Morgunblaðið - 24.10.1973, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. OKTÓBER 1973
15
Hreínsanir í
Mynd þessi var tekin sl.
laugardag I Kreml ( Moskvu,
þar sem þeir Henry Kissinger,
utanrfkisráðherra Bandarfkj-
anna og Leonid Brezhnev, leið-
togi sovézka kommúnista-
flokksins, komu sér saman um
ályktun þá, sem Öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna sam-
þykkti f fyrrinótt um að styrj-
aldaraðilar við Miðjarðarhaf
hætti bardögum.
GATT-
viðræður
að hefjast
Genf 23. okt. NTB.
VIÐSKIPTASÉRFRÆÐINGAR
frá meira en fimmtfu löndum
hefja á morgun, miðvikudag, við-
ræður að nýju með það fyrir aug-
um að fjarlægja tálmanir, sem nú
eru á alþjóðaviðskiptum. Eru
þetta hinar svokölluðu Gatt-við-'
ræður.
Síðustu Gatt-viðræðurnar voru
haldnar 1967 — 68 og var þá fyrst
og fremst stefnt að því að lækka
innflutnings- og útflutningstolla.
Nú mun verða efst á baugi að fá
lagfæringar á innflutningskvót-
um o.þ.u.l. Trúlegt er, að enn
fleiri fulltrúar komi sfðan til
fundarins. Undirbúningur fór
fram í Tókfó í fyrra mánuði og
tóku ráðherrar þátt f þeim við-
ræðum, með þátttöku eitt hundr-
að landa.
Nóbelsverðlaunum í
eðKs- og efnafræði úthlutað
Stokkhólmi 23. okt. NTB. AP.
BREZKI prófessorinn Geoffrey
Wilkinson og Þjóðverjinn Ernst
Otto Fischer fengu í dag Nóbels-
verðlaunin f efnafræði. 1 eðlis-
fræði skiptu með sér verðlaunun-
um Bandarfkjamaðurinn Leo
Esaki, Norðmaðurinn Ivar
Brlissel, 23. okt. AP.
EDMUND Leburton, forsætisráð-
herra, Belgfu, gerði f dag veruleg-
ar breytingar á rfkisstjórn sinni,
sem er samsteypustjórn og hefur
verið við völd f átta mánuði. Hann
bað um afsögn átta ráðherra og
ráðuneytisstjóra, og var það sagt
gert til að reyna að styrkja veika
stöðu stjórnar hans.
Mikil átök hafa verið innan
stjórnarinnar og ágreiningur
farið vaxandi. Meðal þeirra ráð-
herra, sem nú voru látnir fara,
Blístruðu
Giaever og Bretinn Brian
Josephson.
Nóbelsverðlaunahafamir f
efnafræði fá verðlaunin fyrir
rannsóknir þeirra á kolvetni.
Segir í forsendum akademíunnar
að þeir hafi valdið byltingu f
var Edouard Anseele, samgöngu-
ráðherra, úr flokki sósfalista.
Hafði hinn flæmski armur Kristi-
legra demókrata löngu krafizt
þess að Anseele yrði látinn víkja.
AP-fréttástofan segir Kristilega
demókrata hafa gengið svo langt,
að hóta Leburton því, að stjórnar-
samstarfi yrði slitið, yrði hann
ekki við þessari kröfu. Opinber
ástæða fyrir afsögn Anseele var
sögð vera heilsuleysi. Meðal
þeirra, sem hurfu úr stjórninni,
voru tvær konur og sitja nú að-
eins karlmenn í belgísku stjórn-
inni.
Belgrad 23. okt. NTB.
YFIRSTJÖRN júgóslavneska
kommúnistaflokksins ákvað f
gærkveldi að reka stjórn í flokks-
deild f Iftilli borg f Bósnfu. Var
fimm forystumönnum vikið frá,
að loknum deildarfundi, eftir að
komizt hafði verið að þeirri
niðurstöðu, að þeir hefðu gerzt
sekir um vanrækslu, misnotað að-
stöðu sfna sér til framdráttar og
skapað hið versta ástand f
Kaliovik-héraðinu. Hafa þessar
hreinsanir vakið mikla athygli
Þá er haldið áfram hreinsunum
við Belgradháskóla. Flokksnefnd
málmefnafræði, sem hafi haft
mikla hagræna þýðingu í iðnaði.
Fischer er fæddur í Mtlnchen árið
1918 og hefur verið forstjóri
rannsóknarstofu, sem fengizt
hefur við rannsóknir á öllum þátt-
um ólífrænnar efnafræði síðustu
árin. Dr. Wilkinson er 52ja ára
að aldri og stundaði nám f
London. Hann er prófessor í
ólífrænni efnafræði við The
Imperial College of Science and
Technology, og hafa þó nokkrir
vfsindamenn, sem þar starfa, áður
fengið Nóbelsverðlaun.
Töf varð á úthlutun Nóbels-
verðlaunanna i eðlisfr., þar sem
samkomulag náðist óvenju seint
og var gefin út tilkynning um það
fyrr í dag, að nefndarmenn hefðu
ekki komizt að niðurstöðu á til-
settum tíma. Skömmu síðar var
birt að Nóbelsverðlaunin hefðu
fengið þeir Esaki, Giaever og
Josephson fyrir uppgötvanir í
sambandi við flutning á orku
gegnum háleiðara við óvenjulega
lágt hitastig. Giaever er fæddur f
Noregi, 44ra ára að aldri, en hefur
lengst af unnið í Bandaríkjunum.
Leo Esaki er fæddur í Japan, en
er bandarfskur ríkisborgari.
Hann er 48 ára gamall og
Josephson er yngstur verðlauna-
hafanna, aðeins 33ja ára gamall.
Hann erfæddur í Wales.
háskólans rak i fyrri viku
aðstoðarritarann Predrag Aleksic
og vísaði öðrum prófessor úr
flokknum. Var því haldið fram, að
þeir hefðu sett fram skoðanir,
sem samrýmdust ekki hugsjóna-
fræði f lokksins.
Kínaför
Kissingers
frestað
Washington 23. okt. AP-NTB
HENRY Kissinger, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna,
hefur ákveðið að fresta för
sinni til Kína og Japans, að þvf
er bandaríska utanrikisráðu-
nevtið tilkynnti f dag. Ástæðan
er sögð annir ráðherrans
vegna þess, að aftur hafa
blossað upp bardagar milli
Israela og Araba. Til stóð að
hann legði upp annað kvöld f
sjöttu ferð sfna til Kína.
Kissinger kom til Washing-
ton í morgun árla úr ferð sinni
til Moskvu og Tel Aviv. Hann
hugðist halda fund með frétta-
mönnum síðdegis í dag en
frestaði honum til morguns.
Ekki er vitað hvers vegna. Ráð-
herrann gaf Nixon forseta
skýrslu um för sína í dag.
Blaðið Yedioth Ahtonoth í
Israel segir, að Kissinger hafi
m.a. fullvissað Goldu Meir for-
sætisráðherra um, að hann og
Brezhnev hafi ekki komið sér
saman um neinar friðaráætl-
anir í deilum Israela og Araba
og hann hafi sömuleiðis sagt,
að Israelar gætu haldið her-
numdu svæðunum frá 1967,
þar til a.m.k. að friðarsamn-
ingar yrðu gerðir og annað
hefði um samizt. Blaðið segir
og, að Kissinger hafi tjáð
Goldu Meir, að Sovétstjórnin
hefði áhyggjur af því hve sókn
ísraelska hersins við Suez-
skurð hefði verið öflug og því
væri henni kappsmál að koma
á vopnahléi.
Breytingar á
Belgíustjórn
Júgóslavíu
Kólera
Kuching, Malaysiu 23. okt. AP
NlU manns hafa verið fluttir f
sjúkrahús f Kuching f Malaysiu,
sjúkir af kóleru, að þvf er tals-
maður heilbrigðisyfirvalda sagði
frá f dag. Fyrsta tilfellisins var
vart þann 15. október. Ekki er
vitað til að neinar sérstakar ráð-
stafanir hafi verið gerðar sakir
þessa.
Skírður í
„höfuðið”
á eldflaug
Kairó 23. okt. NTB.
AUGLJÓST er, að Egyptar
kunna vel að meta þau vopn,
sem Sovétmenn senda þeim.
Síðasta dæmi um það er, að
eiginkona fátæks verkamanns,
sem varð léttari á dögunum,
lýsti þvf yfir, að hún hygðist
skíra nýfæddan son þeirra
hjóna Sam-6, eða f höfuðið
á ákveðinni gerð af sovézkum
fengið frá Sovétríkjunum.
Ekki er vitað til, að barn hafi
áður verið skírt f höfuðið á
eldflaug.
á eftir
karlmönnum
Frankfurt, 23. okt. NTB.
TUTTUGU konur í vestur-þýzka
bænum Fulda tóku sig til á dög-
unum og söfnuðust saman úti
fyrir verksmiðju, í þann mund er
starfsmenn þar, sem allir eru
karlmenn, voru að koma úr vinnu.
Blístruðu konurnar óspart á eftir
hverjum og einum, er hann gekk
út. „Við ætluðum með þessu að
sýna karlmönnunum, hvað konur
verða að líða á stundum á opin-
berum stöðum," sagði ein þessara
tuttugu kvenna. Viðbrögð karl-
mannanna voru yfirleitt á eina
lund: flestum brá svo í brún, að
þeir tóku samstundis til fótanna,
aðrir nánast hnigu f öngvit af
geðshræringu og enn aðrir urðu
bálreiðir. Þótti konunum þessar
aðgerðir hafa tekizt mætavel.
Jarðskjálfti
Búkarest 23. okt. AP.
JARÐSKJÁLFTAKIPPUR, sem
mæidist 4.5 á Richterkvarða varð
f héraðinu Vrancea f Rúmenfu f
dag. Engar fréttir hafa borizt um
skemmdir á mannvirkjum og
ekki er vitað til að slys hafi orðið
á mönnum.
ÞRIGGJA DAGA ÞJOÐAR-
SORG Á PUERTO RICO
Pablo Casals minnst víða um heim
San Juan, 23. okt. AP.
LlK cellósnillingsins Pablo
Casais lá á viðhafnarbörum f
dag f forsal þinghússins f San
Juan. Hermenn stóðu þar
heiðursvörð undir forystu
Rafaels Hernandez Colons,
landstjóra, sem lýst hefur yfir
þriggja daga þjóðarsorg á Puer-
to Rico. Sfðdegis f dag var kista
Casals flutt til kirkju f útjaðri
borgarinnar, þar sem útför
hans verður gerð. Luis Aponte
Martinez kardináli jarðsyngur.
Tónlistarmenn víða um heim
hafa minnzt Casals, sem lézt á
mánud., 96 ára að aidri. Þeirra
á meðal er sovézki celló-
leikarinn Mstislav Rostrop-
ovich, sem ekki hefur fengið að
leika á Vesturlöndum um langt
skeið vegna stuðnings við rit-
höfundinn Alexander Solz-
henitsyn. „Mér er fráfall hans
persónulegur harmur," sagði
Rostropovich. „Ég hef ekki
einasta misst mikilhæfan kenn-
ara heldur og sannan vin.“
Gerald Moore, hinn kunni
píanóleikari, sem lék tfðum
með Casals á hljómleikum hans
fyrr á árum, sagði, að sam-
vinnustundir þeirra hefðu
verið með mestu gleðistundum
lífs sins. „Hann var einstakur
maður, dásamlegur maður, sem
átti stórkostlega ævi. Allir tón-
listarmenn virtu hann og eisk-
uðu.“
Raymond Gallois Montroun,
forstöðumaður tónlistar-
akademíunnar f París sagði:
„Hann var einn bezti lista-
maður okkar tíðar. Snilldar-
hljóðfæraleikari, er hafði
dæmalausa tækni en snilld
hans var í því fólgin, að hann
lét tæknina þjóna tónlistinni."
Eugene Ormandy, hljóm-
sveitarstjóri Philadelphiu
hljómsveitarinnar, sagði, að
hann hefði verið einn mesti
tónlistarmaður allra tíma og
mikill cellósnillingur, „... en
kærleikur hans tii mannanna
var sennilega uppspretta hinna
auðugu og löngu lífdaga hans“.
Franska tónskáldið Henri
Sauget sagði: „Allir hljóm-
listarmenn harma fráfall hans,
en verk hans hafa slfkt gildi, að
þau tryggja honum eilíft líf.“
Og kanadfska altsöngkonan
Maureen Forrester, sem söng
fyrir Casals meira en 30 sinn-
um sagði: „Það var gæfa mín að
vinna með og læra af meistara,
sem veitti inn í líf mitt tóna-
lindum arfleifðar og fegurðar
og kenndi mér að gæða þær lífi
og skapandi afli, sem gæti orðið
siðmenningu okkar til styrkt-
ar.“
J