Morgunblaðið - 21.07.1973, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ _ LAUGARDAGUR 21. JÚLÍ 1973
22-0*22*
RAUÐARÁRSTÍG 31
BfLALEIGA
CAR RENTAL
TS 21190 21188
/f* 14444
&
I# 25555
mniF/sifí
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
BORGARTÚN 29
AV/S
SIMi 24460
'c-
BÍLALEIGAN
5IEYSIR
CAR RENTAL
CAR RENTAL
BÍLALEIGA
TRAUSTl
» ÞVERHOLT 15ATEL. 25780
BlLALEIGA JÓNASAR & KARLS
Ármúla 23 — Sími 81315
wmmmm
kvJ ■HŒSuSO
BÍLALEIGA
BÖBGARi\E88
Kveldúlfsgötu 19,
simi 93-7298.
SKODA EYÐIR MINNA.
Shodh
LBGAH
AUÐBREKKU 44-46.
Æ SÍMI 42600.
STAKSTEINAR
Snúast á sveif
með stjórnar-
andstöðunni
Landsmenn hafa nú öðru
sinni fengrið að súpa seyðið af
skattastefnu vinstri stjórnar-
innar. Heildarupphæð tekju-
skatts í Reykjavík hefur
hækkað um nærfellt 35% frá
síðasta ári. En samkvæmt árs
skýrslu Seðlabanka Islands
hækkuðu laun að meðaltaii
um 28% á síðasta ári.
StjórUarandstaðan lagðist
eindregrið gregrn skattpíningar-
stefnu þeirri, sem ríkisstjórn-
in markaði með nýju skatta-
iögunum. Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur lengi bent á, að
nauðsyniegrt væri að innheimta
stærri hluta af tekjum ríkis-
sjóðs með óbeinum sköttum
og skattlegrgfja eyðsluna. Á
jnirm hátt má veita þeim umb
un, sem sýna hagrsýni og: ráð-
deildarsemi.
Kommúnistar hafa alla tíð
barizt harkalega gegn jþessum
sjónarmiðum og; haldið því
fram, að þau kæmu þeim
lægrstlaunuðu verst. Og: fram-
sóknarmenn tóku undir þessi
sjónarmið, þegar skattalögin
voru sett.
Eftir að skattaálögumar
voru kunnar í fyrra, var þeirri
skoðun hins vegar lýst í rit-
stjórnargrein í Tímanum, að
r-ðlilegft væri að innheimta
stærri hluta af tekjum rikis-
ins i formi óbeinna skatta. Á-
lögurnar, sem nú hafa dunið
yfir, hafa síðan opnað aug:u
Þjóðviljans fyrir því, að skatta
stefna núverandi ríkisstjórnar
er með öllu óhæf. Og: Þjóð-
viljinn fellst á hugmyndir
Sjálfstæðisfiokksins um ó-
beina skatta.
Þjóðviljinn segir orðrétt í
forystugrein: „Við erum einn-
ig þeirrar skoðunar, að vafa-
samt sé að afia með beinum
tekjusköttum svo mikils hluta
af tekjum opinberra aðila,
eins og hér hefður tíðkazt.“
Þriðja stuðningsblað ríkis-
stjórnarinnar, Nýtt land, seg-
ir um þetta atriði: „Sparsemi
og ráðdeild eru orðin böl, en
ekki dyggð. — Beinir skattar
eru með öðrum orðum orðnir
aiit of háir, og það verður að
breyta um stefnu í skattamál
um.“
Þannig hafa öll helztu mál-
gögn ríkisstjómarinnar tekið
undir kröfur Sjálfstæðisflokks
ins um aukna hlutdeiid 6-
beinna skatta í tekjuöflun rík-
issjóðs. Fátt sýnir betur í
hvert óefni skattastefna ríkis
stjórnarinnar hefur ieitt en
einmitt það, að öll stuðnings-
blöð ríkisstjórnarinnar hafa
nú tekið undir meginstefnu-
mið stjórnarandstöðunnar í
skattamálum. Betur hefði að
vísu farið á því, að augu
þeirra hefðn opnazt fyrr. En
nú er að sjá, hvort stjórnar-
flokkarnir á Alþingi hafa ein-
urð í sér til þess að verða við
kröfum stjóraarandstöðunnar
og stuðningsblaða sinna og
breyta um stefnu.
Þannig virðist flestum vera
orðið ljóst, nema ríkisstjöm-
inni, að iengur verður ekld
beðið með að gera grundvall-
arbreytingar á þeim skatta-
lögum, sem sett vom að til-
hlutan stjórnarflokkanna
þriggja. Stefna ríkisstjómar-
innar í skattamálum hefur
reynzt óskynsamleg eins og
raunin hefur orðið á í flestum
öðrum efnum, er stjórnin hef-
ur fengizt við. Stjórnin kepp-
ist nú við að taka ákvarðanir,
er ganga í þveröfuga átt við
fyrirheit stjómarsáttmálans.
Ef þar segir, að vexti af stofn
lánum skuli lækka, þá eru
vextirnir hækkaðir, og þann-
ig mætti lengi telja. Nú er fyr-
irsjáanlegt, að stjórnarflokk-
arnir verða að taka aftur öll
stóru orðin um ágæti nýju
skattalaganna og setja nýja
skattaiöggjöf með hliðsjón af
stefnu stjórnarandstöðuunar.
Ég minntist á Heydalsveg
í fyrra spjalli, að ég hefði hug
á að gera honum nánari skil
síðar og nú er komið að þvi.
En það er fleira en þesSi nýi
vegur, sem vert er að greina
frá á þeiim slóðum, og á ég
þar við í Kolbeinsstaða- og
Eyjahrepp, hinn forna
Hnappadal. Flestir ferðamenn
þeytast yfir þetta landssvæði,
á leið véstur undir Jökul eða
heim þaðan, í þeirri trú, að
Kolbeinsstaðafjall, Fagraskógarf,jall og Grettisbæli.
Gísli Guðmundsson:
Ferðaspjall
þar sé fátt forvitnilegt. En það
er nú öðru nær. Á þessu
svæði býður íslenzk náttúra
upp á meiri fjölbreytni en
nokkum getur órað fyrir að
óathuguðu máili og mun ég
nú reyna að renna stoðum
undir þá fullyrðingu mina.
Vestan Hítarár er komið í
Hnappadalssýslu og þar skul-
um við staldra við og litast
um. Framundan er Hnappadal
urinn með háreist basalt- og
líparítf jöll á báðar hendur, lág
ar heiðarbungur fyrir botni
en sjálfur hinn breiði dalbotn
allur sundurtættur af eld-
virkni og þakinn óhugnanlega
stórum hraunfeldum. Ef byrj
að er á umgjörðiinni að aust-
an, þá gnæfa þar tvö hömrótt
basaltfjöll, Fagraskógar- og
Kolbeinsstaðafjall, hið síðar-
nefnda sýnu hrlkalegra og há
reistara. Suðaustan í Fagra-
skógarfjalli er dökk, skrið-
runnin goskeila, Grettisbæli,
og ættu allir er leggja leið
sína vestur að lesa fyrst kafl-
ann í Grettissögu um dvöl út-
lagans þar. Fyrir botni dails-
ins er hin lága bunga Rauða-
melsheiðar, Sátufjall vestar
og efst á því situr sátan. Vest-
an dalisins eru fjölbreytMeg
timdafjöll. Hestur nyrst, þá
Þnífjöll (Skyrtunna), Ljósu-
fjöll, aðeins fjær, eru úr lípa-
rfti og ber hæst, en fram á
láglendið gengur basaltborgin
Hafursfell. Meðfram strömd-
inni eru hinar frægu Löngu-
fjörur, hvítkögraðar af brim-
öldunni.
Fyrsta hraunbreiðan, Barna
borgahraun, er skammt norð-
an við ána, Bamaborgir eru
tvær strýtur, sem risa upp úr
því. Þetta hraun er all vel
gróið og í því Vimialegt birki-
kjarr. Nær sjónnm og vestar
rís gigurinn Eldborg upp úr
miklum hraunfeldi. Þessi gíg-
ur er viðfrægur vegna form-
fegurðar, barrnar hans mynda
reglulegan hring og gígskálin
er afar djúp og keilulaga. 1
Landnámu er skemmtileg frá
sögn um eldgos þarna, sem
var lengi vel talin bábiája ein,
en nú hafa jarðfræðimgar kom
izt að raun um, að líklegast
hafi þessi eldstöð gosið fyrir
um 1000 árum síðan. Það er
viissuiega þess virði að leggja
leið sína þangað, gangan frá
vegi tekur um eina stund
hvora leið og upplýsingar um
leiðina er hægt að fá á bæn-
um Grund, alveg við veginn
til vinstri.
Inmar í dalnum er hra'un-
breiða um hann þveran,
Rauðhálsahraun, og rauðflekk
ótt eldstöð í því miðju. Sums
staðar er það alófært apall-
hraun en í því finnst einnig
marflatt helluhraun. Auk þess
er þar að finna athyglisverð
óbrynni, stórþýfða vallendis-
móa, girta hri'kabruna á aiia
vegu og tel ég, að vel sé varið
degi i þeiim furðuheim. Ofan
við þetta hraun, við rastur
Kolbeinsstaðafjalls, er Mýr-
dalsgjá, talin fom spréngi-
gígur og skoðunarverð. Að-
eirns innar eru áberandi strýt-
ur, Hrafnatindar, tíklegast
gígtappi úr sundurtættum
gjailgig.
Athyglisverðir staðir eru
einnig undir vesturfjöllunum
og mest áberandi tvær form-
fagrar gjallkúlur, Rauðamels-
kúlur, með skærrauðum flekkj
um. Suður af þeim eru Gerðu
bergshamrar, tíklegast mesti
stuðlabergsveggur Landsins,
en nor'ðar og utan í lágum
hálsi er hin fræga Rauðamels
ölkelda. Hliðarvegur liiggur
þarna inn með fjallinu iinn að
bænum Höfða og aðeins spöl-
ur firá honum að ölkeldunni.
Heydalsvegur liggur til
hægri af Stykkishólmsvegi á
móts við kirkjustaðLrm Kol-
beinsstaði, sveigir upp að fjaH
inu og inn með þvi ofan við
Rauðhálsahraun. Þar í hraun-
jaðrinum er Mýrdalsrétt og á
skilið athygli vegna þess, að
hún er öll hlaðin úr hraun-
grýti. Þar inmar af tekur við
það sem í dag nefnist Hnappa
dalur, og á þessu svæði nær
samfelldur hraunsjór. Fyrsit
er Rauðamelshraun en innar
Gullborgarhraun með sam-
nefndum gíg í miðju og i þvS
eru hinir nýfundnu Hraun-
holtahellar. Tvær móbergs-
strýtur, Hnúkar, eru á hægri
hönd og inni i dalbotrui tvö
stór vötn sitt hvoru megin
vegar, Hlíðarvatn til hægri en
Oddastaðavatn ti'l vinstri, bæði
veiðisæl. Bæir eru á strjálingi
í dalnum, sumir í byggð en
aðrir komnir í eyði. Sá innsti
nefnist Ölverskross og þar
leggur vegurinn upp afliðandi
brekku norður Heydal. Á
brekkubrúninni er sjálfsagt
að staldra við og horfa út yfir
dalinn og sveitina til sjávar.
Frá þessum sjónarhóli sýnir
Kolbeinsstaðafjall alveg nýja
ásýnd og fjölin vestan dals-
ins eru einnig mjög svipmikill
þaðan séð. Ekki er hún þá
Síður áhrifamikiil yfirsýnin
þaðan yfir öll hraunn og eld-
stöðvarnar, vissulega hroll-
vekjandi mynd, sem á sér þó
atlhyglisverða og margbreytta
fegurð, þá farið er að skoða
hana nánar.
Fátt er frásagnarvert um
Heydal, sem raunar er aðeins
grunn lægð í gegn um hinar
ávölu bungur Rauðamelsheið-
ar. Ekki er Skógarströndin
þar norður af tilkomumikill
heldur, en fagur er hann
Hvammsfjörðurinn norðan
hennar, er Klofningsfjöllin
spegla sig í honum, lognkynr-
um.
Að lokum þetta. Ég tel, að
ferðamenn eigi að aka suður
Heydal. Frá Stykkishólmi er
leiðin 15 km lengri en suður
Kerlingarskarð, en úr Dölum
25 km lengri en suður Bröttu
brekku.