Morgunblaðið - 20.02.1976, Blaðsíða 1

28 SÍÐUR
41. tbl. 63. árg.
FÖSTUDAGUR 20. FEBRUAR 1976.
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Stjórnmálasambandi við Breta slitið í gær:
Skyndifundur hjá NATO
- Áhyggjur 1 Washington
Myndir til vinstri er tekin við fslenzka sendirððið f London f gærdag. tslenzki fáninn biakti þá enn við
hún og skjaldarmerkið hafði ekki verið tekið niður, enda þótt segi f myndatexta að tilkynningin um að
stjórnmálaslit hafi þegar verið birt, er myndin var tekin.
Myndin til hægri er af sendiráði Breta f Reykjavfk áður en skjaldarmerki landsins var tekið niður og
hið franska sett upp.
Bretar og Þjóðverjar
fá hærri kvóta en aðrir
Briissel, 19. febrúar. Reuter.
NTB.
BRETAR og Vestur-Þjóðverjar fá
hærri kvóta en aðrir í fyrir-
hugaðri 200 mflna fiskveiðiiög-
sögu Efnahagsbandalagsins þar
sem sjómenn þeirra verða mest
fyrir barðinu á stækkun fiskveiði-
lögsögu annarra landa f 200 mflur
að þvf er frá var skýrt f Briissel f
dag.
Pierre Lardinois, sem fer með
landbúnaðar- og fiskveiðimál í
stjórnarnefnd bandalagsins, sagði
þegar hann skýrði frá tillögum
nefndarinnar um nýja stefnu
bandalagsins í fiskveiðimálum, að
úthafsveiðiflotar Breta og Vestur-
Þjóðverja gætu fengið fjárhagsað-
stoð frá EBE til að breyta hluta
togara sinna þannig að nota mætti
þá til veiða á nálægari miðum.
Kjarninn i tillögum stjórnar-
nefndarinnar er sá, að fiskveiði-
lögsaga EBE verði 200 mílur en
þó þannig, að hvert einstakt ríki
hafi 12 milna einkafiskveiðilög-
sögu þar sem sjómenn frá öðrum
lönþum fái ekki að veiða.
Lardinois sagði, að ekkert
mælti með því að þessi einkalög-
saga yrði stærri en 12 mílur. Það
fiskmagn, sem fiskiskipaflotar
einstakra ríkja mundu tapa vegna
útfærslu einhverra þriðju landa i
200 mílur, gæti ekki réttlætt
stærri einkalögsögu.
Hann sagði, að samkvæmt
Framhald á bls. 16
Tilneyddir að stíga þetta
skref, segir Einar Ágústs-
son — Torveldar samninga,
eru viðbrögð Breta
FASTARÁÐ Atlantshafsbandalagsins var
kvatt til skyndifundar í gær þegar tilkynningin
um stjórnmálaslit Islands og Bretlands hafði
verið birt. Josef Luns, framkvæmdastjóri
bandalagsins, ftrekaði að hann væri reiðu-
búinn til að stuðla að lausn fiskveiðideilunnar.
1 London sagði Fred Peart landbúnaðar- og
sjávarútvegsráðherra að stjórnmálaslitin
mundu aðeins torvelda tilraunir til að leysa
deiluna. ! Washington var því lýst yfir, að
Bandarfkin hörmuðu stjórnmálaslitin. Eins og
við hafði verið búizt mun Noregur gæta hags-
muna tslands í Bretlandi eftir stjórnmálaslitin
og ef vinnudeilur leysast fer brezki sendiherr-
ann í Reykjavík til Bretlands eftir helgi.
Morgunblaðinu bárust sfðdegis ingaviðræóum milli Islands og
f gær eftirfarandi fréttatilkynn-
ingar frá utanrfkisráðunevtinu:
Sú fyrri er svohljóðandi:
Einar Ágústsson utanríkisráð-
herra hefir tilkynnt fram-
kvæmdastjóra Atlantshafsbanda-
lagsins, dr. Joseph Luns, að atriði
þau sem fram hafi komið í við-
ræðum hans við stjórnvöld Bret-
lands í tilefni af hinni bresku
flotaíhlutun á Islandsmiðum,
skapi ekki grundvöll fyrir samn-
Geir Hallgrímsson um forsendur slita stjórnmálasambands við Breta:
Flotaíhlutun, ásiglíngar og
veiðar á friðuðum svæðum
FLOTAtHLUTUN Breta, ftrekaðar ásiglingar brezkra herskipa á
fslenzk varðskip og veiðar brezkra togara á friðuðum svæðum eru
forsenda þeirrar ákvörðunar fslenzku rfkisstjórnarinnar að slfta
stjórnmálasambandi við Breta. Þetta kom fram er Morgunbiaðið
ræddi f gær við Geir Hallgrfmsson, forsætisráðherra, og innti
hann eftir þvf, hverjar meginástæður lægju til grundvallar þvf,
að rfkisstjórnin hefði ákveðið að stfga þetta skref.
Geir Hallgrfmsson sagði, að
ákvörðun þessi væri tekin í
framhaldi af þvf, að Bretar
hefðu sent herskip sfn á ný inn
fyrir 200 mflna mörkin. Þeir
hefðu notað sem átyllu, að
klippt var á víra brezks togara,
sem hefði verið að veiðum á
friðuðu svæði, en bæði togar-
anum og brezkum stjórn-
völdum hefði verið gert aðvart
um það. Með þessum hætti,
sagði forsætisráðherra, rufu
Bretar viðræður, sem voru að
hefjast um samkomulag til
skamms tfma.
Þá sigldi brezkt herskip á
varðskipið Tý, en rfkisstjórnin
hafði lýst því sem sinni skoðun,
að áframhaldandi ásiglingar
mundu leiða til slita stjórn-
málasambands. Enn sigldi
brezkt herskip á varðskipið
Baldur og var þar jafnvel um
að ræða grófari aðför en í fyrri
tilvikum, sagði Geir Hallgríms-
son. Loks hafa Bretar haslað
sér veiðisvæði á friðuðum svæð-
um en samkvæmt rannsóknum
hafrannsóknaskipsins Hafþórs
og Hafrannsóknastofnunar er
talið, að fiskur sá, sem Bretar
veiddu á þessu svæði, hafi verið
50—60% undirmálsfiskur, þ.e.
fiskur minni en 50 sm, en ólög-
legt er að veiða og landa slfkum
fiski á Islandi.
Forsætisráðherra kvað alla
þessa atburði hafa gerzt á síð-
ustu 14 dögum og slit stjórn-
málasambands nú ættu sér
ákveðinn aðdraganda í tengsl-
um við þessa atburði. A þessum
tíma hefðu framkvæmdastjóri
og aðildarriki Atlantshafs-
bandalagsins reynt að fá fram
breytingu á afstöðu Breta. Á
þau tilmæli hefði ekki verið
fallizt og þess vegna lá ekki
annað fyrir, með tilvfsun til
fyrri afstöðu en að slíta stjórn-
málasambandi við Breta, sagði
Geir Hallgrímsson að lokum.
Geir Hallgrfmsson
Bretlands.
Sú seinni hljóðar svo:
Sendiráð Islands í London hefir
í dag tilkynnt breska utanríkis-
ráðuneytinu þá ákvörðun
íslensku rikisstjórnarinnar að
rjúfa stjórnmálasamband milli Is-
lands og Bretlands.
Rfkisstjórn Noregs hefir fallist
á, að norska sendiráðið f London
gæti hagsmuna tslands í Bret-
landi.
Hér fara á eftir fréttir um við-
brögð við ákvörðun íslenzku rikis
stjórnarinnar um stjórnmála-
slitin. Morgunblaðið sneri sér
fyrst til Einars ÁgústSsonar
utanrfkisráðherra vegna ákvörð-
unarinnar.
Ráðherrann sagði, að með þessu
væri verið að vekja athygli
umheimsins á mikilvægi land-
helgismálsins fyrir Islendinga.
Sáttaumleitanir hefðu engan
árangur borið og þótt Bretar
hefðu lýst því yfir að þeir væru
tilbúnir til samninga til skamms
tfma hefðu þeir jafnframt sent
Framhald á bls. 16
f
Atti að myrða
Azevedo?
Funchal, Madeira,
19. febr.—Reuter.
MJÖG kröftug sprengja sprakk í
kvöld á þjóðveginum, sem liggur
frá höfuðborg Madeira og til flug-
vallarins, aðeins fáeinum mínút-
um áður en forsætisráðherra
Portúgals, Azevedo, átti að fara
þar um. Miklar skemmdir urðu af
völdum sprengjunnar, én ekki
slys á mönnum. Bílalest forsætis-
ráðherrans var siðan látin fara
aðra leið. Miklar öryggisráðstaf-
anir höfðu verið gerðar vegna
komu hans til Madeira, en raddir
aðskilnaðarsinna hafa gerzt þar æ
háværari.