Morgunblaðið - 12.05.1974, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. MAI 1974
Varnarliðið flutti 19 ára
pilt á sjúkrahús í London
„SAUÐTRYGGIR
ÍHALDSMENN’?!
I ÞJOÐVILJANUM í gær segir
svo vegna svars borgarstjóra
við áskorun Sigurjóns Péturs-
sonar um kappræðufund í
Laugardalshöll: „Birgir Isleif-
ur Gunnarsson sagði nei! Hann
neitar að ræða við aðra Reyk-
víkinga en sauðtrygga íhalds-
Ekki er hann fallegur vitnis-
burðurinn, sem Þjóðviljinn gef-
ur hinum vinstri flokkunum í
borgarstjórn Reykjavikur. I
svarbréfi borgarstjóra er tekið
fram, að hann sé „að sjálfsögðu
reiðubúinn til hvers konar
kappræðna og skoðanaskipta
við andstæðinga sjálfstæðis-
manna um borgarmálin á þeim
vettvangi, þar sem almenning-
ur getur bezt fylgzt með um-
ræðum og benti á í því sam-
bandi, að hljóðvarp og sjónvarp
eru kjörinn vettvangur til
slíks.“ Svar borgarstjóra er því:
íg er reiðubúinn til -kapp-
ræðna við fulltrúa allra flokka.
En Þjóðviljinn er bersýnilega
þeirrar skoðunar, að þeir Krist-
ján Benediktsson, Alfreð Þor-
steinsson, Guðmundur G. Þór-
arinsson, Björgvin Guðmunds-
son, Steinunn Finnbogadóttir,
að ekki sé talað um frambjóð-
endur Bjarna Guðnasonar, séu
„sauðtryggir íhaldsmenn"!!
Hvað skyldu þessir borgarfull-
trúar vinstri flokkanna segja
um slíkan vitnisburð?
Grundvöllurinn lagðu
í tíð viðreisnarstjórnar
1 FYRRINÓTT var varnarliðið
fengið til að flytja fársjúkan ís-
lenzkan pilt, sem þurfti að kom-
ast f skyndingu í hjartaaðgerð á
sjúkrahús í London. Flutti
Herculesvél piltinn, og fóru tveir-
Guðmundur RE
seldi síld
fyrir 4 millj.
GUÐMUNDUR RE 29 seldi í gær-
morgun síld í Skagen, 4.656 kassa
fyrir samtals um fjórar milljónir
íslenzkra króna. Nær allur afli
Guðmundar fór í 1. verðflokk, en
örlítið fór í bræðslu. Meðalverðið
er ágætt, nálega 30 krónur fyrir
kílóið. Þetta var önnur sala Guð-
mundar í Skagen á þessari vertíð
i fyrstu sölunni fékk hann 4,3
milljónirfyrirafla sinn.
læknar með honum út, og auk
þess móðir hans og systir. Þi-gar
Mbl. fór f prentun f gær, höfðu
ekki borizt fréttir af Ifðan pilts-
ins.
Annar læknanna, sem fóru ut-
an, Magnús Karl Pétursson, tjáði
Mbl., að pilturinn, sem er 19 ára
gamall, hefði gengizt undir
vandasama aðgerð á Landspítal-
anum á föstudaginn. Var þetta
aðgerð á meginslagæð líkamans,
ósæðinni. Tók aðgerðin 6—7
klukkustundir. Að henni lokinni
var alger nauðsyn að koma piltin-
um á sjúkrahús f London, þar sem
gera þurfti á honum opna hjarta-
aðgerð með aðstoð hjarta- og
lungnavélar, en slfk vél er ekki til
hér. Var leitað til varnarliðsins,
sem brá skjótt við og sendi
Herculesvél til Reykjavíkur, þar
sempilturinn var settur um borð.
Þetta var um klukkan eitt í
fyrrinótt, og kom vélin til
Heathrowflugvallar í London um
klukkan 4.30 að fslenzkum tíma
þá um nóttina. Farið var með pilt-
inn rakleitt á Bromton Hospital.
Annar læknanna, sem fóru utan,
Howard Smitt, enskur læknir,
sem starfar við Landspítalann,
fylgdi pilbnum á sjúkrahúsið
ásamt ættíngjum hans. Magnús
Karl Pétursson kom með varnar-
liðsvélinni til baka, og var hún
komin til Keflavíkur snemma í
gærmorgun
Þetta er í annað skipti á þessu
ári, sem varnarliðið flýgur
skyndiflug með íslenzkan sjúkl-
ing, sem þarf að komast undir
læknishendur erlendis. 29. janúar
sJ. fór varnarliðið með unga
konu, sem þurftí að komast í að-
gerð í Kaupmannahöfn.
Reykjaneskjördæmi
KJÖRDÆMISRAÐ Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjaneskjördæmi
er boðað til fundar n.k. mánu-
dagskvöld kl. 20.30 í Félagsheim-
ili Seltirninga. A fundinum verð-
ur kosin kjörnefnd og umræður
fara fram um undirbúning kosn-
inga og stjórnmálaviðhorfið.
SAMTALS hafa verið keyptir til
landsins eða samið um kaup á 51
skuttogara. Með efnahagsráð-
stöfunum 1968 voru sköpuð skil-
yrði fyrir hagkvæmum rekstri
skuttogara og voru þá keyptir 3
notaðir skuttogarar erlendis frá,
Hólmatindur, Barði og Hegranes
og rekstur þeirra vaktí áhuga
landsmanna á skuttogarakaupum.
Afleiðingin varð sú, að fyrir mitt
ár 1971 hafði verið samið um
smíði 15 skuttogara á Spáni, í
Póllandi, á Akureyri og í Noregi
og samningaviðræðum var langt
komið um smíði 10 togara í Japan.
Af þessu sést, að yfirgnæfandi
meirihluti skuttogaranna var
keyptur eða samið var um smiði
þeirra áður en vinstri stjórn tók
við völdum. Sú stjórn tafði að
sjálfsögðu ekki fyrir frekari
togarakaupum, en stjórn hennar
á efnahagsmálum þjóðarinnar
hefur verið slík, að enginn
rekstursgrundvöllur er lengur
fyrir þessi skip. Það segir i
skýrslu opinberrar nefndar, sem
kannað hefur rekstur skut-
togaranna.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Mbl. hefur fengið, samdi stjórn-
skipuð nefnd á öndverðu ári 1971
um smíði 6 skuttogara á Spáni og
2ja í Póllandi. Ennfremur var
samið um smfði 2ja skuttogara í
Slippstöðinni á Akureyri, en
vinstri stjórnin — vegna
óhagkvæms reksturs, sem stafaði
af gifurlega mikilli hækkun fram-
leiðslukostnaðar varð að-flytja þá
smíði út úr landinu, til Spánar.
Segja má, að grundvöllurinn að
áhuga manna á skuttogarakaup-
um hafi verið sá, að áður höfðu
verið keyptir þrír notaðir skut-
togarar ti 1 landsins, Hólmatíndur,
Barði og Hegranes, en með efna-
hagsráðstöfunum 1968 var lagður
grundvöllur að endurnýjun skipa-
flotans.
Þá má og benda á, að á áratugn-
um frá 1960 til 1970 var keyptur
mikill fjöldi síldveiðiskipa. Þessi
floti hefur reynzt mjög hentugur
og eiginleikar hans til aðlögunar
við breyttar aðstæður, er síldin
hvarf, hefur verið undirstaðan
undir það, að unnt hefur verið að
stunda loðnuveiðar í svo miklum
mæli, sem raun ber vitni.
Mæðradagur-
inn í dag
í TILEFNDaf mæðradeginum,
sem er í dag, verður efnt tíl
blómasölu á götum borgarinnar á
vegum Mæðrastyrksnefndar til
styrktar sumardvöl aldraðra
kvenna í borginni.
í Kópavogi verður fjölskyldu-
messa í Kópavogskirkju og hátíð-
arkaffi verður selt í Félagsheimil-
inu. Þar er einnig sýning á verk-
um eftir Sólveigu Eggerz Péturs-
dóttur.
Tapaði veski
UNGUR piltur var fyrir því ó-
happi að tapa veskinu sínu í
fyrradag. Atti það sér stað við hús
Pósts og sfma við Austurvöll. I
veskinu voru 20 þúsund krónur,
ávfsanahefti og persónuskilrfki,
sem gefa glöggt til kynna hver er
eigandi veskisins.
Skilvfs finnandi er beðinn að
snúa sér til lögreglunnar.
Jónatan Þórmundsson, prófessor:
Stjórnarskrártúlkun
á yíðavangi Tímans
ÞAÐ ERU óþarfa ólfkindalætí
hjá Tímanum í gær að tala um
lagaprófessor, er ekki vilja láta
nafns síns getið. A forsíðu
Morgunblaðsins í fyrradag var
vitnað til umsagnar minnar um
réttarstöðu ríkisstjórnarinnar
og þar sérstaklega tilfært eitt
atriði úr henni. Hefur ritstjóra
Tímans vafalaust verið þetta
jafnljóst og öðrum lesendum
Morgunblaðsins. Hélt ég og, að
þeir Tímamenn þekktu mig að
öðru en fela mig, þegar ég held
framskoðunum mínum. Hitter
svo annað, að það má flokkast
undir mistök hjá Morgunblað-
inu að nefna ekki nafn mitt
bæði í bak og fyrir, þegar vitað
er um aðra eins smámunaseggi
ogTK.
í umsögn minni í Morgun-
blaðinu er rétt farið með svör
mín. Að vísu þyrftí þar sums
staðar frekari útlistun á ein-
stökum atriðum. Verða frekari
skýringar birtar eftir því sem
tilefni gefst til. Ég mun hér
einungis drepa á það eina
atriði, sem varð Tímanum að
ásteytingarsteini. Virðist svo
sem eftír kokkabókum Tímans
hafi ég ekki orðið „uppvís að
fáfræði" um önnur atriði. Eg
verð nú samt að hafna með öllu
„lögskýringum" TK um þetta
eina atriði. Hann segir m.a.:
„Það er engum vafa undirorpið,
að stjórnarskráin gerir ráð fyr-
ir því, að ætíð sé til forseti
sameinaðs Alþingis, sem eir.n
af handhöfum valds forseta ís-
lands í fjarveru hans eða for-
föllum. Þessi fullyrðing er
studd þeirri hefð, sem um fram-
kvæmd viðkomandi ákvæða
stjórnarskrárinnar hefur skap-
azt, en styðja má það dæmum,
að þeir, sem með æðsta vald í
landinu hafa farið á undanförn-
um árum, hafa jafnan litið svo
á,aðætíðsétilforseti sameinaðs
Alþingis, sem einn handhafa
forsetavalds, og er það fráfar-
andi forseti sameinaðs Alþing-
is, ef þing situr ekki, hvernig
sem þingið hefur verið leyst
upp eða hvaða form á þingrofi
við haft. Það skiptir engu máli,
hvaða stöðu fráfarandi forseti
sameinaðs Alþingis hefur, er
Alþíngi situr ekki. Hvort sem
hann er þingmaður, hættur
þingmennsku eða hefur fallið í
kosningum til Alþingis eftir að
þing hefur verið rofið. .. (Til-
vitnun lýkur).
Um þetta má eftírfarandi
taka fram:
1. Það er að vísu rétt hjá TK,
að um nokkra hefð er þarna að
ræða, þótt hún taki ekki til
þeirra aðstæðna, sem við búum
við nú. Um það þýðir ekki að
tilfæra nein dæmi. Þau eru
ekki til. Síðan Island varð lýð-
veldi 1944 og ákvæðið um hand-
hafa forsetavalds kom inn í
stjórnarskrána, hefur þíng
aldrei veríð rofið með þeim
hættí, sem nú var gert. Landið
hefur aldrei fyrr verið þing-
mannalaust i tíó lýðveldisins.
Lögjöfnun sú, sem TK beitir
frá mjög hæpinni hefð, stenzt
ekki. Þegar ekkert Alþingi er
tíl, er ekki heldur um neinn
forseta þess að ræða. í tilfærð-
um dæmum Tfmans er aðstaðan
ætfð sú, að til er þing í landinu,
þött það sitji ekki þá stundina.
Þarna er meginmunur á.
2. Rétt er að taka fram til að
friða þá, sem órölegir kunna að
verða vegna þessarar niður-
stöðu, að ég tel engu að síður,
að meðferð forsetavalds sé
borgið í höndum þeirra tveggja
handhafa forsetavalds, enda sé
samkomulag þeirra á milli um
ákvörðun. Umræður okkar TK
eru því fyrst og fremst
fræðilegs eðlis.
3. Rétt er að vfkja að hefð
þeirri, sem minnzt var á i Tím-
anum. Hún hefur verið talin
gilda, t.d. eftir þingkosningar,
áður en hið nýja þing kemur
saman og hægt er að kjósa
nýjan forseta sameinaðs Al-
þingis. Virðast mér rétölega
nefnd þrjú dæmi þess í Tíma-
greininni. Hins vegar má um
það deila, hvort þessi hefðyfir-
leitt stenzt skv. stjórnarskránni
eða hvort hún er orðin að bind-
andi réttarvenju til fyllingar
ákvæðum stjórnarskrárinnar.
Ölafur Jóhannesson, prófess-
or og forsætisráðherra, segir
svo í riö sínu Stjórnskipun ís-
lands, bls. 253: „Engin þing-
störf verða unnin eftir gildis-
töku þingrofs. Eftir þann tíma,
ætti og forsetum og þingnefnd-
um í raun réttri að vera óheim-
ilt að leysa af hendi þau störf,
sem þeim eru annars ætluð
milli þinga. Ekki hefur þó verið
svo strangt í sakirnar farið í
reyndinni, að því er varðar for-
seta þingsins og utanríkismála-
nefnd.“ Fyrri liður tilvitnaðra
ummæla bendirtæplegatilþess,
að höfundur telji áðurgreinda
hefð hafa hnekkt þeirri megin-
reglu, að eftír gildistöku þing-
rofs getur engínn þingmaður
leyst af hendi þau störf, sem
honum eru annars ætluð milli
þinga. Síðari liður ummælanna
getur ekki átt við það tilfelli,
sem hér er á dagskrá, vegna
þess, að á það hefur ekki reynt
áður. En megi lesa það út úr
þessum ummælum, að þau taki
til umrædds tílfellis, þá er ég
ósammála þeirri skoðun höf-
undar.
Að lokum vil ég hugga TK
með því, að ég er engan veginn
hrifinn af stóryrðum eins og
valdarán, einræði, byssustingir
og fleira, sem haft hefur verið
eftír ráðamönnum þjóðarinnar
undanfarna daga. Til. þess er
ekkert tilefni, þótt vitanlega
séu völd rfkisstjórnarinnar
geysimikil að lögum. Aðalatrið-
ið er, hvernig þeim völdum er
beitt. FVrirsögn viðtalsins við
mig og texti þar að lútandi í
viðtalinu sjálfu gefur kannski
ranga mynd. Þetta varð til í
glensi milli mín og blaðamanns-
ins. Er hann spurði mig, hvort
þetta væri þá ekki einræðis-
stjórn, svaraði ég þvf til, að hún
væri kannski „vottur af ein-
ræðisstjórn". Má það til sanns
vegar færa, ef einræði er skilið
lögfræðilega, en ekki pólitískt
og tilf inningalega.