Morgunblaðið - 06.03.1976, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. MARZ 1976
13
Óbreytt 1
Coventry
Coventry, 5. marz. Keuter. ^
VERKAMANNAFLOKKURINN hélt þingsæti sínu í
Coventry og þar með eins atkvæðis meirihluta sínum í
Neðri málstofunni í aukakosningunni í kjördæminu í
gær.
Nýi þingmaðurinn, Geoffrey
Robinson, hlaut 17.118 atkvæði,
3.694 atkvæði fram yfir frambjóð-
anda Ihaldsflokksins, Jonathan
Guiness.
Efnt var til aukakosninganna
vegna fráfalls fyrrverandi þing-
manns kjördæmisins, Maurice
Edelaman, sem fékk 7.488
atkvæði umfram frambjóðanda
Ihaldsflokksins i þingkosningun-
um i október 1974.
635 þingmenn eiga sæti i Neðri
málstofunni og þau skiptast þann-
ig: Verkamannaflokkurinn 318,
íhaldsflokkurinn 275, Frjálslynd-
ir 13 og aðrir 27. Þar við bætast
tvö auð íhaldsþingsæti sem kosið
verður um á fimmtudag i næstu
viku.
Lewiston, brezkur tundurduflaslæðari. Bretar nota meðal annars
tundurduflaslæðara til að verja fiskimið sfn.
Bretar undirbúa
vörzlu 200 mílna
ÞAR SEM Bretar virðast vera að átta sig á því að 200
mílna reglan muni sigra og hyggja sjálfir á útfærslu
í 200 mílur eru þeir farnir að huga að vörzlu
landhelgi sinnar. Við það hafa vaknað efasemdir um
hvort þau skip sem þeir nota í því skyni séu heppi-
leg.
Varzlan er í höndum flota 360
lesta tundurduflaslæðara og
tundurduflaleitara og þar af
hafa niu verið sérstaklega út-
búnir til að leysa þetta verkefni
af hendi. Við þennan flota
verður bætt fjórum litlum varð-
skipum — Kingfisher, Petrel,
Cygnet og Sandpiper — sem
ganga undir heitinu fuglaskip-
in.
Þar við bætast fimm nýir svo-
kallaðir Jura-bátar sem verða
teknir í notkun á næsta ári.
Aðalverkefni þeirra verður
verndun olíuborpalla en þeim
verður einnig ætlað að vernda
brezk fiskimið.
Jura-skipin eru skirð eftir
brezkum eyjum og eru í raun
réttri vopnaðir togarar, 1250'
lestir, sterkbyggðir og því hent
ug til gæzlustarfa á Norðursjó
og á fjarlægari hafsvæðum. Á
það hefur verið lögð áherzla að
búa þau góðum fjarskiptatækj-
um, þannig að auðvelt verður
að kalla á hjálp ef þörf krefur.
Hins vegar er ganghraði skip-
anna mest 16 hnútar eða minni
en margra fiskiskipa sem þeim
verður ætlað að stugga við. Þau
verða því sein í svifum og þar
að auki verður engin aðstaða í
þeim fyrir þyrlur af sparnaðar-
ástæðum og það hefur verið
gagnrýnt innan brezka sjóhers-
ins og utan hans. Kostnaður við
smíði hvers skips er þegar
kominn upp í 2.750.000 pund.
Dráttarbátur flotans, HMS
Reward, hefur verið settur i að
gæta olfuborpalla þar til Jura-
skipin koma til skjalanna og
nýlega var hann 32 klukku-
stundir að komast til staðar sem
hann var kallaður á. Á það er
bent að Reward líkist að ýmsu
leyti Jura-skipunum.
Á það er bent að réttast væri
að Bretar efldu strandgæzlu
Framhald á bls. 27
Óttast árásir
á lestarvagna
London, 5. marz. Reuter.
LUNDtJNABÚAR eru viðbúnir nýrri tegund árása
írskra skæruliða eftir sprengingu í járnbrautarlest og
tvær aðrar sprengingar í höfuðborginni.
Skæruliðarnir hafa þar með í
fyrsta skipti ráðizt gegn opinber-
um samgöngum og lögreglan ótt-
ast að mikið mannfall geti orðið
ef skæruliðamir sem báru ábyrgð
á verknaðinum verða ekki hand-
teknir áður en þeir gera aðra til-
raun.
Sprengjan var fjögur kíló og
sprakk örfáum mínútum eftir að
600 farþegar höfðu farið úr lest-
inni i einni stærstu járnbrautar-
stöð Lundúna
Tvær hálfs kílóa sprengjur
sprungu síðar í miðborginni en
aðeins einn slasaðist. Hins vegar
særðust átta farþegar í lest sem
ók fram hjá tómu lestinni þegar
sprengjan í henni sprakk.
Mjög auðvelt er að koma fyrir
sprengjum í járnbrautarlestum
og strætisvögnum og manntjón
getur orðið gífurlegt svo að lög-
reglan er áhyggjufull. Hún hefur
beðið farþega að fylgjast vel með
pökkum og pinklum sem eru
skildir eftir.
Nú hafa 11 sprengjuárásir verið
gerðar í London síðan Frank
Stagg úr Irska lýðveldishernum
(IRA) lézt af völdum hungur-
verkfalls i siðasta mánuði og IRA
hótaði að hefna hans.
Sovézk íhlutun í
Rhódesíu næst?
Kemur röðin næst að Rhódesíu: hermenn alþýðuhreyfingarinnar í Angola búnir
sovézkum vopnum.
KÚBANSKIR hermenn og sovézkir skriðdrekar af gerðinni T-34 eru komnir til
hafnarborgarinnar Beira í Mozambique samkvæmt vestrænum leyniþjónustu-
heimildum og þar með hafa aukizt líkur á því að Rússar aðstoði skæruliða
blökkumanna í Rhódesíu í baráttu þeirra gegn stjórn hvíta minnihlutans.
Samkvæmt þessum
heimildum halda Rússar
áfram að senda aðstoð til
Angola og hún virðist
meiri en nýja stjórnin
hefur þörf fyrir og því er
trúlegt að hluti aðstoðar-
innar fari til rhódesískra
skæruliða sem hafa bæki-
stöðvar handan landa-
mæranna í Mozambique.
Talið er að Rússar hafi
boðizt til að veita rhódes-
ískum skæruliðum víð-
tæka aðstoð.
Blökkumenn segja að skæru-
liðarnir séu 13.000 til 20.000
talsins og hafi langflestir bæki-
stöðvar í Mozambique. Hins
vegar herma vestrænar leyni-
þjónustuheimildir að um 1.000
„sæmilega velþjálfaðir" skæru-
liðar berjist i Rhódesiu eða hafi
bækistöðvar i Mozambique
skammt frá landamærunum og
að verið sé að þjálfa i mesta lagi
5.000 til viðbótar, aðallega með
hjálp kinverskra leiðbeinenda.
Skæruliðarnir hafa nægar
birgðir léttra vopna, nær ein-
göngu frá Kína.
Skæruliðarnir hafa verið
sameinaðir í Frelsisher Zim-
babwe (Rhódesiu), ZLA, og
lúta stjórn herstjórnar sem er
skipuð níu fulltrúum flokksins
ZAPU og jafnmörgum fulltrú-
um flokksins ZANU. Valda-
mestu mennirnir i herstjórn-
inni eru Nongo úr Zanu og
Mangena úr ZAPU. Alltaf
hefur verið talið að ZANU njóti
stuðnings Kinverja og ZAPU
Rússa.
Áður en ZLA var komið á fót
réð ZANU yfir öflugri liðssveit-
um, sem voru aðallega þjálf-
aðar í Tanzaníu með hjálp kín-
verskra leiðbeinenda og höfðu
að leiðarljósi kenningar Kin-
verja um að skæruliðar yrðu að
treysta á sig sjálfa.
Þar sem liðsmenn ZLA eru
aðallega vopnaðir léttum vopn-
um eru þeir taldir auðveld bráð
hvitra rhódesiskra hermanna.
Eyðilögð brú í Angóla eftir stríðið.
Samora Machel forseti
Mozambique.
ekki sizt þar sem þeir hafa nóg
af flugvélum og þyrlum. Mikið
mannfall hefur orðið i liði ZLA
og það staðfestir þetta. Því er
talið að ZLA muni krefjast loft-
varnaeldflauga og þá verður að
fá Kúbumenn til að beitaþeim.
Ekkert bendir til þess að
skæruliðar frá Rhódesíu njóti
þjálfunar Rússa i Mozambique,
en fyrrverandi skæruliðar
ZAPU hafa verið þjálfaðir i
Sovétríkjunum.
Talið er að stjórnir Tanzaníu
og Mozambique vilji að for-
ingjar ZLA taki við stjórn sjálf-
stæðisbaráttunnar af núver-
andi leiðtogum. Oft hefur verið
sagt frá tilraunum skæruliða til
að steypa af stóli leiðtogunum
Muzorewa biskup, Chikerema
og séra Sithole. Fjórði leiðtog-
inn, Mugabe, nýtur lítils trausts
þar sem Kenneth Kaunda
Zambíuforseti hefur gagnrýnt
hann harðlega.
Því vakti athygli að Muzo-
rewa biskup og Chikerema
voru við hlið Samora Machel
forseta í Maputo, höfuðborg
Mozambique, þegar hann til-
kynnti um lokun landamær-
anna. Muzorewa biskup nýtur
mikils stuðnings i Rhódesiu og
óliklegt er að honum verði
steypt af stóli þótt skæruliðar
séu honum andsnúnir.
Talið er að ákveðið hafi verið
að loka landamærunum eftir
fund forsetanna Machel i
Mozambique, Kaunda i Zambíu,
Julius Nyerere í Tanzaníu og
Seretse Khama i Botswana i
hafnarbænum Quelimana fyrir
þremur vikum. Talið er að ein
þeirra leiða sem þeir ræddu til
lausnar Rhódesiumálinu hafi
verið beiðni um hernaðaraðstoð
Rússa og Kúbumanna eftir
sigra þeirra i Angola. Þó getur
verið að Kaunda sé því and-
vigur þar sem hann hefur harð-
lega fordæmt íhlutun þeirra i
Angola.