Morgunblaðið - 19.04.1975, Qupperneq 18

18 MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 19. APRÍL 1975
UMSJÓN: Bergljót Halldórsdóttir, Björg Einarsdóttir, Erna Ragnarsdóttir,
Lilja Ólafsdóttir.
uTelur þú,
að sérfélög karla og kvenna
eigi réttásér?”
Erlingur (ííslason
Konur og karlar hafa sem
betur fer kynferðisleg áhrif
hvert á annað. En í hverri
konu blundar nunna og i
hverjum karli leynist munkur.
Því er svar mitt — já. Enda
þótt sumum reynist erfitt að
finna munkinn og nunnan eigi
það til að steinsofa.
Erlingur Glslason.
Indriði G. Þorsteinsson
Samfélagið ætti að vera nóg-
ur félagsskapur körlum og
konum. En auðvitað felst í
spurningunni grunur um að
karlar og konur séu stríðandi
kyn.
Væru karlar kúgaðir al-
mennt i launum, barneignum
og öðru atlæti, myndu þeir ef-
laust stofna félag, efna til
hringborðsfundar, halda al-
þjóðaþing og kynmálaráð-
stefnu í Genf, þar sem vanda-
málum yrði skipt snyrtilega
niður á nefndir. Eflaust eiga
valkyrjur samtímans eftir að
gera eitthvað af þessu, þótt
ekki væri til annars en borga
fyrir að hafa ekki fengið kosn-
ingarétt fyrr en það var orðið
hlægilegt að hafa hann ekki,
vera sjálfkjörnar til ræstinga
og uppþvotta, og vera af nátt-
úrunni skapaðar til að útvega
heiminum fallbyssufóður.
“a þrátt fyrir þetta getur
samfélag karla og kvenna ekki
verið tviskipt, ög ekki orðið að
striðandi félagafylkingum.
Samfélagið hlaut að gera kon-
una jafna manninum, en ekki
undirgefna samkvæmt trúar-
setningum og frumstæðum lög-
málum skógarins, auk þess
höfund allrar syndar og óskír-
lífis. Hafi kosningarétturinn
komið of seint og sé önnur
lejðrétting enn ekki fengin,
gætu karlar svo sem stofnað
félag. En þá í þeim einum til-
gangi að loka öllum bókum og
kveða niður allar kennisetn-
ingar, sem enn halda við þeirri
villutrú að konan sé annað en
félagi mannsins, jöfn honum
að virðingu, fremri honum að
heilbrigði og þolgæði, og jafn
rétthá á öllum sviðum, einnig
þeim er taka til skúringafötu
og uppþvottar, barnauppeldis
og embætta. Slíkt félag karla
kynni að geta bætt eitthvað
fyrir hindurvitni og galdra-
brennur liðins tíma.
Við þurfum hvorki félag um
karla né félag um konur.
Konan hefur allan rétt, þótt
hann sé misjafnlega efndur.
Ofsafenginn áróður um rétt-
leysi konunnar tryggir ekki
efndir. Það gerir aðgeróarleys-
ið ekki heldur. Stærstur hluti
þess, sem færður er til rétt-
indaleysis kvenna er hið sam-
eiginlega ok beggja kynja.
Þess vegna heyrir lausnin und-
ir sameiginlega baráttu fyrir
betra lifi, réttlátari sjónarmið-
um og færri hindurvitnum.
Þetta má ekki gleymast og
heldur ekki hitt, að konur geta
verið konum verstar, þegar
fundahöldum sleppir.
Indriði G. Þorsteinsson.
Sólveig ólafsdóttir
I þessu sambandi þykir mér
rétt að skipta slíkum félögum i
þrennt:
1. Félög, sem hafa menningar-
og líknarmál á stefnuskrá
sinni (kvenfélög og ýmsir
,,karlaklúbbar“).
2. Félög stjórnmálaflokka.
3. Stéttarfélög.
1. I sjálfu sér sé ég ekki nein
augljós rök fyrir því að menn,
sem vilja vinna að menningar-
og Iiknarmálum, skiptist i fé-
lög eftir kynjum. Hins vegar
finnst mér það ekki skipta
megin máli, þegar einhverjir
einstaklingar ákveða að stofna
félag til að vinna að ákveðnum
málum eða málaflokkum,
hvers kyns þeir eru. Það hefur
sýnt sig, að mörg félög hafa
unnið gífurlegt starf til hjálp-
ar og aðstoðar á ýmsum sviðum
þjóðlífsins, og tel ég ekki
ástæðu til að amast við kyn-
ferði félagsmanna.
2. Ég tel kvenfélög stjórn-
málaflokka ekki eiga rétt á sér.
Taki menn þá ákvörðun að
starfa í stjórnmálaflokki,
hljóta þeir að ætla að vinna að
stefnumálum flokksins. Eg get
því ómögulega fallist á, að slikt
starf vinnist á nokkurn hátt
betur með þvi gð skipta flokks-
félögum eftir kynferði, nema
síður sé.
3. Félög verkakvenna eru
yngri en félög verkamanna og
voru á sínum tima stofnuð af
brýnni þörf. Þróunin hefur
orðið sú, að víðs vegar i smærri
byggðarlögum hafa verka-
kvennafélög verið sameinuð
verkamannafélögum og tel ég
þá þróun mjög æskilega og
vona að áður en langt um líður
verði engin stéttarfélög til,
sem ekki rúmi bæði kynin.
Sólveig Olafsdóttir.
Ásgeir Magnússon, frfmúrari,
framk. BÚR.
Já, ég tel það svo sjálfsagt og
tvímælalaust eðlilegt, að um
það þarf ekki að hafa mörg
orð.
Þessar tvær persónur: kona
og karl, eru um margt lik, en
einnig um margt ólik. Það er
þvi eðlilegt að þau hasli sér
völl á þeim sviðum, sem hvoru
um sig hæfa best. Þótt á þessu
hafi á sj'ðari tímum orðið
nokkur breyting, og karlar
farið inn á verksvið, sem áður
voru talin kvenna einna, og
öfugt, breytir það ekki þvi, að
sérfélög kvenna og karla eiga
rétt á sér, enda eru mörg mál
þannig vaxin, að betra er að
ræða þau opinskátt í slíkum
sérfélögum en blönduðum
félagsskap. Reynslan sýnir
okkur einnig að svo sé, og
minni ég þá t.d. á það mikla
sjálfboóastarf, sem unnið
hefur verið á undanförnum
áratugum í kvenfélögunum á
sviði mannúðar-, líknar- og
uppeldismála. Sama er og að
segja um þau félög, sem körl-
um einum eru opin, og vinna
að sama markmiði, en kannske
með öðrum aðferðum.
Þessi félög, og það eru lík-
lega þau, sem fyrirspyrjandi á
fyrst og fremst við, hafa að
mínu mati einmitt náð þeim
árangri, sem raun ber vitni,
vegna þess að þau eru sérfélög
kvenna og karla. Þau hafa átt
fullkominn rétt á sér og munu
einnig eiga það í framtíðinni.
Asgeir Magnússon.
Geirþrúður Bernhöft
Ég tel, að sérfélög kvenna
eigi sér fullan tilverurétt.
Astæðan til þess er ef til vill
fyrst og fremst sú, að konur
virðast ennþá almennt fúsari
til að vinna í sérfélögum
kvenna en félögum, þar sem
bæði eru karlar og konur. I
sérfélögum taka konur virkan
þátt i öllum umræðum og
skipuleggja og framkvæma
þauverkefni sem biðaúrlausn-
ar hverju sinni, alveg óhik-
andi. Enda hafa kvenfélög hér
á landi unnið ómetanlegt starf
í þágu fræðslu-, menningar- og
mannúðarmála í fleiri tugi ára.
Á meðan konur eru fúsari til
að vinna í kvenfélögum en i
sameiginlegum félögum karla
og kvenna, — er augljóst, að
kvenfélög eiga rétt á sér. Aftur
á móti tel ég, að stofnun
kvennadeilda eða kvenna-
nefnda innan sameiginlegra
félaga til þess að láta konurnar
vinna að fjáröflun, — en ætla
konunum siðan að afhenda
karlmönnunum söfnunarféð
til ráðstöfunar — verði óvin-
sælli meðal kvenna með
hverju ári.
Með timanum tel ég þó, að
þróunin hljóti að vera sú, að
karlar og konur vinni meira
saman að sameiginlegum
áhugamálum sinum.
En það bíður þess tima, að
annars vegar konur hafi sigr-
ast á minnimáttarkennd sinni
og öðlast meira sjálfsöryggi
bæði i hópi karla og kvenna og
hins vegar, aó karlmennirnir
hafi almennt sætt sig við að
viðurkenna og umgangast kon-
ur sem jafningja.
Geirþrúður Hildur Bernhöft.
Adda Bára Sigfúsdóttir
Fólk skipar sér í félög til
þess að vinna að sameigin-
legum hagsmunum eða öðrum
áhugamálum sínum og mér
finnst óeðlilegt að fólk sem vill
vinna að sama málefni fari að
skipa sér í tvö félög eitt fyrir
karla og annað fyrir konur.
Slíkt fyrirkomulag stuðlar
að því að viðhalda því ástandi
sem nú ríkir, að karlar hafa
nokkurn veginn fyrir sig eina
þau félög sem eru mikils
megandi og áhrifarík í þjóð-
félaginu en kvenfólkið haldi
sig í einskonar hjálparfélögum
til hliðar. Það á ég ekki sist
við félög stjórnmálaflokkanna
og kvenfélög þeirra. Menn tala
oft um að kvenfólk sé ófram-
færið á fundum og kvenfélög
því nauðsynleg sem eins konar
þjálfunarstöðvar þangað til
konur geti farið að láta til sín
taka i sjálfum aðalfélögum
karlmannanna.
Mér finnst að þetta uppeldis-
starf hafi staóið nægjanlega
lengi án árangurs til þess að
óhætt sé að fara að leggja það á
hilluna. Þetta sjónarmið varð
ofaná við stofnun Alþýðu-
bandalagsins og þar starfar
ekkert kvenfélag. Hitt er
annað mál,að konur eru hópur
þjóðfélagsþegna sem á margan
hátt býr við erfiðari kjör en
karlar og því er eðlilegt aó til
séu félög sem'hafa það mark-
mið að berjast fyrir rétti
kvenna, og starfið i þeim
félögum hlýtur framvegis sem
hingað til að byggjast fyrst og
fremst á konum en karlmenn
eiga að sjálfsögðu að vera
velkomnir í þau félög. Þannig
hafa Rauðsokkar starfað frá
upphafi og þannig starfar
K.R.F.I. nú.
Adda Bára Sigfúsdóttir.