Alþýðublaðið - 30.09.1958, Blaðsíða 11

"Priðjudágur ’ou. sept. 1958
-=■ ijgpfeörœrVt -r-'"rr-"i' i;,--1 -< w>vw«- -f'.'g, y-'- ;a
A 1 þ y Ö u «- - « i •
II

'WÍ
í1 ríjjiíiiu.i. 5 SÍ5\1.
tímum v.ldi Víta ndUfor cíe:];
á kaffinu, þá' nýjupr 4í-ykk, áð-;
ur en hann tæki það sem góða;
og gilda vöru. Hann valái Þá
glæpamennina, sem mi.pr.stur
var skaðinn í þótt, ekkf ytðu
lang-Íífir og lét þá þamba feikn
in öll af .kaffi á „degi hV:er|um
og var fáþgavöröum sérstak-
lega fyrirskipað að látá hinar
stórkostlegu kaffidrýkkj ur
aldrei niður falla. Þessi tilraun
éhdaði ó þann veg, að fanga-
verðirnir dóu hver af öðrum,
en fangarnir urðu allra karla
elztir. Síðah hefur kaffið íagt
undir sig lond og álfur og víða
orð ð þjóðardrykkur.
Núverandi framkvæmda.
stjóri er Guðmundur Guöiaugs ,
son. í verksmiðjunni vinna um
10 manns að staðaldri.
.■'Íjjifi-Si * _ _ .
:* v wr. A mm ■
Orðstír
.eyr aldre
Yioíetta var frá barnæskm það, að Violetta litla tók for-
í eftirtöldum
stserðum.
1600 X 20
750 X 20
700 X 20
650 X 16
600 X 16
710 X 15
670 X 15
450 X 17
SKULAGOTU 40
og
VARÐARHÚSIÐ
við Tryggvagötu,
Sími 14-131.
BiíreiSasalan
Bókhlöðustíg 7
Sími 19-168
SELJUM í DAG —
Chevrolet ’58
Chevrolet ’55
Chevrolet ’54
Chevrolet ’53
Chevrolet frá 1941
íil ’52
Ford ’55
Ford Stavtion ’54
8 manna (orginal)
Dodge ’57
Dodge ’55
með góðum kjörum,
Plymouth ’50 ný-
komnir til landsins.
Buick frá ’47—’55
Oldsmohil ’56
De Soto ’54
Auk þess 6 manna bif-
reiðar í stóru úrvali.
Austin frá ’46—’53
Vauxhall ’55, ’57, ’58
Skoda ’52, ’55, ’56, ’57’
Renó frá ’47—’52
Opel frá ’39—’58
allar tegundir.
Ford frá ‘46—‘55
Fiat frá ‘54—‘57
P70 ‘56, góð kjör
selst ódýrí.
Volkswagen ’55, ’56 ’57
Willis jeppar í miklu
úrvali
Höfum kaupendur að
nýlegum vörubílum.
mjög tónlistarelsk; var síraul
andi lög fyrir munni sér þegar
hún var ein, ög sem hún hafði
þá oftast numið af, götu tók
hún að afla sér frekari mennt
unar á því sviði. Hóf fyrst nám
í fiðluMk, en náði litlum ár-
angri; hugði þá að slagharpan
kynni að verða sér auðveldari
viðfangs, en það fór svipaða
leið, svo hún lét sér að lokum
nægja dansnám. þar sem henni
gafst kostur á aS túlka hrnjand
ina 1 hreyfingum. Og þar tók
hún líka skjótum framförum,
'enda stundaði hún bæði námið
af kostgæfni og sótti mjög
dansskemmtanir með Roy bróð
ur sínum og ungum mönnum
öðrum úr nágrenninu. Leiö
ekki á löngu unz hún var orð-
in svo frábær í þessari fögru,
en vandlærðu íþrótt, að hún
vakti hvarvetna hina mestu at
hygli; það var mj ög títt að all-
ir hættu að dansa og gerðust
áhorfendur, þegar hún var
komin út á gólfið. En þegar
hún fór ekki út á kvöldin til
að dansa, tók hún þátt í spil-
um með móður sinni og nokkr
ystuna ótrauð í sínar hendur,
öllum til mikillar undrunar.
Hún tók frænku sína upþ af
mölinni, bar hana á örmum sér
inn í húsið, þvoði meiðsl henn-
ar og gerði að þeim, hitaði síð-
an sterkt te og færði henni.
,,Þá bar það við um það bil
þr-em vikum síðar1, segir Viol-
et“, þegar við sátum úti í garð
inum, að Violetta kom auga á
haltan flækningskött úti á göt
unni. Hún brá við skjótt, hand
samaði kisu, hreinsaði loppusár
hennar og bar í þau smyrsl,
velgði síðan mjólk ofan í kött
inn, þvoði honum og snurfus-
aði“. Og eftir það kærði kisa
sig lekki um að fara á flæking
aftur, en tók tryggð við þær
frænkur og dvaldist hjá Violet
eftir Það. Slík var hjartagæzka
Violettu og óeigingjörn sam-
úð hennar með öllu lifandi.
Segja má að æskan hafi ver
ið Violettu hamingjurík, enda
þótt hún eldist við þær aðstæð
ur er höfðu oft í för með sér
nokkra óvissu. Hún varð að
vísu að taka hverja þá vinnu
er bauðst, en þúsundir kyn-
um kunningjakonum, en hafði systra hennar á Bretlandi, eink
litla heppni með sér. „Ég hef
hins vegar aldrei kynnst kven
manni, sem taka kunni tapi
með slíku jafnaðargeði“, seg-
ir móðir hennar, „enda kom
það sér sannarlega vel fyrir
hana“.
Violet Burkingham, frænka
hennar, sem hafði mjög náin
kunningsskap við hana, ein-
mitt á þessum árum, lætur
svo um mælt, að þrátt fyrir
hina einstæðu danslist sína og
frábæra íþróttasnilli, hafði Vi-
oletta sloppið einkennilega vel
að missa, nokkuð af kvenleg-
um yndisþokka sínum í hreyf-
ingum, vexti eða framkomu
Hún hafi þvert á móti verið
gædd hlédrægum, ljúfum töfr
um og næmum kvenleika, sem
meðal annars kom fram í því
hve mjög hún vandaði klæðn-
að si-nn og var smekkleg í
klæðavali. Þó var það samúð
hennar og viðkvæm hjarta-
gæzka, samfara óbilandi kjarki
og ró. þegar á reyndi, sem hreif
alla mest, þá er henni kynnt-
ust. Eitt sinn sm oftar heim-
sótti hú-n Violet Burckingham
frænku sína; kom þá hjólandi
á -nýju og mjög vönduðu reið-
hjóli, s’em hún hafði sparað
fé fyrir langa tíð, og var hún
vonum ákaflega stolt af þessu
farartæki sínu. Frænku henn-
ar langaði til að reyna bað, og
var það vitanlega auc' ú mál,
en svo illa tókst til -n.l hjólin
runnu til á lausri mc'. Violet
féll af baki og hrumlaö sig og
marði á hnjákollunura, svo
illa að hún gat ekki staðið á
fætur en ]á hljóðandi af sárs-:
auka á mölinni. Móðir hennar
hljóp þegar af stað henni til
hjálpar og kallaði fólk sér til
aðstoðar, en alíir voru í upp-
námi og enginn virtist hafa
hugmýnd um það í fátinú, hvað
éiginlega skyldi gera. Þá var
um þó jafnöldrur hennar, urðu
að búa við slíka óvissu; meiri
hluti þeirra varð meira að segja
að neita sér um flest og fjöldi
leið skort á þessum erfiðu
krepputímum. En Violetta var
þeim öllum betur hæfileikum
búin til að mæta erfiðleikun
um og óvissan fékk ekki eins
mikið á hana og aðrar fyrir
það hve glöð og kát hún var,
djörf og hugrökk, og hélt vöku
sinni á hverju sem gekk.
Glettni hennar og meinlausar
■brellur, sem höfðu einkennt
hana frá því fyrsta, urðu og
ekki eingöngu til þess að hún
kættist sjálf, heldur gerði hún
mörgum glatt í geði með tiltækj
um srnum og uppáfinningum,
þótt vitanlega kæmi fyrir að
þeir reiddust snöggvast, sem
glettni hennar bitnað; á. Hún
laumaði hinu og þessu undi.r
rekkjuvoðir bræðra sinna, svo
þeim varð ekki alltaf notalega
við þegar þeir hölluðu sér út
af og gaman hafði hún af að
lauma kláðadufti niður á bert
bak þeirra frændum sínum,
bræðrum Violet Buckingham.
Það korn fyrir að þeim drengj-
unum lá við að láta reiði sína
í Ijós, en þar sem þeir vissú
að einmitt til þess voru refirn
ir skornir, stilltu þeir sig, rtg
gerðu her/ni ekki til eftirlætis
að láta hendur skipta, enda
engum fært að sækja sigur í
greipar henni ief 4 hart fór.
Þótt Violetta sækti oft dans,
þá var það eivki fyrr en hún
var fullra sextán áva, að hún
fór í fyrsta skipti á dansleik,
en það var haustið 1937. Roy
bróður hennar, sem hafði alltaf
fast starf við Covoyengistihús-
ið, var þá heimiluð þátttaka í
árlegum dansleik starfsfólks-
ins, og bauð systur sinni með
sér. Þettá var mikíll merkisat-
burður í lífi hennar, hún hlaklc
aði líka mikið til og öll fjöl-
skyldan tók iþátt í gleði henn-
ar og eftirvæntmgu. Móðir
hennar beittj snilli sinni sem
saumakona og nú eignaðist Vi-
oletta síðan samkvæmiskjcl í
fyrsta skipti á ævinni. Hann
var úr hvítu satíni, skreyttur
gullnum leggingum. Gullna
skó var'ð hún líka að fá sér,
en þar siem peningaráðin voru
þar með þrotin, hljóp dóttir
húseigandans undir bakka og
gaf hennj gullna hálsfesti. Bar
öllum saman um að Violetta
væri með afbrigðum fögur og
glæsileg þegar hún var kom
in í skrúðann, enda fór svo að
hún vakti mikla athygli á dans
leiknum fyrir fegurð sína.
Hún blómgaðist um þetca
leyti sem fullþroska stúlka, og
hvar sem hún fór vakti hún
óskipta aðdáun allra ungra
manna. Þeir reyndu sem þeir
gátu að fá hana til að líta til
sín á götu; blístruðu eða köll-
uðu á eftir henni ástleitnisorð,
en hún lét sem hún heyrði
ekki. í samkvæmum hópuðust
þeir að henni.. og þótti öðrum
stúlkum vitanliega meira en
nóg um. Fjöldi fólks hafði orð
á því við hana, að hún væri
svo fögur og íturvaxin, að sjálf
sagt væri fyrir hana að gerast
Rvikmyndaleikkona, og það
var nokkrum simnum þegar
henni brást atvinna að hún tók
að sér smáhlutverk í kvik-
myndum. En þótt furðulegt
kunni að virðast, þá var eins
og hún fyndi ekki náð fyrir
augum kyikmyndaistjóranna,
sennilega hefur hlédrægni
hennar valdið þar mestu um
að enginn þeirra veitti því at-
hygli hve mjög hún skar sig úr
fjöldanum; að minnsta kosti
gerði lenginn henni það boð að
■ veita henni fjárhagslegan styrk
. til leiknáms, og sjálf var hún
'vitanlega lekki þeim efnum
búin að hún gæti lagt út á þá
braut, það var því ekki um
annað að gera en ganga á
hönd sviplausu hversdagsvald
inu og gerast afgrieiðslustúlka í
verzlun eða annað því slíkt.
En samkvæmiskjólinn hag-
nýtti hún sér dyggilega fyrst
hún hafði á annað borð eignast
hann. Hún fékk ýmist Roy
bróður sinn, eða frændur
sína, John o,g Charlas Bucking
ham, bræður Violet, til þess að
sækj-a með sér alla þá dans-
ieiki. er hún mátti vfir kómast.
■Og marga ssnnuna háði hún
við karl fögur sinn, um það,
hvðrt kenn: væri leyfilegt að
vera úti lengur e<a ti-1 ellefu á
kvcldin, Hann var gamall í
hettunni hvað það snerti, aö
hann taldi stúlku ekki annao
en krakka, þó hún væri orðm
sextán ára„ Móðir hennar vi.ldi
hvorugu þeirra veita lið, en
sagði hins vegar að sér fynd-
ist ekki nema eðlilegt að telp-
una langað; til að sýna öllum
hve vel henni, færi kjólinn.
„Ég gat að minnsta kosti ekki
láð henrii það“, sagði hún síð
ar.
Það brást ekki að hún skrapp
til Frakklands á hverju sumri
og var þar. nokkrar vikur. Og
raunar var hún stödd hjá
frænku sinni þar, Marguierite í
Pont Rénny, i grennd vio
LibbeviJle þegar Hitler lét
þýzka herinn ráðast inn í Pól-
land. þann 1. september 1939,
en vegna samninga .sinna við
Pólverja var Frakkland þar
með orðinn styrjaldaraðili.
Hún varð því að binda skjótan
endi á clvöl sína þar í -það skipt
ið eins og af líkum ræður.
Hún hafði tekið yngsta bróður
sinn með sér, Dickie, sem ekki
var nema fiögurra ára. Það ætl
aði ekki að ganga gneiðlega að
komast aftur heim til Eng-
lands, en Marguerite frænka
gat haft mikla rödd og réði yf-
ir miklum orðaforða, þegar svo
um munaði í öngþveitinu og
gauraganginum, sem ríkti um
þessar mundir í Calais, og fyr
ir bragðið fengu þau far með
báti, sem var að leggja af stað.
Þannig náðu þau til Bnetlands
nokkrum stundum áður en
Bretar gerðust styrjaldai'aðil-
ar
ÞRIÐJI KAFLI.
Styrjöldin brýzt ut.
Violetta var þá átján ára,
er styrjöldin brauzt út.
Skömmu eftir að hún kom hjeim
frá Frakklandi fékk hún at-
vinnu sem afgreiðslustúlka í
mjög kunnr; verzlun, Bon
Marché í Brizton, og afgreiddi
hjón í ilmvatnadeildinni. Þetta
var á þeim sama stað og hún
hafði búið sem lítil telpa.
Ekki mun hún þá hafa verið
farin að hugsa um að taka að
sér nein styrjaldarstörf enda
þótt þrjú skipulögð samtök inn
an hersins eða á hans vegum,
leituðu þá mjög eftir stúlkum
á hennar aldri. Og þótt undar
legt megi virðast mun henni
ekk; heldur hafa komið hugar
að fórna þjóðinni þroti sínu og
kröfum, með því að taka vinnu
annað hvort í hiergagnaverk-
smiðju eða sveitastörf. Ekki
þar fyrir, að hún gerði sér
ljósa grein fyrir styrjöldinni og
hve mikið væri í húfi. Hún
hafði ei-nmitt verið stödd í
Frakklandi, þegar menn voru
kallaðir í herinn. Roy bróðir
hennar lét skrá sig í brezka
fcerinn þegar í stað. Hann gerð
ist hjúkrunarliði. En faðir
’þeir-ra, sem komi’nn var af her
skyldualdri, tók starfa í flug-
vélaverksmiðju að Norden í,
Surrey. Og þótt næst elzti
bróðurinn, John, væri ekki
neir.a fimmtán ára lét hann taf
arlau-st skrá sig til herskyldu-
starfa. Yngstu bræðrunum
tveim var komið fyrir upp í
sveit hjá ættingjum sínum. Og
vesalings móðirin, sem var
frönsk, gat ekki um neitt hugs
að nema stríðið og Frakk-
land, sem átti nú öðru sinni í
stórstýjöld síðan hiún mundi
eftir sér. , ...