Morgunblaðið - 03.07.1973, Page 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLl 1973
17

J? slóit
um
eröaleiaqsi tis
Tryggvi Halldórsson:
Borgarf jörður eystri
SÓLARGANGURINN lengist
og björtu kvöldin sanna til-
veru vorsins og nálsegð sum-
arsins. Vetrardrunginn er
rokinn út í veður og vind.
Náttúruunnandinn er farinn
að hugsa til lengri ferða en
rétt miili húsa eða um næsta
nágrenni við heimili sitt. Eitt
er það, sem margur ferðamað
urinn veltir gjarnan fyrir sér
áður en hann leggur af stað,
hvernig muni rætast úr veðr
inu. Menn draga fram á síð-
ustu stund að ákveða sig. „Á
ég að fara“, „ætli veðrið
verði gott“, „verður rigning11,
„ég er ekki ákveðinn, en mig
langar“ heyrist oft og iðulega,
þegar verið er að ræða um
ferðir og ferðalög. Það er mín
reynsla, að ef mig langar til
að fara einhverja ferð, þá
hugsa ég sízt af öllu um hvem
ig veðrið muni verða, þvi ís-
lenzk veðrátta er svo breyti
leg og duttlungafull, að ógjörn
ingur er að staðhætfa eitt eða
neitt um hvernig veðurfarið
verði nema aðeins fyrir Xíð-
andi stund. Það er því aðeins
eitt ráð, sem ég jafnan gef í
sambandi við ferðalög og það
er þetta: Langi þig í ákveðna
ferð, vertu ekki að velta vöng
um yfir hvernig veðrið muni
verða, heldur skalt þú búa þig
vel út, gera ráð fyrir öllu hinu
versta og siðan fara. Reynsl-
an verður venjulegast sú, að
þegar heim er komið og at-
burðir ferðarinnar rifjaðir
upp hefur veðrið verið ljóm
andi og ferðin heppnazt ágæt
lega.
Ég minnist þess til gamans,
að veðurútlitið var ekki gott,
þegar bíll Ferðafélags Islands
lagði af stað frá Reykjavík
vestur á Snæfellsnes um sl.
hvítasunnu. Ganga átti á jök
ulinn. Þegar við höfðum tjald
að á laugardagskvöldið birti
til og var ákveðið að ganga á
jökulinn um nóttina. Kl. 07,00
að morgni hvítasunnudags
stóð 37 manna hópur á hæsta
tindi jökulsins í glampandi sól
skini og logni og naut til fulls
hins dýrðlega útsýnis, sem
er fáu líkt hérlendis'. Svo var
bliðan mikil, að fólkið fækk-
aði fötum og gat lagt athafnir
sínar að jöfnu við sóldýrkend
ur á Spánarströndum.
Það, sem að framan er sagt,
er reyndar smáútúrdúr frá að
alefni þessarar greinar, en ætl
un mín er, að spjalla nokkuð
um Borgarfjörð eystri og lýsa
honum, eins og hann kom mér
fyrir sjónir, er óg átti þar
leið um í ágúst 1971 og einnig
að benda á gönguleiðir, sem
kemur til greina að fara, þeg
ar menn vilja kynnast land-
inu nánar, eins og ætlunin er
að gera í ferð Ferðafélagsins
um þessar slóðir hinn 5. júlí
n.k.
Frá Egilsstöðum er farið
sem leið liggur ytfir Vatns-
skarð og niður í Njarðvíkur.
Þegar þangað er kornið blasa
við vegfarendum mörg lípar
ítfjöll, fagurleg ásýndum, Má
þar nefna m.a. Sönghotfsfjall,
Tóarfjall, Skjaldarfjall og
Grjótfjall. Ekki er ætlunin að
staldra við í Njarðvíkum, held
ur leggja leið sína um hinar
frægu og hrikalegu Njarðvik-
urskriður. Þegar þær eru að
baki, opnast brátt útsýnin inn
til Borgarfj arðar og fegurð
hans blasir við, sem er rómuð
af ölium, er hana hafa augum
litið. Sveitin sjálf og lögun
fjallanna, sem umlykja hana
er svo sérstæð að ferðamað-
ur, sem kemur þar í fyrsta
sinn hlýtur að verða fyrir
djúpum áhrifum og sannfær-
ast um það, sem haldið hefur
verið fram, að þetta hérað sé
stolt Austfjarða.
Við, sem með Ferðafélaginu
förum, veljum okkur bæki-
stöð nálægt þorpinu í firðin
um, sem Bakkagerði heitir.
Það liggur vel við og þaðan er
gott að fara, bæði í stuttar
eða langar gönguferðir. 1 ferð
okkar höfum við 6 daga til
að kynnast sveitinni og um-
hverfi hennar. En hvaða mögu
leikar eru i boði? Einn daginn
förum við til Loðmundarfjarð
ar.
Við leggjum leið okkar um
Kækjuskörð, en þangað eru
um það bil 10—12 kílómetrar
frá tjaldstað. Þaðan er hæg
ganga niður í Loðmundarfjörð
inn. Þar sem okkur liggur ekk
ert á, er sjálfsagt að gista þar
og litast um í þessum fagra
firði, sem nú er ekki lengur
byggður mönnum, en var áð-
ur fyrr vettvangur mikilla at
hafna og fjörugs mannlífs. Nú
ríkir þar friður og ró. Þegar
við höldum af stað heimileið
is er upplagt að fara til Húsa-
víkur og síðan um Gunnhildar
dal.
Þá gefst okkur tækifæri til
að ganga á Hvítserk, sem er
hægra megin við skarðið milli
dalanna. Hvítserkur er lípar-
ítshnúkur, 774 m á hæð og
fagur á að Mta. Af honum sést
vel yfir Húsavikina og næsta
nágrenni.
Aðra ferð gerum við okkur
á Beinageitarfjall, sem er
sunnan Dyrfjalla, milli Borg-
arfjarðar og Héraðs. Á hæsta
tindi þess erum við í 1107 m
hæð og útsýnin víð og fögur.
1 tjaldstað náum við um kvöld
ið, þreytt og ánægð etftir hæfi
lega áreynslu, bæði líkamlega
Við Dyrnar
og á það ekki sízt við um göng
una á Dyrfjöllin. Við leggjum
snemma af stað og hefjum
göngu okkar við Jökulsá. Við
fylgjum ánni inn dalinn og
stefnum á hæstu tindana. —
Þetta er þaagileg gönguleið,
landið hækkar jafnt og þétt,
án þess að áreynslan aukist
að marki. Við göngum um
valllendismóa þakta kræki-
berjalyngi en eru hér og þar
Séð til Dyrfjalla
og andlega.
Nú höfum við eytt þremur
dögum af leyfinu, en enn er
mikið eftir að skoða. Ekki er
úr vegi að eyða dagstund til
þess að kynnast Svartafelli og
Staðarfjaili, en það eru tvö
liparítsfjöll, austan við byiggð
ina, rúmlega 500 m hiá hvort.
Þessi tvö fell eru með þeim
dýrlegustu liparítsfjöllum,
sem ég hef séð og ætti hver
náttúruunnandi að gefa sér
góðan tíma til að virða þau
fyrir sér og ganga á þau. Það
margborgar sig.
En við eigum eftir það
mesta og bezta. Að ganga á
Dyrfjöll. Þau eru fjöll fjall
anna og held ég, að flestir
geti verið mér sammála um
það, að þau beri af öðrum fjöll
um Austfjarða sökum tignar
og sérstæðrar fegurðar. Það
er alltaf tilhlökkunarefni að
eiga i vændum fjallgöngu,
sem við vitum fyrirfram að
verði okkur til ánægju og
gleði. Þannig verkar það á miig
sundurskornir af melabörð-
um og litlum lækjarsprænum,
sem falla niður í ána. Við gef
um okkur góðan tima, tökum
okkur góðar hvildir, og virð-
um fyrir okkur landið, sem að
baki liggur, fjöllin, fellin og
hið gróna land, sem sifellt
breytir um svip, eftir þvi, sem
okkur miöar áfram og hærra
kemur.
Þótt Dyrfjöllin séu tignar-
leg að sjá, bæði frá Héraði og
Borgarfirði með Álfaborgina
í forgrunn, þá taka þau á sig
annan svip þegar nær dreg-
ur. Við stefnum á Dyrnar,
hina sérstæðu og furðulegu
náttúrusmið, er setja þann
sérstæða svip á þessi fjöll, er
allir þekkja. Það er gaman að
doka við undir þeim, stikla
þar stein af steini, skoða litina
i klettunum og virða fyrir
sér hamravegg'na, sem mynda
hina furðulegustu stuðla og
dranga. Síðan göngum við upp
í sjálfar Dyrnar. Þær eru í
850 m hæð yfir sjó. Ekki er
þetta torfarin leið, en samt
ráðlegg ég þeim, sem hættir
til að sundla, að gæta fyllstu
varkárni. En gaman er að
standa þarna uppi á þröskuldi
tfjallsins og njóta þess, sem
við blasir. Það mangborgar
erfiðið.
Ekki skulum við láta Dym
ar verða lokatakmarkið í ferð
inni heldur ráðast til upp-
göngu á hæsta tindinn, sem
er norðan við Dyrnar og er í
1136 m hæð yfir sjó. Gangan
þangað upp er flestum ferða-
mönnum fær, uppgangan
þægileg en nokkuð brött. Fyr
ir tveimur árum stóð óg á
þessum tindi í glampandi sól
og afburðagóðu skyggni. —
Þeirri fegurð, sem þar blasti
við er ekki unnt að lýsa með
orðum, maður skynjar áhrifin
frá umhverfinu, kemst í snert
ingu við töfra hinnar stórkost
legustu náttúrufegurðar, en
að gefa sanna mynd með orð
um er ekki á mínu færi. Hver
og einn verður að kynnast því
sjálfur af eigin raun. Og þá
vaknaði sú spurning í huga
miér, hvort ég hefði litið feg-
urri sjón á Islandi en hér. Svar
ið var játandi. Ég hafði staðið
á einum stað öði’um, sem tók
þessu fram. Það var útsýnið
frá Hvannadalshnúki i öræfa
jökli.
Ef áætlun okkar hefur stað
izt eigum v ð einn dag eftir.
Honum er rétt að eyða í Brúna
vik og ganga þar á fjörur. Ég
hef í þessu spjalli aðeins stiki
að á stóru. Minnast má á ótal
margt fleira, t.d. að leita
skráutsteina, sem gnægð er af
og finnast á ýmsum stöðum,
eða virða fyr' r sér sveitina
sjálfa, hin fögru tún, grösugu
engjar, beljandi ár og fjalla-
hringinn sjálfan, þakinn
hamrabeltum, tröilslegum
tindum og bröttum skriðum.
Þetta er hið kjörna lands hins
gangandi manns.
Eftir að hafa dvalizt í þesa
ari sveit og kynnzt að nokkru
hinni sérstæðu fegurð hennar,
undrast maður ekki, þótt
meistari Kjarval hafi dvalizt
þar löngum, og skapað þar
mörg af si.num fegurstu lista
verkum.