Morgunblaðið - 23.11.1973, Side 4

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1973
Fa

'a iA/t:
^ 22 0-22-
RAUOARÁRSTÍG 31
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
tel 14444*255551
, uaoá
BlLALEIGA car rentalI
'&ms
SM-nnTM..
Hverf isgötu 18
86060
BÍLALEIGAN
felEYSIR
CAR RENTAL
*«* 24460
í HVERJUM BÍL
PIONŒŒJR
ÚTVARP OG STEREO
KASETTUTÆKI
FERÐABÍLAR HF.
Bílaleiga - Sími 81260.
Fimm manna Citroen G.S stat-
ion Fiæm manna Citroen G.S.
8—22 manna Mercedes Benz
hópforðabilar (m. bilstjórum).
SKODA EYÐIR MINNA.
Shodb
LEIGAH
AUÐBREKKU 44-46.
SÍMI 42600.
Bllar
árg. '70 M-Benz 220, sjálfsk.
árg '69 Chevrolet Nova
árg '72 Opel St
árg '68 Taunus 1 7 M
árg '72 Fiat 128 St.
Vörubílar
árg '69 Volvo 2ja hásinga N
88
árg '68 M-Benz 1418
árg '66 Scania Super 76 2ja
hásinga
árg '65 Scania 76 m/3Vi t.
kra na
árg. 67 M-Benz 1413 m/3 t
krana
Bílasala
Matthíasar,
Borgartúni 24,
sími 24540.
Þingmaður
gerir sig
breiðan
Tillaga Alþýðuflokksins um
að rannsókn verði gerð á þvf,
hvort Islendingar geti tekið að
sér rekstur varnarstöðvarinnar
á Keflavíkurflugvelli, var til
umræðu á Alþingi s.l. þriðju-
dag. I umræðunum tók Einar
Ágústson til máls og lýsti yfir
því, að hann mundi greiða til-
lögu Alþýðuflokksins atkvæði,
þar sem hann teldi eðlilegt, að
slík rannsókn færi fram. Ekki
líkaði Jónasi Árnasyni þessi
yf irlýsing ráðherrans.
Jónas tilkynnti Einari við
umræðurnar, að hann mundi
brjóta málefnasamning ríkis-
stjórnarinnar ef hann greiddi
tillögu þessari atkvæði. Nú
kemur það auðvitað ekki á
óvart, þó að þessi þingmaður né
flokkshræður hans yfirleitt
væni samstarfsmenn sína í
stjórnarliðinu um svik. En eitt-
hvað hafa ritskoðunarmeistar-
arnir á Þjóðviljanum talið
„ótaktískt" hjá þingmanninum
að vera að fjasa þetta við ráð-
herrann á viðkvæmum tfma.
Enda hafa þessar ásakanir alls
ekki fallið inn í það skipulega
flaður, sem Þjóðviljinn stundnr
nú í garð hins reikula utan-
rfkisráðherra, ef vera mætti, að
það ylli undanhaldi hans í
varnarmálunum. Hafa þeir og
Ifklega talið sig sjá árangur af
flaðrinu að undanförnu.
Þjóðviljinn birti ræðu
Jónasar „í heild“ s.l. miðviku-
dag og breytir ræðu Jónasar,
þar sem hann fjallar um brot
ráðherrans á málefnasamn-
ingnum. Láta þeir hann f
staðinn einungis lýsa yfir því
að hann sé ekki sjálfur reiðu-
búinn til að greiða tillögunni
atkvæði.
Slímugir armar
Ekki eru það nein ný sann-
indi, að Þjóðviljinn hagræði
staðreyndum í skrifum sfnum
og láti þaðeitt koma fram, sem
gott þykir, enda berst blaðið
fyrir heilagri stefnu aJheims-
kommúnismans og skiptir þá
ekki máli, hversu óheiðar-
legum aðferðum er beitt. 1
þessari baráttu skiptir Ifka
meginmáli hér á landi að rjúfa
þau tengsl, sem Island hefur
við vestrænar lýðræðisþjóðir og
eru öll meðul réttlætanleg í
þeirri baráttu. Nú skiptir
auðvitað engu höfuðmáli, þótt
þingmaðurinn haft viðhaft
þessi orð um utanrfkisráðherr-
ann, enda í stíl við margt ann-
að, sem fram hefur komið úr
þeim herbúðum.en vinnubrögð
Þjóðviljamanna eru orðin þeim
svo töm, að þeir eru alveg hætt
ir að átta sig á hvað skiptir
máli og hvað ekki. Nægilegt var
f þessu tilfelli, aðekki vartalað
f fullu samræmi við stefnu
Þjóðviljans þessa dagana um
að styggja ekki utanríkisráð-
herra. Nú er bara eftir að vita,
hvort Jónas Ámason sættir sig
við, að orðum hans á þjóðþing-
inu sé snúið við á ritstjórnar-
skrifstofum Þjóðviljans og
merkingu þeirra breytt. Væri
fróðlegt að fá að vita afstöðu
þingmannsins til þessa. Sjálf-
sagt heyrist ekkert frá honum
um málið, enda má vera, að
hann hafi nú verið sannfærður
um, að óvarkárlega var talað og
því réttast að þegja ummælin f
hel. Má þá búast við, að hann
bre.vti ræðu sinni, áður en hún
kemur f Alþingistíðindum og
hafi þá, ef að lfkum lætur,
Þjóðviljann til hliðsjónar um,
hvernig ræðan á að hl jóða.
Já, svo notuð sé lfking
Jónasar sjálfs: Þjóðviljinn er
eins og kolkrabbi, sem teygir
sfna slímugu arma út um allan
þingflokk Alþýðub-
andalagsins.

spurt og svarad Lesendaþjónusta MORGUNBLAÐSINS Hringið f sfma 10100 kl. 10—11 frá mánudegi til föstudags og biðjið um Lesendaþjónustu Morg- unblaðsins.
Strauss-fjölskyldan
Erla Hansdóttir, Stóragerði
30, spyr:
„Nýlega voru sýndir 6—7
framhaldsþættir um Staussfjöl-
sk.vlduna í danska sjónvarpinu.
Er þess að vænta, að þeir verði
sýndir hér í sjónvarpinu?"
Pétur Guðfinnsson. fram-
kvæmdastjóri Sjónvarps.
svarar:
„Nei, ekki er gert ráð fyrir
því að svo stöddu að þættir
þessir verði sýndir hér."
□ Kostnaður vegna
löggæzlu við
vínveitingahús
Jónas Hallgrfmsson, Búlandi
14, Reykjavík, spyr:
„Greiða vfnveitingahús þann
kostnað, sem óhjákvæmilega
verður vegna vegna löggæzlu
við þau?“
Bjarki Elfasson yfirlögreglu-
þjónn svarar:
„Vínveitingahúsin greiða
engan beinan kostnað vegna
löggæzlu nema laun þeirra
tveggja manna, sem fylgjast
með því, að lagaákvæðum um
vínsölu í vínveitingahúsum sé
framfylgt.“
Mötuneyti
ríkisstarfsmanna
Páll Pétursson, Stóragerði 5,
spyr:
„Hefur ríkisvaldið látið gera
tillögur um úrbætur á næst-
unni f.vrir þá ríkisstarfsmenn.
sem hafa ekki aðgang að mötu-
neytum, þ.e. njóti ekki þeirra
fríðinda að fá niðurgreiddan
hádegisverð á vinnustað?
Gfsli Blöndal. hagsýslustjóri,
svarar:
„Þessi mál hafa verið T athug-
un að undanförnu, en sam-
kvæmt lögum um kjarasamn-
inga, sem samþykkt voru á síð-
asta Alþingi, er þetta orðið
samningsatriði milli ríkisins og
launþega þess."
MORGUNBLAÐIÐ mun
á næstunni birta f formi
spurninga og svara, upp-
lýsingar um Atlantshafs-
bandalagið og aðild ts-
lands að því og varnar-
mál landsins. Eru þær
spurningar og svör, sem
hér munu birtast næstu
vikur, tekin upp úr bækl-
ingi „Um öryggismál is-
lands“, sem utanrfkis-
nefnd Sjálfstæðisflokks-
ins gaf út f febrúarmán-
uði sl.
Hvers vegna var
Atlantshafsbanda-
lagið stofnað?
Við lok síðari heims-
styrjaldarinnar voru Sam-
einuðu þjóðirnar stofnaðar í
þeirri von, að með þeim yrði
unnt að tryggja friðinn í stríðs-
hrjáðum heimi. Á sama tíma
drógu vesturveldin mjög úr víg-
búnaði sínum f Evrópu og
fækkuðu hermönnum sínum á
skömmum tíma úr 5 milljónum
í rúmlega 800 þúsund. Öðru
máli gegndi hins vegar um
Rauða herinn. Ilann var frem-
ur efldur en hitt og réð yfir 4
milljónum manna, gráum fyrir
járnum. Með stuðningi þessa
herafla bjó Stalin um sig í iönd-
um Austur-Evrópu, gerði
friðarvonir Vesturlandabúa
brátt að engu og knúði þá til að
grípa til sameiginlegra ráð-
stafana. Sameinuðu þjóðirnar
urðu vettvangur hatrammra
deilna, þar sem Sovétríkin
beittu neitunarvaldi sínu
óhikað. Kalda stríðið svonefnda
hófst. Á styrjaldarárunum
byrjuðu Rússarað styrkjastöðu
sína í herteknum löndum
Austur-Evrópu og búa í haginn
undir valdatökur sína þar.
Raunar hefur það verið alda-
löng viðleitni einræðisherra
Rússlands að mynda belti lepp-
ríkja við vesturlandamæri
lands síns til að tryggja stöðu
sína gagnvart Frakklandi, Bret-
landí og Þýzkalandi. í lok
styrjaldarinnar færðu Rússar
sér í nyt svonefndar alþýðu-
fylkingar, en mötun þeirra
hafði verið ítarlega rædd á 7.
alþjöðaþingi kommúnista 1935.
Fylkingar þessar voru eins og
þjóðfrelsisfylkingar nú á dög-
um ekki annað en nafngift á
raunverulegum völdum komm-
únista á lögreglu og her við-
komandi landa og í nafni þeirra
starfaði Rauði herinn. Þannig
náðu Rússar tökum á Ungverja-
landi, Búlgaríu, Rúmeníu, Al-
baníu og Póllandi. ítök þeirra
voru mikil í Finnlandi og
Tékkóslövakíu. Svo fór í
kosningum í Finnlandi 1948, að
kommúnistar hlutu ekki nema
19% atkvæða og fengu ekki
sæti f rfkisstjórn landsins eftir
þær kosningar. Létu Rússarsér
þá nægja að gera sérstakan
friðarsamning við Finna, sem
enn er í gildi og skerðir at-
hafnafrelsi Finna í öryggis- og
utanríkismálum eins og t.d.
kom fram í samningum Finna
við EFTA á sfnum tíma. í
Tékkóslóvakfu óttuðust komm-
únistar einnig fylgistap í al-
mennum kosningum 1948 eins
og í Finnlandi, en þeir vildu
ekki, að þjóðin fengi að ráða
það stjórnendum sínum, eins og
þeir leyfðu Finnum. Þeir gerðu
því stjórnarbyltingu í Tékkósló-
vakíu áður en til kosninga kom.
Beittu þeir lögreglu og her til
að ryðja frjálslyndum ráðherr-
um úr embættum sínum og
efndu til allsherjarverkfalla.
Þannig gátu þeir tryggt úrslit
kosninganna sér í hag. Auk
þess höfðu Rússar lagt undir
sig Eistland, Lettland og
Iátháen, sem höfðu verið sjálf-
stæð ríki í 20 ár milli styrjald-
anna. Með öllum þessum
aðgerðum juku Rússar veldi
sitt um rúma milljón ferkíló-
metra, sem 92 milljónir manna
byggðu.
Þetta blasti við Vesturlöndum
þremur árum eftir lok styrjald-
arinnar. Churchill talaði fyrst-
ur manna um „járntjaldið, sem
skiptir Evrópu frá Stettin til
Triest“, f ræðu, sem hann flutti
I marz 1946 í Fulton í Banda-
ríkjunum. Hann hvatti til sam-
einingar enskumælandi þjóða
gegn ógn kommúnismans. í
júní 1947 lagði Marshall, þáver-
andi ulanríkisráðherra Banda-
rfkjanna, fram tillögur sínar
um endurreisn Evrópu, þ.á.m.
Rússlandsog annarra kommún-
istarikja. Tillögum þessum var
vel tekið í Vestur-Evrópu, en
Stalin hafnaði þeim og Sovét-
ríkin hófu mikinn andróður
gegn þeim. Vantrú manna á
samstarfsvilja Sovétríkjanna
hélt áfram að vaxa. I ársbyrjun
1948 flutti Ernest Bevin, þá-
verandi utanríkisráðherra
Breta, ræðu í Neðri málstofu
brezka þingsins, þar sem hann
rakti vonbrigði sín varðandi
stefnu Sovétríkjanna. Hann
minntist þess, sem gerzt hafði á
Balkanskaganum, í Ungverja-
landi, Póllandi og Þýzkalandi
og hvernig Yalta-samkomulagið
hefði verið rofið, lagði til,- að
stofnað yrði bandalag Vestur-
Ianda með aðild Belgfu, Hol-
lands, Luxemburgar, Bretlands
og Frakklands. Viðbrögð við-
komandi landa voru skjót, og
17. marz 1948 var BrUsselsam-
komulagið undirritað, þar sem
ríkin gerðu með sér bandalag
um samstarf á sviði efna-
hags- menningar- og vamar-
mála. En sama dag og Brussel-
samkomulagið var undirritað,
flutti Truman forseti Banda-
rfkjanna ræðu, þar sem hann
minnti á yfirgang kommunism
ans í allri Evrópu og nýlega
valdatöku hans í Tékkóslóvakíu
(22. febrúar 1948) og lýsti því
yfir, að Bandaríkin myndu á
friðartímum taka þátt í vest-
rænu stjórnmála- og varnar-
bandalagi. Sama ár hófust við-
ræður milli aðila Brusselsam-
komulagsins og Bandaríkjanna
og Kanada um varnir Norður-
Atlantshafssvæðisins. Þeim
lauk með gerð NorðurAtlants-
hafssáttmálans, og 15. marz
1949 var Danmörku, íslandi íta-
líu, Noregi og Portúgal boðið að
gerast stofnaðilar að sáttmálan-
um. Þann 4. apríl 1949 undir-
rituðu tólf framangreind ríki
sáttmálann í Washington.
Grikkland og Tyrkland gerðust
aðilar sáttmálans 1952 og
Vestur-Þýzkaland 1955.
iHilftUllllHlIUHil
í f S SSiI 4
& II It 1.2
Miá