Morgunblaðið - 27.08.1975, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGUST 1975
Útgefandi
Framkvaamdastjóri
Ritstjórar
Ritstjómarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthlas Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundssón.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson
Aðalstræti 6, slmi 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Áskriftargjald 800.00 kr. á mánuði innanlands.
j lausasölu 40,00 kr. eintakið
Flotadeild Nató
í heimsókn
Ifyrradag kom fasta-
floti Atlantshafsbanda-
lagsins í opinbera heim-
sókn til Islands og er hér
um að ræða sex herskip,
frá Kanada, Bandaríkjun-
um, Hollandi, Portúgal,
Vestur-Þýzkalandi og Bret-
landi. Fastaflota þessum
var komið á fót á árinu
1968, en þangað til hafði
ekki verið um að ræða sam-
eiginlegan flota Atlants-
hafsbandalagsins. Verk-
efni fastaflotans er annars
vegar, að tiltæk sé flota-
deild undir sameiginlegri
stjórn Atlantshafsbanda-
lagsins, ef á þarf að halda
og einnig að tækifæri gef-
ist til að þjálfa saman flota
aðildarríkjanna.
Þessi flotadeild Atlants-
hafsbandalagsins er vel-
komin hingað til Islands.
Hún minnir okkur á það
gagnmerka samstarf, sem
nú hefur staðið innan At-
lantshafsbandalagsins hátt
á þriðja áratug og við Is-
lendingar höfum verið aðil-
ar að frá upphafi. Þetta
varnarsamstarf frjálsra
þjóða í vesturálfu hófst af
brýnni nauðsyn eftir að
hvert ríkið á fætur öðru
hafði fallið undir járnhæl
kommúnismans í Austur-
Evrópu og ríkjum Vestur-
Evrópu stóð ógn af hinu
nýja herveldi í austri. Frá
því að Atlantshafsbanda-
lagið var stofnað á árinu
1949, hefur ekki þumlung-
ur lands í Vestur-Evrópu
fallið undir yfirráð Sovét-
ríkjanna eða leppríkja
þeirra. Þessi staðreynd er
til marks um, hve starf-
semi Atlantshafsbanda-
lagsins hefur verið árang-
ursrík.
Á síðustu árum hefur at-
hygli manna beinzt í vax-
andi mæli að flotaveldi
Sovétrikjanna og umsvif-
um þess á öllum heimshöf-
um og höfum við íslending-
ar að sjálfsögðu fyrst og
fremst tekið eftir flotaum-
svifum Sovétríkjanna á
Norður-Atlantshafi. Hér
er um að ræða alveg nýjan
þátt í öryggismálum okkar
heimshluta, sem ekki var
til staðar, þegar Atlants-
hafsbandalagið var stofn-
að, en sannleikurinn er sá,
að með tilkomu sovézka
flotans á Norður-
Atlantshafi sem hefur stöð-
ugt aukið umsvif sín á haf-
svæðinu í kring um ísland,
hefur aðild okkar á At-
lantshafsbandalaginu feng-
ið alveg nýja þýðingu^mik-
ilvægi þess er í raun og
veru margfalt á við það
sem var, þegar við upphaf-
lega gerðumst alilar að
bandalaginu. Við getum
sett okkur í þau spor, að
við værum hér ein og óvar-
in norður í Atlantshafi og
hefðum engan þátt tekið f
varnarsamstarfi frjálsra
þjóða, þannig að þær ættu
engum skyldum að að
gegna við okkur, og að við
slíkar aðstæður færu um-
svif sovézks flota stórvax-
andi í námunda við Island.
Öllum má Ijóst vera, að ef
þannig væri málum komió,
mundi ísland smátt og
smátt komast undir áhrifa-
vald Sovétríkjanna. En til-
vist Atlantshafsbandalags-
ins og aðild okkar að því
skapar það mótvægi, sem
dugar til þess, að við getum
lifað sem frjáls þjóð í
frjálsu landi.
En til þess að þetta mót-
vægi hafi einhverja þýð-
ingu, þarf Atlantshafs-
bandalagið að hafa afl til
að standa við orð sín og
skuldbindingar. Það er
hluti af þessu afli sem við
höfum séð í Hvalfirði og á
ytri höfninni í Reykjavík
síðustu daga. Þessi sex her-
skip eru í hópi þeirra her-
deilda sem í raun og veru
tryggja öryggi Islands og
frelsi. Þessa mættum við
gjarnan minnast í tilefni
þessarar heimsóknar.
Því er stundum haldið
fram á Vesturlöndum, að
of miklu fjármagni sé varið
til varnarmála og ástæða sé
til að draga úr því og leggja
það fé til þarfari málefna.
Þetta sjónarmið er skiljan-
legt. En jafnvel þótt frels-
isunnandi þjóðir á Vestur-
löndum vildu gjarnan af-
vopnast með öllu og verja
því fé sem nú rennur til að
halda uppi vörnum til ann-
arra málefna verður ekki
horft fram hjá því, að þjóð-
félögum okkar er ógnað af
hervaldi úr austri, sem er
aldeilis ekki á þeim buxun-
um að draga úr framlögum
til varnarmála. Þess vegna
verðum við að halda vöku
okkar.
Við íslendingar þurfum
ekki að verja fé til varna
eða halda uppi herafla.
Okkar framlag til varnar-
samstarfs Atlantshafs-
bandalagsþjóðanna hefur
verið að veita aðstöðu til
eftirlits frá íslandi um leið
og við njótum þeirra
varna, sem felast í tilvist
bandarísks varnarliðs á Is-
landi. Það er framlag, sem
máli skiptir, ekki sízt fyrír
fámenna þjóð að leyfa dvöl
erlends varnarliðs í landi
sínu. Það gerum við vegna
þess, að við viljum verja
frelsi okkar eigin þjóðar og
leggja okkar af mörkum til
þess að frelsi annarra
þjóða verði varið.
Fulltrúar á aðalfundi Skógræktarfélags íslands.
Skógræktarfélögin
gróðusettu 350 þús.
plöntur á sl. ári
— og vöröu 20 millj. kr. til skógrœktarstarfa
AÐALFUNDUR Skógræktar-
félags tslands var haldinn að
Bifröst f Borgarfirði dagana
22.-24. þ.m.
Fundurinn var settur kl. 10.00 á
föstudag af formanni félagsins,
Jónasi Jónssyni, ritstjóra, sem
jafnframt flutti ávarp og yfirlit
yfir störf stjórnar Skógræktar-
félags Islands. Landbúnaðarráð-
herra, Halldór E. Sigurðsson,
ávarpaði fundinn og þakkaði
áhugafólki um skógrækt fyrir
þau mikilvægu störf, sem það
vinnur til eflingar skógræktar og
landgræðslu I landinu.
Hann minntist sérstaklega
starfa Hákonar Bjarnasonar,
skógræktarstjóra, sem nú væri
búinn að gegna þvf starfi f 40 ár,
af mikilli eljusemi og áhuga.
Snorri Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri, flutti skýrslu um
starfsemi Skógræktarfélags Is-
lands og aðildarfélaganna. Þar
kom fram m.a. að á vegum skóg-
ræktarfélaganna voru gróður-
settar yfir 350 þús. plöntur á s.l.
ári. AIls vörðu skógræktarfélögin
um 20 milljónum til skógræktar-
starfa á s.l. ári.
Hákon Bjarnason, skógræktar-
stjóri, flutti yfirlit um skóg-
ræktarmál í landinu, og lýsti m.a.
framkvæmd á skógræktarþætti
Landgræðsluáætlunar, sem
sámþykkt var á Alþingi 28. júlí,
1974. Kom þar fram, að m.a.
verður byggð ný gróðrarstöð á
Mógilsá á Kjalarnesi, þar sem
beitt verður nýjustu aðferðum við
plöntuuppeldi. Að öðru leyti
verður höfuðáherzla lögð á friðun
nýrra landa til skógræktar og úti-
vistar. Þá 'gat skógræktarstjóri
Jess, að unnið væri að skýrslu-
gerð um skógræktarmöguleika og
árangur skógræktar f landinu. Á
þessari skýrslu yrði síðan byggð
áætlun um skógrækt í framtfð-
inni.
Kristinn Skæringsson, gjald-
keri félagsins, gerði grein fyrir
reikningum félagsins. Auk þessa
gáfu formenn eða fulltrúar
aðildarfélaganna skýrslur um
störf þeirra hvers og eins.
Síðar á fundinum flutti Snorri
Sigurðsson erindi um plöntu-
framleiðslu og gæðamat skógar-
plantna. Út frá því spunnust um-
ræður um aðferðir við plöntuupp-
eldi.
Á föstudag var íarin skoðunar-
ferð í Jafnaskarðsskóg undir leið-
sögn Danfels Kristjánssonar
skógarvarðar. Á laugardag var
skógrækt í Skorradal skoðuð, þar
sem Ágúst Árnason, skógarvörð-
ur, leiðbeindi. Á báðum þessum
svæðum hefur náðst mjög góður
árangur af plöntun barrtrjáa síð-
ast liðin 20 — 25 ár. Úr Skorradal
var farið til Borgarness og þegið
kaffi í boði sýslunefnda Mýra- og
Borgafjarðarsýslu og Skógræktar-
félags Borgarfjarðar.
Um kvöldið stóð Skógræktar-
félag Borgarfjarðar fyrir kvöld-
vöku með fjölbreyttri dagskrá.
Fundurinn kaus Daníel
Kristjánsson, skógarvörð á Hreða-
vatni, heiðursfélaga Skógræktar-
félags íslands í viðurkenningar-
skyni fyrir nær 40 ára störf að
skógræktarmálum. Þá var
Benedikt Guðlaugssyni,
garðyrkjubónda í Vfðigerði, veitt
viðurkenning fyrir störf við skóg-
rækt og garðyrkju.
Á sunnudag voru mál afgreidd
og samþykkti fundurinn 18 tillög-
ur og ályktanir um skógræktar-
mál og skyld efni.
Að lokum var stjórnarkosning.
Úr stjórn áttu að ganga Bjarni
Helgason og Jónas Jónsson, og
voru þeir báðir endurkjörnir. I
varastjórn voru þau endurkjörin
Andrés Kristjánsson og Hulda
Valtýsdóttir.
Fundinn sátu um 60 fulltrúar
fyrir 20 aðildarfélög, en með gest-
um voru fundarmenn nær eitt
hundrað.
Á aðalfundi Skógræktarfélags
íslands voru m.a. samþykktar
eftirfarandi tillögur:
Fundurinn beinir því til stjórn-
ar félagsins, að hún kanni leiðir
til að tryggja héraðsskógræktar-
félögunum öruggan tekjustofn,
sem renni óskiptur til skógrækt-
ar. Benda má á þá leið, að sveita-
félögin veiti vissan hundraðs-
hluta af skattskyldum tekjum.
Fundurinn þakkar Skógrækóg-
ræktarfélagi Borgarfjarðar og
öðrum félagasamtökum, sem
stuðlað hafa að fegrun og trjá-
rækt við heimili manna, og hvetur
önnur skógræktarfélög til að taka
upp slíka starfsemi.
Fundurinn lýsir ánægju sinni
með ný lög um landgræðsludaga
skólafólks og beinir því til stjórn-
ar félagsins og einstakra félaga
víðsvegar um landið að stuðla af
fremsta megni að því, að hlutur
skógræktar verði mikill í því
starfi. Væri æskilegt, að félögin
ættu aðild að framkvæmd máls-
ins, hvert á sfnum stað og styddu
skólana við hana með leiðbeining-
um, verkefnavali, plöntuútvegun
og verkstjórn. Jafnframt beinir
fundurinn þeim eindregnu óskum
til menntamálaráðuneytisins, sem
samkvæmt lögum þessum er falin
yfirumsjón með starfinu, að
hraða sem frekast er unnt, að
þessi lög komist í framkvæmd.
Fundurinn beinir því til stjórn-
ar félagsins og Skógræktar rfkis-
ins að leitað verði leiða til þess að
auka leiðsögn og fræðslu meðal
sumarferðafólks um helztu skóga
Iandsins og árangur skógræktar-
innar á sfðasta áratugnum.
Fundurinn ítrekar fyrri
ályktanir um nauðsyn stöðlunnar
plöntugæða. Telur fundurinn f
því sambandi æskilegt að stjórn
félagsins komi á fót sérstakri
nefnd eða nefndum gróðrarstöðv-
anna og fulltrúa skógræktarfélag-
anna.
Fundurinn þakkar Náttúru-
verndarráði frumkvæði þess um
friðun Stakkholts og^Steinholts í
Vestur-Eyjafjallahreppi og vænt-
ir þess, að friðunaraðgerðum
verði hraðað ekki síst vegna þess,
að mikill birki-nýgræðingur er í
bráðri hættu í Goðalandi meðan
sauðfé gengur þar.
Fundurinn beinir þeim tilmæl-
um til skógræktarstjóra og rann-
sóknarstöðvarinnar á Mógilsá, að
stórefldar verði kerfisbundnar
áburðartilraunir á sviði skóg-
ræktar, og niðurstöður þeirra
kynntar jafnóðum eftir því, sem
föng eru á. Ennfremur vill fund-
urinn vekja athygli á tillögu nr. 5
f samþykktum félagsins (aðal-
fundar) 1972.
Einingahús
austur á land
Siglufirði, 25. ágúst.
HÉR VAR verið að skipa út
fjórum einingahúsum frá Húsein-
ingum hf. og er þetta það mesta
sem skipað hefur verið út í einu,
frá verksmiðjunni. Tvö húsanna
fara á Raufarhöfn og hin tvö á
Vopnafjörð. — Stálvík er nýkom-
in inn með 110 lestir af góðum
fiski.
______ —M.J.
Valtý veitt lausn
frá embætti
MORGUNBLAÐINU barst f gær
eftirfarandi fréttatilkynning frá
dóms- og kirkjumálaráðuneytinu:
Forseti Islands hefur hinn 22.
þ.m., samkvæmt tillögu dóms-
málaráðherra, veitt Valtý Guð-
mundssyni sýslumanni f Suður-
Múlasýslu og bæjarfógeta á Eski-
firði lausn frá embætti að eigin
ósk frá 1. janúar 1976 að telja.