Morgunblaðið - 15.06.1975, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JUNl 1975
Bankaránið
if ir The Heist, bandarískt,
gerð 1971.
Leikstjóri: Richard Brooks.
Miðað við gómsæti kvik-
myndahúsanna þessa dagana
(sem virðist i einhverjum öldu-
dal) verður Bankaránið að telj-
ast mjög þokkaleg mynd.
Richard Brooks leikstýrði á sín-
um tíma In Cold Blood og The
Professionals, sem báðar sönn-
uðu, að Brooks er mjög fær
leikstjóri einkanlega í atriðum
sem gerast i náttúrulegu um-
hverfi (location). Bankaránið
er öll tekin þannig og af ótrú-
legri elju beitir Brooks hundr-
uðum mismunandi myndvinkla
og örstuttum myndskeiðum
(shots) til að halda uppi
spennu og hraða í óvenjulegu
bankaráni. Sönnunin fyrir því
að honum tekst það, er sú stað-
reynd, að áhorfendur sitja
negldir i sætum sínum fram á
siðustu mínútu. Og í rauninni
er það nokkurt afrek, þvi sagan
er anzi brokkgeng og skiptist
milli nokkurra ólikra persóna,
sem til að byrja með virðast á
engan hátt tengdar saman. En
Brooks tekst að halda forvitni
áhorfandans vakandi, unz lín-
urnar fara að skýrast og megin-
þráðurinn fer að síast í gegn.
Andstætt myndinni In Cold
Blood er persónusköpun hér
engin (Warren Beatty og
Goldie Hawn eru einungis leik-
brúður í spottum) enda er
myndin öll byggð upp
mekanískt og gengur eins og
vel smurð vél allt til þess, að
tjaldið er dregið fyrir. SSP.
Tataralestin
ir Caravan to Vaccares,
bresk/frönsk, gerð 1974. Leik-
stjóri: Geoffrey Reeve.
Sögur Alistair MacLean hafa
þótt góður efniviður í kvik-
myndir á síðustu árum, epda
gefa sögurnar mikla möguleika
til myndskreytingar og eru
bæði lifandi os spennandi. En
eins og sögur MacLean hafa yf-
ir sér ákveðinn blæ, hafa áhorf-
endur myndanna krafizt ákveð
innar uppbyggingar og ákveð-
innar stöðlunar i útfærslu efn-
isins. Samkvæmt þeim staðli
hefur ávallt verið lagt nokkuð
mikið í þessar myndir og frægir
leikarar fengnir í höfuðrullurn-
ar. í Caravn to Vaccares er
þessu hvorugu fyrir að fara svo
útkoman verður ekkert lík
neinni „Alistair MacLean-
mynd“. Afraksturinn er ósköp
venjuleg njósna mynd í Bond-
stíl, sem úir og grúir af. Auk
þess er myndin allt að því sýnis-
horn úr mörgum myndum, því
hvergi er verið að leyna mynd-
stuldinum (stæling á II Con-
formista, þegar Charlotte
Rampling er rænt, tekið gegn-
um bílglugga, — auk þess sem
mörg önnur atriði bergmála ai
eftiröpun). Hins vegar virðist
þessi stíll svo meðvitaður aé
það er líkt og leikstjórinn noti
sér hann til skemmtunar og víst
er um það, að ýmsar tilvitnanii
í textanum, eins og „A mar
must do what he has to“, sem er
undirstaða amerískra hetju-
mynda, er tekin beint upp úr
kvikmyndamálinu. Einnig er
setning Croytors í Iokin, er
hann svarar aðspurður, eftir að
hafa drepið nautið, „að það
hefði ekki verið dramatískt rétt
að skjóta það fyrr“, aðeins at-
hugasemd um leikræna upp-
byggingu í atriði, sem var að
Ijúka. Þarna bregður allt í einu
fyrir stil Brechts upp úr þurru,
að gera áhorfandann meðvitað-
ann um það að hann sé aðeins
að horfa á sjónleik. En þrátt
fyrir léttvægt háð, sem fylgir
þessum tilvitnunum, er útkom-
an aðeins fremur grautarleg
njósnamynd án spennu eða
frumlegra hugmynda. SSP.
BRÉFADÁLKUR
Þrátt fyrir Itrekaða ósk um,
að þessi bréfadálkur starfaði
sem einhvers konar grundvöll-
ur fyrir skoðanaskipti, bæði
millum bfógesta, forráðamanna
kvikmyndahúsanna og skrifara
sfðunnar, hefur þessi dálkur
þróast nær eingöngu í spurn-
ingar og svör. Það er í sjálfu sér
ekkert að þvf að svara ýmsum
þessara spurninga, sem margar
hverjar eiga fullan rétt á sér og
varða fleiri bfógesti en bréfrit-
ara einan. Það verður hins veg-
ar ávailt mat skrifara sfðunnar
hverju sinni, hvort slfk fyrir-
spurnarbréf verða birt. llins
vegar mun ekki verða skorazt
undan því að birta hvert það
bréf, sem felur í sér skoðanir
bréfrítara á einhverjum þeim
málum, sem snerta kvikmynd-
ir, kvikmyndasýningar eða
kvikmyndahúsin f landinu, og
raunar er- óskað eftir slfkum
hréfum sérstaklega.
En hér kemur þá eitt fyrir-
spurnarbréfið enn:
„Háttvirta siða,
Ég ætla nú að byrja á því að
þakka fyrir gott efni en meira
mætti gera af því að kynna
bæði leikstjóra og leikara. Svo
eru það spurningarnar:
1) Það eru 3 frábærar mynd-
ir, sem mig og örugglega fleiri
langar til að sjá aftur. Þetta eru
„Catch 22“ (Háskólabió),
„Rómeó ogJúlia" (Háskólabió)
og „Zabriskie Point" (Gamla
Bíó). Er nokkur von til þess að
þessar myndir verði endur-
sýndar?
2) Hvernig er það með „Let
it Be“, bítlamyndina, sem flest-
ir telja beztu mynd The Beatl-
es? Á hún aldrei að sjást hér?
Ég veit um marga, sem beðið
hafa lengi eftir þeirri mynd.
3) Hvaða myndum hefur
Dustin Hoffman leikið í (þarf
ekki að telja með statistahlut-
verk, ef þau eru nokkur)?
Með þökk fyrir birtinguna.
H."
1) „Rómeó og Júlfa verður
ekki endursýnd, en hinar
myndirnar báðar eru núna til
sýninga úti um landsbyggðina
og þegar þær koma aftur verð-
ur „Cateh 22“ endursýnd en
enn þá er óráðið um „Zabriskie
Point“.
2) Þvf miður verða þeir, sem
beðið hafa eftir þessari mynd
að bfða nokkuð lengi. United
Artists dreifir þessari mynd,
sem þýðir að Tónabfó átti kost á
myndinni til sýningar. Tónabfó
hafnaði hins vegar m.vndinni
og eru cngin áform uppi um að
sýna myndina hér á landi.
3) Dustin Hoffman skauzt
upp á stjörnuhiminn í The
Graduate, en sfðan hefur hann
m.a. leikið í Midnight Cowboy,
John and Mary, Little Big Man,
Who Is Harry Kellerman and
Why Is He Saying Those Terri-
ble Things About Me?, Straw
Dogs og PapiIIion, sem allar
hafa verið sýndar hér og nú
sfðast f Lenny Bruce.
SSP.
Visconti hefur nú gert sína fjórtándu mynd, sem nefnist
Conversation Piece, en hér er hann ásamt Dirk Bogarde við
upptöku á Dauðinn í Feneyjum.
fjölskyldu, móður og elskhuga,
dóttur og kærasta hennar, sem
leigja íbúð fyrir ofan kennar-
ann. Andstætt betri samvisku
flækist hann inn í líf þessara
persóna, án þess að það veiti
honum nokkra lifsfyllingu.
Hann berst gegn sinni eigin
niðurlægingu en uppgötvar,
að tilraunir hans til að taka þátt
i nútímanum geta ekkert frek-
ar Iosað hann undan yfirþyrm-
andi tilfinningu hans um eigið
gagnsleysi en flótti hans fyrr
inn í fortíðina. En það er ein-
mitt þessi skilningur eða viður-
kenning á eigin getuleysi sem
að lokum veitir honum frið.
Kjarninn i boðskap Viscontis
virðist þannig vera sá, að þrátt
fyrir pólitískár blekkingar eða
sjálfsblekkingar getur einstakl-
ingurinn litlu breytt i sínu
eigin lifi og engu breytt um
framtíð heimsins. Burt
Lancaster leikur kennarann, en
Lancaster leikur hér svipað
hlutverk og hann lék fyrir
Visconti i „The Leopard" (Hlé-
barðinn), og er nú einnig í svip-
uðu hlutverki hjá Bertolucci í
myndinni „1900“. Samtalsbrot
er einnig mynd um kynslóðabil,
hið óbrúanlega bil milli elli og
æsku en um þetta segir
Visconti:
„Hinir eldri geta vel reynt að
skilja þá yngri og reynt að elska
þá, en bilið milli kynslóðanna
er að sýna samband þeirra i
öllum sínum dapurleik. Ég
reyni að sýna heiminum í
spegil. Hinir gömlu eru annað
hvort settir til hliðar eða hafa
horfið aftur að fasisma. Hinir
Ný mynd eftir Visconti
Luchino Visconti hefur ný-
lokið við að gera sina fjórtándu
mynd, en þrettánda myndin var
Dauðinn í Feneyjum, sem hér
hefur verið sýnd. Heitir þessi
mynd „Conversation Piece“
(Samtalsbrot) og gerði Visconti
hana eftir alvarleg veikindi og
varð hann að stjórna myndinni
úr hjólastól. Allar myndir
Visconti hafa að meira eða
minna leyti fjailað um örlög
einstaklingsins, sem lendir í
andstöðu við þjóðfélagið, og
spegla á vissan hátt stöðu
Visconti sjálfs. 1 Dauðinn i
Feneyjum verður einmanaleik-
inn mjög áberandi og svo
virðist sem reynsla hans sjálfs
myndi hinn tilfinningalega
grunn í myndinni en hann sé
ekki sprottinn upp úr efninu.
„Sá sem reynir að deila hug-
mynd með öðrum getur ekki
gert það nema gegnum eigin
reynslu,“ segir Visconti. Sam-
talsbrot segir frá öldnum
kennara, sem reynir að endur-
skoða líf sitt og endurmeta við-
horf sín til umheimsins til þess
að geta lifað i sátt við
veröldina. 1 upphafi myndar-
innar er kennarinn niðursokk-
inn í gamlar minningar, en
þessi afmarkaði heimur hans er
truflaður af fjögurra manna
ungu er spilltir eða mæta spill-
ingu við hvert fótmál. Á sama
tíma eru hinir ungu fallegir og
aðlaðandi og spilling þeirra er
ekki meðvituð. Lifið er stutt,
maður verður að lifa því án
blygðunar. Það getur endað
innan fárra mínútna."
Tekið saman úr Take One.
SSP.
Ýmsir hafa furðað sig á þvl, hvað myndin Brother Sun, Sister Moon var sýnd stutt, aðeins I fjóra daga
eftir hvftasunnuna, og nokkrir kvartað yfir því við sfðuna. Friðfinnur Ólafsson f Háskólabfó veitti hins
vegar þær upplýsingar, að lftið þýddi að kvarta, þar eð svo fáir hafi mætt á sýningarnar, að nánast sé
hægt að segja að sýningarmaðurinn hafi mætt einn. Myndin verður þó tekin aftur til sýningar f haust
og óhætt að hvetja þá, sem misstu af myndinni núna til að vera þá viðbúnir að taka á móti henni.