Morgunblaðið - 14.09.1976, Blaðsíða 10

10
MORC.UNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAC.UR 14. SEPTEMBER 1976
Já, þá er frjálsræði sumars-
ins lokið, eða eitthvað á
þessa leið gæti hún hugsað
þessi ærin, sem leidd er í
dilk eiganda síns.
lokað Fjárhópurinn líkisteinna mest
hvítri ábreiðu með einstaka svört-
um, gráum og mórauðum dilum En
litunum í ábreiðunni fjölgaði skjótt
og litskrúðugur klæðnaður mann-
fólksinc bar islenzku sauðalitina
brátt ofurliði Yngri kynslóðin lét
ekki sitt eftir liggja við dráttinn og
ungur og snaggaralegur strákur
skauzt fram hjá okkur og greip i
annað hornið á vænum lambhrút og
þar með var frjálsræði hrútsins úr
sögunni um stund
— Markið heitir vist biti aftan
hægra og svo eitthvað meira, en ég
man það ekki. Ég þekki bara markið,
hjá bóndanum svaraði stráksi, er við
báðum hann að lýsa fyrir okkur
marki hrútsins Viðmælandi er
Ármann Ingason, 1 3 ára Húsviking-
Litskrúðugur
klæðnaður mann-
fólksins bar
íslenzku sauða-
litina ofurliði
Réttarstjórinn, Haukur Jóhanns-
son i Framnesi kallaði menn til að
reka það, sem eftir var af fénu i
gerðinu inn í almenninginn. Við-
staddir brugðu skjótt við kalli réttar-
stjórans og hróp og köll yfirgnæfðu
jarm lamba, sem misst höfðu sjónar
á mæðrum sinum Féð rann inn i
almenningin og hliðum hans var

V
Jóhann Gunnarsson
Víkingavatni.
Má ekki bjóða þér snaps, góði".
afurðunum leiðir aðeins til nei-
kvæðrar þróunar, því þá flykkjast
menn í mjólkurframleiðsluna og
niðurstaðan verður offramleiðsla,
sagði Jóhann að lokum
""Í
Þa8 er skimað, skoðað og þuklað á eyrum. Þanrug líður réttardagurinn og fénu í almenningnum fækkar, en fjölgar
að sama skapi i dilkunum.

Staldraö við
í Tjarnarrétt
í Kelduhverfi
- fyrstu réttum
haustsins:
..Markiö
heitir víst
biti aftan
hægrá
ÞINGEYSKAR réttir — og fyrstu
réttir haustsins voru i sjónmáli.
Ferðinm var heitið í Tjarnarrétt í
Kelduhverfi i Norður-
Þingeyjarsýslu, en þar réttuðu
Keldhverfingar fé sinu sl. föstu-
dag. Fólk fór sér hægt við drátt-
inn, þvi að sól skein í heiði og
viðstaddir notuðu tækifærið til að
rabba saman um ástand fjárins og
smalamennskurnar síðustu daga
Tjarnarrétt stendur við bæinn
Keldunes og til réttar þar kemur fé
af afréttinum milli Jökulsár á
Fjöllum og Tunguheiðar. Talið er,
að á þessum afrétti hafi i sumar
gengið um 20 þúsund fjár, en eins
og gamall Keldhverfingur orðaði
það, þá er Tjarnarrétt ekki orðið
svipur hjá sjón frá þvi sem áður
var, því nú er rétt á öðrum hverj-
um bæ, þannig að aðeins lítill
hluti fjárins kemur í aðalréttirnar.
Þurrkurinn hefur
sett strik í
reikninginn
Við röltum um almenninginn,
ungir sem aldnir litu til marka á fénu
og spurmngar um mörk og eigendur
þeirra bárust milli manna Þeir yngri
sóttu i smiðju til þeirra eldri og
fróðleikur um fjármark fluttist milli
kynslóðanna líkt og verið hefur um
aldaraðir ..Jóhann á Víkingavatni"
kallaði gamall maður, sem hélt í
hyrnta gimbur Við fengum siðar að
vita, að sá, sem kallaði, var einn
fróðasti maður sveitarinnar um mörk
og að gömlum og góðum sið kallaði
hann nú til eigendur að þvi fé, sem
hann hafði hönd á Eigandi gimbrar-
innar, Jóhann Gunnarsson á Vík-
ingavatni, er lika sá bóndinn í
Kelduhverfinu, sem hvað flest féð á
og v.ð tókum hann tali
— Afréttur okkar Keldhverfinga
er frekar góður, en þegar þetta grær
á stuttum tíma á vorin, verður hann
ekki eins góður fram eftir hausti
Það er þvi bezt fyrir okkur að fremur
svalt sé fram eftir vori, en hlýtt á
haustin í sumar hefur þurrkurinn
sett strik í reiknmginn og féð er því
ekki nema rétt i meðallagi hvað
vænleika snertir
— Það er einkennandi fyrir sauð-
fjárræktina hér um slóðir, að mikill
meirihluti ánna er tvilembdur og
gemlingum er líka haldið, þannig að
margir bændur eru með fleiri en tvö
lömb eftir hverja flullorðna á Þetta
er ágætur stofn hjá okkur, en þeir i
Þistilfirðinum hafa þó betri stofn
Við fáum bara ekki að sækja í hann
nema að takmörkuðu leyti vegna
mæðiveikmnar, þó hún hafi fundizt
á báðum stöðunum Framtíð sauð-
fjárræktar hér hlýtur þó að mótast af
þeirri staðreynd, að afréttur okkar er
nær fullsetinn
— Nei, það er enginn metnaður í
okkur Keldhverfingum að verða
fyrstir til að rétta Göngum hér var
flýtt um 3 daga, þvi við höfum
síðustu haust farið illa út úr snjón-
um, sem komið hafa snemma og
lömbin þá lagt af Fénu hefur líka
fjölgað og þetta er gert til að geta
byrjað að slátra fyrr
— Ég hef alltaf búið hér og á því
óhægt með allan samanburð, en
þetta hefur gengið vel bæði i sumar
og fyrrasumar Við höfum nóg hey
og höfum haft þurrk Árin milli
1 965 og '70 voru veruleg grasleys-
is ár vegna kulda, en síðan hefur
þetta verið ágætt. í sumar var ég
með milli 1 200 og 1 300 fjár á fjalli,
en ær á vetrarfóðrum voru i fyrra um
400
— Þvi er ekki að neita að margir
bændur hér um slóðir hafa slátrað
kúnum og sérhæft sig í sauðfjár-
búskapnum Ég er einb þessara
bænda, og það er min skoðun að
mjólkurframleiðslan eigi að fara
fram sem næst þéttbýlinu, en um
þetta eru skiptar skoðanir Það hefur
ekki verið reynt að skipuleggja
islenzkan landbúnað með hag-
kvæmni í huga, nda kæmi þá fljótt
að því, að menn misstu það frjáls-
ræði, sem nú fylgir búskap i sveit
— Ég vildi ekki láta skikka mig til
að eiga alls ekki kind ef ég byggi í
grennd við þéttbýli Mér fyndist hins
vegar rétt að reynt yrði að stuðla að
réttri þróun í þessum málum með
betri lánafyrirgreiðslu til fjósbygg-
inga við þéttbýli Verðmismunum á