! 10 til 15 manna lið hafa unnið
við hreinsunina í dag, en eink-
um hefur verið lögð áherzla á
að létta álagið á þökum verk-
smiðjunnar, en þar eru nú stór-
ir vikurbtogir, eins og á öðrum
húsum hér í bæ. Annars sagði
I Viktor, að næstu tvær vikurn-
ar yrði aðeins reynt að halda
í i horfinu, hvað snertir hreins-
unina, til að sjá hverju fram
yndi og hvort aðstæður hér, svo
sem nægilegt vatn, rafmagn og
j hafnarskilyrði leyfðu loðnumót-
i töku.
j En um það leyti, sem verið
! var að hreinsa þökin á loðnu-
! verksmiðjunni, varð það óhapp
seinnihluta dagsins hjá Fiskiðj-
unni h.f., einni helztu fisk-
l vinnslustöðinni hér í Eyjum, að
hluti þaksins lét undan þunga
! vikurlagstos og tófc að síga. Sem
! fyrr segir vildi svo heppilega til,
að hópur trésmiða frá Trésmiða
félagi Reykjavíkur er í Eyjum
þessa dagana við hjálparstörf.
Voru þeir óðar kvaddir til og
unnu að því fram eftir öfllu
kvöldi að reka styrktarsperrur
undir þakið. Mátti litlu muna
áð hér yrði milljóna króna tjón,
því að einmitt undir þessum
I hluta þaksins eru frystivélar og
frystiklefar. sem kosta munu
i tugi milljóna króna.
i Hins vegar var í dag rutt
| mörguim tonnum af vilkrd af þaki
næsta húss, verksmiðjubygging
ar Isfélagsins. Var ofurkapp
lagt á að létta þungann af þaki
þessa húss, því að á efstu hæð
hússins er einmitt eldhús það
og mötuneyti, sem til skamms
tígia hefur verið eini staðurinn
hér í bæ, þar sem björgunar-
menn hafa getað fengið einhvem
viðurgerning.