Morgunblaðið - 05.08.1977, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 05.08.1977, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. AGUST 1977 fttargtmfclfKfeft Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar. Ritstjórnarfulltrúi Fréttastjóri Auglýsingasjóri Ritstjórn og afgreiðsla Auglýsingar hf. Árvakur, Reykjavfk. Haraldur Sveinsson. Matthias Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Þorbjörn Guðmundsson. Björn Jóhannsson. Árni Garðar Kristinsson. Aðalstræti 6. simi 10100. Aðalstræti 6, simi 22480 Atvinnuuppbygg- ing í Reykjavík Iársbyrjun 1976 eða fyrir einu og hálfu ári fól borgarstjór inn i Reykjavík, Birgir ísl. Gunnars- son, nokkrum helztu embættismönn- um borgarinnar það verkefni að mynda með sér vinnuhóp til þess að fjalla sérstaklega um atvinnumál Reykjavikur og nágrennis. Nú liggur skýrsla embættismanna um þróun atvinnumála í Reykjavik og á höfuð- borgarsvæðinu fyrir og kynnti borgarstjóri þessa skýrslu á blaða- mannafundi i fyrradag. í bréfi sem borgarstjóri hefur ritað með skýrsl- unni segir hann ma: „Ástæða þess. að ég óskaði eftir því, að þessir embættismenn gerðu sérstaka at- hugun á atvinnumálum var sú, að upplýsingar, sem þá lágu fyrir bentu til þess, að allmikill samdráttur hefði orðið ? fiskveiðum og fiskvinnslu héc í Reykjavík og e.t.v. væri nauðsyn- legt að borgin hæfi skipulagðar að- gerðir til þess að efla atvinnulif í borginni einkum á sviði framleiðslu- greina." í skýrslu þessari, sem fjallað verð- ur um í borgarráði og borgarstjórn rekja embættismennirnir byggða- stefnu ríkisvaldsins. endurnýjun fiskiskipa og endurbætur fiskiðju- vera, fjárveitingar til margháttaðra opinberra framkvæmda, vegagerð, hafnarbætur, orkuframkvæmdir og aðra fyrirgreiðslu við atvinnustarf- semi utan Reykjanessvæðisins. Árangurinn af þessu starfi rikisvalds- ins í byggðamálum hefur orðið mjög mikill og jákvæður og tekjur íbúa landsbyggðarinnar eru í öðrum vexti og tekjur sveitarfélaga að sama skapi. Hins vegar hefur dregið úr flutningi fólks til höfuðborgar- svæðisins og er það fagnaðarefni. Hins vegar er svo komið, að höfuð- borgarsvæðið heldur ekki lengur ár- legum hlut sinum í fjólgun lands- manna. Síðan segir i skýrslunni: „Reykjavíkurborg hefur á margan hátt goldið þessarar þróunar og þar með höfuðborgarsvæðið f heild, þótt áhrifanna gæti fyrst og fremst innan borgarmarkanna. Þar verður vart áhrifanna af örum vexti annarra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæði að því leyti sem þau eiga vöxt sinn að þakka flutningi fólks með miklar tekjur frá Reykjavik. Afleiðing þess- arar þróunar hefur heldur ekki látið á sér standa. Fólksfjöldi stendur i stað i borginni og fólki á bezta skeiði fækkar á sama tima og rosknu fólki fjölgar. Borgin heldur ekki hlut sín- um í tekjuöflun landsmanna og at- vinnulif i borginni verður einhæfara með hverju árinu sem líður, þar sem atvinna eykst fyrst og fremst í þjón- ustugreinum. Ljóst er, að þessi vandi verður ekki leystur innan borgar- markanna heldur verður í auknum mæli að Ifta á lausn hans sem sam- eiginlegt viðfangsefni allra sveitarfé- laga á höfuðborgarsvæðinu." Á blaðamannafundinum, sem Birg- ir ísl. Gunnarsson borgarstjóri efndi til i fyrradag, þar sem hann kynnti þessa skýrslu sagði hann m.a.: „Því er ekki að neita, að þessi skýrsla veldur okkur vissum áhyggjum, og hún bendir til þess að tekjulega og atvinnulega séð sé Reykjavik að fær- ast f þá átt, sem við þekkjum frá öðrum höfuðborgum eins og t.d. Kaupmannahöfn og Stokkhólmi, sem mjög líða fyrir það nú að hafa orðið undir i sambandi við fram- leiðslustarfsemi og tekjuöflun ibú- anna. Það hlýtur að þurfa miklu meira átak til að snúa við blaðinu, þegar þessi þróun er lengra komin heldur en ef reynt er að spyrna við fótum, þegar ekki er þó lengra komið en hjá okkur. Þessari skýrslu er ætl- að að vekja umræður í borgarstjórn og meðal borgaranna og sfðan hljót- um við að móta Reykjavfkurborg ákveðna stefnu í atvinnumálum, ákveðnari stefnu en hingað til hefur veriðgert," sagði borgarstjóri. Og borgarstjóri sagði ennfremur á þessum blaðamannafundi: „Það er enginn vafi á þvi, að byggðastefna rfkisvaldsins á töluverðan þátt f þeirri þróun, sem nú kemur fram í þvf, að Reykjavfk heldur ekki sfnum hlut í tekjuöflun landsmanna, þó ég vilji ekki segja, að hún eigi hann allan, en það má segja, að hún hafi einkum ýtt undir þessa þróun á sfð- ustu árum." í skýrslu þessari um atvinnumál f Reykjavík er nokkuð fjallað um, hvernig við skuli bregðast þeim sér- stöku vandamálum, sem Reykjavfk- urborg stendur nú frammi fyrir f atvinnumálum og þar eru taldar upp ýmsar hugsanlegar vaxtargreinar at- vinnulffsins á höfuðborgarsvæðinu, en talið hæpið, að mannaflanotkun þeirra vaxi í heild um meira en 1500 — 2000 mannár á næstu 10 árum. Hins vegar er gert ráð fyrir þvf, að óbreyttum fólksfjölda, að á þessu tfmabili muni mannaf lanotkun á höfuðborgarsvæðinu aukast um 11000 — 12000 mannár, ef komizt verði hjá atvinnuleysi. Talið er hugs- anlegt, að þjónustugreinar geti tekið við um 8.000 mannárum, þannig að umfram mannafli yrði um 4.000 mannár. Á þessu timabili þarf þvf að ná 2.000 — 2.500 mannárum f nýjum atvinnugreinum. Til þess að tryggja þetta er talið að þurfi um 30 milljarða króna fjárfestingu á 10 ár- um eða um 3 milljarða á ári hverju. Þessi nýja skýrsla um atvinnumál Reykjavfkurborgar mun vafalaust vekja upp miklar umræður á næstu vikum og mánuðum um atvinnuupp- ðyggingu f Reykjavik og sjálfsagt verða uppi mismunandi skoðanir um það af hverju þessi óhagstæða þróun stafar og hvernig eigi að bregðast við henni. Út af fyrir sig er nauðsyn- legt og lærdómsríkt að gera sér grein fyrir því f stærstu dráttum, hvernig þessi framvinda mála hefur orðið til, en mestu skiptir þó að horfa fram á veg og gera nauðsynlegar ráðstafan- ir til þess að bæta hlut höfuðborgar- svæðisins og raunar Reykjanessvæð- isins alls. Það fer ekki milli mála, að útgerð og fiskvinnsla hefur mjög dregizt saman í höfuðborginni sjálfri. Það er rétt sem fram kom hjá borgar- stjóra á þessum blaðamannafundi, að ástand fiskstofnanna setur vexti þessara atvinnugreina í höfuðborg- inni viss takmörk, en þó ber að hafa i huga, að full ástæða er til að ætla, að fiskstofnarnir rétti við á næstu árum og sumir eru raunar svo bjart- sýnir að telja, að það verði á allra næstu árum. Það er ákaflega mikil- vægt fyrir Reykjavík og höfuðborgar svæðið allt að halda sterkum undir- stöðutengslum við sjávarútveg og fiskvinnslu og þess vegna er það skoðun Morgunblaðsins, að við stefnumótun í atvinnumálum af hálfu Reykjavíkurborgar beri að leggja rika áherzlu á eflingu útgerðar og fiskvinnslu í höfuðborginni á næstu árum. En jafnframt þarf auðvitað að byggja mjög á iðnaðinum sem fram- tíðaratvinnugrein í Reykjavík. Hér er um stórmál að ræða, eitt stærsta mál sem fram hefur komið á sviði borgarmála í Reykjavík i fjölda- mörg ár vegna þess að það snertir sjálfar undirstöður höfuðborgarinnar og tekjuöflun fbúa hennar. Hnignun framleiðsluatvinnugreina veldur því ásamt breyttri aldursskiptingu meðal íbúa borgarinnar, að fbúar Reykja- vfkur og það á raunar við um höfuð- borgarsvæðið allt og að nokkrum hluta Reykjanessvæðið, standa verr að vfgi við tekjuöflun en íbúar á ýmsum öðrum stöðum á landinu nú orðið. Hér þarf auðvitað að vera jafnræði á f atvinnubyggingu og möguleikum til tekjuöflunar. Því ber að fagna frumkvæði Birgis ísl. Gunn- arssonar borgarstjóra um gerð þeirr- ar athugunar, sem nú liggur fyrir á atvinnumálum í Reykjavfk, og ekki er að efa að mótun nýrrar stefnu f atvinnumálum á grundvelli þessarar skýrslu er í traustum höndum. Átti að hringja á lög- reglu ef eiginmaðurinn hringdi ete kæmi ekki Rætt við konu Bandaríkjamannsins, sem nú er í gæzluvarðhaldi EIGINKONA Bandaríkjamannsins, sem nú situr í gæzluvarðhaldi ásamt þýzka afbrotamanninum Lugmeier, segir í eftirfarandi frásögn að hún sé sannfærð um að maður hennar hafi ekki ætlað að stela peningunum frá Þjóðverjanum. Eitthvað annað hafi vakað fyrir honum. Segir hún mann sinn hafa óttast Þjóðverjann orðið og hann hafi verið hræddur um að eitthvað kynni að koma fyrir þau hjónin og Þjóðverjinn væri jafnvel eftirlýstur afbrotamaður. Saga konunnar fer hér á eftir og rekur hún kýnni sfn og eiginmanns hennar af Þjóðverjanum allt frá því að hún kynntist Þjóðverjanum af hreinni tilviljun þar til eiginmaður hennar var handtekinn á föstudaginn ásamt Ligmeier og hún kölluð til yfirheyrslu. — Kynni mín af þjóðverjanum, sem alltaf þóttist vera Iri, þegar ég ræddi við hann, hófust með því að hann kom á skrifstofu fyrir- tækis, sem annast leigumiðlun á húsnæði og er í sama húsi og vinnustaður minn í byrjun marz sl. Þjóðverjinn talaði bara ensku og starfsmaðurinn í leigumiðlun- inni skildi hann ekki. Ég var því beðin um að bera á milli og í framhaldi af því fékk hann leigða íbúðina I Breiðholtinu, sem hann bjó I. Hann fékk að komast I sima á vinnustað mínum og hringdi á Hótel Esju og afpantaði herberg- ið, sem hann hafði verið með á leigu þar í rúma viku. í samtali við mig sagði hann, að hann þyrfti á aðstoð að halda við að kaupa húsgögn og setja í stand íbúðina og lýsti sig reiðubúinn til að greiða fyrir þá vinnu. Þetta varð til þess á ég kom honum í sam- band við manninn minn og hann vann töluvert fyrir hann. — Maðurinn minn hafði meiri kynni af Þjóðverjanum heldur en ég og þeir unnu saman að því að standsetja íbúðina, sem Þjóðverj- inn tók á leigu til sex mánaða. Þessi maður var alveg einstaklega kurteis og fáskiptinn í þau skipti, sem ég hitti manninn eða talaði við hann í sima, en maðurinn minn sagði alltaf að sér þætti ein- kennílegt að hann talaði enskuna ekki meðþessum harða hrein eins og írar en þess í stað mátti heyra votta fyrir þýskum hrein hjá hon- um. Við vissum vitanlega ekkert en fannst þetta grunsamlegt. ''irtist geta keypt alla hiuti — Eg vissi fljótlega að hann hafði með sér mikið af peningum en að þetta væru jafn miklar upp- hæðir og nú hefur komið í Ijós hvarflaði aldrei að mér. Maðurinn virtist geta keypt alla hluti og mér datt helst I hug að hann hefði erft þetta eftir einhvern. Ég spurði hins vegar aldrei hvernig stæði á þessum miklu fjárráðum hans, enda fann ég fljótt að hann gaf lítið út á sfna persónulegu hagi. Hann talaði um það við okkur hjónin að hann vildi setja á stofn fyrirtæki hér. I fyrstu ætlaði hann að kaupa jörð og ég veit að hann leitaði fyrir sér um það hjá fasteignasala. En af þeirri ráð- gerð varð ekki, hvort sem það hefur verið vegna þess að hann hefur fengið að vita að til þess þyrfti leyfi opinberra yfirvalda eða af öðrum orsökum. Einu velti hann mikið fyrir sér og það var að koma hér upp veitingahúsi. Þá hafði hann áhuga á gömlum mun- um og var að tala um að setja á stofn antikverslun. Ahugi hans á fluginu og flugnámið var að því er ég skildi aðeins tómstundagam- an hjá honum. Lánaði honum peninga — Hann hafði hug á að kaupa sér bíl og þegar hann hafði komið auga á Volkswagenbifreiðina, hann síðar keypti, bað hann mig að tala við þann, sem átti bílinn, því sá gæti aðeins talað íslensku. Ég gerði það og fékk upplýsingar um verð bílsins. Eftir mínum ráð- leggingum fór hann í Landsbank- ann og skipti erlendri mynt í ís- lenska og greiddi bilinn með því fé. — Þjóðverjinn ferðaðist tölu- vert um landið og einu sinni fór hann til Akureyrar vissi ég, þvi þá hringdi hann til mín og sagðist vera orðinn peningalaus og bað mig um að lána sér peninga og senda þá norður. Það gerði ég og þá peninga borgaði hann strax og hann kom í bæinn. Eitthvað fór hann einnig um nágrenni Reykja- vikur veit ég. Hann hafði greini- lega mikinn áhuga á náttúru landsins og sérstaklega fuglalif- inu. — Eg hafði frekar lítil afskipti af manninum en maðurinn minn var meira með honum. Þeir voru að standsetja íbúðina, sem hann tók á leigu. Og heim til mín kom hann öðru hvoru og borðaði en annars eldaði hann sjálfur. Við heyrðum hins vegar ekkert frá honum frá þvi að hann fór utan 10. júni sl. og þar til á föstudag. Sagðist hann vera að fara til Bret- lands en hverra erinda hann væri að fara vissi ég ekki. Næsta sem ég frétti var að þeir hefðu verið handteknir — Síðari hluta föstudags kom Þjóðverjinn svo á heimili okkar hjónanna við Hringbraut. Sagðist hann þá aðeins ætla að dvelja hér stutt og væri á förum út von bráð- ar. Ég var að vinna þennan dag og var ekki búin fyrr en kl. 6. Okkur hjónunum og Þjóðverjanum var boðið til stúlku, sem hann ætlaði að kaupa málverk af og þar áttum við að mæta kl. 7. Ég hafði því ekki tækifæri til annars en skipta um föt og um sjöleytið vorum við komin á heimili stúlkunnar við Laugaveg og þar voru fyrir hún og unnusti hennar. Við fengum okkur í glas nema hvað Þjóðverj- inn drakk ekkert. Eftir að við höfðum verið þarna í töluverðan tíma, hvarf maður- inn minn og ég vissi að það gat ekki verið eðlilegt. Við fórum þvi til að leita að honum, ég, Þjóð- verjinn og stúlkan. Fórum við út á Hringbraut en maðurinn minn reyndist ekki vera heima. Þjóð- verjinn fór eitthvað að skoða dót- ið sitt og kom skömmu síðar inn i stofu og sagðist þurfa að fara að leita að manninum minum. Hann var greinilega eitthvað æstur og hann og stúlkan fóru út en ég varð eftir. Það næsta sem ég frétti var það að Þjóðverjinn og maður- inn minn hefðu verið handteknir um nóttina og ég var beðin um að koma til yfirheyrslu. Ilræddur um að eitthvað kynni að koma fyrir sig — Eg hafði fyrr á föstudaginn fundið inn á það hjá manninum mínum að honum þótti eitthvað óeðlilegt við Þjóðverjann. Því maðurinn minn bað mig að hringja til sín kl. 12 og aftur klukkan 4.30 og ef hann svaraði ekki eða hann sækti mig ekki í vinnuna þá, bað hann mig um að hringja á lögregluna. Ég náði tali af honum kl. 4.30 og síðan kom hann til að sækja mig. Ég spurði hann strax hvað væri eiginlega á seyði. — Svarið, sem ég fékk, var á þessa leið: „Ég er farinn að halda að þetta sé eitthvað grunsamlegt með John.“ Sagðist hann ætla að benda lögreglunni á manninn, hann væri örugglega vafasamur og jafnvel eftirlýstur. Eg vissi líka að hann var þá hræddur um að eitthvað kynni að koma fyrir sig og þá ekki síður mig, ef hann gæfi einhverjar upplýsingar. — Ég átti sannast sagna bágt með að trúa þessu og þetta tal okkar féll niður þegar við komum á Hringbrautina. Sannfærð um að hann ætlaði ekki að stela peningunum — Um það hvers vegna maðurinn minn var með hluta af peningum Þjóðverjans undir höndum þegar hann var handtek- inn og það að hann hvarf úr hús- inu á Laugaveginum get ég ekki sagt annað en það hefur haft ein- hvern tilgang. Hann fór á heimili okkar við Hringbraut og náði i peningana f farangur Þjöðverjans að því er ég held og ég er sann- færð um að hann hefur ekki ætlað að stela þeim. Hann var hræddur við Þjóðverjann og var orðinn nokkuð við skál þegar hann fór úr húsinu á Laugaveginum. Ég hef þá trú að hann hafi ætlað til lögr- eglunnar en ástæðan fyrir því að hann var staddur við Glæsibæ, þegar lögreglan tók þá, getur ekki verið sú að hann hafi ætlað þang- að til að skemmta sér því hann var ekki í þannig klæðnaði. Hins vegar á góður vinur hans heima rétt hjá Glæsibæ og sá skemmti sér oft þar. Ég held því helst að hann hafi verið að leita að honum, þegar Þjóðverjinn kom að honum og lögreglan handtók þá síðan. — Mér hefur fundist gæta verulegra missagna í frásögnum fjölmiðla af þessu máli, þvi það getur ekki orðið til góðs fyrir neinn að hlaupa með það, sem er rangt, í fjölmiðla. Þjóðverjinn kynnti sig fyrst fyrir mér sem Iri og ég hef alltaf vanist því að lita á Ira sem þjóð tengda okkur Islend- ingum og aðstoðaði manninn því af hreinni greiðasemi og átti alls ekki von á þvi að þarna væri á ferðinni stórglæpamaður, sagði eiginkona Bandaríkjamannsins, sem nú situr í gæsluvarðhaldi, að lokum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.